EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 25
Beḍenọm Ghan AZihova Mem Dị Nạ Odi Esi Ooḅaghamiạn Aloor
“Mị . . . odi esi oboom ooḅaghamiạn aloor.”—1 SAM. 1:15.
AḌUỌR PHỌ 30 My Father, My God and Friend
OGHAẠPH OOKARAGHa
1. Eeghe kụ iḍighi kụ yira konaghanạn bọ iphụr arurụ phọ aZizọs?
AZIZỌS aḅẹm siphẹ imiịn phọ odị ilọ asiḍio eekuna phọ, mọ: “Ke/meera iloghi phọ anyina eḅaaghạph yogh loor . . . igbiriḅa ilọ araraạr isiẹn aḅirini phọ.” (Luk 21:34) Ewạ ni mọ yira onaghanạn iphụr arurụ phọ ipẹ phọ. Eeghe kụ iḍighi? Idị eḍighi bọ ḍio arodon, yira kosoman aani ni iniin phọ asidọl ooḅaghamiạn aloor phọ abuerị phọ awe phọ osoman bọ.
2. Eeghe iiḅaghamị kụ ikọm ooḅaghamiạn aloor engọ bumor r’abumarani ayira?
2 Eniin amem, yira rosoman ghan ni odọ kirokirọ ooḅaghamiạn aloor eniin phọ amem mọ. Ooḅeghiọn omiịn reḍeenaan phọ iphẹn edaphạn bọ siẹn. Onyọ Ogbaanaạn dị oghol mọ John,b dị ramiinọn ghan loor ezẹgh dị oghol mọ multiple sclerosis, amoọgh ni oboom okururu mem dị anhịr odị awilẹ nyodị asuma, mem dị bidị m’aalạn ni esi 19 asiạ. Anyụ isiẹn phọ, iyạl anmanyaạn odị owilẹ okumu aZihova. Olom r’anhịr dị oghol mọ Bob r’aLinda usoman ni ipaanaạn kirokirọ. Bidị uroph ni iiḍighi abidị, ḅilhẹ r’otu abidị. Anyụ isiẹn phọ kẹn, aLinda aḅilhẹ amhoọgh ezẹgh ekpom dị kotue ni ekiigh nyodị, ḅilhẹ r’enhọn ezẹgh dị emadạn inyaạm aloor phọ.
3. Odaphạn Filipai 4:6, 7, eeghe kụ edị yira okuphom owol?
3 Yira okuphom ni owol mọ Olhemiạ Odẹ ephomoghiạn phọ ayira, Zihova, anaghanạn ni ipẹ yira rologhoma ghan bọ mem dị yira osoman iiḅaghamị. Kụ odị rawạ ni ologhonhaạn ayira ḍighaạgh orue okaran iiḅaghamị phọ yira osoman bọ. (Bạl Filipai 4:6, 7.) Ikpo onhụ phọ Enaạn epạm ni reḍeenhaan iiḅaghamị kirokirọ dị arebenẹ phọ odị okaran. Eḅilhẹ kẹn ekaạph ipẹ aZihova aloghonhaạn bọ bidị ḍighaạgh orue okaran. Uguạ ooḅeghiọn iniin areḍeenhaan phọ iphẹn phọ.
ILAIZẠ—“OYE NI IDUỌN AYIRA”
4. Eeghe ipaanaạn kụ edị Ilaizạ asoman, kụ aloghoma ika ilọ aZihova?
4 Ilaizạ akumu aZihova mem dị egbagarạ ni iboom, kụ asoman igey phọ ipaanhaạn. Uw-emhạ phọ Ahab, oniin Uw-emhạ dị u/kpẹ oḍuomolhoghi dị adạ eelhe phọ Izrạl, aphin anhịr dị oghol mọ Zezebel, dị aaḅereghị ghan Baal. Iyạl phọ abidị uleenye ni iiḅereghị aBaal oomo eelhe phọ kụ ozeeghị ibadị ariil aZihova. Ilaizạ akpạr ri aghiil asuma. Ilaizạ aḅilhẹ kẹn akpetenaan igbagarạ igbakurọ dị erọl, esi obeḍenhọm aZihova. (1 Ki. 17:2-4, 14-16) Oḅarạm isiẹn, Ilaizạ aḅedenhọm ni aZihova mem mọ odị amerenyạn bọ riil phọ ḅilhẹ r’aḍita phọ rooḅereghị bọ Baal. Odị akpaariọm ni we phọ Izrạl ooḅereghị aZihova. (1 Ki. 18:21-24, 36-38) Ilaizạ amhiịn ni ibadị areten dị eḍeenhaan mọ aZihova abakị ni nyodị simem mọ amuphẹ phọ.
