Baibul ma Gudo Cwiny Dano Pien Niange dok Kwanone Yot
“Lok pa Lubanga obedo gin makwo.”—IBRU. 4:12.
1. Tic ango ma Lubanga omiyo bot Adam? (b) Nicakke wacon, jo pa Lubanga gubedo ka tic ki leb nining?
LUBANAG JEHOVAH ocweyo dano ki kero me lok. I nge keto Adam i poto me Eden wek odok pacone, Lubanga omiye tic me atiya; tic meno onongo kwako cako nying lee ducu ma tye i poto me Eden. Adam otiyo ki wiye kacel ki ryekone me miyo nying ma rwatte bot lee acel acel. (Acak. 2:19, 20) Nicakke i kare meno, jo pa Lubanga gubedo ka medde ki tic ki kerogi me lok—tic ki leb mapat pat—me pako Jehovah ki dong tito pi mitine bot jo mukene. I mwaki mogo mukato cokcok-ki, yo ma pire tek ma kitiyo kwede ki leb wek dano mapol gupwony lok i kom Jehovah aye obedo gonyo Baibul i leb mukene.
2. (a) Cik mene ma Komitti me New World Bible Translation gubedo ka lubone? (b) Gin ango ma wabinyamo i pwony man?
2 Baibul tye alip mapol ata i kin piny, ento gin weng pe girom pien jo mogo ma gugonyo Baibul magi pe guketo cwinyi me lubo coc macon. I 1940 ki wiye, Komitti me New World Bible Translation okati ki cik i kit ma myero kigony kwede ki leb dok cik magi kibedo ka lubogi i gonyo leb makato 130 kulu. Cik magi aye (1) Keto deyo i kom nying Lubanga ki dok dwokone ka ma onongo tye iye i Ginacoya. (Kwan Matayo 6:9.) (2) Gonyo coc macon nyig lok ki nyig lok ka ce twere me timone, ento ka pe twere ci kigonyo te lokke. (3) Tic ki leb ma niang iye yot dok cuko cwiny dano me kwanone.a (Kwan Nekemia 8:8, 12.) Kong dong wanenu kit ma kitiyo kwede ki cik magi i gonyo Baibul me New World Translation me 2013 kacel ki Baibul mukene mapat ki leb munu.
WORO NYING LUBANGA
3, 4. (a) Coc macon mene ma tye ki Nukuta Angwen me Leb Ibru? (b) Ngo ma pol pa jo ma gugonyo Baibul i leb mapat pat gutimo ma lubbe ki nying Lubanga?
3 Jo ma gukwano Baibul ma kicoyo i leb macon me Ibru gubedo ki ur madit i kare ma gukwano bukke mogo calo buk adola ma kinongo i nam me Dead Sea dok gunongo ni opong ki Nukuta Angwen me Leb Ibru—nukuta ma gicung pi nying Lubanga. Nying Lubanga pe tye i ginacoya magi macon me leb Ibru-ni keken ento bene tye i kopi me Septuagint, ginacoya me leb Grik ma kicoyogi mwaki 200 ma peya kinywalo Kricito ki dong i nge mwaki 100 ma Kricito odok kwede i polo.
4 Kadi bed ni tye caden ma moko atir ka maleng ni nying Lubanga tye i Baibul, ento Baibul mapol gipe ki nying Lubanga. Ki lok ada, mwaka aryo keken i nge cwalo woko Baibul me New World Translation of the Christian Greek Scriptures i 1950, kigoyo Baibul mukene me Revised Standard Version. Baibul meno me Revised Standard Version pe ki nying Lubanga, ma lugoyone pe gulubo cik ma jo ma gugoyo Baibul me American Standard Version me 1901 gutiyo kwede me tic ki nying Lubanga. Pingo? Acakki lok mukwongo me Baibul me Revised Standard Version waco ni: “Tic ki nying mo keken mupore pi Lubanga acel keken . . . pe rwatte ki niye pa Lukricitayo ma gitye i twok lobo lung.” Lok man oweko Baibul mapol bene gipe ki nying Lubanga, kadi bed i leb Munu nyo leb mukene mapat.
