Araraạr Ituughạ Dị Edi Siphẹ Iyạl Arinyạ Phọ APita

1. Kụ egbi bọ oteẹny amem mọ aPita kamugh bọ, eeghe kụ edị aZihova asighẹ nyodị aḍighinhom?

OTELHEDOM mọ aPita alhegheri ni mọ moọny amem onọ kamugh. Siphẹ ibadị asiạ arukumuan phọ odị, odị arọl li r’aZizọs, amhiigh oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ oḅenhị aruuruen phọ, aḅilhẹ akumuan idiphọ oniin siphẹ aloor phọ repogh bọ. Kuolọ arukumuan phọ odị i/mineen siphẹ. Lhạ phọ 62-64 C.E., aZihova aphum ni nyodị ogẹ iyạl arinyạ—oḅẹl r’omhunhenhiom iyạl aPita. Odị akuphom ni owol mọ arinyạ phọ odị keloghonhaạn ni Kristẹn phọ ḍighaạgh mem dị odị amhugh.—2 Pit. 1:12-15.

2. Uḍighi ika kụ arinyạ phọ aPita ekạr bọ emhạn maạr?

² APita agẹ rinyạ phọ odị iphẹn phọ igbo amem dị abumor r’abumaranhi phọ osoman “iminimiịn kirokirọ.” (1 Pit. 1:6) Mem dị abukarạph awe rokparaghạ ghan olhọgh isiphẹ ookpomhoghan phọ itughemhị okpẹ r’aroozọ dị i/ḅaạl. (2 Pit. 2:1, 2, 14) AKristẹn phọ orọl bọ Jeruselem moọny amem kosoman “eekuronom oomo araraạr”—mem mọ awe eghạm aRom koogulhemhi bọ Jeruselem. (1 Pit. 4:7) Iikia i/lo, arinyạ phọ aPita ilhoghonhaạn ni ḍighaạgh Kristẹn phọ olhegheri idị bidị koḍighi orue okparaghạm imhinhimhiịn phọ bidị osoman bọ r’ipẹ rekori bọ bidị ghisigh.b

3. Uḍighi ika kụ ekpẹ bọ dị yira kooḅeghiọn rinya phọ aPita?

³ Ii obọ aPita agẹ rinyạ phọ iphẹn phọ aghiomaạn Kristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ, kuolọ aZihova amhiịn ni mọ eḍighom aani siphẹ aBaibul phọ. Yira romooghọm ni suọ rinyạ phọ iphẹn phọ nyiidiphọ. (Rom. 15:4) Yira odi aḅirinhi dị ikarạph iḍighinhom araraạr kụ emuza, yira rosoman ghan ni sidọl dị risophoghom ghan iyira okumu aZihova. Kụ moọny amem yira kosoman ni igbogh iiḅaghamhị dị epelhom ipẹ esiemhi bọ eekunha eghimoghọm araraạr abuọ aJu phọ. Yira omiịn ni ighiọm ilhoghi dị emhạn maạr siphẹ iyạl arinyạ phọ aPita. Ighiọm ilhoghi phọ ipẹ phọ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oghị aghisigh ogon ghan aḍio phọ aZihova, okpạr opu oghiilhaan awe, r’ophomhoghiạn abunhọn r’oomo olhoghi. Idọ Ighiọm ilhoghi phọ iphẹn phọ ketue ni eloghonhaạn kẹn ḍighaạgh ikumor awe phọ omhaạr ophogh iyool phọ.

GON GHAN

4. Idiphọ omạ bọ siphẹ 2 Pita 3:3, 4, eeghe kụ ketue epighemhi omheeraam mọ ayira?

⁴ Awe dị u/meeraam imiịn aBaibul phọ kụ ukoom iyira. Abuọ isophoghom mọ kotue ni ugilaạm iyira, loor iduọn eekunha phọ yira rogbeelhom ghan bọ ke/ru bọ. Abuniin roḅẹm ghan mọ eekunha phọ ke/tu. (Bạl 2 Pita 3:3, 4.) Eḍighi iyaạr dị yira onhaghạn iphẹn phọ onhụ uwotu, olọ otu oḍighi ayira, obobọ eghunotu ayira, ketue ni epighemhi omheeraam mọ ayira. APita akaạph ni iyaạr dị ketue eloghonhaạn ḍighaạgh.

