Asipuru Dị Abuẹn Robạl Ghan Bọ Rinyạ Phọ Ayira Opuru

Mem Mọ AZizọs Aphighi Bọ Eḍien Adulhe Uw-emhoọgh Phọ, Abueriphọ 70 Abumatuạn Phọ Odị Arom Bọ Oghị Oghaạph Iiḅi Iinhaghạn Phọ Urọl Eghẹn? Bidị Mowilhẹ Nyodị Ḍughụm?

Yira ko/tuạn mọ 70 abumatuạn phọ aZizọs u/tọl aani pạ mem mọ odị aphighi bọ Eḍien Adulhe Uw-emhoọgh phọ bịn ootughiạn mọ eeni aZizọs maghel bidị obobọ bidị uwilhẹ odạph odị. AZizọs awạ olhẹ eḍien adulhe phọ r’abutelhedom mọ odị.

Oomo 12 phọ r’70 phọ uḍighi ni bumatuạn aZizọs. AZizọs asaḅạr 12 awe siphẹ igbo abumatuạn phọ odị kụ aghol mọ abutelhedom. (Luk 6:12-16) Amem dị odị odi Galili kụ edị odị “amạgh ḍioph r’iyạl abumatuạn phọ” kụ “alọgh bidị oghị oghaạph ghan ilọ omạr phọ k’Enaạn r’ookonom abuphẹ u/moonogh” bọ. (Luk 9:1-6) Ipẹ reten, mem dị odị odi Judea aZizọs aḅilhẹ alhọgh 70 abunhọn awe, “arom ghan iyạl awe” egu, onyeehe oḍiemhi ghan oghị atorobọ ekpisi r’emhạ dị odị kakị .(Luk 9:51; 10:1) AZizọs amhoọgh ni bumatuạn rikpisi kirokirọ dị oghaạph ghan iiḅi iinhaghạn phọ ilọ odị.

Aweye aJu phọ dị moḍighi bumatuạn aZizọs ulhe ghan ni Eyaạl Ophẹl Otene phọ torobọ alhạ eeni r’arughunotu abidị. (Ex. 12:6-11, 17-20) Mem mọ reteẹny bọ dị kokiigh nyodị, aZizọs r’abumatuạn phọ odị ughị Jeruselem. Kuolọ odị oo/mhaghạgh bumatuạn phọ odị odi bọ Judea, Galilee, ḅilhẹ r’aPerea oru Eyaạl Ophẹl Otene phọ r’odị. Odị awạ orọl r’abutelhedom mọ odị bịn mem mọ amuphẹ phọ. Odị aḅenhị bidị mọ: “Mị uwạ ghan ni iboom olean amale eyaạl ophẹl otene phọ r’anyina kụ egbi oteẹny amem iminimiịn phọ amị.”—Luk 22:15.

Odị atuạn ni iyaạr kụ aḅẹm bọ iduọn phọ. Ke/bia mun bịn aZizọs kamugh idiphọ “Oọny IyooI Ogạ phọ Enaạn eseere bọ otagharanạm aḅirini phọ esi ikarạph phọ abidị.” (Jọn 1:29) Ipẹ phọ kemite epẹ Jeruselem, epẹ ropinyọn ghan bọ rikiạ kongọ Enhaạn k’amem dị mebia ni. Eyaạl Ophẹl Otene phọ abuọ aJu phọ olhe ghan bọ iitughianhạm ghan bidị mọ motagharạn bidị dọl arebenhẹ phọ bidị orọl bọ epẹ Ijipt ḅilhẹ mọ aḍuugh phọ aZizọs kụ ketagharạn bidị eten dị epelheghiom. (1 Kọr. 5:7, 8) Loor esi aḍuugh phọ aZizọs, Ḍioph r’iyạl abutelhedom mọ koḍighi aani rokọ dị kopighiom ookpomhoghan aKristẹn phọ. (Efẹ. 2:20-22) Eten dị ekạr ekpeanhaạn, aJeruselem emhạ iigbia phọ amoọgh ‘ḍioph r’iyạl asighiigh dị ogeeghị siḍien aḍioph r’iyạl abutelhedom Oọny lyool Ogạ phọ.’ (Ogan. 21:10-14) Okạr agey, abutelhedom mọ okpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ omoọgh ni okpanhạ oḍighi oḍighi, olhoghonhaạn aḍighaạgh omhunhenhi ogbi phọ Enhaạn. Iphẹn phọ ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh onhaghanhạn iyaạr phọ eḍighi bọ kụ aZizọs awạ bọ mọ abutelhedom mọ r’odị kụ kole Eyaạl Ophẹl Otene phọ odị kale bọ asughanham omhạn ḅilhẹ r’ophighiom Eḍien Adulhe Uw-emhoọgh phọ.

Ghalhamọ r’iduọn 70 abumatuạn phọ r’abunhọn abumatuạn aZizọs u/le aani bọ Eḍien Adulhe Uw-emhoọgh phọ r’aZizọs, oomo abuphẹ oḅạr bọ nyodị komooghọm ni suọ Eḍien Adulhe Uw-emhoọgh phọ odị aphighi bọ. Torobọ onyọ amatuạn phọ dị osagharạn uwaloor iigbia phọ katolhọm aani ni agadạ itooghị phọ aZizọs aghaạph bọ aghol ḍughul phọ aḍiphẹ odị arọl bọ r’abutelhedom mọ odị.—Luk 22:29, 30.