Kigamo Lapeny Apar Madok i kom Buto

1 Bal ma Adam ki Kawa gutimo i poto me Eden-ni tika obedo buto?

▪ Lagam: Dano mapol gitamo ni nyig yat ma kigengo camone i poto me Eden-ni cung pi buto. Ento pe meno aye gin ma Baibul pwonyo.

Tam kong: Lubanga omiyo cik bot Adam pe me camo nyig “yat me ngeyo gin maber ki marac” ma pud peya kicweyo Kawa. (Acakki 2:15-18) Kit ma Adam onongo pud tye kene-ni, cik man onongo pe twero bedo i kom buto. Medo i kom meno, Lubanga omiyo Adam ki Kawa cik mayot ni “Wunywal, wunya, wupong lobo.” (Acakki 1:28) Ngene kene ni cik man me ‘pongo lobo-ni’ kwako buto i kin laco ki dako. Lubanga ma lamar tika onongo twero miyo jo aryo mukwongo-ni cik man kun dok ki tungcel lokke ngolo kop i komgi pi lubo cikke?​—1 Jon 4:8.

Medo i kom meno, kit ma Baibul ma kikwongo coyone nyutu kwede, cwar Kawa onongo pe tye kacel kwede i kare ma en “opwono nyige [nyig yat ma kigengo-ni], ocamo.” Lacen, en “omiyo mogo bot cware, ci ocamo.”​—Acakki 3:6.

Me agikkine, pe gikelo koko i kom Adam ki Kawa i kare ma kingi orwatte ci gunywalo lutino. (Acakki 4:1, 2) Nen ka maleng ni nyig yat ma Adam ki Kawa gucamo-ni pe ocung pi buto ento onongo obedo nyig yat kikome.

2 Baibul mono kwero yomcwiny ma a ki i buto?

▪ Lagam: Buk mukwongo me Baibul nyuto ni Lubanga aye ocweyo ‘co ki mon.’ Lubanga owacci cwecce ducu tye “mabeco tutwal.” (Acakki 1:27, 31) Lacen, Lubanga otiro laco Baibul acel me miyo cik man bot co ma gunyomme: ‘Cwinyi myero obed yom i kom dakoni ma inyomo ka tinoni. Nen berre wek oyom cwinyi i kare ducu.’ (Carolok 5:18, 19) Lok meno tika nyuto ni Baibul kwero yomcwiny ma a ki i buto?

Lubanga ocweyo komwa me co ki mon pe ni wek wabed ki kero me nywal keken, ento bene me wek jo munyomme gunyut mar i kingi i yo ma kelo yomcwiny bot gin aryo-ni. Tim me buto cobo miti pa laco ki dako ma gitye ki wat macok i kingi dok gimare matek.

3 Baibul mono ye ni laco ki dako gucak bedo kacel ma peya gunyomme?

▪ Lagam: Baibul onyutu ka maleng ni: “Lubanga bingolo kop i kom lutim tim [tarwang].” (Jo Ibru 13:4) Nyig lok me leb Grik ma kigonyo ni tim tarwang aye porneia, dok obedo buto mo keken ma timme i kin jo ma pe gunyomme.a Pi meno, tye bal i nyim Lubanga pi laco ki dako ma peya gunyomme me cako bedo kacel—kadi bed gimito nyomme lacen.

Kadi bed laco ki dako moni gimarre adada, Lubanga pud mito ni gunyomme ma peya gucako nongo mit pa buto. Lubanga ocweyowa ki cwiny me nyutu mar. Kit pa Lubanga ma pire tek loyo aye mar. Pi meno, en tye ki tyen lok maber me ciko ni jo munyomme keken aye myero gunong mit pa buto, kit ma pwony ma lubo man binyuto kwede.

4 Nyomo mon mapol tika ber?

▪ Lagam: Lubanga yam oye ki laco me nyomo dako makato acel, pi kare mo. (Acakki 4:19; 16:1-4; 29:18–30:24) Ento, pe Lubanga aye ocako te yub me nyomo mon mapol. En omiyo dako acel keken bot Adam.

Lubanga omiyo twero bot Yecu Kricito me nwoyo cik meno me nyom i kin laco acel ki dako acel. (Jon 8:28) I kare ma kipenyo Yecu lok i kom nyom, en owacci: “Pud pe wukwano lok ma wacci, cakke i acakki piny Lacwec ocweyogi co ki mon? Dok owaco ni, ‘Pi tyen lok man dano biweko wonne ki minne ci moko i kom dakone, gin aryo-nu gicako doko kom acel’?”​—Matayo 19:4, 5.

Lacen, lakwena acel pa Yecu ocoyo pi teko pa cwiny pa Lubanga ni: “Myero laco acel acel obed ki dakone, ki dako acel acel bene myero obed ki cware.” (1 Jo Korint 7:2) Baibul bene tito ni laco mo keken munyomme ma tye ki tic i kacokke pa Lukricitayo myero “obed ki dako acel.”​—1 Temceo 3:2, 12.

