Cwiny Maleng Ribbe ki Cwinywa

1-3. Jami mene mutimme i Pentekote ma oweko nino man pire tek adada dok ocobo gin ma kitito con i Ginacoya nining? (Nen cal ma tye i pot karatac man.)

ONONGO cawa adek me odiko, me Ceng Cabit i Jerucalem. Ceng Cabit man onongo pire tek mada bot dano ma tye i Jerucalem. Onongo nino me kwer mo madit; dok bene nino me cabat. Labongo akalakala mo, onongo dong kityeko miyo gityer ma kityero odiko ducu i ot pa Lubanga. Dong cwiny dano onongo yom adada i kare ma lalamdog madit tye ka yubbe me tyero gitye akwata ma onongo kwako mugati aryo ma kitedo ki wic larita. (Levi 23:15-20) Mic man onongo nyuto acakki me kare me kayo ngano. Man onongo mwaka 33 K.M., dok bene nino me Pentekote.

² I kare ma jami magi tye ka timme i Jerucalem, gin ma pire tek loyo onongo cok timme, pe i ot pa Lubanga, ento i kicika mo ma malo i boma meno. Gurup pa Lukricitayo ma romo dano 120 onongo gucokke kacel dok “gumine ka lega.” (Tic 1:13-15) Gin ma onongo bitimme i kom jo magi, onongo cokcok rom ki gin ma lalamdog timo i Pentekote ducu, dok onongo bicobo gin ma lanebi Joel otito cokcok mwaki 800 mukato angec. (Joel 2:28-32; Tic 2:16-21) Ngo ma otimme ma pire tek adada?

³ Kwan Tic pa Lukwena 2:2-4. Cwiny maleng pa Lubanga obino i kom gurup pa Lukricitayo ma onongo gugure kacel i kicika ma malo. (Tic 1:8) Gin gucako tito lok i kom jami mabeco ma guneno dok guwinyo. Lakwena Petero otito bot jo ma onongo gugure, ngo mumiyo gin ma otimme-ni pire tek. Ci owaco botgi ni: ‘Wungut, gibatijawu ngat acel acel ki i kinwu i nying Yecu Kricito, wek Lubanga owek balwu; ci wubilimo mot me cwiny maleng.’ Dano ma romo 3,000 gujolo lokke, kibatijagi dok gunongo cwiny maleng ma kiciko pire-ni.​—Tic 2:37, 38, 41.

4. (a) Pingo myero water gin mutimme i Pentekote calo gin ma pire tek? (b) Ngo mukene ma pire tek ma nen calo otimme i nino acel-lu, mwaki mapol mukato angec? (Nen ngec mukene.)

⁴ Pingo Pentekote 33 K.M. pire tek adada botwa? Ngene kene ni pe obedo pi gin mutimme i ot pa Lubanga i Jerucalem. Ento, pien Yecu Kricito macalo Lalamdog Madit ocobo lok pa lunebi.^[1] I nino meno, Lalamdog madit otyero mugati aryo bot Jehovah, ma onongo gitye macalo lanyut. Mugati ma tobi pe iye ma onongo kityero i ot pa Lubanga onongo cung pi Lukricitayo ma kikwongo wirogi ma kikwanyogi ki i kin dano ma gitye ki roc me doko lutino pa Lubanga. Pi meno, oyabo yo pi jo meno me bedo macalo “cam ma i poto mukwongo cek” ma gibicito i polo me bedo i kin luloc me Ker ma bikelo mot mapol pi jo ducu ma luwiny. (Yak. 1:18; 1 Pet. 2:9) Dong kadi bed watye ki gen me kwo i polo kacel ki Yecu, nyo me kwo i lobo me paradic, jami mutimme i nino meno gudo kwowa i yo matut!

WIRO LUKRICITAYO TIMME NINING?

5. Wangeyo nining ni Lukricitayo ma kiwirogi, wirgi ducu pe otimme i yo ma rom?

⁵ Ka onongo itye i kin Lukricitayo ma gin mo macalo leb mac opye i wigi-ni, kono wi pe owil i kom nino meno matwal. Pe itwero bedo ki akalakala mo ni kiwiro in ki cwiny maleng, tutwalle ka inongo bene mot me tango me lok i leb mukene mapat. (Tic 2:6-12) Ento, tika jo ducu ma kiwirogi ki cwiny maleng ginongo cwiny meno i yo me ur calo gurup pa dano ma roma 120 ma gukwongo nongone-ni? Ku. Jo mukene ma onongo gitye i Jerucalem i nino meno kiwirogi i kare ma gunongo batija. (Tic 2:38) Gin mo macalo leb mac pe opye i wigi. Medo i kom meno, pe tye ni Lukricitayo ducu ma kiwirogi ginongo wirgi i kare me batijagi. Kiwiro Lucamaria lacen i nge nongo batija. (Tic 8:14-17) Ki tungcel, gin mo mapat dok otimme, Kornelio kacel ki lupacone kiwirogi ki cwiny maleng ma onongo pud peya kibatijagi.​—Tic 10:44-48.

