ÓRÒ 29

?Mabu eshu àlɛ́ yiki arɔ é?

Fɛ foto mɩnɛn

?Ghɩnë fë kolo dɔ́ tetenë rɔ fë wú? Agheci cibɩ kpɛɛkpɛ ntɔnë ghënë, fë evivi fë esë kɔ: ‘?Mabu eshu àlɛ́ elë arɔ é? ?Mici nkpɔ, aghɩnë ekólo dɔ́ óó kë rɔ́në, ebë ekpa eɔsɛ ewu kelë lapɔ wú?’ Órò ntɛnɩ lɛ gbeenë lɛ ghënë, ebá ewu jɔnë Biblënë ehɛ jɔ ntɔnelë ghë. Jɔnë Biblënë ehɛnë enini opushi.

1. ?Mabu eshu àlɛ́ elë arɔ é?

Ʒezi bɔ́ rɔnë pɔ́pɔ mëlaca gbɔ nhɛn ghë. ?Mabughëwu é? Noo àlɛ́ ghɩ anʋn mëlaca gbɔ nhɛn ghënë, ghɩ ntɔnë gha mʋn bunë kë elɛ ëë sɛ n’yonë. Nkpɔkpɔnë esë, ghɩnë rɔnë gha mʋn bunë kë elɛ ëë sɛ n’yonë joʋn. Në ghe wu yalɛ, në ghe pɛ aʋn-ngʋʋn. Biblënë ehɛ kɔ: “Aghɩnë kë rɔ́në, kë gha kpa gha mʋn bʋʋn n’ye.”—Ka Ecclésiaste 9:5.

2. ?Àlɛ́ elë amʋn nahɔnrɛnë Biblënë ehɛ rɔ jɔnë ghënë, ayɔghɔ nkpɔca elë ewu ëë ghë é?

Ngiki fannga nhɛn kë ewu rɔ erie, bɔ́bɔ́ kë ewu aghɩnë kë rɔ́në esë erie. Ese jɔnë Biblënë ehɛ rɔ jɔnë ghënë, bë eɔsɛ enini fë opushi. Ʒezi hɛ́ kɔ: ‘nahɔnrɛnë bá eca eɲë’ (Jean 8:32). Ofotɩ jɔghɔ ehɛ kɔ àlɛ́ yiki arɔnë, bu nkpɔ epië ëë sɛakɔnë ghë eyi ehʋn-oo aʋn fuɔ. Ese gha lɛ́ bunë Biblënë eyaya enë. Biblënë eyaya kɔ aghɩnë kë rɔ́në, kë ghe yi ghe pɛ aʋn-ngʋʋn. Lapɔ esë, noo aghɩnë kë rɔ́në kë gha kpa gha mʋn bʋʋn n’ye wunë, kë gha ɔɔsɛ kebë elɛ bʋʋn. N’yonë, sʋnë elë esʋ kelënë lɛ, bunë elë elɛ álɛ kë ghe ebɔ elë sɛ opujiji wunë lɛnë, lɛ́ ekpete. Ofonë elë esɛrɛ elɔ kelënë esë lɛ́ ekpete.

Ngiki jɔghɔ ehɛ kɔ kelë lɛ aghɩnë kë rɔ́në lɛ bë eɔsɛ edidi jɔ. Ese ghɩʋn gha ɔɔsɛ bë elɛ bu ntɔnë. ?Mabughëwu é? Noo fɛ n’ye ebá wu ëë pete mɩnɛnnë, “aghɩnë kë rɔ́në, kë gha kpa gha mʋn bʋʋn n’ye.” N’yonë aghɩnë kë edi akɔnda n’ye kelë lɛ kelë aghɩnë kë rɔ́në lɛ kë edidi jɔnë, kebë emʋn n’ye teteghënë, kelë lɛ abʋsɛmʋnnelë lɛ ëë kë edidi jɔ, noo abʋsɛmʋnnelë ëë kë ebɔ aghɩnë kë rɔ́në oku elɛ̀ mbë. N’yonë, àlɛ́ enë emʋn nahɔnrɛnë Biblënë ehɛ rɔ jɔnë ghënë, bu ntɔnë bá eboka elë álɛ elë ghe ja abʋsɛmʋnnelë mërɩ. Ʒoova hɛ́ elë báshi kɔ, elë gha éviɛ n’ye elë lɛ aghɩnë kë rɔ́në lɛ bë edidi jɔ, noo abʋsɛmʋnnelë bë eɔsɛ eghʋ n’yo elɛ elë bu kwa.—Ka Deutéronome 18:10-12.

