Moo Le Nɔmlɔ Nɛ E sa Kaa O Ji

1, 2. ‘Mɛni e sa kaa waa pee’ konɛ waa sa Mawu hɛ mi?

NIHI fuu suɔ nɛ a le bɔnɛ nihi buɔ mɛ ha. Anɛ e sɛ kaa wɔ nɛ wa ji Kristofoli ɔ wa susu bɔnɛ Yehowa buu wɔ haa a he lo? Yehowa kle pe nɔ tsuaa nɔ ngɛ je mluku ɔ mi, nɛ e “mi lɛ wami tsuo jeɔ kɛ baa.”—La 36:9.

² Benɛ bɔfo Petro ngɛ bɔnɛ e sa kaa waa ba wa je mi ha ngɛ Yehowa hɛ mi ɔ tsɔɔe ɔ, e tsɔɔ kaa, ‘e sa kaa waa pee wa he klɔuklɔu nɛ waa ngɔ wa he ngɔ ha Mawu.’ (Kane 2 Petro 3:11.) Loko wa ma nyɛ maa sa Mawu hɛ mi ɔ, e sa nɛ wa ‘je mi bami’ nɛ pee klɔuklɔu. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ níhi nɛ wa susuɔ, níhi nɛ wa peeɔ, kɛ jami nɛ waa kɛ haa Mawu ɔ he nɛ tsɔ. Jehanɛ se hu ɔ, e sa nɛ waa ‘ngɔ wa he ngɔ ha Mawu,’ nɛ waa ye lɛ anɔkuale sisiisi. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa Mawu hɛ mi nɛ wa maa sa a bi ɔ nɛ waa hyɛ nɔ́ tutuutu nɛ ngɛ wa tsui mi, se pi wa ní peepee kɛkɛ pɛ. Akɛnɛ Yehowa “hyɛɛ nɔ tsui mi” heje ɔ, ke wa ngɛ klɔuklɔu aloo wa be klɔuklɔu, wa jaa lɛ kɛ wa tsui tsuo aloo wa ja we lɛ kɛ wa tsui tsuo ɔ, e le.—1 Kron. 29:17.

3. Mɛni sanehi e sa kaa wa bi wa he?

³ Satan Abosiami sume nɛ waa sa Mawu hɛ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e bɔɔ mɔde wawɛɛ kaa e ma puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ. Satan ngɔɔ lakpa munyuhi kɛ sisiɔ wɔ konɛ e kɛ je wɔ kɛ je Mawu nɛ wa ngɛ jae ɔ he. (Yoh. 8:44; 2 Kor. 11:13-15) Enɛ ɔ he ɔ, nile ngɛ mi kaa wa ma bi wa he ke: ‘Mɛni blɔ nɔ Satan guɔ kɛ sisiɔ nihi? Mɛni ma nyɛ ma pee kɛ bu huɛ bɔmi nɛ ngɛ i kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ he?’

MƐNI BLƆ NƆ SATAN GUƆ KƐ SISIƆ NIHI?

4. Mɛni Satan bɔɔ mɔde kaa e maa pee konɛ e nyɛ nɛ e puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Mawu wa kpɛti ɔ, nɛ mɛni heje?

⁴ Kaselɔ Yakobo ngma ke: “Se nɔ tsuaa nɔ ɔ, lɛ nitsɛ e we akɔnɔ nɛ́ gblaa lɛ, nɛ́ sisiɔ lɛ ɔ nɛ kaa lɛ. Nɛ akɔnɔ ɔ, ke e ngɔ hɔ ɔ, e fɔɔ yayami, nɛ yayami hu ke e wa a, e fɔɔ gbenɔ.” (Yak. 1:14, 15) Satan bɔɔ mɔde kaa e nine nɛ su wa tsui nɔ konɛ e nyɛ nɛ e puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Mawu wa kpɛti ɔ. Wa tsui ɔ mi ji he nɛ wa we akɔnɔhi tsuo puɛɔ kɛ jeɔ.

5, 6. (a) Mɛni blɔ nɔ Satan guɔ nɛ e nine kɛ suɔ wa tsui nɔ? (b) Mɛni blɔ etɛ a nɔ nɛ Satan guɔ kɛ puɛɔ wa tsui, nɛ kɛ e kɛ ní nɛ ɔmɛ tsuɔ ní ha kɛɛ?

⁵ Mɛni blɔ nɔ Satan guɔ nɛ e nine kɛ suɔ wa tsui nɔ? Baiblo ɔ de ke: “Wa le kaa Mawu níhi ji wɔ, pohu je ɔ, Abosiami lɛ ngɛ nɔ yee.” (1 Yoh. 5:19) Satan ngɔɔ “níhi nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ” kɛ sisiɔ wɔ. (Kane 1 Yohane 2:15, 16.) Abosiami kɛ ga lemi to níhi a he blɔ nya ngɛ je ɔ mi jeha akpehi abɔ. Akɛnɛ wa ngɛ je nɛ ɔ mi heje ɔ, e he hia nɛ waa hyɛ wa he nɛ hi ngɛ blɔhi nɛ a yɔsemi yee nɛ Satan guɔ nɔ kɛ sisiɔ nihi ɔ he.—Yoh. 17:15.