6. Jo ma kiwirogi ducu ginongo gin ango, dok man gudogi nining?

⁶ Pe jo ducu kiwirogi i yo ma rom. Jo mogo giwinyo cutcut ni gitye ki gen man, ento mogo gingeyo motmot inge kare mo manok. Kadi bed kit meno, kit yo mo keken ma kiwiro ki jo magi, gin ducu nongo gitye ki gin ma lakwena Paulo otito ni: ‘Wun wuye en, en mumiyo gimiyowu cwiny maleng ma con Lubanga ociko pire-ni, wek obed macalo lanen ma mere ma dong giketo i komwu. En aye gin ma gijengo ma nyuto ni wabinongo gin ducu ma Lubanga oyubbe me miyo botwa.’ (Ep. 1:13, 14) Jehovah tiyo ki cwiny maleng me moko-ne bot Lukricitayo magi ni eyerogi me cito i polo. Lukricitayo magi gibedo labongo akalakala mo keken pi lanyut man.​—Kwan 2 Jo Korint 1:21, 22; 5:5.

7. Ngo ma myero Lakricitayo acel acel ma kiwiro otim wek onongo motte i polo?

⁷ Lukricitayo ducu ma gunongo lanyut man mono dong gingeyo labongo akalakala mo ni gibibedo i polo? Pe. Ngat meno nongo tye ki gen ni gilwonge me cito i polo. Ento wek en onongo mot meno me cito i polo-ni nyo pe, cung i kom gwoko genene ma lubbe ki lwongo man. Petero otito ni: ‘Pi meno, utmegina, myero wutemme me medde wek wumok i lwongowu matek, ki i yer ma Lubanga oyerowu kwede; pien ka wutimo kit meno, pe wubipoto kadi ki acel. Meno bimiyo yo yabbe botwu malac me donyo i ker ma ri nakanaka pa Rwotwa ma en Lalarwa Yecu Kricito.’ (2 Pet. 1:10, 11) Lakricitayo acel acel ma kiwiro myero otute matek me gwoko genene. Ka pe, ci en bikeng lwongo meno woko.​—Ibru 3:1; Yabo 2:10.

LAKRICITAYO NGEYO NINING NI KIWIRE?

8, 9. (a) Pingo tek tutwal ki jo mapol me niang gin ma timme ka kiwiro ngat moni? (b) Ngat moni ngeyo nining ni kilwonge me cito i polo?

⁸ Lukricitayo mapol i kareni ginongo ni tek tutwal me niang kit ma Lubanga wiro kwede ki jone. Man niange pien nongo gin pe kiwirogi. Miti pa Lubanga onongo con tye ni dano ducu gukwo i lobo pi naka. (Acak. 1:28; Jab. 37:29) Yub me yero jo mogo me cito i polo ka loc calo luker ki lulamdog obedo gin ma welo. Man obedo yub ma kite dok pat. Lwongo man kelo alokaloka madit i kit ma ngat moni tamo kwede, yo me kwone, ki genne ka kiwiro en.​—Kwan Jo Epeco 1:18.

⁹ Ento ngat moni twero ngeyo nining ni etye ki mot me cito i polo? Lagamme onen woko ka maleng i lok ma Paulo owaco bot utmegine ma kiwirogi ma i Roma, ma onongo ‘kilwongogi me bedo jo maleng.’ En owaco botgi ni: ‘Yam pe onongo wugamo cwiny me bedo opii, wek wudok cen i lworo; ento wugamo cwiny me bedo litino me paco. Mumiyo wakok ni, Abba! Wora! Cwiny Maleng kikome ribbe ki cwinywa kun tuco ni, wan litino pa Lubanga.’ (Rom. 1:7; 8:15, 16) Me ketone i yo macek, Lubanga tiyo ki cwiny maleng kun weko gingeyo labongo akalakala ni kilwongogi me doko luloc i Ker pa Lubanga.​—1 Tec. 2:12.