AZihova arom ookpaạny odị ologhonaạn aḍighaạgh Ilaizạ oḅilẹ omoọgh inyaạm (Miịn siikpịgh phọ 5-6)c
5-6. Odaphạn 1 Kings 19:1-4, Ilaizạ aloghoma ika, kụ ika kụ idị aZihova aḍeenaan mọ onọ apomoghiạn ni nyodị?
5 Bạl 1 Kings 19:1-4. Toroboiperolbọ, Ilaizạ amhoọgh ni oghiilhaan, mem dị ukueni phọ Zezebel apaạr oghiigh odị. Kụ iḍighi kụ, odị osuma ni agheel epẹ Beer-sheba. Odị aḅonyonu ni azuan dị tutụ aḅẹm mọ “kparipẹ onọ amhugh.” Eeghe kụ iḍighi kụ odị aloghoma bọ eten phọ epẹ phọ? Ilaizạ aḍighi aani ni oye dị u/munughan, “oye ni iduọn ayira.” (Jems 5:17) Eeni odị aloghoma ni ooḅaghamiạn aloor ḅilẹ aloor ekporokporọ. Eeni Ilaizạ aatughiạn mọ inyaạm mọ odị alhọgh bọ obughẹ igey iiseeny i/moọgh ekol, mọ egey iyaạr ke/ḍuạ emite siphẹ Izrạl, ḅilẹ mọ odị bịn kụ oye dị asugha dị raaḅereghị ghan aZihova. (1 Ki. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Eeni eten phọ oyil phọ ophọn phọ akpẹ bọ ni oḍuom olhoghi azọ bọ etue ni eḍighi iikia esi ayira. Kuolọ aZihova anaghanạn ni ipẹ Ilaizạ aloghoma bọ.
6 AZihova o/ḅaạm Ilaizạ esi iduọn odị aḍighi bọ amiteom ologhoma phọ odị. Kparipẹ ghụn odị akparamị ni Ilaizạ. (1 Ki. 19:5-7) Onyebeel roten, aZihova aalemi ni iitughiạn phọ Ilaizạ esi oḍighi oḍeenaan iikpọ phọ Odị. Kụ iḍighi kụ aZihova amạ aḍeenaan mọ odị aḅilẹ ni amoọgh 7,000 awe Izrạl dị u/ḍighom aani iiseeny phọ aBaal. (1 Ki. 19:11-18) AZihova akạr kụ aḍighi aḍeenaan Ilaizạ mọ Onọ apomoghiạn ni nyodị.
IDỊ AZIHOVA KULOGHONAẠN IYIRA ḌIGHAẠGH
7. Eeghe okuphom owol kụ edị yira omoọgh esi eten phọ epẹ aZihova aloghonaạn bọ ḍighaạgh Ilaizạ?
7 Nạ asoman ni sidọl dị ekọm ooḅaghamiạn aloor engọ nyinạ ḍughụm? P’eeghe iyaạr iidereghị olegheri mọ aZihova anaghanạn ni ologhoma phọ Ilaizạ! Ingọ iyira okuphom owol mọ aZihova ranaghanạn ghan ni ipẹ ikparanaạn bọ iyira. Odị alegheri ni sidugh ayira, aḅilhẹ alegheri iitughiạn r’ologhoma phọ ayira. (Ps. 103:14; 139:3, 4) Eḍighi maạr dị yira obeḍenọm aZihova idiphọ Ilaizạ, odị kuloghonaạn iyira ḍighaạgh okaran atorobọ iiḅaghamị dị kingọ iyira ooḅaghamiạn aloor.—Ps. 55:22.
