?Mabu ebë elɛ àlɛ́ kë alɛ elë bunë gha sheghë wué?

1-2. ?Mabu ngiki elɛ nkɔdi bu ngbeɲi é? ?Mabu ebá ewu mbë órò ntɛnɩ ghë é?

AMƐN nkɔdi shí maɛnnë ghë tɔ̀, bu ntɔnë elɔ ngiki epɛ. Ngiki agheci kë edi kelë nkɔ noo kë dí yalɛ, noo kelë aghɔ kë lɛ́ eyikpe, kelë aghɔ esë kë lɛ́ eyighɔ. Ngiki jɔghɔ esë kë edi kelë nkɔ mbënë kë elɛ̀në ghëwu lɛ sɛakɔnë kë tɔ́në ghëwu lɛ. Lapɔ esë, noo shighaghɩ lɛ gufrëmɔndɔnghɩ lɛ kë edi shighanë kebë eɔnë esëkpɔ akɔndanë, bu ntɔnë elɔ kë elɛ bunë ecɔghɔ eshipatanë, n’yonë ngiki fannga nhɛn ewu yalɛ. Nkɔdi bu ntɔnelë eci elë powu aba.

² Àlɛ́ ngiki në ewu nkɔdi bu fannganë ngiki elɛnë, elɔ opu ejiji kelë. Noo elë powu elë evivi n’ye ebë enʋn sɛnishi ghë, kebë elɛ elë bunë sheghënë, bu ntɔnë ghëwu ëë ngiki enʋn omuo nfre nfre ghë, álɛ kebë elɔ bɛtɛɛ bë enʋnghë. Ngiki jɔghɔ esë kë esiɲe nakwa, kë enɩ mëlɔ, kë ekpa etu politikë ngiki jɔghɔ àkpa álɛ kebë elɔ nkɔdi bë erere. Ese elënë elɛ́ kretiɛnnë, emʋ́n n’ye Biblënë hɛ́ kɔ ‘elë gha lɛ́ maɛnnë ëë ngiki,’ ekpa eya elë n’ye ebë ekɩkɩ Ofo Shibanë, noo Shiba ntɔnë esëkpɔ cece ëë bá eghɔ nkɔdi powu enɩ (Jean 17:16). Agbate emʋ́n jɔ ntɔnë, ese àlɛ́ enë ewu kɔ kë enë elɛ ngiki fuɔ nkɔdi bunë, bu ntɔnë ehʋn elë sɛ, ejiji elë opu bɔ́bɔ́ esë. ?N’yonë, mabu ebë eɔsɛ elɛ àlɛ́ ngiki në elɛ bunë gha sheghë wué? Ɔɔ bunë ebë eɔsɛ elɛ álɛ ebë eɔsɛ erishi ekpɛpkɛ àlɛ́ ngiki në elɛ elë bunë gha sheghë wué? Álɛ ebë egbɔ egbagba jɔ ntɔnelë shinë, elë éboepi ewu n’ye nkɔdi bunë ngiki elɛnë eba eci Ʒoova lɛ Ʒezi lɛ aba.

ƷOOVA LƐ ƷEZI LƐ GHA KOLO NKƆDI JOƲN

3. ?Mabughëwu opu ejiji elë àlɛ́ enë ewu nkɔdi bu é? (Isaïe 5:7).

³ Biblënë ehɛ kɔ Ʒoova “kolo bunë sheghë lɛ bunë bɩ lɛ.” Noo në óo elë, ebɔ́bɔ ëënë, bu ntɔnë ghëwu ë elë esë elë gha kolo nkɔdi (Ps. 33:5; Gen. 1:26). Ʒoova ghe lɛ́ bunë gha sheghë wu tata. N’yonë, në evivi n’ye elë esë, elë gha élɛ ngiki bunë gha sheghë (Deut. 32:​3, 4; Mich. 6:8; Zach. 7:9). Ofo agbagho Izai brɛsʋ, n’ye Israɛlë ngikinë në “eba ewu yalɛ “ nkɔdi bunë kelë nɔnjɛelënë elɛ kelënë ghëwunë, Ʒoova wú ëë. (Éka Isaïe 5:7.) Aghɩnë kë gha wú Ʒoova Mbranë ghɩ óó kë lɛ́ kelë nɔnjɛelë bunë gha sheghë wunë, Ʒoova gha bɔ́ gha pɩ́ kelë (Is. 5:​5, 13).