5. Eeghe kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ eekunha aḅirinhi phọ? (2 Pita 3:8, 9)

⁵ Abuniin otue ni ootughiạn mọ aZihova raabinya osiemhi eekunha okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ. Ikpo onhụ phọ aPita ketue ni ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhoọgh ephoghom dị eeleeny esi ootughianhạm ayira mọ eten phọ aZihova rapogh ghan bọ raraạr egbatanhaạn ni iboom r’ilọ awe. (Bạl 2 Pita 3:8, 9.) Esi aZihova oonịr asiạ aḍighi ḍinhiin aḍughulotu. AZihova amoọgh okparạm, odị o/wạ mọ oye aphe. Mem dị aḍio phọ odị eteẹny, odị kapiemhi ni aḅirinhi phọ ophọn phọ. P’eeghe emạ eepoogh dị yira omhoọgh osighẹ amem mọ amuẹn phọ esugha bọ ongoọm ogbaanhaạn we oomo areelhe.

6. Ika kụ edị yira kotue okị ghisigh oseere olhoghi ḍio phọ aZihova? (2 Pita 3:11, 12)

⁶ APita uromha iyira mọ oseere olhoghi ḍio phọ aZihova. (Bạl 2 Pita 3:11, 12.) Ika? Lọ edugh ni, pọ kewạ mọ yira ogbirima ghan—torobọ aḍio—ilọ aḍisẹph kirokirọ omhoom aḅirinhi phọ. Gbiom olhoghi dị nạ rapooghu omạ ookugh, rale eḍien dị enhuụm, ramiịn buọ ephomhoghiạn anạ dị moḅerion, ḅilhẹ r’otughemhị bulọ orọl ghan ibadị okuron asiạ epẹ omhạn idị imiịn aBaibul phọ emhunhughan. Odọ ogbirima phọ ophọn phọ katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh ogon ghan kụ okuphom owol mọ eekunha phọ edi edạ aḍighaạgh. ‘Iphụr arurụ’ ilọ araraạr phọ iphẹn phọ kemite bọ ghisigh keḍighi iyaạr dị yira ko/meel ‘oḍighanaan reten’ abutughemiạ okpẹ phọ.—2 Pit. 3:17.

KPẠR APU OGHIILHAAN AWE

7. Ika kụ edị oghiilhaan oye katue utir iyira?

⁷ Oseere olhoghi ḍio phọ aZihova rinyu ghan ni iyira oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ oḅenhị abunhọn. Kuolọ, eeni amem yira ro/tue ghan koḍighi iduọn phọ. Eeghe kụ iḍighi? Eeni amem oghiilhaan awe kụ rakọm ghan. Iphẹn phọ imitenhaan ni Pita. Ḍughul phọ aḍiphẹ kokiigh bọ Zizọs, aPita aghiilhaan ni oghonhonho mọ odị onyọ amatuạn aZizọs, kụ aḅilhẹ apharanhaạn nyodị iraạr amem. (Mat. 26:69-75) Kuolọ aPita akpạr ri apu oghiilhaan phọ opọ phọ kụ agẹ r’okuphom owol mọ: “Ke/kiilaan ghan we. Ke/meera mọ bidị ingọ inyina okaphian oomiigh.” (1 Pit. 3:14) Ikpo onhụ phọ aPita ingọ iyira okuphom owol mọ yira kotue ni okpạr opu oghiilhaan awe.