8. Ika kụ idị aZihova kaloghonaạn nyinạ ḍighaạgh okaran ooḅaghamiạn aloor?
8 Ooḅaghamiạn aloor katue ni aḍighi idị nạ kaatughiạn ghan ikarạph bịn, kụ aḅonyonu azuan. Eḍighi iduọn phọ, pọ legheri mọ aZihova kaloghonaạn ni nyinạ ḍighaạgh okaran ooḅaghamiạn aloor. Ika kụ idị kaloghonaạn bọ nyinạ ḍighaạgh? Odị aḅẹm ni mọ kaạph ni iiḅaghamị phọ anạ aḅenị nyinọ. Kụ odị kapagharanaạn ni emoghi ilọm mọ anạ. (Ps. 5:3; 1 Pit. 5:7) Kụ iḍighi kụ gbor ghan aaḅereghị aḅenị aZihova iiḅaghamị anạ. Odị nyinạ ka/ḅaanaạn idiphọ odị aḅaanaạn ghan bọ Ilaizạ, kuolọ odị kaḅaanaạn ghan nyinạ dị eego esi Ekpo Onhụ phọ odị, aBaibul phọ ḅilhẹ r’oḍighom mọ odị. Ipẹ nạ rabạl ghan bọ siphẹ aBaibul phọ ketue ni eedereghị nyinạ eḅilhẹ engọ nyinạ oḍuomologhi. Ḅilhẹ kẹn, abumor r’abumarani phọ anạ kokparamị ni nyinạ.—Rom. 15:4; Hib. 10:24, 25.
9. Ika kụ idị ogey oyaghirị katue aloghonaạn nyinạ ḍighaạgh?
9 Mem mọ aZihova aḅenị bọ Ilaizạ mọ adi iniin iiḍighi phọ odị angọ Ilaisạ, pọ iduọn phọ Odị m’amiteom ogey oyaghirị dị kaloghonaạn ḍighaạgh oodereghị odị mem lọ odị aḅonyonu azuan. Igina phọ kẹn, mem dị yira oḅenị oyaghirị ayira ipẹ riḍighi bọ iyira, oyaghirị phọ ayira kuloghonaạn iyira ḍighaạgh okaran ooḅaghamiạn aloor phọ ayira. (2 Ki. 2:2; Prov. 17:17) Kụ eḍighi maạr dị nạ u/moọgh oyaghirị oghaạph iiḅaghamị anạ oḅenị, pọ lọm aZihova aloghonaạn nyinạ ḍighaạgh omhoọgh onyọ umor dị asianaan dị kakparamị nyinạ.
10. Ika kụ idị ipẹ emitenaan bọ Ilaizạ ingọ iyira oḍuomologhi, ḅilẹ ika kụ edị oguanaan phọ odi bọ siphẹ Isaiah 40:28, 29 kiloghonaạn iyira ḍighaạgh?
10 AZihova alhoghonhaạn ni ḍighaạgh Ilaizạ okaran ooḅaghamiạn aloor kụ okumuan idiphọ odị akpẹ oḍuomologhi esi ibadị asiạ. Ipẹ emitenaan bọ Ilaizạ ingọ iyira oḍuomologhi. Eeni amem yira rosoman ghan ni oboom ooḅaghamiạn aloor dị rakọm ghan oḅonyonu ozuan. Ghalamọ r’iduọn phọ ni, yira obeḍenhọm aZihova, odị k’ungọ ni iyira inyaạm mọ ewạ bọ orue okumu odị oghiọm aghisigh.—Bạl Isaiah 40:28, 29.
ANẠ, DEVID, R’ONIIN OMOỌR SUỌR PHỌ UBEḌENHỌM AZIHOVA
11-13. Ika kụ idị ooḅaghamiạn aloor atir iraạr arebenẹ Enaạn iḍiodi phọ?
11 Abunhọn awe aBaibul phọ usoman aani ni ogbogh ooḅaghamiạn aloor. Esi omaạm, Anạ asoman ni iiḅaghamị e/mạr ḅilẹ r’iboom igilaạm ḍighaạgh oyobogha phọ odị. (1 Sam. 1:2, 6) Oboom ooḅaghamiạn aloor aḍighi idị ologhi Anạ eeph, kụ amhoghi bịn tutụ eḍien i/pụ mun.—1 Sam. 1:7, 10.
12 Eeni amem, Uw-emhạ phọ aDevid aḅonyonu ghan ni azuan loor ooḅaghamiạn aloor. Tuutughiạn ipaanaạn kirokirọ phọ odị asoman bọ. Ekpom odị iimọr ri loor asipiomạn phọ odị. (Ps. 40:12) Oọny phọ odị Absolọm odị aphomoghiạn bọ agbagharạn ni itooghị phọ odị, bịn aghị aḅọm ḍuugh. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Ḅilẹ oniin ogbogh oyaghirị odị abi ni nyodị. (2 Sam. 16:23–17:2; Ps. 55:12-14) Ibadị asuọr phọ aDevid agẹ bọ ekaạph ilọ oḅonyonu ozuan phọ odị ḅilẹ r’oḍuomologhi phọ odị amhiigh bọ esi aZihova.—Ps. 38:5-10; 94:17-19.