4. ?Àlɛ́ Ʒezi awu n’ye kë enë elɛ yiki bunë gha sheghë wunë, élé eba elɛ ëë é? (Kpɩ fotonë esë.)

⁴ Fɛ Ʒoova mɩnɛn, Ʒezi esë kolo bunë sheghë, në etu bunë gha sheghë wunë tiɛ. Mící nkpɔ, n’ye Ʒezi në eba eka Ofo ndanë, në wú yikpe nkpɔ bà nkpɔ fú ëë ekpete. Ʒezi wú yikpe ntɔnë orɔhɔ, ë në lɔ́ sɛ yɛ́ ëë. Ese noo ofoshighɩnelë kë ghe wu ngiki orɔhɔ wunë, opu gbɔ nhɛn jíji kelë. Kë gha dí orogbaghonë akɔnda álɛ kebë eboka ëë. Bunë Ʒezi lɛ́në ëë gha yɛ́yɛ kelë sɛ, noo kerie gbonë, në gha ɔɔ shigbë n’ye në élɛ bu ntɔnë saba micinë ghë. ?Élé bu ntɔnë bá lɛ́ Ʒezi é? ‘Jɔ rɛ́rɛ në, noo kë ghe wu ngiki orɔhɔ.’—Marc 3:​1-6.

5. ?Mabughëwu àlɛ́ opu ajiji elë nkɔdi bu ghëwu, ebë eɲi oghorumɔn shi é?

⁵ N’ye Ʒoova lɛ Ʒezi lɛ bá wú kɔ ngiki elɛ nkɔdi bunë, opu jíji kelë. N’yonë àlɛ́ opu në ejiji elë noo elë ewu n’ye ngiki elɛ nkɔdi bunë, gha lɛ́ bu kwa wo (Éph. 4:26). Ese àlɛ́ bɔ́bɔ́ eɔ́ shigbë n’ye opu bë ejiji elënë, ebë emʋn kɔ ebë eɲi oghorumɔn shi, noo elë opujijinë gha ɔɔsɛ bë eghɔ nkɔdi enɩ (Ps. 37:​1, 8; Jacq. 1:20). ?N’yonë, mabu ebë elɛ nkɔdi bu ngbeɲi é? Elë éwu bunë Ʒezi lɛ́.

BUNË ƷEZI LƐ́ NKƆDI BU NGBEƝI

6. ?N’ye Ʒezi bá nʋ́n eshi n’yenë, mabu në wú ngiki lɛ́ kelë esë é? (Kpɩ fotonë esë.)

⁶ N’ye Ʒezi bá nʋ́n eshi n’yenë, në wú nkɔdi bu fannga nhɛn, në wú n’ye ofoshighɩnelë bá míanmian ngiki (Mat. 23:​2-4). Në kpa wú n’ye ngiki bá pɛ́ noo ofoshighɩnelë kë bába mbra cɛ́ Ofo eenë ghë. Lapɔ esë, Ʒezi wú n’ye Rɔmë-aɛnmimighɩnelë bá míanmian Ʒuifë-aghɩnelë tetenë. Bu ntɔnë ghëwu, Ʒuifë-aghɩ fannga nhɛn gha vívi n’ye Rɔmë ngikinë bë eba kelë shi n’ye. Kelë aghɔ kë eo-omu álɛ kebë enɩ Rɔmë-aɛmimighɩnelë mëlɔ. Ese Ʒezi gha tú bu ntɔnë àkpa, në gha kpa gha só omuo jɛ nkpɔ eshi álɛ kebë enɩ Rɔmë shibaghɩnelë mëlɔ. Bɔ́bɔ́ esë, n’ye ngiki bá víɛ n’ye kebë eɲi ëë álɛ bë elɛ kelë blengbinë, në píeji n’yo, ë në yí faɲinelë ghë.—Jean 6:15.

