Asipuru Dị Abuẹn Robạl Ghan Bọ Rinyạ Phọ Ayira Opuru

Momhạr bọ ni Zizọs eten, uḍighi ika kụ aJosef r’aMeri orọl bọ Betilihẹm kparipẹ r’oḅula aNazerẹt emhạ phọ abidị?

▪ ABaibul phọ o/ghaạph. Kuolọ uḅenhị ni iyira raraạr dị eeni ekọm iyaạr phọ eḍighi bọ kụ bidị u/keel bọ Nazerẹt.

Mem mọ Ookpaạny phọ aḅenhị bọ Meri mọ odị kasoph eghun kụ amạr moọny, aMeri r’aJosef otugh Nazerẹt emhạ phọ aJosef epẹ eelhe phọ aGalili. (Luk 1:26-31; 2:4) Onyebel roten, mem mọ bidị oḍuạ bọ origheel epẹ Ijipt, bidị urọl Nazerẹt. Kụ epẹ kụ edị ookonhom Zizọs, epẹ kụ iyaạr phọ oghol bọ nyodị mọ olọ aNazerẹt. (Mat. 2:19-23) Pọ kụ iyaạr phọ kẹn aNazerẹt ratu ghan bọ olhoghi ayira torobọ amem dị oghaạph oghol Zizọs, Josef, r’aMeri.

AMeri amhoọgh siya dị oghol mọ Elizabet, dị arugh epẹ Judah. Elizabet aḍighi anhịr opinyọn rikiạ phọ Zekaraya kụ esighẹ rekị kụ amhạr Jọn Oḍiinyom Muụm mọ. (Luk 1:5, 9, 13, 36) Kụ aMeri aghị aphogh Elizabet kụ arọl r’odị epẹ Judah iraạr unwanyụ. Kụ ipẹ reten, kụ aMeri aḅula epẹ Nazerẹt. (Luk 1:39, 40, 56) Pọ kụ iyaạr phọ aMeri aru bọ alhegheri ekpisi phọ ephẹn phọ.

Esighẹ rekị, bịn aJosef anhaghạn itọ dị eḅẹm mọ “oghị ogeeghiạn.” Kụ aJosef aḍuạ Nazerẹt aghị Betilihẹm, “emạ phọ omạr bọ Devid.” Kụ epẹ kụ ekpisi phọ imiịn phọ eḅẹm bọ mọ komạr aMesaya phọ. (Luk 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mic. 5:2) Kụ aMeri arọl bọ epẹ phọ amhạr Zizọs, aJosef o/wạ mọ aMeri arelhe eedoọny erelhe phọ epẹ aḅulha Nazerẹt r’omhoom oọny phọ. Bidị urọl Betilihẹm, ekpisi dị remạn ni odiiny itobi osi aJeruselem. Iduọn kụ kedughanhaan bidị ophạm obumoọny phọ oghimọm otu iiḅereghị phọ ophighirọn ekiạ phọ idiphọ olhogh phọ aghaạph bọ.—Lev. 12:2, 6-8; Luk 2:22-24.

Okpaạny Enhaạn maḅenhị ghan ni Meri mọ oọny phọ odị katolọm “agadạ odaạm emạ, idiphọ aDevid” kụ atooghị aḅilhẹ aḍighi “Odaạm.” Kụ aJosef r’aMeri ugbi mọ utuạn ni iyaạr kụ omhạr bọ Zizọs siphẹ emhạ phọ aDevid ḍughụm? (Luk 1:32, 33; 2:11, 17) Eeni bidị uutughiạn meḍighi ni osụ-olhoghi oghiọm aghisigh orọl epẹ kụ okori inhọn iiḅakiọm dị Enhaạn kengọ bidị.

Yira u/legheri onhụ unwanyụ phọ bidị orọl bọ epẹ Betilihẹm kụ awe phọ otuughạ bọ ilọ araanhaạn phọ ogbi bọ oghị phọ. Mem mọ amuphẹ eeni eghunotu phọ moghị otugh enhọn esi, kụ aZizọs maḍighi “obumoọny,” k/oọny aḍipugh. (Mat. 2:11) Ekịgh mudị kparipẹ roḅulha aNazerẹt, bidị urọl li Betilihẹm k’eedoọny amem dị tutụ odẹ dọl.

AHerọd atọ mọ oghị “Betilihẹm . . . ozeeghị Ihephiri anmụny egbi buIọ momhạn iyạI asiạ kụ esoorom.” (Mat. 2:16) Kụ okpaạny aphụr rurụ bidị ilọ itọ phọ aHerọd, bịn aJosef r’aMeri ophạm Zizọs oghiil ogheelhom Ijipt kụ orọl epẹ tutụ aHerọd amhugh. Onyebel roten, aJosef aphạm eghunotu phọ odị aḅula Nazerẹt. Uḍighi ika kụ bidị u/ḅulha mun bọ Betilihẹm? Okpetenhaan ogbagarạ oọny phọ aHerod, Archelaus, epẹ Judea, ḅilhẹ r’odaphạn iphụr arurụ phọ Enhaạn, aJosef asighẹ eghunotu phọ odị agheelhom Nazerẹt. Epẹ ku kedughanhaan Josef orọl ookonhom aZizọs dị kalegheri Enhaạn.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luk 2:39, 52.

Iphẹn phọ eḍeenhaan mọ aJosef mamhugh ni kụ aZizọs agbi bọ oghughuron eten dị awe kokeel k’akẹ phọ. Esi iduọn phọ, oḅeton Josef katọl siẹn ade phọ. Pọ kụ amem dị ibadị ayira koteẹny nyodị kụ opuru olegheri kanhị kalhe ilọ ipẹ eḍighi bọ kụ aMeri r’odị orọl bọ Betilihẹm obia mem mọ omhạr bọ Zizọs.