PWONY ME ANYAMA ME 21
WER 107 Lanen me Mar pa Lubanga
Kit me Nongo Ngat Mupore me Anyoma
“Anga ma twero nongo dako makwiri ma kite ber? En ber kato jami me wel-gu ducu.”—CAR. 31:10.
GIN MA WABIPWONYO
Wabinyamo cik ma igi lac me Baibul ma twero konyo omego nyo lamego ma tye ka yenyo lawote ma omyero enyomme kwede kacel ki kit ma jo me kacokke gitwero konyo kwede jo ma wigi nono ma gimito nyomme.
1-2. (a) Gin ango ma myero Lukricitayo ma wigi nono gutam iye ma peya gucako winnye ki ngat mo? (b) Tyen lok me “winnye” obedo ngo? (Nen “Lok ma Kitito Tere.”)
TIKA itye ki miti me nyomme? Kadi bed yomcwiny i kwo pe jenge i kom nyomme, omege ki lumege mapol ma wigi nono, matino nyo ma guteggi, gitye ki miti me nongo ngat mo me anyoma. Ngene kene ni, ma pud peya icako winnye ki ngat mo, omyero ibed ki wat matek ki Jehovah, dok ibed ngat muteggi ma pe tamo tam tino, dok ma tye atera me miyo jami me kom ma mitte bot jo me ode.a (1 Kor. 7:36) Ka iyubbe i yo ma kit man, ci nyommi bibedo ki yomcwiny.
2 Kadi bed kit meno, pol kare pe yot me nongo ngat mupore me anyoma. (Car. 31:10) Dok kadi bed dong inongo ngat ma imito cako winnye kwede, itwero tite nining ni itye ki miti i kome.b I pwony man, wabinyamo jami ma twero konyo jo ma wigi nono me nongo ngat ma gineno ni opore me anyoma. Wabinyamo bene kit ma jo mukene me kacokke gitwero miyo kwede kony bot jo ma gitye ki miti me nyomme.
GIN MA TWERO KONYI ME NONGO NGAT MUPORE ME ANYOMA
3. Gin ango ma myero Lakricitayo ma wiye nono otam iye ka tye ka yenyo ngat me anyoma?
3 Ka itye ki miti me nyomme, bedo ber adada me ngeyo gin ma imito kikome ma peya icako winnye ki ngat mo. Ka pe ingeyo gin ma imito, ci itwero cayo ngat mo ma tye ki kit mabeco dok icako winnye ki ngat ma pe opore piri. Ngene kene ni ngat mupore me anyoma myero obed Lakricitayo ma onongo batija. (1 Kor. 7:39) Ento pe ngat mo keken ma dong onongo batija twero bedo ngat maber me anyoma. Pi meno, pennye kekeni ni: ‘Yub ango ma atye kwede pi kwona? Kit mabeco ango ma amito ni ngat ma abinyomo myero obed kwede? Tika miti ma atye kwede nyuto niango?’
4. Gin ango ma jo mogo gulego pire ka odok i kom nongo ngat mupore me anyoma?
4 Ka itye ki miti me nyomme, ci labongo akalakala mo dong ilego pire. (Pil. 4:6) Ngene kene ni, Jehovah pe ocikke ni ebikelli ngat mo me anyoma. Ento en paro pi kit ma iwinyo kwede, dok en twero konyi ka itye ka yenyo ngat me anyoma. Pi meno, medde ki tite kit ma iwinyo kwede. (Jab. 62:8) Leg pi diyo cwiny ki ryeko. (Yak. 1:5) Omego mo ma nyinge John,c ma a ki i lobo Amerika dok wiye nono, otito gin ma en nywako ki Jehovah i legane: “Atito ki Jehovah kit ducu ma an amito ni dakona obed kwede. Dok alego pi kare me rwatte ki lamego mupore. Alego bene ni Jehovah okonya me dongo kit mogo ma bikonya wek abed won ot maber.” Lamego mo ma a ki i lobo Sri Lanka ma nyinge Tanya, owaco ni: “Ka awoto ki yenyo omego mupore me anyoma, alego Jehovah ni okonya abed lagen, dok ma cwinya yom.” Kadi bed pe inongo ngat me anyoma cutcut, Jehovah ocikke ni ebimedde ki gwoki kacel ki nyutti mar.—Jab. 55:22.
5. Kare mene ma Lukricitayo ma wigi nongo gitye kwede me rwatte ki jo mukene ma wigi nono ma gimaro Jehovah? (1 Jo Korint 15:58) (Nen bene cal.)