7-8. ?N’ye Ʒezi bá nʋ́n eshi n’yenë, mabughëwu në gha lɛ́ bu álɛ në élɔ nkɔdi bë erere wué? (Jean 18:36).

⁷ N’ye Ʒezi bá nʋ́n eshi n’yenë, në gha víɛ n’ye në lɛ oodighɩnelë lɛ bë eo-omu edi juman aʋn-nkpɔ álɛ kebë elɔ nkɔdi bë erere. ?Mabughëwu é? Noo në mʋ́n kɔ ngiki gha ɔɔ shigbë n’ye kebë emimi kelë esë aɛn, kë gha ɔɔ mɛnsɩnë kebë ebɔ elɛ bu ntɔnë esë (Ps. 146:3; Jér. 10:23). Satan ëë emimi maɛnnë aɛn, abɛlɛgho ntɔnë eshu ngiki rupu álɛ kebë elɛ nkɔdi bu fɛ në mɩnɛn (Jean 8:44; Éph. 2:2). Ʒezi mʋ́n bu ntɔnë, ëë ghëwu në mʋ́n kɔ ngiki gha ɔɔsɛ kebë eghɔ nkɔdi enɩ. Lapɔ esë, ghɩnë evivi tete n’ye bë elɛ bu yɔghɔnë bɔ́bɔ́ gha lɛ́ mici powu ëë elɛ bunë sheghë, noo lakwa nʋn elë powu sɛ.—Eccl. 7:20.

⁸ Ʒezi mʋ́n yɛsɛ n’ye Ofo Shibanë esëkpɔ cece ëë bë eɔsɛ eghɔ bu mumunë ghëwu nkɔdi nʋnghënë enɩ. Bu ntɔnë ghëwu në léle mɛnsɩ “ká Ofo Shiba nda yɔghɔnë dí ngiki” (Luc 8:1). Ʒezi ghʋ́ Ofo ndakanë ghë níni ngiki opu shi, aghɩnë “bunë sheghënë ëë àghʋ lɛ ëë mijigho lɛ eyo kelënë,” noo në yá kelë n’ye ɲá gbɔɔje nkɔdi bu nfre powu bá erere (Mat. 5:6 alɛ ëë note d’étude lɛ; Luc 18:​7, 8). Gha lɛ́ mëlɔnɩnë ëë bá epetè bu wo, ese Ofo gufrëmɔndɔnnë nʋn oforu gbo óó “gha nʋn maɛn ntɛnɩ ghë wunë,” ëë bá epetè bu powu.—Éka Jean 18:36.

ÀLƐ́ ELË ANƲN NKƆDI BU NGBEƝINË, ELË ÉYƆYƆ ƷEZI

9. ?Mabu eya fë n’ye Ofo Shibanë esëkpɔ cece ëë bë eɔsɛ eghɔ nkɔdi bu powu enɩ é?

⁹ Agbate nkɔdi bunë elë ewu “mici fɛji” ntɛnɩelë ghënë, dɔ́ she ntɛnɩ Ʒezi wú n’ye në bá nʋ́n eshi n’yenë. Ese bu nfre nfrenë ése nkɔdi bu amɛnnë, nkpɔkpɔnë esë ëë sé nkɔdi bu Ʒezi brɛsʋ. Bu ntɔnelë ëë lɛ́ Satan lɛ, aghɩnë në emimi aɛnnë lɛ (2 Tim. 3:​1-5, 13; Rév. 12:12). Fɛ Ʒezi mɩnɛn, emʋ́n kɔ Ofo Shibanë esëkpɔ cece ëë bá ekpʋsʋ Satan lɛ abɛlɛghɩnelë lɛ shi álɛ bë elɔ nkɔdi bë erere. Noo elë etu Ofo Shibanë àkpanë, elë ghe sɔ ja ghe nɩ mëlɔ, elë ghe jì ntɩ n’ye gufrëmɔndɔnnelë bá eghɔ nkɔdi enɩ. Elë nɔnjɛ yighɔ nkpɔ kë elɛlɛ ëë Stesi.a N’ye në gha bá gha mʋ́n nahɔnrɛnë se wunë, në ecɛ ngiki ghë esɔ ja, kë enɩ mëlɔ. Ese bë eshu ngbeɲinë, në vívi në esë kɔ́ bunë në elɛnë bë eɔsɛ elɔ nkɔdi bë erere o. Kpe jɔnë në hɛ́: “N’ye më në eba esɔ ja enɩ mëlɔnë, mici jɔghɔ më evivi më esë: ?Më nʋn ayɔghɔnë eji wú? Pëlɛnë më etu Ofo Shibanë akpanë, më mʋn kɔ më nʋn ayɔghɔnë eji. Më mʋn kɔ Ʒoova bá eghɔ nkɔdi bu powu enɩ, ese më ëë më gha ɔɔsɛ më elɛ bu ntɔnë.”—Ps. 72:​1, 4.