8. Ika kụ edị yira kotue okpạr opu oghiilhaan awe? (1 Pita 3:15)

⁸ Eeghe kụ ketue ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okpạr opu oghiilhaan awe? APita uḅenhị iyira mọ: “Ilọgh eegu Kraist siphẹ iloghi phọ anyina.” (Bạl 1 Pita 3:15.) Iphẹn phọ eḅaramaạm ogbirima ghan ilọ iikpọ uw-emhoọgh phọ r’odaạm mọ ayira, Kraist Zizọs. Torọ amem lọ oghiilhaan aḍigh loor anạ oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ oḅenhị oye, tuutughiạn Odaạm mọ ayira. Ḍighi mudị nạ ramiịn ni nyodị dị ratooghị epẹ k’akẹ r’aḍita aruukpaạny dị okoom nyodị. Legheri mọ mongọ nyodị “oomo phọ iikpọ phọ epẹ k’akẹ r’isiẹn ade phọ,” kụ odị karolhonhaạn ni nyinhạ “ḍio etum ḍio tutụ eteẹny eekuna aḅirini phọ.” (Mat. 28:18-20) APita uromha iyira mọ ‘ookolobian ghan oomo amem’ ogbạ omheremhị omheeraam mọ ayira. Nyinhạ ke/ḅeraạn ongọ aani ogbaanhaạn otu oḍighi, otu askul, ḅilhẹ r’eten dị u/gu ḍughụm? Nuụn ghan aatughiạn k’ekpo amem roopoogh dị nạ katue ni aḍighi iphẹn phọ, kụ aakolhobian idị nạ kakaạph. Ḅeeḅereghị alhọm akpọ oḅio, kụ aḍuom olhoghi mọ aZihova kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh okpạr opu oghiilhaan awe.—Iiḍighi 4:29.

ONIIN APHOMOGHIẠN “NYONIIN R’OOMO OLOGHI ODỊ AMADẠN”

9. Ika kụ edị aPita apiọm oḍeenhaan ephomhoghiạn eniin amem? (Miịn kẹn afoto phọ.)

⁹ APita atuughạ ni ilọ oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn. Odị arọl li mem mọ aZizọs aḅẹm bọ mọ: “Omoom ologh dị mị aIọgh ringọ inyina: oniin aphomoghiạn ghan nyoniin! Idiphọ mị miphomoghiạn bọ inyina kụ idị torobọ onyọ anyina kapomoghiạn nyoorị phọ.” (Jọn 13:34) Etigheri iphẹn phọ, aPita amheel li aḍighanhaan ikpaarioghọm, bịn awilhẹ olhean eḍien ruuruen abumor r’abumaranhi phọ. Otelhedom mọ aPọl aghol iphẹn aPita aḍighi bọ mọ ughelhe obobọ igue-gue. (Gal. 2:11-14) APita asighẹ ni oromha phọ aPọl kụ atuughạ iyaạr. Siphẹ iyạl phọ arinyạ phọ odị agẹ bọ, odị aghaạph ni alhọgh iiphaghamhiọm mọ yira ku/loghoma ghan ephomhoghiạn abumor r’abumaranhi phọ bịn kuolọ mọ oḍeenhaan ghan kẹn.

10. Eeghe kụ ketue ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍeenhaan ephomhoghiạn dị iguegue i/ḅarạm? Gbạ. (1 Pita 1:22)