5 Baibul cuko cwinywa me ‘medde ki tic pa Rwot nino ducu.’ (Kwan 1 Jo Korint 15:58.) Ka itiyo tic mapol pi Jehovah dok itero kare ki omege ki lumege mapatpat, ci pe ibinongo mit pa ribbe kacel ki omege ki lumege keken ento bene ibibedo ki kare me rwatte ki jo ma wigi nono ma guketo cwinygi i tic pi Jehovah calo in. Dok ka imedde ki tuteni me yomo cwiny Jehovah, ibinongo yomcwiny me ada.
Ka ilungo wi i tic pi Jehovah, dok itero kare ki omege ki lumege mapatpat, ci itwero rwatte ki Lukricitayo mukene ma gimito nyomme (Nen paragraf 5)
6. Gin ango ma omyero Lukricitayo ma wigi nono gunge ka giwoto ki yenyo ngat me anyoma?
6 Ento omyero igwokke wek tuteni me nongo ngat me anyoma pe odok gin ma pire tek loyo i kwoni. (Pil. 1:10) Yomcwiny me ada pe jenge i kom bedo ma inyomme nyo ma wi nono, ento bino pi bedo ki wat maber ki Jehovah. (Mat. 5:3) Dok ka pud itye ma wi nono, ci nongo itye agonya me medo ticci pi Jehovah. (1 Kor. 7:32, 33) Ti maber ki kare man ma wi nono-ni. Jessica, laminwa mo ma a ki i lobo Amerika ma onyomme ma dong mwakane cok o 40, owaco ni, “I kare ma onongo wiya pud nono, alungo wiya i tic pi Jehovah, dok meno okonya me bedo ki yomcwiny kadi bed onongo amito nyomme.”
TER KARE ME NGIYO NGAT MENO MABER
7. Pingo tye me ryeko me ngiyo ngat moni maber ma peya ititte kit ma iwinyo kwede? (Carolok 13:16)
7 Ket kong ni cwinyi tye i kom ngat mo ma itamo ni ber me anyoma. Tika omyero irune ka tito ki ngat meno kit ma iwinyo kwede? Baibul tito ni ngat maryek kong tero kare me nongo ngec muromo ma peya otimo gin mo. (Kwan Carolok 13:16.) Pi meno, nyuto ryeko ka kong itero kare me ngiyo ngat moni ma peya ititte kit ma iwinyo kwede. Omego mo ma nyinge Edwin ma a ki i lobo Netherlands owaco ni, “Miti twero dongo oyotoyot, ento bene twero rwenyo oyotoyot. Dong ka itero kare me ngiyo ngat moni maber, ci pe ibicako winnye kwede pi miti mo ma obino atura.” Medo i kom meno, ka iwoto ki ngiyo ngat meno, ci itwero niang ni en kara pe opore piri.
8. I yo ma nining ma ngat ma wiye nono twero ngiyo kwede omego nyo lamego mo ki diro? (Nen bene cal.)
8 Iromo ngiyo ngat meno ki diro nining? I cawa me cokke nyo i ka namo mo ma kiyubo, itwero neno ka en maro Jehovah, kite, kacel ki kit ma en timo kwede ki jami. Angagi ma gubedo lureme, dok gin ango ma en maro lok iye? (Luka 6:45) Tika yubbe rwatte ki megi? Itwero penyo luelda me kacokke pa ngat meno nyo Lukricitayo mukene ma guteggi ma gingeye maber. (Car. 20:18) Iromo penyogi me titti kodi nying ango ma en tye kwede kacel ki kite. (Ruth 2:11) Ka iwoto ki ngiyo ngat meno, wek en owiny agonya. Me timo meno, nen ni iworo kit ma en winyo kwede dok pe ibed ka ridde i ka ngete cawa ducu.
Ma peya itito ki ngat moni ni itye ki miti i kome, kong ingiye maber pi kare mo (Nen paragraf 7-8)
9. Gin ango ma omyero inge ma peya itito tammi bot ngat ma itye ki miti i kome?
9 Omyero oter kare ma rom mene ma nongo peya itito tammi bot ngat ma ineno ni iromo cako winnye kwede? Ka irune ka tito tammi bot ngat meno, ci en twero tamo ni ibedo ngat ma rune ka moko tam ma pe kong lwodo matut. (Car. 29:20) Ki tungcel, ka irii ki tito tammi, ci en twero tamo ni ibedo ngat ma galle ki moko tam, tutwalle ka en onongo oniang tammi woko con. (Latit. 11:4) Wi opo ni, ma peya itito tammi bot ngat meno, pe mitte ni imok i wi ni wang ma inyomme ki ngat meno. Ento omyero imok ni itye atera me nyom dok ni ngat ma itye ki tam i kome-ni twero bedo ngat mupore piri.