Eeghe kụ iloghonaạn bọ ḍighaạgh omoọr suọr phọ oḅilẹ okumu aZihova r’ibo? (Miịn siikpịgh phọ 13-15)d
13 Eniin amem oniin omoọr suọr amhiigh ni ogbeghe aḍimạ adọl abukarạph awe phọ. Eeni odị eemarạ onyọ aLivaị phọ Asạph, kụ odị akumuan ghan pạ ogbogh otu iigbia phọ, epẹ Jeruselem. Omoọr suọr phọ amoọgh ni ooḅaghamiạn aloor, dị ekọm e/ḅaạl olhoghi re/gbaanyạn engọ nyodị. Odị amhiigh kẹn ni ookia ilọ aḍisẹph phọ reḍuạ ghan bọ kemite esi okumu Enaạn.—Ps. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.
14-15. Yira otuughạ eeghe esi iraạr areḍeenaan aBaibul phọ, ilọ owạ ghan ologhonaạn aḍighaạgh aZihova?
14 Iraạr arebenẹ phọ Enaạn oghol bọ siẹn phọ, ubeḍenọm aZihova ilọ olhoghonaạn aḍighaạgh. Bidị ughaạph ni ilọ ooḅaghamiạn aloor phọ abidị oḅenị nyodị dị eego esi okuamị ghan ooḅereghị. Bidị ughaạph ni omiteom oḅenị nyodị ipẹ eḍighi bọ kụ bidị omhoọgh bọ ooḅaghamiạn aloor phọ. Kụ bidị ughiọm ni ghisigh oghị ghan pạ otu iiḅereghị phọ aZihova.—1 Sam. 1:9, 10; Ps. 55:22; 73:17; 122:1.
15 R’igbiririph ni, aZihova aphagharanaạn ni torobọ onyọ abidị. Anạ amhoọgh ni eephọ olhoghi. (1 Sam. 1:18) ADevid agẹ mọ: “Ibadị ni kụ aḍikparamineẹn oye elhiom eḍighinhom iyaạr phọ, kuolọ aZihova ratagharạn ghan ni nyodị kasighẹ esi oomo phọ idị.” (Ps. 34:19) Kụ omoọr suọr phọ opọ phọ, alhoghoma ni mọ aZihova “maphạm ḍighaạgh elhiom mọ [odị],” dị raaḅakiọm nyodị r’oroma ephomoghiạn. Odị amhoọr mọ: “Amị amị, oḍuraan otuman Enaạn kụ iḅeraạn imị. Mị maḍighi aZihova Uw-emhoọgh phọ ḍibuo amị.” (Ps. 73:23, 24, 28) Areḍeenhaan phọ iphẹn phọ itughemị iyira eeghe? Eeni amem, yira romoọgh ghan ni iiḅaghamị dị rekọm ghan ooḅaghamiạn aloor . Kuolọ yira kotue ni okaran eḍighi maạr dị: yira ogbirima ipẹ aZihova maloghonaạn ghan bọ bunhọn ḍighaạgh, ooḅereghị ghan, ḅilẹ onaghanạn ghan nyodị esi oḍighi ghan ipẹ odị uḅenị bọ iyira.—Ps. 143:1, 4-8.
BEḌENHỌM AZIHOVA BỊN AMHOỌGH EKOL
Eḅẹl amem mọ, oniin umarani alhoghoma mọ ekpẹ dị odị katọl ḍiọ odị sạm, kuolọ araraạr inmia ni mem dị odị amhiigh ghụn owạ areten ologhonaạn ghan abunhọn ḍighaạgh (Miịn siikpịgh phọ 16-17)
16-17. (a) Eeghe kụ iḍighi kụ i/wạ bọ dị yira kogbatạn loor ayira osighẹ esi aZihova r’awe phọ odị? (b) Ika kụ edị yira koḅilẹ otue omoọgh inyaạm?