10. Lok ma kiwaco i 1 Jon 2:27 ni pe mitte ni ngat mo opwony Lakricitayo ma kiwiro-ni te lokke ngo?

¹⁰ Jo ma dong gunongo lwongo ma pire tek kumeno ki bot Lubanga pe dok gimito caden mukene ki ka mapat. Pe dok mitte ni ngat mukene omok gin ma otimme i komgi. Jehovah miyo gibedo labongo akalakala mo ni gitye ki lwongo man. Lakwena Jon owaco bot Lukricitayo ma kiwirogi magi ni: “Wun, Ngat Maleng dong owirowu woko ki moo, wun ducu dong wutye ki ngec.” En dok omedde ni: “Ento wun, moo me Cwiny Maleng ma yam Kricito owirowu kwede bedo dong i iwu, miyo pe mitte ni ngat mo opwonywu; pien moo ma yam giwirowu kwede pwonyowu i lok ducu. En gin me ada, pe goba; macalo yam en opwonyowu, wubed i en.” (1 Jon 2:20, 27) Jo magi bene gimito pwony i yo me cwiny macalo jo mukene-ni ducu. Ento pe mitte ni ngat mukene omok ka ada kiwirogi. Ngat matek loyo i polo ki lobo aye ominigi gen meno!

BEDO NGAT MA ‘GINYWALO TYEN ME ARYO’

11, 12. Lakricitayo ma kiwiro twero bedo ki ur i kom ngo, ento gin ango ma en pe bedo ki akalakala iye?

¹¹ Lakricitayo ma kiwiro cako winyo alokaloka mapol i kwone ka cwiny maleng otite pi gen man. Yecu oloko i kom alokaloka man ni bedo calo “ginywale tyen me aryo,” nyo “ki malo.”^[2] (Jon 3:3, 5; ftn.) En omedde ki titone ni: “Pe ingur pien awacci ni, ‘Myero ginywalwu tyen me aryo.’ Yamo kodo dok ka ma en mito; iwinyo dwane, ento pe ingeyo ka ma oa iye, nyo ka ma dok iye; dano ducu ma ginywale ki Cwiny tye kameno.” (Jon 3:7, 8) Nen ka maleng ni, pe twere me tito pi lwongo man i yo matut bot jo ma pe otimme i komgi.

¹² Jo ma gilwongogi i yo ma kit meno giromo bedo ki ur ni: ‘Pingo kiyero an? Pingo an ento pe ngat mukene?’ Giromo bene penye kace gipore pi lwongo meno. Ento pe gikalo ni gitye ki lwongo meno. Cwinygi pong ki yomcwiny kacel ki pwoc. Giwinyo calo Petero i kare ma cwiny maleng omiyo owaco ni: “Gipwo Lubanga Won Rwotwa Yecu Kricito! Pien pi kicane madit omiyo ginywalowa odoco wek wabed ki gen makwo pi cer pa Yecu Kricito ki i kin jo muto, ki dok wek wanywak ginaleya ma pe top, ma cilo pe ogudo, ma pe balle, ma gikano piwu i polo.” (1 Pet. 1:3, 4) Ka jo ma kiwirogi gukwano lok meno, gingeyo labongo akalakala mo ni Wongi ma i polo tye ka lok botgi.

13. Alokaloka ango ma timme i tam pa ngat mo ka dong kiwire ki cwiny maleng, dok ngo ma kelo alokaloka man?

¹³ Ma peya cwiny maleng omiyo gungeyo ni gitye ki lwongo man, Lukricitayo magi onongo gitye ki miti matek me bedo i lobo. Gin onongo gitye ka kuro kare ma Jehovah bilonyo lobo, dok bene onongo gitye ki miti me bedo i lobo meno. Gwok nyo bene gubedo ka goyo calgi ma gitye ka jolo jo me amaragi ma kicerogi ki i lyel. Onongo gitye ka kuro ki mit kom kare ma gibibedo i odi ma gin aye gugero kun gicamo nyig yadi ma gupuro. (Ic. 65:21-23) Pingo tamgi olokke? Pe ni pien pe guyeng ki gen meno. Gin pe guloko tamgi pi turcwiny nyo anywena nywena mo. Gengi me kwo i loboni pe olokke atura pien guniang ni kwo i lobo biologi nyo pe bibedo mit; dok bene pe mitigi onongo tye mere me niang ngo ma timme i polo. Ento, tamgi olokke pi tic pa cwiny pa Lubanga ma olwongogi dok bene oloko wa gengi kacel ki kit ma gitamo kwede.