¹⁰ APita aḅẹm mọ yira ‘okuamị ophomoghiạn’ buọ asiya phọ ayira. (Bạl 1 Pita 1:22.) Yira komoọgh edọ ephomhoghiạn phọ ephẹn phọ mem dị yira onhaghanhạn igey phọ. Igey phọ iphẹn phọ eḅaramaạm itughemhị phọ eḅẹm bọ mọ “Enaạn re/Iọgh ghan oye iiseẹny.” (Iiḍighi 10:34, 35) Yira ko/tue oḅẹm mọ yira rodạph ni itọ phọ aZizọs ilọ ephomhoghiạn eḍighi maạr dị yira roḍeenhaan ghan ephomhoghiạn buniin awe bịn siphẹ ookpomhoghan phọ. Ii, eeni yira kotuman ni buniin awe siphẹ ookpomhoghan phọ opuemhi bunhọn iḍiphọ aZizọs aḍighi bọ. (Jọn 13:23; 20:2) Kuolọ aPita rughiọm ghan iyira olhoghi mọ yira okparaghạ oḅilhẹ olhọgh ikuph omhoọgh ephomhoghiạn abuọ asiya—ephomhoghiạn anmụny onhiin—oghị esi oomo abumor r’abumaranhi phọ.—1 Pit. 2:17.

11. Remạ ghan eeghe ophomhoghiạn “oniin r’oomo ologhi [anạ omadạn]”?

¹¹ APita uromha iyira mọ “oniin aphomoghiạn nyoniin r’oomo ologhi odị amadạn.” Siẹn phọ, ekpo onhụ phọ ophomhoghiạn “r’oomo ologhi omadạn” eḅaramaạm oḍur oḍoonyẹ oḍigh ephomhoghiạn phọ ayira oghị esi oye dị ikparanhaạn iyira oḍeenhaan ephomhoghiạn. Esi omaạm, kokaạph ika eḍighi maạr dị onyọ umor upiomạn iyira esi eniin eten? Iyaạr dị yira kootughiạn pọ oḍighi oḅulhemhian ko/ḍeenhaan ephomhoghiạn. Kuolọ aPita atuughạ ni ḍighaạgh aZizọs mọ oḍighi oḅulhemhian o/ḅeraạn Enhaạn. (Jọn 18:10, 11) Odị agẹ mọ: Ke/sighẹ ghan ikarạph ekpeọm ikarạph. Ke/sighẹ ghan kẹn igurughian ekpeọm igurughian. Ingọ ghan ghụn bidị ḍisẹph.” (1 Pit. 3:9) Kụ iḍighi kụ, meera dị itọ ophomhoghiạn r’oomo olhoghi omhadạn kenyu nyinhạ omhoọgh ogbolhomaam r’igbiririph oghị esi oomo awe ghalhamọ r’abulọ eeni opiomạn nyinhạ.

12. (a) Eeghe kụ edị ophomhoghiạn oniin r’oomo olhoghi kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍighi? (b) Eeghe kụ edị nạ kakparaghạ oḍighi, idiphọ avidio phọ Preserve the Precious Gift of Unity aḍeenhaan bọ?

¹² Siphẹ aḍiḅẹl aḍinyạ phọ odị, aPita aḍighinhom ikpo onhụ dị eḅẹm mọ “oniin aphamanạm ni ophomoghiạn oniin.” Edọ ephomhoghiạn phọ ephẹn phọ ree/kpereghi ghan iyạl ikpo ikarạph bịn, kuolọ “ibadibadị ikarạph.” (1 Pit. 4:8) Eeni aPita aatughiạn ni ipẹ aZizọs atughemhị bọ nyodị ilọ osạr owilhenhaạn siạ epẹ omhạn. Mem mọ opọ phọ, eeni aPita aatughiạn mọ onọ asạr awilhenhaạn oye “oḍual amem” pọ m’onọ maḍighi iboom iiḅi. Kuolọ aZizọs atughemhị nyodị r’ayira mọ osạr ghan owilhenhaạn onhụ amem dị repel li “77 amem,” iduọn phọ pọ eekunha i/lo. (Mat. 18:21, 22 NWT) Eḍighi maạr dị rekparanhaạn ghan nyinhạ osighẹ oromha phọ ophọn phọ oḍighinhom, pọ ka/ḅonyonhu azuan! Onyọ ebenhẹ aZihova o/lho siẹn ade phọ dị redughanhaan ghan osạr owilhenhaạn. Iyaạr dị emhạn maạr pọ, ḍighi oomo ipẹ nạ katue bọ osạr owilhenhaạn umor phọ anạ kụ aghị ghisigh awạ eephọ r’odị.c