5. Pingo pire tek me tic ki nying Lubanga i Baibul?
5 Tika pire tek ka nying Lubanga tye i Baibul nyo pe? Lagony leb ma tye ki ngec muromo myero onge ni pire tek me ngeyo gin ma laco buk moni mito; pien ngec ma kit meno gudo tam mapol ma en moko i cawa me gonyo leb. Tyeng mapol ma gitye i Baibul me New World Translation of the Holy Scriptures—With References ginyuto ni nying Lubanga pire tek dok myero kiwor. (Nia 3:15; Jon 17:6, 26; Tic 15:14) Lubanga Jehovah—Ngat ma Ocoyo Baibul-li—otiyo ki cwiny mere maleng wek jo ma gucoyo-ni gubed agonya me tic ki nyinge. (Kwan Ejekiel 38:23.b) Kwanyo nying man ma tye tyen alip mapol i coc macon-ni nyuto woro manok i kom Ngat ma Ocoyo.
6. Pingo kimedo nying Lubanga tyen abicel kulu i Baibulwa me New World Translation ma kiloko nyig lok mogo ki iye-ni?
6 Caden ma moko ni kitye ka tic ki nying Lubanga i Baibul pe orweny ento tye ka medde ameda. Baibulwa me New World Translation ma kiloko nyig lok mogo ki i iye dok kicwalo woko i 2013 tye ki nying Lubanga tyen 7,216, ma man wele kato me 1984 tyen abicel kulu. Kabedo abic mukene ma kimedo iye nying Lubanga-ni tye i 1 Camuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Kidwoko nying man kakare pienni Buk Adola ma kinongo ki i nam me Dead Sea, ma ori mwaki 1,000 kulu loyo Coc Macon me Ibru-ni tye ki nying Lubanga. Ki bene, macalo adwogi me kwano coc macon kidiro, kidwoko nying Lubanga i kabedo acel ma nonge i Lungolkop 19:18.
7, 8. Nying Jehovah te lokke ngo?
7 Nying Jehovah pire tek adada bot Lukricitayo me ada. Lamed ngec ma tye i Baibulwa me New World Translation me 2013 ma kiloko nyig lok mogo ki iye-ni tye ki ngec mapol manyen i kom nying Jehovah. Komitti me New World Bible Translation gingeyo maber adada ni nying man nyuto timme pa gin moni ma lubbe ki nyig lok me Ibru ha·wah, ma te lokke ni “En Miyo Gin Moni Timme.”c Bukkewa i mwaki mogo mukato angec obedo ka tito tyen nying man ma lubbe ki Nia 3:14, ma waco ni: ‘Atwero Doko Gin Mo Keken ma Amito.’ Man oweko kicoyo i Baibulwa me 1984 ni En “miyo cikkene ducu Cobbe kakare.”d Ento, Appendix A4 ma tye i Baibulwa me 2013 waco ni: “Kadi bed ni nying Jehovah kwako tam man, ento meno pe gik ki doko gin mo keken ma en mito. Nyinge bene kwako kit ma en weko cwecce doko gin mo keken wek ecob mitine kun bene nongo cobo yubbe kakare.”
8 Nen kong labol mogo ma ginyuto kit ma Jehovah weko kwede cwecce doko gin mo keken wek ocob mitine. Lubanga omiyo Nua odoko lapa yeya, Bejalel odoko ladiro i tic cing, Gideon odoko twon oteka lweny, ki dong Paulo odoko lamiconari. Ada, nying Lubanga opong ki tyen lok mapol. Medo i kom meno, Komitti me New World Bible Translation gibimedde ki nyuto kit ma nying Lubanga pire tek kwede kun pe gikwanyo ki i Baibul wek pe ginyut cac i kom nying man.
9. Tyen lok acel mene mumiyo kitye ka tero gonyo Baibul i leb mukene calo gin ma pire tek?
9 I kareni, kitye ka keto deyo i kom nying Jehovah kun kitiyo ki Baibulwa me New World Translation i leb makato 130 kulu. (Kwan Malaki 3:16.e) Me labolle, i kareni kwanyo nying Lubanga ki i Baibul obedo gin ma lugony Baibul gitimo adada, ma gileyo ka wange ki nying me dog tic calo “Rwot” nyo nying lubanga mo ma giworo i kabedogi. Man aye tyen lok ma pire tek ma oweko Lukiko Madit pa Lucaden pa Jehovah gunongo ni ka twere dano mapol myero gubed ki Baibul ma woro nying Lubanga.