KPE BU FUƆNË FË ÉKPA EMƲN

Wu nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghë. Kpa wu n’ye Ofonë ɔɔ kolonë, ghe lɔ aghɩnë kë rɔ́në kë ghe wu yalɛ. Bu ntɔnë bá ele fë ntɩjinë mɛnsɩ.

Yikpe nkpɔ alɛ jɛelë eyighɔ aɲʋn lɛ kë só eghe nkpɔ ghë. Në yanë lɛ́ jɛnelë nɔ̀nnë rɔ́. Kë nʋn ohoku. Kelë cɛwuelë lɛ kelë shikwa ngiki lɛ kë wá dagha kelë, álɛ kebë enini kelë opʋ shi, kebë etu kelë.

3. Wu bunë eshu teteghë àlɛ́ yiki arɔ

Maɛnnë ghë, jɔnë ngiki ehɛ rɔ jɔnë ghënë lɛ́ nfre nfre. N’yonë, jɔ ntɔnelë powu gha ɔɔsɛ bë epa elɛ nahɔnrɛ.

?Fë oonë ghë, jɔ nkpɔca ngiki ebɔ ewu nahɔnrɛ edɔ rɔ jɔnë ghë é?

Álɛ fë émʋn bunë Biblënë eyaya jɔ ntɔnë ghënë, ékpɩ VIDEONË.

VIDEO: ?Aghɩnë kë rɔ́në, élé kë bá nʋn é? (Ghedi je) (1:19)

Fotonë kë ɲíɲi dáda n’yo óó píe video ntɛnɩ ghë: ?Aghɩnë kë rɔ́në, élé kë bá nʋn é? (Ghedi je) 1. Asʋkɔ nkpɔ rɛ li nkpɔ ngboru dɔtɔrëfa nkpɔ ghë. 2. Yikpe nkpɔ mɔ́n gholo në eyi oo ghë. Në eca mëla ngiki aɲʋn ncɔcɔ.

Éka Ecclésiaste 3:20, álɛ eɲë ébɔ jɔnë kë vívi oghoshi n’yonë edidi jɔ:

?Fɛ n’ye abɩnë eba ehɛnë mɩnɛn, mabu eshu àlɛ́ yiki arɔ é?
?Àlɛ́ yiki arɔnë, bu nkpɔ epie ëë sɛakɔnë ghë eyi ehʋn-oo aʋn-ngʋʋn wú?

Lazarënë lɛ́ Ʒezi cɛwu yɔghɔ nkpɔnë, Biblënë ehɛ elë ëë rɔnë jɔ. Eɲë në eka Jean 11:11-14, ewu jɔnë Ʒezi hɛ́ n’ye Lazarë bá rɔ́në.

?Bu nkpɔca ghë, Ʒezi bɔ́ rɔnë pɔ́pɔ é?
?Mabu bu ntɔnë eyaya elë rɔ jɔnë ghë é?
?N’ye Biblënë eba egbagba bunë eshu, àlɛ́ yiki arɔnë shinë, élé fë eba ewu ëë é?

4. Nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghënë, ése elë ayɔghɔ

Àlɛ́ elë amʋn nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghënë, elë ghe kpa ghe wu aghɩnë kë rɔ́në ghe erie n’ye. Éka Ecclésiaste 9:10, álɛ eɲë ébɔ jɔnë kë vívi oghoshi n’yonë edidi jɔ:

?Aghɩnë kë rɔ́në, kebë eɔsɛ elɛ elë bu kwa wú?

