Wupwony Jo Mukene Wek Gubed Mupore Pi Tic
“Dano ducu ka dong gipwonyogi maber, gidoko macalo lapwonygi.”—LUKA 6:40.
1. I kare me ticce me pwony i lobo, Yecu ocibo te guti me kacokke mo madit nining?
I AGIKKI me Jiri pa lakwena Jon, en ocoyo ni: “Tye bene gin mukene mapol ma Yecu otiyo; ka kono gicoyogi ki acel acel, atamo ni kadi lobo kulu pe twero romo buk ma gicoyo.” (Jon 21:25) I kin jami mapol ma Yecu ocobogi i karene manok me tito kwena onongo tye iye yenyo, ka dok miyo pwonye, kacel ki keto yub pi jo ma myero gukony tela i nge tyeko bedone i lobo. I kare ma en odok i polo i mwaka 33 K.M., Yecu ocibo te guti me kacokke mo madit ma wel jone onongo bimedde romo alip mapol ata i nge kare manok keken.—Tic. 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. (a) Pingo co ma dong gunongo batija mitte tutwal? (b) Wabinyamo gin ango i pwony man?
2 Kit ma wel lutit kwena me Ker i kare-ni dong kato milion abiro dok ginonge i kacokke makato 100,000 kulu i wi lobo lungngi, man oweko co ma myero gukony tela i lok me cwiny mitte matek. Me labolle, luelda gimitte matek tutwal. Jo ma giyelle me bedo mupore pi mot me tic man gimyero me apwoya pien gitye ka “mito tic maber.”—1 Tem. 3:1.
3 Ento co pe gitwero bedo mupore me tic i kacokke labongo tute. Kwan man me gang kwan-ni nyo kwo ma ngat moni okato ki iye pe weko ngat moni bedo ma nongo twero tic ma kit man. Wek ngat moni oti maber, en myero obed mupore i yo me cwiny. Gin ma pire tek loyo kero nyo jami ma ngat moni dong otimo, aye ni ngat meno myero obed ki kit me cwiny. Kitwero konyo co ma gitye i kacokke wek gubed mupore me tic nining? Yecu owaco ni “Dano ducu ka dong gipwonyogi maber, gibidoko macalo lapwonygi” (Luka 6:40) I pwony man wabinyamo yo mogo ma Lapwony Madit, Yecu Kricito okonyo kwede lupwonnyene me bedo mupore pi tiyo tic madito, dok bene wabineno pwony ma waromo nongo ki i gin ma en otimo.
“Alwongowu [ni], Lurema”
4. I yo ango ma Yecu onyuto kwede ni en etye larem kikome bot lupwonnyene?
4 Yecu otero lupwonnyene macalo lurem, ento pe calo jo ma rwomgi tye lapiny. En otero cawa kacel kwedgi, ogenogi ki mung ma en tye kwede, omiyo ‘gin ducu ma yam en owinyo ki bot Wonne en onyutigi.’ (Kwan Jon 15:15.) Tam kong yomcwiny ma gubedo kwede i kare ma Yecu ogamo lapeny ma gupenyo ni: “Lok man bitimme awene, dok kit gin ango ma binyutu dwogoni, ki agikki piny?” (Mat. 24:3, 4) En bene otito botgi lok ma tye i cwinye. Me labolle, i dyewor ma giketo kwede roro i kome, Yecu okwanyo Petero, Yakobo, ki Jon ocito kwedgi i poto me Gececemane, ka ma en olego iye matek kun kumo. Twero bedo ni lukwena-ni pe guwinyo gin ma Yecu onongo tye ka wacone i lega, ento nen calo olo guniang ni pinye pe tye maber. (Mar. 14:33-38) Tam kong kit ma lokke pa kome ogudo kwede kwo pa jo adek magi. (Mar. 9:2-8; 2 Pet. 1:16-18) Wat macok ma Yecu obedo kwede ki lupwonnyene aye okonyogi me medde ki tiyo tic madito lacen.
5. I yo ango ma luelda gitwero bedo me kony bot jo mukene?
5 Calo Yecu, luelda bene i kare-ni gimako lirem dok gikonyo jo mukene. Gibedo ki wat macok ki luye luwotgi ki dong kwanyo kare me nyuto miti i komgi. Kadi bed luelda gingeyo ni gwoko mung pire tek, gin pe gitimo jami i mung. Luelda geno utmegigi dok ginywako kacel kwedgi lok me ada ma nonge i Ginacoya ma gin gupwonyo. Luelda pe gineno kadi wa lakony kor tic ma gwok nyo mwakane tidi calo ngat ma rwomme lapiny. Ma ka meno gineno en calo ngat ma ojing i yo me cwiny ma timo tic ma pire tek pi kacokke.