10. ?Fɛ n’ye Matthieu 5:​43-48 eba ehɛnë mɩnɛn, mabughëwu elë gha éviɛ n’ye ebë epetè kɔ́ oo mbra nkpɔ o, kɔ́ oodigho nkpɔ o wué? (Kpɩ fotonë esë.)

¹⁰ Amɛn ngiki fannga nhɛn enʋn omuo nfre nfre eji enɩ mëlɔ álɛ aghɩ fuɔ bë ebɔ oodighɩnelë oku. Kë mëlɔnɩnë ghë, opu ejiji kelë mɩɩ kë ghe wu oo mbranelë ghɩ, kë elɛ ngiki fuɔ abɛlɛ. Ese Ʒezi ëë gha bá nhɛn gha lɛ́ bu, në gha yáya bu ntɔnë esë (Éph. 4:31). Nɔnjɛ yikpe nkpɔ dí Jefre, në hɛ́ kɔ: “Më mʋn kɔ àlɛ́ ngiki në esɔ ja enɔn-eshi eya n’ye bu nkpɔ gha yɛ́ kelë aɛn wunë, abata n’yonë bë eɔsɛ eyi bɛtɛɛ ghë. Ese kpa-nkpɔ bu bë eɔsɛ epetè, opu bë eɔsɛ ejiji kelë, kebë eyʋghʋ mpʋ, kebë ecɔghɔ bu, kebë elɛ ngiki abɛlɛ.” Ese gha ba gha yɛ n’ye kretiɛnghɩ bë elɛ bu ntɔnë, noo Ʒezi yáya elë n’ye ebë ekolo ngiki nfre powu, da aghɩnë kë ghe wu bu fɛ elë mɩnɛn lɛ, aghɩnë kë emiamian elënë lɛ bɔ́bɔ́. (Éka Matthieu 5:​43-48.) Noo elɛ́ Ʒezi ejiti-aghɩnë, ebë elele mɛnsɩ elɛ bunë ebë eɔsɛ elɛnë powu álɛ ebë eta fù fɛ n’ye Ʒezi bá tánë mɩnɛn.

11. ?Mabughëwu mici aghɔ bë eɔsɛ ekpɛkpɛ elɔ elë n’ye ebë eyɔyɔ Ʒezi é?