14. Jo ma kiwirogi giwinyo nining pi kwogi me kareni?

¹⁴ Tika myero wamok ni jo ma kiwirogi gimito to woko? Cwiny maleng omiyo Paulo ogamo ni: “Pien ka pud watye i kema man, wacur acura pi cwercwiny ma onurowa; pe ni meno wamito ni wabed ma pe warukke, ento wamito ni waruk kom manyen i wi man, wek kwo omwony gin ma to woko.” (2 Kor. 5:4) Gin pe gurwenyo mitigi pi kwo me kareni, kun gineno ni ogik woko oyotoyot. Ma ka meno, gin gitye ki miti me tic pi Jehovah nino ducu ki luremgi kacel ki wadigi. Ento, kadi wa i kare ma gitye ka timo gin mo keken, wigi bedo ka po i kom gen me deyo ma gitye kwede pi kwo me anyim.​—1 Kor. 15:53; 2 Pet. 1:4; 1 Jon 3:2, 3; Yabo 20:6.

TIKA DONG KILWONGI?

15. Gin ango ma pe gimoko ka ngat moni kiwiro ki cwiny maleng?

¹⁵ Oromo bedo ni itye ka byeko ka ce dong inongo lwongo mamwonya ma kit meno. Ka itamo ni inongo lwongo meno, ci lwod kong lapeny ma pigi tego magi. Tika iwinyo calo itye ki miti mukato kare i tic me pwony? In tika itye latin kwan me Baibul ma maro kwedo “tam ma Lubanga okano i iye ka matut”? (1 Kor. 2:10) Tika dong ineno kit ma Jehovah ogoyo kwede ki laane i kom ticci me pwony? Tika itye ki miti matek me timo gin ma Jehovah mito? Tika itye ki miti matek me konyo jo mukene i yo me cwiny? Tika dong gin mo otimme i kwoni ma nyuto ni Jehovah tye kwede? Ka lagammi pi lapeny magi ducu tye ni eyo, tika man te lokke ni nongo dong kiwiri? Pe. Pingo? Pien jami magi ducu pe gitimme i kwo pa jo ma kiwirogi keken. Cwiny pa Jehovah bene tiyo i yo acel-li i kwo pa jo ma gitye ki gen me kwo i lobo kany pi naka. Ki lok ada, ka itye ka tamo atama ka ce kilwongi, man nyuto atir ni meno pe kiwiri. Jo ma Jehovah owirogi pe gitamo atama ento gingeyo labongo akalakala ni meno kiwirogi!

16. Wangeyo nining ni pe jo ducu ma cwiny pa Lubanga obedo ka telogi gilwongo me cito i polo?

¹⁶ I Ginacoya, tye labol pa jo mapol ma lugen ma cwiny maleng obedo ka telogi; kad bed ni onongo gipe ki gen me kwo i polo. Jon Labatija obedo ngat acel i kin jo magi. Yecu onyuto pwoc madit tutwal i kome ento bene owaco ni meno Jon pe bibedo i kin jo ma gibicito i Ker me polo. (Mat. 11:10, 11) Cwiny maleng bene obedo ka telo Daudi. (1 Cam. 16:13) En onongo tye ki ngec matut i ginacoya dok bene Jehovah otiyo kwede me coyo but Baibul mogo. (Mar. 12:36) Medo i kom meno, i Pentekote, Petero owaco ni Daudi “pe ocito i polo.” (Tic 2:34) Cwiny maleng obedo ka tic i kwo pa jo magi adada, ento pe otito botgi ni meno kiyerogi me kwo i polo. Man pe te lokke ni meno onongo pe gupore nyo gigoro. Man nyuto ni Jehovah bicero jo magi me kwo i paradic i lobo kany.​—Jon 5:28, 29; Tic 24:15.

17, 18. (a) Gen ango ma pol pa lutic pa Lubanga gitye ka kurone i kareni? (b) Lapeny mene ma wabinyamone i pwony ma lubo man?

¹⁷ Pol pa lutic pa Lubanga me kareni gipe ki gen me cito i polo. Gin gitye ki gen acel ma Daudi, Jon Labatija kacel ki jo mukene ma gubedo lugen onongo gitye kwede. Calo Abraim, gin gitye ka kuro me bedo i te loc me Ker-ri. (Ibru 11:10) Jo manok keken ki i kin jo ma kiwirogi aye pud gitye i lobo kany i kare man me agikki-ni. (Yabo 12:17) Man te lokke ni pol pa jo 144,000 ma kiyerogi-ni dong guto woko dok gitye i polo.

¹⁸ Pi meno, jo ma gitye ki gen me kwo i lobo myero gunen ngat ma waco ni etye ki gen me kwo i polo nining? Ka ngatti mo i kacokkewu ocako camo mugati ki mato vino i kwer me Nipo kono, myero idok iye nining? Tika mitte ni ibed ki par mapol tutwal i kom medde pa wel jo ma giwaco ni gitye ki lwongo me cito i polo? Kibigamo lapeny magi i pwony ma lubo man.