“An Anyuttiwu Lanen”
6, 7. Tit kong lanen ma Yecu oweko bot lupwonnyene ki dong adwogi ma lanenne okelo i kwogi.
6 Kadi bed ni lupwonnye pa Yecu onongo gimaro jami me cwiny, ento i kare mukene kit kwo ma guwok ki iye ki tekwarogi onongo doro tamgi. (Mat. 19:9, 10; Luka 9: 46-48; Jon 4:27) Ento Yecu pe oduro lok i wigi nyo ominigi bura. En pe oyelogi ki mito jami mapol ma tere pe nyo me minigi tam ni gutim gin moni kun nongo en Yecu timo gin mapat. Ma ka meno, Yecu opwonyogi ki lanenne maber.—Kwan Jon 13:15.
7 Lanen ango ma Yecu oweko bot lupwonnyene? (1 Pet. 2:21) En obedo ki rwom me kwo ma lapiny wek omine kare me tic pi jo mukene. (Luka 9:58) Yecu onongo tye dano maber dok kare ducu en otiyo ki Ginacoya. (Jon 5:19; 17:14, 17) Lok kwede onongo yot dok lakica. Gin ducu ma en otimo obedo pi mar. (Mat. 19:13-15; Jon 15:12) Lanen pa Yecu okelo adwogi maber i kwo pa lukwenane. Me labolle, Yakobo pe olworo to ento otiyo pi Lubanga nio wa i to. (Tic. 12:1, 2) Jon olubo lanen pa Yecu pi mwaki makato 60 kulu.—Yabo. 1:1, 2, 9.
8. Lanen ango ma luelda gimiyo bot co matino ki jo mukene?
8 Luelda ma gijalle, gimwol, dok ginyutu mar gitye lanen maber bot co matino. (1 Pet. 5:2, 3) Medo i kom meno, luelda ma gitye lanen maber i niye, i pwony, i kwogi macalo Lukricitayo ki dong i tito kwena ginongo yengo i gingeyo ni jo mukene gitwero lubo niyegi.—Ibru 13:7.
‘Yecu Oorogi, Kun Minigi Cik’
9. Wangeyo nining ni Yecu omiyo pwonye bot lupwonnyene wek guti tic me tito kwena?
9 I nge tito kwena ki mit kom pi mwaka ma romo aryo, Yecu ocwalo lukwenane 12 ka pwony. Mukwongo, en omiyo botgi tira. (Mat. 10:5-14) I kare ma Yecu onongo mito pito lwak dano alip mapol ata i yo me tango, en owaco ki lupwonnyene kit ma myero gudor kwede lwak ka gimiyo botgi cam. (Luka 9:12-17) Dong nen ka maleng ni, Yecu omiyo pwony bot lupwonnyene ki tito botgi atir gin ma myero gutim. Pwony ma kit man ka i medo iye tic me teko pa cwiny maleng, okonyo lukwena me keto yub me tito kwena ma otimme i mwaka 33 K.M. medde kwede anyim.
10, 11. I yo ango ma kitwero pwonyo kwede motmot jo manyen me tic i kacokke?
10 I kare-ni, pwonnye i yo me cwiny cakke ka laco moni oye ni kikwan Baibul kwede. Twero bedo ni omyero wakony en wek okwan maber. Wamedde ki miyo kony bote ka wakwano Baibul kwede. Ka en ocako bino i cokke labongo keng, ci en bimedde ki nongo pwonnye i yo me cwiny ka ce odonyo i Cukul me Tiokraci, ki dong ka odoko latit kwena ma peya onongo batija. I nge nongo batija, pwonnye ma kimiyo bote twero kwako jami calo yubo Ot me Ker wek obed maleng. Ka kare woto ki kato, kitwero konyo omego moni me neno ni ebedo mupore me acima calo lakony kor tic.
11 Ka laelda miyo tic bot omego ma onongo batija, en tito bote ki mwolo yo me timo jami i kacokke dok mine tira ma mitte. Omego ma kitye ka pwonyone-ni myero onge gin ma kimito ni en otim. Ka en tye ka yelle me timo gin ma kimito ni etim-mi, laelda ma tye ki mar pe myero omok tamme oyotoyot ni omego-ni pe opore pi tic. Ma ka meno laelda-ni nyute ki mwolo kakwene ma myero en dok kong otii iye ki yo me timo tic meno. Luelda cwinygi bedo yom ka gineno dano gijolo tutegi kun gibedo ki yomcwiny ma bino pi tic pi jo mukene.—Tic. 20:35.