10. Gin ango ma omyero itim ka iniang ni ngat mo tye ki miti i komi ento in pe imito cako winnye kwede?
10 Gin ango ma omyero itim ka iniang ni ngat mo tye ki miti i komi? Ka pe itye ki miti me cako winnye kwede, wek onen ka maleng i kit ma itero kwede ki ngat meno. Pe nyuto cwiny me kica ka iweko ngat meno owinyo calo in bene itye ki miti kun nongo cwinyi pe i kome.—1 Kor. 10:24; Ep. 4:25.
11. Ka kimini tic me yenyo ngat mo me anyoma pi omego nyo lamego mo, jami mene ma omyero itam iye matut?
11 I lobe mukene, lunyodo nyo ngat mo madit kitwero mine tic me yero ngat me anyoma pi watte mo ma wiye nono. I kabedo mukene, wadi nyo lurem giyenyo ngat mupore me anyoma pi ngat ma wiye nono dok giketo yub wek jo magi gurwatte me neno ka gitwero cako winnye. Ka kimini tic me yenyo ngat me anyoma pi omego nyo lamego mo, tam matut i kom gin ma jo aryo magi gimito. Ka itamo ni ngat ma inongo-ni opore me anyoma pi omego nyo lamego meno, tute matek me ngeyo ngat meno maber, ento ma pire tek loyo ducu nen ni watte ki Jehovah tye macok. Wat macok ki Jehovah pire tek loyo cente, rwom me kwan, nyo jami me kom madwong. Ento wi myero opo ni, obedo tic pa omego ki lamego meno me moko tamgi ka ce gibinyomme nyo pe.—Gal. 6:5.
KIT ME CAKO WINNYE
12. Itwero tito ki ngat mo ni imito cako winnye kwede nining?
12 Ka itye ki miti me cako winnye ki ngat mo, ci iromo tito bote nining?d Itwero keto yub me lok ki ngat meno ka ma dano tye iye, nyo wuromo kubbe ki cim. Tit tammi ka maleng ni itye ki miti i kom ngat meno dok ni imito cako winnye kwede. (1 Kor. 14:9) Ka mitte, ci mi kare ki ngat meno me tam iye matut. (Car. 15:28) Dok ka en pe tye ki miti me cako winnye kwedi, ci wor tamme.
13. Gin ango ma omyero itim ka ngat mo owacci ni etye ki miti i komi? (Jo Kolocai 4:6)
13 Ket kong ni ngat mo owacci ni etye ki miti i komi. Twero bedo ni ngat meno onyuto tekcwiny adada me titi kit ma en winyo kwede, pi meno nyut cwiny me kica kacel ki woro. (Kwan Jo Kolocai 4:6.) Ka imito kare me moko ka ce itye atera me cako winnye kwede, wacce cutcut. Ento, tute me mine lagam oyotoyot ma pe orii. (Car. 13:12) Ka pe itye ki miti, ci tite ka maleng kit ma iwinyo kwede. Nen kong kit ma omego mo ma nyinge Hans, ma bedo i lobo Austria, odok kwede iye i kare ma lamego mo otitte tamme. En owaco ni: “Atitte tamma ka maleng dok i yo me kica. Atimo meno cutcut pien onongo pe amito ni en otam ni gen mo tye pi wan aryo me winnye. Pi tyen lok meno, onongo bene agwokke adada ki waco nyo timo gin mo keken ma twero weko en tamo ni atwero loko tamma woko.” Ki tungcel, ka itye ki miti me cako winnye ki ngat meno, ci titte ka maleng dok wunyam jami ma wumito ki ma pe omyero wutim i kare me winnye. Tamwu twero pokke ma lubbe ki tekwaro ma wudongo iye nyo jami mukene.