IKUMOR AWE, IMAẠR EPHOGH IYOOL PHỌ

13. Eeghe kụ ketue eḍighi idị kekparanhaạn ikumor awe phọ omiteom amem okparamhị ghan abumor r’abumaranhi phọ?

¹³ Okạr agey, aPita o/wula ipẹ aZizọs aḅenhị bọ nyodị mem mọ odị aḅetenhu bọ. Odị aḅenhị Pita mọ: “Uphoghonaan imị iyooI igạ phọ amị.” (Jọn 21:16) Eḍighi iyaạr dị nạ aḍighi okumor oye ookpomhoghan, pọ legheri mọ ikpo onhụ phọ ipẹ phọ egbolhomaam aani ni nyinhạ. Ketue ni eḍighi ipaanhaạn owạ amem oḍighi ipẹ phọ. Loor esi dị ewạ mọ bidị ophụr omhiịn mọ eghunotu phọ abidị omoọgh ni raraạr phọ ipẹ bidị omhoghi bọ orolhọm r’okparamhị asiya phọ abidị r’aZihova. Ikumor awe phọ roḍiemhiom ghan kẹn omite epẹ erugh phọ, kophạm raghaạph siphẹ ookpomhoghan phọ, epẹ eghir phọ r’eephugh phọ. Buniin rologhonhaạn ghan ḍighaạgh kẹn Hospital Liaison Committees obobọ Local Design/Construction Department. Ikumor awe phọ okạr kụ omoọgh ibadị araraạr oḍighi!

14. Eeghe kụ ketue enyu ikumor awe phọ omhaạr ghan ophogh iyool phọ? (1 Pita 5:1-4)

¹⁴ APita aromha ikumor awe phọ mọ: “Iḍighi bupoghom iyool igạ phọ” Enhaạn. (Bal 1 Pita 5:1-4.) Ikumor awe, yoor olegheri ni mọ nyinha epomoghiạn ni bumor r’abumaranhi phọ kụ rewạ ni ophogh abidị. Kuolọ, eeni amem nyinha reloghoma ghan ni mọ nyinha i/moọgh eepoogh obobọ inyaạm ophogh abumor r’abumaranhi phọ. Eeghe kụ edị nạ katue aḍighi? Zu ekpom anạ aḅenhị aZihova. APita agẹ mọ: “Oye lọ engọ ologhonaạn aḍighaạgh bunọn, alegheri mọ onọ asighẹ ni inyaạm mọ Enaạn kụ raḍighinom.” (1 Pit. 4:11) Abumor r’abumaranhi phọ anạ otue ni osoman iiḅaghamhị dị ko/tue okpetenhaan siẹn aḅirinhi phọ ophọn phọ. Kuolọ ka/bula mọ “uw-emụ opoghom iyool igạ phọ,” Zizọs Kraist, katue ni aḍighinhaan bidị raraạr dị nạ ka/tue. Odị katue ni aḍighinhaan bidị nyiidiphọ r’epẹ omhoom aḅirinhi phọ. Iyaạr dị Enhaạn rawạ mọ ikumor awe phọ oḍighi, pọ ophomhoghiạn abumor r’abumaranhi phọ, kụ oḅilhẹ oḍighi “we dị bidị kotuughaạny ghan.”