16 Iraạr phọ areḍeenaan phọ ipẹ phọ, itughemị iyira enhọn ephigh iyaạr—mọ yira ku/gbatạn ghan loor ayira u/sighẹ esi aZihova ḅilẹ r’awe phọ odị. (Prov. 18:1) Oniin onyọ umarani dị oghol mọ Nancy, dị asoman ogbogh ooḅaghamiạn aloor mem dị olom odị awilẹ nyodị, aḅẹm mọ: “Asiḍio irọl ghan ni dị mị u/wạ ghan omhiịn obobọ oḅaanaạn oye. Ghalamọ r’iduọn phọ ni, iduọn mị agbor ghan bọ arọl ḍiọ amị, iduọn kụ idị olhoghi amị alhegheri ghan bịn eeph.” Araraạr inmia ni mem dị aNancy amhiigh ghụn owạ areten ologhonaạn aḍighaạgh bunhọn dị osoman aani iiḅaghamị. Odị aḅẹm mọ: “Mị ulher ghan rurụ angọ mem dị abunhọn rokaạph ilọ iiḅaghamị abidị. Mị uru ni alhọgh elhegh mọ mem dị mị agbon ghụn bidị ḅilẹ riiḅaghamị phọ abidị, mị ra/moọgh ghan mun oboom ooḅaghamiạn aloor.”
17 Yira kotue ni oḅilẹ omoọgh inyaạm esi oghị ghan ituughạ. Mem lọ yira oghị ituughạ, yira rongọ ghan aZihova enhọn eepoogh oḍighi “ologhonaạn aḍighaạgh r’oodereghiạ” ayira (Ps. 86:17) Epẹ ituughạ phọ odị rungọ ghan iyira inyaạm dị eego esi uwaloor iigbia phọ, ikpo onhụ phọ odị, ḅilhẹ r’awe phọ odị. Ituughạ phọ yira rokị ghan bọ ringọ ghan iyira eepoogh dị omheeraam oniin ‘kaloghonaạn ḍighaạgh’ nyoniin (Rom. 1:11, 12) Onyọ umarani dị oghol mọ Sophia aḅẹm mọ: “AZihova ḅilẹ r’aḍita abumor r’abumarani uloghonaạn ni imị ḍighaạgh orue okparạm. Edị ekạr ikparamị imị pọ ituughạ phọ. Ogbor ghan omite epẹ erugh phọ r’oghị ghan ituughạ meḍighi iyaạr dị mị arue aphamaghạn ooḅaghamiạn aloor phọ amị.”
18. Eeghe iyaạr kụ edị aZihova katue ungọ iyira, eḍighi maạr dị yira oḅonyonu ozuan?
18 Mem dị yira oḅonyonu ozuan, ootughiạn ghan mọ aZihova o/guanaan ophiemi iiḅaghamị phọ rekọm ghan bọ ooḅaghamiạn aloor bịn, kuolọ ruloghonaạn ghan iyira ḍighaạgh okaran nyiidiphọ phọ. Odị rungọ ghan iyira iikpọ ‘owạ oḅilẹ kẹn oḍighi,’ orue okaran ologhoma oḅonyonu ozuan ḅilẹ re/moọgh oḍuomologhi.—Fil. 2:13.
19. Eeghe okuphom owol kụ edị aRom 8:37-39 ungọ iyira?
19 Bạl Rom 8:37-39. Otelhedom mọ aPọl ukuphom iyira owol mọ iyaạr i/lo dị ketue igbariọn iyira siphẹ ephomoghiạn phọ Enaạn iphomoghiạn bọ iyira. Ika kụ idị yira kotue ologhonaạn ḍighaạgh bumor r’abumarani dị rokparaghạ okaran ooḅaghamiạn aloor? Emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn keeḅeghiọn ipẹ yira kotue bọ otuughaạny aZihova oḍeenaan ghan igbiririph ḅilẹ r’obakị ghan abumor r’abumarani phọ ayira mem lọ bidị osoman ooḅaghamiạn aloor.
AḌUỌR PHỌ 44 A Prayer of the Lowly One
a Oboom ooḅaghamiạn aloor ketue ni ekọm iiḅaghamị engọ loor ayira r’iitughiạn ayira. Ika kụ idị aZihova kuloghonaạn iyira ḍighaạgh? Yira kooḅeghiọn omiịn idị aZihova aloghonaạn ḍighaạgh Elaizạ okaran ooḅaghamiạn aloor. Inhọn areḍeenaan aBaibul phọ kiḍeenaan iyira idị yira kooghiraan ghan osoman aZihova mem dị yira odi esi ooḅaghamiạn aloor.
b Onme ni siḍien awe phọ ooghologh bọ siẹn phọ.
c ILỌ AFOTO: Ookpaạny aZihova amiigha loor rasumeẹny ghan Ilaizạ dị ranaanị, kụ angọ nyodị iyaạr olhe r’amuụm.
d ILỌ AFOTO: Omoọr suọr dị aḍighi olọ eemarạ Asạph rakelọm ogẹ ḅilẹ r’omoọr asuọr r’abunhọn abuọ aLivai.