Àlɛ́ elë abɔ jɔnë Biblënë ehɛ rɔ jɔnë ghënë awu nahɔnrɛnë, sʋnë elë esʋ aghɩnë kë rɔ́në lɛ, bunë elë elɛ álɛ ebë enini kelë opushinë lɛnë, elë ghe kpa ghe elɛ bu ntɔnelë n’ye. Éka Isaïe 8:19 alɛ Révélation 4:11 lɛ, álɛ eɲë ébɔ jɔnë kë vívi oghoshi n’yonë edidi jɔ:

?Ghɩnë esʋ aghɩnë kë rɔ́në, óó ekpa eviɛ n’ye kebë eboka ëënë, fë akɔnda ghë, élé Ʒoova eba ewu ghɩ ntɔnë é?

Fotonë kë ɲíɲi dáda n’yo óó eya oo bu nfre nfrenë ngiki elɛ ele aghɩnë kë rɔ́në eyi. 1. Yikpe nkpɔ óo ofʋdʋ eshi esɛrɛ Ofo mì nkpɔ ngbeɲi. Në bɔ́ mpʋ bába mìnë ngbeɲi. 2. Eyikpe arɩ egbe kelë oo nɛn. Kë wɔ́wɔ kelë eɲi talɛnnë. 3. Fɛtënë kë edi eghagha aghɩnë kë rɔ́në ghënë, ngiki ebɔ bu edada agba ghë, kë eɲiɲi ngiki efie kpete shi enɔn emi. — Nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghënë, eca elë epieji oo bunë ngiki elɛ óó ghe yɛ Ofo aɛn wunë ghë.

5. Nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghënë enini opushi

Kë yáya ngiki fannga nhɛn kɔ, àlɛ́ elë arɔnë, elë ewu yalɛ bu kwanë elɛ́ lahɔnë ghëwu. Ese emʋ́n kɔ aghɩnë kë rɔ́në, kë ghe yi ghe pɛ aʋn-ngʋʋn. Bu ntɔnë enini opushi tete. Bɔ́bɔ́ aghɩnë kë lɛ́ bu pʋpʋ kelë oohʋn ghënë esë, kë ghe yi ghe pɛ aʋn-ngʋʋn. Éka Romains 6:7, álɛ eɲë ébɔ jɔnë kë vívi oghoshi n’yonë edidi jɔ:

?Noo Biblënë ehɛ kɔ ‘ghɩnë rɔ́në nɛ́ ëë lakwanë powu apɩ rerenë’, fë ebɔ ewu n’ye ghɩ ntɔnë ekpa eyi epɛ aʋn-ngʋʋn lakwanë lɛ́në ghëwu wú?

Àlɛ́ enë emʋn Ʒoova edɔ eyinë, ebá ewu n’ye në gha ɔɔsɛ në élɔ aghɩnë kë rɔ́në kebë ewu yalɛ. Akɔnda ntɔnë gha nʋn ëë órò joʋn. Éka Deutéronome 32:4 alɛ 1 Jean 4:8 lɛ, álɛ eɲë ébɔ jɔnë kë vívi oghoshi n’yonë edidi jɔ:

?Ofonë edamë elɛ bu ayɔghɔnë nʋnnʋn abɩ ntɛnɩelë ghënë, bë eɔsɛ evivi n’ye aghɩnë kë rɔ́në kebë ewu yalɛ wú?
?Fë ewu n’ye nahɔnrɛnë Biblënë eyaya rɔ jɔnë ghënë, enini opu shi wú? ?Mabughëwu fë ehɛ jɔ ntɔnë é?

NGIKI JƆGHƆ EHƐ KƆ: “Më erie noo aghɩnë kë rɔ́në, kebë eɔsɛ elɛ më bu kwa”