¹¹ Emʋ́n kɔ Ofo Shibanë bá eghɔ nkɔdi bu powu enɩ, ghe kpa ghe nʋnghë n’ye mɩɩ bë elɛ wɔ́wɔ́. Ese àlɛ́ kë në elɛ elë nkɔdi bu amɛnnë, bë eɔsɛ ekpɛkpɛ elɔ elë n’ye ebë eyɔyɔ Ʒezi. Bu ntɔnë ëë fɩ́ Janiya. Ngiki bɔ́ në apʋpʋ ghë sɛakɔ në tɔ́në ghëwu. Kpe jɔnë në hɛ́: “Opu jíji më dɔ́, jɔ hʋ́n më sɛ tete. Më vívi n’ye aghɩnë kë elɛ bu ntɔnë kebë enɩ ëë apɩ. N’yonë, më hɛ́ më esë kɔ më énʋn omuo nkpɔ ghë. Omuo ntɔnë enɩ mëlɔ álɛ ngiki ghe kpa ghe eji ngiki sɛakɔnë kë tɔ́në ghëwu n’ye. Më hɛ́ më esë kɔ àlɛ́ më anʋn omuo ntɔnë ghë aya n’ye bunë ngiki elɛnë ghe yɛ më aɛn wunë, gha lɛ́ bu kwa ëë lɛ́ ëë.” Ese, bë eshu ngbeɲi gbonë, Janiya wú n’ye bë epetè akɔndanë edinë. Në hɛ́ kɔ: “Më wú kɔ akɔndanë ngiki edinë pétè n’ye më eba ewu bunë, bu ntɔnë lɔ́ më gha kpa gha bɔ́ më ntɩji gha bá Ʒoova ghë n’ye, ese ngiki ghë ëë më bɔ́ më ntɩjinë bá. N’yonë, më ka hɛ́ më esë kɔ më ghe kpa ghe eda omuo nfre ntɔnelë ngikinë sɛ n’ye.” Àlɛ́ ngiki në elɛ nkɔdi bu óó ejiji elë opunë, elë eɲi oghorumɔn shi álɛ elë ghe ebɔ elë esë ghe ejiji maɛnnë ëë bunelë ghë, élɛ politikë jɔ ghë o, élɛ bu fuɔ ghë o.—Jean 15:19.

12. ?Mabughëwu ebë ele bunë elë ekanë lɛ, bunë elë ecenë lɛ, bunë elë ekpɩnë lɛ aɛn ghë é?

¹² ?Mabu bë eɔsɛ eboka elë álɛ micinë ngiki në elɛ nkɔdi bunë, ebë eɔsɛ eso dɛɛn é? Bunë bë eɔsɛ eboka elënë nkpɔ ëë lɛ́ n’ye ebë ele bunë elë ekanë lɛ, bunë elë ecenë lɛ, bunë elë ekpɩnë lɛ aɛn ghë. N’ye Rezo Sosio jɔghɔ eba ehɛ nkɔdi bunë eshunë jɔnë, ehʋn ngiki sɛ edɔ tete mɩɩ eshu kelë rupu kë eviɛ n’ye kebë enɩ aɛnmimighɩnelë mëlɔ. Mici aghɔ esë, Ʒurnalisënelë kë ghe hɛ nahɔnrɛ tete jɔ nkpɔ ghë, ntɛnɩ eyɛ kelë aɛnnë ëë kë ehɛ. ?Àlɛ́ bɔ́bɔ́ jɔnë kë hɛ́në lɛ́ nahɔnrɛnë, ebë ebɔ elë akɔndanë eba jɔ ntɔnë ghë esëkpɔ wú? ?Bu ntɔnë bë eɔsɛ eboka elë wú? Àlɛ́ enë ebɔ cibɩ fannga nhɛn eka nkɔdi bunë Ʒurnalisënelë kë eghɛghɛnë esëkpɔnë, bu ntɔnë bë eɔsɛ elɔ aa bë ehʋn elë sɛ, opu bë ejiji elë, sɛ bë erɔrɔ elë shi (Prov. 24:10). Ntɛnɩ kpa ɔɔ mɛnsɩnë ëë lɛ́ n’ye bu ntɔnë bë eɔsɛ elɔ elë ghe ekpa ghe ebɔ aɛn ghe eba Ofo Shibanë ghë n’ye, mɩɩ ebë epa-aɛn n’ye ëë esëkpɔ cece ëë bë eɔsɛ eghɔ nkɔdi bu nfre powu enɩ.

13. ?Àlɛ́ enë eka Biblënë mici powu, élé bu ntɔnë bë eba eɔsɛ eboka elë àlɛ́ enë ewu nkɔdi bu é?