BAIBUL MA KWANO KI DOK NIANG IYE YOT
10, 11. Pekki macalo mene ma lugony leb gurwatte kwede i kare me gonyo nyig lok mogo me Baibulwa me New World Translation?
10 Pekki mogo obedo tye i kare ma kitye ka gonyo Baibulwa me leb Munu me New World Translation i leb mukene. Me labolle, i kare mukato angec, Baibulwa me New World Translation onongo lubo leb Munu ma Baibul mogo ma gitiyo ki nyig lok me Ibru “Sheol” i Latitlok 9:10. Tyeng meno onongo kwanne ni: “Pien tic nyo tam nyo ngec nyo ryeko mo dong pe i lyel [Sheʹol], ka ma ibicito iye-ni.” Lugony leb mapol ma gugonyo New World Translation i leb mukene gurwatte ki peko man: Pol pa jo ma gikwano lebgi pe gingeyo nyig lok me “Sheol,” peke i dikconarigi, dok winye calo nying kabedo mo ata. Ma lubbe ki meno, kiye ni gugony te lok me “Sheol” i yo ma niang iye yot ni “Bur Lyel,” ma i leb Grik onongo tye ni “Hades.”
11 I leb mukene, lugony leb gunongo tek adada me gonyo nyig lok me Ibru neʹphesh kacel ki me Grik psy·kheʹ. Pingo? Pien i leb mukene, gonyo nyig lok aryo magi kit ma gitye kwede weko dano giromo bedo ki tam ni ka ngat moni oto, ci nongo en pud medde ki kwo i yo mo. Pi meno, kimiyo twero bot lugony leb me gonyo te lok me neʹphesh kacel ki psy·kheʹ ma lubbe ki lok ma orumo ka ngetgi wek dano guniang maber adada i yo ma pe nyweno wigi. Ngec mukene mapol ma lubbe ki nyig lok me Ibru ki Grik tye kiketo i lok ma tye i tere piny wek kwano ki dok niang Baibulwa me New World Translation obed yot.
12. Alokaloka macalo mene ma kitimo i Baibulwa me New World Translation ma kicwalo woko i 2013?
12 Tye lapeny mogo ma lugony leb gukati kwede ma onyuto niango manok i kom leb me Ibru. Pi meno, i Sektemba 2007, Lukiko Madit oye ni myero kilok nyig lok mogo ki i Baibulwa me leb Munu. Lapeny alip ki alip ma lugony Baibul gupenyo kingiyogi i yo matut i kare me gonyo New World Translation i leb mukene. Leb Munu ma pe dong kiromo niang iye kilokogi woko dok bene kiyelle matek wek kwano ki niang Baibul man obed yot kun nongo kitiyo ki nyig lok ma rwatte ki coc macon. Tic ki Baibul ma kigonyogi i leb mukene bene okonyo tutwal me yubo leb Munu me Baibulwa me New World Translation.—Car. 27:17.
PWOC MADIT
13. Adwogi maber ango ma Baibulwa me New World Translation ma kicwalo woko i 2013 okelo?
13 Baibulwa me leb Munu me New World Translation ma kiloko nyig lok mogo ki iye-ni okelo adwogi maber ango? Dano mapol gucoyo waraga alip ki alip i gang kal madit pa Lucaden pa Jehovah i Amerika me nyuto pwocgi pi Baibul man. Lok pa laminwa mo acel nyuto kit ma jo mapol bene giwinyo kwede: “Baibul obedo ka gwoko lonyo ma opong ki jami me wel ma pigi tego. Kwano lok pa Jehovah ma nongo iniang kun itiyo ki New World Translation ma kicwalo woko i 2013 bedo calo ngiyo jami me wel-li ki acel acel, kalane ki dong kit maleng kwede. Ginacoya ma kicoyo i leb ma niange yot-ti okonya me ngeyo Jehovah maber adada, ma obedo calo wego ma okwako nguta ka nongo akwano lokke ma kweyo cwinya.”