“Dano ma Ryek Winyo Mere Tam ma Gimiye”
12. Ngo ma oweko tira ma Yecu omiyo obedo me kony bot lupwonnyene?
12 Yecu opwonyo lupwonnyene ki miyo tira ma rwatte botgi. Me labolle, en ojuko Yakobo ki Jon pi mito ni gilwong mac ki i polo wek otyek Lucamaria ma gukwero jole. (Luka 9:52-55) I kare ma min Yakobo ki Jon obino bot Yecu ka penyo wek kimi bot awobene kabedo maber i Ker-ri, Yecu owaco bot omege aryo magi ni: “Lok me bedo i kom bada ma lacuc nyo ma lacam pe an aye apoko. Meno bibedo pa jo ma yam Wora oyubo pigi wa con.” (Mat. 20:20-23) I kare ducu, Yecu omiyo tira ma niang iye yot, kiromo lubone, dok cung i kom cik ma igi lac. En opwonyo lupwonnyene me tamo matut i kom cik magi ma igi lac-ci. (Mat. 17:24-27) Yecu bene oniang goro pa lulub kore dok pe openyogi me timo jami makato kerogi. Tira ducu ma en omiyogi onongo gicung i kom mar me ada.—Jon 13:1.
13, 14. (a) Angagi ma myero gunong tira? (b) Mi labol me lapor ma laelda twero tic kwede me konyo ngat mo ma pe ka dongo i yo me cwiny.
13 Omego ma mito ni ebed mupore pi tic i kacokke myero onge ni nino mo nyo inge kare mo wang ma kimiye tira nyo tam ma a ki i Ginacoya. Carolok 12:15 waco ni, “Dano ma ryek winyo mere tam ma gimiye.” Omego mo acel matidi owaco ni, “Gin ma dong anongo tek adada aye lweny ki roc ma atye kwede.” En omedde ni, “Tam ma laelda mo acel omiya okonya me bedo ki neno mupore i kom ticca i kacokke.”
14 Ka luelda guneno tim mogo ma pe rwatte tye ka gengo omego moni me dongo i yo me cwiny, gin gikwanyo kare me konye ki cwiny me mwolo. (Gal. 6:1) I kine mukene, tira mitte pi kit mogo ma pe beco. Me lapore, ka omego moni pe tito kwena ki mit kom, laelda moni twero konye kun nyuto bote ni Yecu onongo tito kwena me Ker-ri ki mit kom dok ociko lulub kore me loko jo mukene wek gudok lupwonnyene. (Mat. 28:19, 20; Luka 8:1) Ka omego mo nen calo tye ki cwiny me bedo ladit, laelda twero nyutte kit ma Yecu okonyo kwede Lupwonnyene me neno rac pa yenyo dito. (Luka 22:24-27) Ka omego mo mukene pe maro timo kica kono? Lapor ma Yecu omiyo i kom latic ma okwero timo kica ki lawote pi banya matidi kadi bed en onongo ki timme kica makato lawote-ni twero gudo cwinye. (Mat. 18:21-35) Ka tira mitte, ber tutwal ka luelda pe gugale ki miyone.—Kwan Carolok 27:9.
‘Bed ka Pwonnye Keni’
15. Jo me ot pa omego moni gitwero konye me tic pi jo mukene nining?
15 Luelda gitelo yo i miyo pwonnye bot co wek gubed mupore pi tic, ento jo mukene bene twero tyelo korgi. Me labolle, jo me ot pa omego moni myero gukonye me bedo mupore pi tic. Kadi bed en tye laelda, en binongo cwak pa dakone kacel ki pa lutinone ma ginyutu cwiny me jalle. Dyeregi me yeni en oribbe ki jo ma i kacokke pire tek wek en ocob ticce. Cwiny me jallegi-ni mine yomcwiny dok jo mukene gipwoyo.—Car. 15:20; 31:10, 23.
16. (a) Bedo mupore pi tic cung i wi anga? (b) I yo ango ma omego moni twero bedo mupore pi tic i kacokke?