¹³ Àlɛ́ enë eka Biblënë enë ekpa ewɛsɛ ëënë, bu ntɔnë bá eboka elë álɛ ebë emʋn bunë ebë eɔsɛ elɛ nkɔdi bu ngbeɲi. Nɔnjɛ yighɔ nkpɔ di Alia, àlɛ́ në awu n’ye kë eba ebɔ në ooghɩnelë apʋpʋ ghënë ehʋn në sɛ tete. Ntɛnɩ kpa lɛ́ në tɛ́ tetenë ëë lɛ́ n’ye aghɩnë kë ebɔ në ooghɩnelë apʋpʋ ghënë, kë ghe lɛ kelë bʋʋn. Në hɛ́ kɔ: “Më bɔ́ cibɩ dí jɔnë akɔnda ë më vívi më esë kɔ: ‘?Më ebɔ ewu nahɔnrɛ tete n’ye Ʒoova bá eghɔ nkɔdi bu enɩ wú?’ N’yonë, cibɩ ntɔnë ghë më dí jɔnë nʋn Job 33:​24-29 akɔnda. Biblë abɩ ntɔnelë ghágha më ghë n’ye apɔʋn gha eɔsɛ bë eloghoshi Ʒoova ngbeɲi, në esëkpɔ cece ëë në mʋn bunë sheghë, në ëë në éɔsɛ enɩnɩ aanë bë esheghë, në ékpa eɔsɛ eghɔ bu olopunë nʋnnʋn maɛnnë ghënë powu enɩ.” ?Noo micinë Ofo bá eghɔ nkɔdi bu powu enɩnë gha shú se wunë, mabu ebë eɔsɛ elɛ amɛn álɛ ebë erishi ekpɛkpɛ nkɔdi bu ngbeɲi é?

BUNË EBË EƆSƐ ELƐ AMƐN ÁLƐ EBË ERISHI EKPƐKPƐ NKƆDI BU NGBEƝI

14. ?Mabu ebë eɔsɛ elɛ amɛn álɛ elë ghe ebɔ ngiki apʋpʋ ghë wué? (Colossiens 3:​10, 11)

¹⁴ Elë gha eɔsɛ ebë epetè n’ye ngiki eba ebɔ aghɩ fuɔ lapʋ ghënë wo, ese elë omunë ëë ebë elɛ bu álɛ ebë ebɔ aghɩ fuɔ eyɛsɛ. Fɛ n’ye ebá boepi hɛ́në mɩnɛn, ebë eɔ kolo fɛ Ʒezi mɩnɛn. Kolo ntɔnë ëë bë eshu elë rupu álɛ ebë ebɔ ngiki nfre powu opuyɛ ghë, da aghɩnë kë emianmian elënë esë (Mat. 7:12; Rom. 12:17). Àlɛ́ enë eba nhɛn ebɔ ngiki, enë elɛ bunë sheghë kelë sɛnë, eyɛyɛ Ʒoova sɛ tete.—Éka Colossiens 3:​10, 11.

15. ?Élé nahɔnrɛnë elë ebɔ eka edi ngikinë bë eba eɔsɛ eboka kelë é?

¹⁵ Bu fuɔnë ebë eɔsɛ elɛ óó yɛsɛ dɔ́ tete álɛ nkɔdi bu bë eji ewa eshinë, ëë lɛ́ n’ye ebë ebɔ nahɔnrɛnë nʋn Biblënë ghënë eka edi ngiki. ?Mabughëwu elë ehɛ jɔ ntɔnë é? Noo “Ʒoova mʋnnë” ëë bë eɔsɛ epetè ghɩnë boepi lɛ́ abɛlɛgho lɛ kpatakpatagho lɛnë, álɛ bë ekaci opuyɛgho lɛ, bɛtɛɛgho lɛ, kologho lɛ (Is. 11:​6, 7, 9). Bu nkpɔkpɔnë ëë shú Jemal oohʋn ghë. N’ye në gha ba gha mʋ́n nahɔnrɛnë se wunë, në hʋ́n-yi mëlɔnɩ omuo nkpɔ ghë. Omuo ntɔnë enɩ mëlɔ álɛ kebë epetè kelë oonë gufrëmɔndɔnnë, noo kelë aɛn ghë, gufrëmɔndɔn ntɔnë ghe lɛ bu ghe yɛsɛ. Në hɛ́ kɔ: “Fë gha eɔsɛ fë épetè yiki mëlɔ ghë, më omunë esë apɔʋn gha pétè më mëlɔ ghë. Ese nahɔnrɛnë më hɔ́hɔ Biblënë ghënë ëë pétè më.” Nahɔnrɛnë Jemal hɔ́hɔnë cí në aba tete mɩɩ në ɲá mëlɔnɩ shi. Bu ntɔnë eya n’ye àlɛ́ nahɔnrɛnë nʋnnʋn Biblënë ghënë në epetè ngiki edɔ eyinë, aghɩnë kë elɛ nkɔdi bu eyimbunë esë eji ewa eshi.