14, 15. Dano guwinyo nining ma lubbe ki Baibulwa me New World Translation ma kigonyo i leb mukene?
14 Baibulwa me New World Translation ma tye i leb Munu keken aye pe okelo adwogi maber. Laco mo muteggi ma nyinge Sofia, ma a ki i lobo Bulgaria, oloko i kom New World Translation ma kigonyo i leb Bulgaria ni: “Abedo ka kwano Baibul pi mwaki mapol, ento pud peya onongo akwano Baibul mo ka kigonyo i leb ma niang iye yot dok donyo atir wa i pal cwinyi.” I yo acel-li, i nge gamo kopi me New World Translation, laminwa mo acel ma bedo i Abania owaco ni: “Lok pa Lubanga pud dong winyone mit ya i leb Albania! Obedo twon mot madit mada ni Lubanga loko kwedwa i leb penwa kikome!”
15 I lobbe mapol, Baibul wele tek dok pe nonge atata, pi meno nongo Baibul acel keken obedo twon mot madit ma pe twere. Ripot mo ma kinongo ki Rwanda waco ni: “Pi kare malac, dano mapol ma kibedo ka kwano kwedgi Baibul pe gudongo i yo me cwiny pienni gipe ki Baibul. Gin onongo pe giromo wilo Baibul pa kanica mukene pien wele tek. I kine mogo bene pe giniang te lok mogo ma kitiyo kwedgi i Baibul magi ma oweko dongo i yo me cwiny obedo tek botgi.” Jami olokke i kare ma kigonyo Baibulwa me New World Translation i leb Kinyarwanda. I Rwanda, lanyodo mo acel ma tye ki lutino angwen ma mwakagi tye apar ki wiye owaco ni: “Wapwoyo ki cwinywa ducu Jehovah kacel ki lagwok ot ma lagen pi miniwa Baibul man. Wan lucan dok wape ki cente me wilo Baibul ma romo dano weng me otwa. Ento kombeddi-ni, ngat acel acel dong tye ki Baibul ma mege. Me nyuto pwocwa bot Jehovah, wakwano Baibul man macalo jo me ot nino ducu.”
16, 17. (a) Gin ango ma Jehovah mito pi jone? (b) Omyero wamok tamwa me timo gin ango?
16 I kare me anyim, Baibulwa me New World Translation kibigonyone i leb mukene mapol. Catan tye ka temme me gengo tute ma kit meno, ento wageno ni Jehovah mito ni dano ducu guwiny ka eloko kwedgi i leb ma kwanone yot dok giniang iye. (Kwan Icaya 30:21.) Kare bibino ma “lobo ducu bipong ki ngec pa Rwot [Jehovah], macalo pii ma pong i nam.”—Ic. 11:9.
17 Wamoku wunu tamwa me tic ki jami ducu mabeco ma Jehovah miniwa, ma man kwako tic ki Baibulwa me New World Translation ma keto deyo i kom nying Lubanga. Wek en olok kwedi nino ducu kun i kwano Lokke. Kerone ma pe gik-ki weko en tero ite me winyo legawa. Kubbe ma kit man bikonyowa wek wange Jehovah i yo matut adada ka nongo marwa pire woto ki dongo medde ameda.—Jon 17:3.
“Obedo twon mot madit mada ni Lubanga loko kwedwa i leb penwa kikome!”
a Nen Appendix A1 i Baibul me New World Translation me 2013 ki pwony ma wi lokke tye ni “How Can You Choose a Good Bible Translation?” i Watchtower me Mai 1, 2008.
b “Kit meno abinyuto bot lwak me rok ducu ni an adit dok aleng, kun anyutte i nyimgi ni wek gungeya. Man bimiyo gingeyo ni an aye a Jehovah.”
c Bukke mukene bene gicwako niango man, kadi bed ludiro mogo pe giye.
d Nen New World Translation of the Holy Scriptures—With References, Appendix 1A “The Divine Name in the Hebrew Scriptures,” pot. 1561.
e “I kare meno jo ma gilworo Jehovah guloko i kingi, ngat man ki luwote; Jehovah otero ite, ci owinyogi. Gicoyo buk me po i kom jo ma yam gilworo Jehovah dok ma gilwodo lok i kom nyinge.”