KIT MA WAROMO CUKO KWEDE CWINY LUKRICITAYO MA WIGI NONO
14. I yo ma nining ma watwero cuko kwede cwiny Lukricitayo ma wigi nono ki lokwa?
14 I yo ma nining ma wan ducu waromo cuko kwede cwiny Lukricitayo ma gimito nyomme? Yo acel aye ki gwokke ki lok ma waloko. (Ep. 4:29) Watwero pennye kekenwa ni: ‘Tika aloko lok ma weko lewic mako jo ma gimito nyomme? Ka aneno omego ma wiye nono tye ka boko lok ki lamego ma wiye nono, tika apongo ki wiya ni gitye ki miti mo i kingi?’ (1 Tem. 5:13) Medo i kom meno, pe omyero wawek Lukricitayo ma wigi nono guwiny calo gin mo tye ma orem i kwogi pien ni pe gunyomme. Omego Hans, ma kiloko i kome con-ni owaco ni: “Omege ki lumege mogo gipenya ni, ‘Pingo peya inyomme? Pii pe tye ka mol dok cen ba!’ Lok ma kit meno weko jo ma wigi nono giwinyo calo pe kimarogi dok keto lyeto i komgi me nyomme.” Pud dong bedo ber ya me yenyo kare me pwoyo Lukricitayo ma wigi nono!—1 Tec. 5:11.
15. (a) Ma lubbe ki cik ma iye lac ma tye i Jo Roma 15:2, gin ango ma omyero watam iye ma peya wacako konyo ngat moni me nongo ngat me anyoma? (Nen bene cal.) (b) Pwony ma pigi tego ango ma inongo ki i vidio man?
15 Ento ka watamo ni omego ki lamego mo gitwero bedo luot maber kono? Baibul tittiwa ni omyero watam pi kit ma jo mukene giwinyo kwede. (Kwan Jo Roma 15:2.) Pol pa jo ma wigi nono pe gimito ni wanyutgi bot ngat ma watamo ni twero rwatte kwedgi, dong omyero wawor tamgi. (2 Tec. 3:11) Mukene giromo mito ni wakonygi, ento pe omyero wakonygi ka pe gupenyo pi kony.e (Car. 3:27) Jo mukene ma wigi nono pe gimito ni wanyutgi atir atir. Laminwa mo ma nyinge Lydia, ma wiye nono dok a ki i lobo Germany, owaco ni: “Itwero lwongo omego meno ki lamego meno kacel ki dano mukene ka namo. Mi kare pi omego-ni ki lamego-ni me rwatte ci iwek gin aye gumok gin me atima.”
Ka namo ma tye ki dano mapol miyo kare ki Lukricitayo ma wigi nono me rwatte (Nen paragraf 15)
16. Gin ango ma omyero Lukricitayo ma wigi nono gunge?
16 Wan ducu—kadi bed wanyomme nyo wiwa nono—watwero bedo ki yomcwiny i kwowa! (Jab. 128:1) Dong ka imito nyomme ento peya inongo ngat mo, ket cwinyi i kom ticci pi Jehovah. Laminwa mo ma a ki i lobo Macao ma nyinge Sin Yi owaco ni: “Ka iporo kare ma ibitero ki luotwu i Paradic, ci kare ma itye ma wi nono nok adada. Nong mit pa bedo ma wi nono, dok iti ki kare meno maber adada.” Ento ket kong ni ityeko nongo ngat ma opore me anyoma dok wucako winnye woko. I pwony ma lubo man, wabinyamo kit ma winnyewu twero kelo deyo bot Jehovah.
WER 137 Mon ma Lugen, Lumege ma Lukricitayo
a Me konyi niang ka dong itye atera, nen ki i jw.org pwony ma wiye tye ni “Winnye—Bute me 1: Tika Atye Atera me Cako Winnye?”
b LOK MA KITITO TERE: I pwony man, ki ma lubo, “winnye” obedo kare ma laco ki dako gicako ngene maber wek okonygi me neno ka gitwero doko luot maber. Winnye cakke ka omego nyo lamego mo otito tamme ki lawote ni etye ki miti i kome, dok man medde nio wang ma gin aryo ducu gumoko tamgi me nyomme nyo giko winnyegi meno woko.
c Nying mogo kiloko woko.
d I tekwaro mogo, omego aye cito bot lamego me tito pi mitine me cako winnye kwede. Ento pe obedo bal ka lamego aye ocito bot omego. (Ruth 3:1-13) Pi ngec mukene, nen pwony ma wiye tye ni “Lapeny pa Jo Matino . . . Atwero Tito ki Omego-ni Kit ma Awinyo Kwede Nining?” i Awake! me Oktoba 22, 2004.
e Nen i jw.org/ach vidio ma wiye tye ni Jo ma Gitye ka Lweny Matek pi Niye—Lukricitayo ma Wigi Nono.