5 Tika rac pi jo munyomme me tic ki yo me lago nywal?

▪ Lagam: Yecu pe omiyo cik bot lulub kore ni gunywal nyo pe. Kadi wa lukwena pa Yecu pe gumiyo cik ma kit meno. Pe tye ka mo ma Baibul waco iye atir ni gengo yaco rac.

Pi meno, jo munyomme gitye agonya me moko pigi kengi ka gimito nywal nyo pe. Omyero gumok bene wel lutino adi ma gimito ki dok awene ma gimito nywalogi. Ka laco ki dakone gumoko me tic ki yo mo keken me lago kin nywal ma pe kwako oonyo ic, meno obedo tamgi ki ticgi.b Pe tye ngat mo ma myero ongol kop i komgi.—Jo Roma 14:4, 10-13.

6 Oonyo ic tika tye gin maber?

▪ Lagam: Kwo obedo gin maleng bot Lubanga, dok en neno kadi wa latin ma pud tye i ic calo dano makwo. (Jabuli 139:16) Lubanga owacci dano ma owano latin ma tye i ic myero ocul pi balle. Pi meno, i wang Lubanga neko latin ma tye i ic obedo nek.​—Nia 20:13; 21:22, 23.

Ento, ka peko mo obino atura i kare me nywal kono ma miyo omyero kiyer me laro kwo pa mego kun kiweko latin to nyo kilaro latin ci kiweko mine to? Ka tye kit meno, ci laco ki dakone omyero gumok pigi kengi kwo mene ma giromo larone.c

7 Baibul mono ye keto keny?

▪ Lagam: Baibul gire ye keto keny. Ento, Yecu onyutu tyen lok acel keken ma twero weko nyom moni ket i kare ma owacci: ‘Dano mo ma oryemo dakone, ma pe pi tim me tarwang [buto ki ngat ma pe onyomme kwede], ce onyomo dako mukene, nongo otimo abor.’​—Matayo 19:9.

Lubanga dag keto keny ma kitimo gobagoba. En bingolo kop i kom jo ma giweko luotgi labongo tyen lok mo, tutwalle ka gitimo man pien gimito nyomo dano mukene.​—Malaki 2:13-16; Marako 10:9.

8 Lubanga tika cwako buto i kin co ki co nyo mon ki mon?

▪ Lagam: Baibul okwero ka maleng buto i kin jo ma pe gunyomme, ma kwako wa buto i kin co ki co nyo mon ki mon. (Jo Roma 1:26, 27; Jo Galatia 5:19-21) Kadi bed Baibul onyutu ni Lubanga pe cwako buto i yo meno, ento wangeyo ni “Lubanga con omaro lobo kumeno, omiyo iye Wode acel keken, wek dano ducu ma ye en owek to, ento obed ki kwo ma pe tum.”​—Jon 3:16.

Kadi bed Lukricitayo me ada pe gicwako buto i kin co ki co nyo mon ki mon, pud gubedo lukica bot jo ducu. (Matayo 7:12) Lubanga mito ni ‘wawor dano ducu.’ Pi meno, Lukricitayo me ada pe gidag co nyo mon ma gibuto ki luwotgi.​—1 Petero 2:17.

9 Tic ki cim nyo Intanet (pi timo tim tarwang) me cwalo cal nyo boko lok ma kwako buto tika rac?

▪ Lagam: Me labolle, jo mukene gitiyo ki cim me boko lok ma cobo mitigi me buto. Jo mukene gitiyo ki cim cing me cwalo cal ki lok ma tugo miti me buto. Intanet bene kitiyo kwede me kubbe pi timo tim caro caro.

Baibul pe oloko atir atir i kom tim ma kwako jami manyen magi. Ento owacci: “Dong pi meno tim kwele ki tim caro caro ducu, ki woro me lim pe myero gilwong nyinggi i kinwu; meno aye gin ma myero bot jo pa Lubanga. Gin me lewic ki lok mingming, nyo kadi ki loko lok oree ma konnye pe, myero bene pe owinnye botwu.” (Jo Epeco 5:3, 4) Tim calo boko ki cwalo lok nyo cal ma tugo miti me buto i cim ki i Intanet miyo dano nongo mit pa buto labongo nyomme. Ma ka konyo dano me diyo mitigi me buto, tim magi tugo mitigi atuga.

10 Ngo ma Baibul loko i kom cobo mitini me buto kekeni?

▪ Lagam: Baibul pe oloko atir atir i kom gin ma ngat moni timo ci cobo mitine me buto kekene. Ento, Lok pa Lubanga omiyo cik man bot Lukricitayo ni: ‘Wunek gin ducu me lobo ma tye i iwu, ma gin aye abor, caro, mit me kom’ ma pe oporre.—Jo Kolocai 3:5.

Cobo mitine me buto kekene weko ngat moni neno buto i yo marac kun nongo tamo pire kene. Baibul cuko cwinywa ni Lubanga twero miyo ‘teko madwong makato teko ma jwi’ bot jo ma gitye ka lweny me loyo tim man.​—2 Jo Korint 4:7; Jo Pilipi 4:13.

[Lok ma tye piny]