15. Ika kụ edị oniin okumor oye aphogh ghan iyool phọ? (Miịn kẹn afoto phọ.)

¹⁵ AWilliam, onyọ umor dị makumuan idiphọ okumor oye esi ibadị asiạ, akạr kụ alhọgh elhegh idị oḍighi opoghom mọ amhạn maạr. Mem mọ ezẹgh aKOVID-19 phọ emhiigh bọ, odị r’abunhọn ikumor awe umhạgh ghan ni oomo abuphẹ odi bọ siphẹ ekool arukumuan phọ abidị torobọ awiki. Odị aḅẹm mọ bidị uḍighi ghan iphẹn phọ loor esi dị “ibadị abumor phọ oginha abidị bịn kụ urọl ghan otu, kụ iphẹn phọ iḍighi ni idị ekparanhaạn bidị omhoọgh igey iitughiạn.” Mem dị onyọ umor obobọ umaranhi amhoọgh iiḅaghamhị, aWilliam raler ghan ni rurụ kangọ olhegheri iyaạr phọ reeḅaghamhị bọ bidị. Kụ odị awaaghị raraạr siphẹ arinyạ phọ, sividio r’isiphẹ osoph intanẹt phọ ayira dị ketue ekparamhị oye phọ. Odị aḅẹm mọ: “Ekạr ekpaariọm ophogh ghan iyool phọ nyiidiphọ epu idị merọl ghan. Yira rolọgh ghan ni ikuph olhoghonhaạn awe ḍighaạgh oru olhegheri aZihova; ewạ mọ oḍighi aani iginha phọ ophogh iyool phọ, olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh orọl isiẹn igey phọ.”

MEERA AZIHOVA AMHUNHENHI NYINHẠ

16. Ighẹn areten kụ edị yira kotue osighẹ oḍighinhom raraạr ituughạ phọ edi bọ siphẹ arinyạ phọ aPita?

¹⁶ Yira mooḅeghiọn iyạl ikpo araraạr ituughạ dị edi siphẹ iyạl arinyạ phọ ophum bọ Pita ogẹ. Eeni nạ amiịn ni riisi dị ewạ mọ ḍighi akuamhị. Esi omaạm, keḅeraạn nyinhạ ogbirima obughẹ ilọ aḍisẹph kirokirọ omhoom aḅirinhi phọ? Nạ maphighi ni ḍiigbu oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ epẹ otu oḍighi, otu askul, obobọ inhọn ariisi? Nạ amiịn ni reten dị nạ katue abughẹ ephomhoghiạn phọ nạ amhoọgh bọ aghị esi abumor r’abumaranhi phọ? Ikumor awe, nyinha esopha ni oghị aghisigh ophogh ghan iyool phọ r’aḍiḅeraạn eten dị inyinha u/kpaariọm? Nạ akạr akiririom aphogh loor anạ nạ kamiịn ni riisi dị ewạ mọ nighemhị, Kuolọ ipẹ phọ nyinhạ ki/ḅonyon izu. “Onmạ ighirigiir Omọọgh-we phọ” kateẹny ni nyinhạ, kụ aḅilhẹ alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh. (1 Pit. 2:3) APita ungọ iyira okuphom owol mọ: “Enaan . . . kimuneni ni inyina, imiighe inyina, ingọ inyina inyaạm, iphighi inyina ekparamị.”—1 Pit. 5:10.

17. Eeghe kụ keḍuạ emite mem dị yira oghiọm ghisigh omheera mọ aZihova utughemhị iyira?

¹⁷ Emhiighom mọ aPita alhoghoma mọ odị o/kpeanhaạn orọl r’aZizọs. (Luk 5:8) Kuolọ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ aZihova r’aZizọs, aPita aghị ni ghisigh aḅạr Zizọs. Esi iduọn phọ, aPita amhoọgh ni “eboom eghuan oḍighom r’ewoọr omạr k’agee-pọ phọ aJizọs Kraist Omoọgh-we r’Opeliạ phọ ayira.” (2 Pit. 1:11) P’eeghe inmo! Eḍighi iyaạr dị idiphọ aPita, nạ aghiọm ghisigh amheera mọ aZihova atughemhị nyinhạ, pọ nạ kẹn kamoọgh aani ni ghuḍum k’agee-pọ. Nạ kamoọgh “pelieẹny phọ opọ aḍighi bọ ibugha omeeraam mọ” anạ.—1 Pit. 1:9.