16 Kadi bed jo mukene giromo konye dok gityelo kore, bedo mupore pi tic cung i wi omego meno. (Kwan Jo Galatia 6:5.) Ento, pe te lokke ni omego moni myero obed lakony kor tic nyo laelda ka wek en okony jo mukene kun tiyo tic muromo i ticwa me pwony. Kitungcel bedo mupore pi tic i kacokke pe te lokke ni myero icob jami ducu ma kiryeyogi i Ginacoya. (1 Tem. 3: 1-13; Tito 1:5-9; 1 Pet. 5:1-3) Pi meno, ka omego mo tye ki miti me tic calo lakony kor tic nyo laelda ento pud peya kicime, en myero ongi kabedo mogo ma myero edong iye i yo me cwiny. Man tere ni en myero okwan Baibul kare ki kare, okwan pire kene i yo matut, olwod lok i kom jami ma en kwanogi, oleg ki cwinye ducu, ki dong oti ticwa me pwonyi ki mit kom. Ka en otimo jami magi ducu, ci en romo tic ki tira ma lakwena Paulo omiyo bot Temceo ni: “Pwonnye keni i kwo me lworo Lubanga.”—1 Tem. 4:7.
17, 18. Ngo ma omego ma onongo batija twero timone ka par, lworo ni pe etwero, nyo pe pa gin mo ma tugo cwinye gengo en me bedo mupore pi tic?
17 Ento ka par ki dong bedo ki lworo ni pe etwero tic tye ka gengo omego moni pe me bedo mupore kono? Twero bedo me kony ka en otamo i kom jami mapol ma Jehovah gin ki Yecu gitimo piwa. Ki lok ada, Jehovah “nino ki nino en tingowa wa ki pekowa ducu i kore.” (Jab. 68:19) Pi meno Wonwa me polo twero konyo omego moni me ye tic i kacokke. Omego ma pe tye laelda nyo lakony kor tic binongo adwogi maber ka ce oniang ni co mapol ma guteggi i yo me cwiny gimitte me tiyo tic i dul pa Lubanga. Lwodo lok i kom jami magi ma pigi tego-ni twero konyo omego moni me lweny ki tam maraco. En twero lega pi cwiny maleng, kun bene wiye po ni but nyig ma nyak pi cwiny maleng tye iye kuc ki gwokke ken—kit mabeco ma konyo me lweny ki lworo ki tam ni pe etwero tic. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) Dok omego moni twero bedo ki gen ni Jehovah goyo laa i kom jo ma gitute me bedo mupore ki cwiny ma atir.
18 Twero bedo-ni pe tye gin mo ma tugo cwiny omego moni me obed mupore pi tic. Gin ango ma twero konyo omego meno? Lakwena Paulo ocoyo ni: “Pien Lubanga aye ma tye ka tic i cwinywu, kun miyowu miti ki teko me tic, wek wun wuyom cwinye.” (Pil. 2:13) Miti me tic Lubanga aye miyo, dok cwiny pa Jehovah twero miyo teko bot ngat moni me tiyo tic maleng. (Pil. 4:13) Medo i kom meno, Lakricitayo moni twero lega bot Lubanga wek okonye me timo gin matir.—Jab. 25:4, 5.
19. Lok man ni kibipwonyo “lukwat abiro, . . . rwodi aboro[-ni]” cuko cwinywa i kom gin ango?
19 Jehovah goyo laa i kom luelda ka gitute me pwonyo jo mukene. Jo ma gijolo dok gibedo mupore pi mot me tic i kacokke bene ginongo cwak pa Lubanga. Ginacoya cuko cwinywa ni i kin jo pa Lubanga tye iye “lukwat abiro, . . . rwodi aboro”—wel co ma gupore—ma kibipwonyogi me konyo tela i dul pa Jehovah. (Mika 5:5) Man pud dong tye twon mot madit atika pien kitye ka pwonyo co mapol ma gin Lukricitayo dok bene gitye ka tute me bedo mupore pi mot me tic ma kelo pak bot Jehovah!
In Iromo Gamone Ningo?
• Yecu okonyo lupwonnyene me bedo mupore pi tic madito nining?
• Luelda gitwero lubo lanen pa Yecu nining ka gikonyo omege me konyo tela i kacokke?
• Jo me ot pa omego moni gitwero timo gin ango me konye wek obed mupore pi tic?
• Ngo ma omego moni twero timone wek ebed mupore pi mot me tic?
[Cal ma tye i pot karatac 31]
Pwony ango ma itwero miyone bot latin kwanni me Baibul ka en woto ki dongo?
[Cal ma tye i pot karatac 32]
Co gitwero nyutone nining ni gitye ka tute me bedo mupore pi tic?