16. ?Mabughëwu fë evivi n’ye fë ébɔ Ofo Shiba ndanë eka edi ngiki é?

¹⁶ Fɛ Ʒezi mɩnɛn, elë evivi n’ye ebë eya ngiki kɔ Ofo Shibanë esëkpɔ cece ëë bá eghɔ nkɔdi bu powu enɩ mɩɩ bë elɛ wɔ́wɔ́. Nda yɔghɔ ntɔnë bë eɔsɛ enini ngikinë kë ebɔ kelë apʋpʋ ghënë opu shi (Jér. 29:11). Stesinë ebóepi hɛ́ ëë jɔnë hɛ́ kɔ: “Noo më mʋ́n kɔ Ofo bá eghɔ pɛ nfre powu enɩnë, bu ntɔnë eboka më ë më eso dɛɛn àlɛ́ kë në ebɔ më apʋpʋ ghë, àlɛ́ bɔ́bɔ́ më ewu n’ye kë në elɛ ngiki bunë gha sheghë.” Álɛ ebë ebɔ nda yɔghɔ ntɔnë eka edi ngiki eya n’ye Ofo bá eghɔ nkɔdi bu powu enɩnë, bayɛ n’ye ebë ebaba elë esë eyɛ ayɔghɔ nhɛn. Bayɛ n’ye ebë emʋn bunë ghëwu elë epɛ lɛ bunë Ofo bá elɛ eghɔ pɛ nfre powu enɩ lɛ eyɛsɛ. Àlɛ́ jɔ ntɔnelë ashe elë órò, akpa anʋn elë oghorumɔn ayɛsɛnë, ebá emʋn n’ye ebë eba eɔsɛ ebɔ ëë eka edi ngiki fuɔ eyɛsɛ, élɛ nakwatɩ o, élɛ juman-ku o.b

17. ?Élé Ʒoova eba eboka elë álɛ ebë eɔsɛ erishi ekpɛkpɛ nkɔdi bu ngbeɲi é?

¹⁷ Emʋ́n kɔ nkɔdi gha rere se, noo Satan ëë “emimi maɛn ntɛnɩ aɛn.” Ese bu yɔghɔ ekɩkɩ elë ngbeɲi gbo, noo Ʒoova hɛ́ báshi kɔ ná eghɔ Satan lɛ abɛlɛ bu powu lɛ enɩ (Jean 12:31). Ʒoova eghʋ̀ Biblënë ghë eya elë bunë ghëwu nkɔdi bu shí maɛnnë ghë tɔ̀. Në ekpa eghʋ̀ Biblënë ghë eya elë n’ye yalɛnë elë ewunë eba eci në aba (Ps. 34:​17-19). Bunë Ʒezi lɛ́në yá elë n’ye ebë eba elɛ, àlɛ́ ngiki në elɛ elë bunë gha sheghë. Në kpa yá elë n’ye ɲan gbɔɔje Ofo bá eghɔ nkɔdi bu enɩ, ngiki ghe ekpa ghe epɛ n’ye wu tata (2 Pierre 3:13). Elë élele mɛnsɩ ebɔ Ofo Shiba nda yɔghɔnë eka edi ngiki, elë ékpa ebɔ ntɩji ghë efu opu shi ekɩkɩ micinë Ofo bá elɔ ‘bunë bɩ lɛ bunë sheghënë lɛ’ bá enʋn eshipatanë powu ghënë.—Is. 9:7.