⁶ Satan guɔ blɔ komɛ a nɔ kɛ puɛɔ wa tsui. Bɔfo Yohane tsɔɔ blɔ etɛ a nɔ nɛ Satan guɔ kɛ tsuɔ ní: (1) “níhi nɛ helo ɔ dii se,” (2) “níhi nɛ hɛngmɛ dii se,” kɛ (3) “níhi nɛ nihi fiaa kɛ fɔɔ nɔ.” Satan kɛ ní nɛ ɔmɛ ka Yesu ngɛ nga a nɔ. Akɛnɛ Satan kɛ klama nɛ ɔmɛ tsu ní jehahi babauu heje ɔ, mwɔnɛ ɔ, e kɛ tsuɔ ní nɛ e yeɔ manye. E daa nɔ tsuaa nɔ e we akɔnɔ nɔ kɛ kaa lɛ. Loko wa ma susu níhi nɛ wa maa pee kɛ po wa he piɛ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ waa hyɛ bɔnɛ Abosiami kɛ ní komɛ ka Hawa nɛ e ye manye ha. E kɛ jamɛ a ní ɔmɛ nɔuu ka Mawu Bi ɔ, se e yi manye.

“NÍHI NƐ HELO Ɔ DII SE”

7. Mɛni blɔ nɔ Satan ngɔ “níhi nɛ helo ɔ dii se” ɔ kɛ ka Hawa ngɛ?

⁷ Nɔ́ ko nɛ he hia adesahi tsuo wawɛɛ loko a ma nyɛ maa hi je mi ji niye ní. Bɔlɔ ɔ bɔ zugba a konɛ e ba niye ní babauu. Eko ɔ, Satan maa bɔ mɔde kaa e maa da niye ní nɛ wa yeɔ ɔ nɔ kɛ ka wɔ konɛ wa tɔ Yehowa nɔ. Nyɛ ha nɛ wa susu bɔnɛ e ka Hawa ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ha a he nɛ waa hyɛ. (Kane 1 Mose 3:1-6.) Satan de Hawa kaa ke e ye “tso nɛ haa nɔ leɔ kpakpa kɛ yayami” ɔ yiblii ɔ, e be gboe, mohu ɔ e maa pee kaa Mawu. (1 Mose 2:9) Abosiami ngɛ tsɔɔe kaa e he hia we nɛ Hawa nɛ e bu Mawu tue loko e maa hi si daa. Hyɛ lakpa kake nɛ Abosiami ye! Benɛ Abosiami du nɔ́ nɛ ɔ kɛ wo Hawa juɛmi mi se ɔ, níhi enyɔ ngɛ nɛ Hawa ma nyɛ maa pee: Ke Hawa suɔ ɔ, e ma je e juɛmi kɛ je nɔ́ nɛ Abosiami de lɛ ɔ nɔ, ke e suɔ hu ɔ, e maa ya nɔ ma susu nɔ́ nɛ Abosiami de lɛ ɔ he konɛ tso yiblii ɔ he akɔnɔ nɛ pee lɛ. E ngɛ mi kaa Hawa ma nyɛ maa ye tso ɔmɛ tsuo nɛ a ngɛ abɔɔ ɔ mi ɔ mohu lɛɛ, se e ya nɔ nɛ e susu nɔ́ nɛ Satan de lɛ kɛ kɔ tso ɔ nɛ ngɛ abɔɔ ɔ kpɛti ɔ he ɔ he, nɛ ‘e tsɔ tso ɔ yiblii ɔ eko nɛ e ye.’ Enɛ ɔ he ɔ, Satan ha nɛ Hawa ná akɔnɔ ngɛ nɔ́ ko nɛ Bɔlɔ ɔ ha we mɛ he blɔ kaa a ta he ɔ he.

8. Mɛni blɔ nɔ Satan ngɔ “níhi nɛ helo ɔ dii se” ɔ kɛ ka Yesu ngɛ, nɛ mɛni heje nɛ e yi manye ɔ?

⁸ Satan gu ga blɔ nɛ ɔ nɔuu nɔ kɛ ka Yesu ngɛ nga a nɔ. Benɛ Yesu ha hwɔ nyɔ kɛ pia ligbi 40 ɔ, Satan da hwɔ nɛ ngɛ Yesu yee ɔ nɔ kɛ ka lɛ. Satan de Yesu ke: “Ke Mawu Bi ji mo ɔ, ha nɛ tɛ nɛ ɔ nɛ plɛ abolo.” (Luka 4:1-3) Níhi enyɔ ngɛ nɛ Yesu ma nyɛ maa pee: Ke e suɔ ɔ, e be he wami nɛ Mawu ha lɛ nɛ e kɛ tsuɔ nyakpɛ ní ɔ ngɔe kɛ hla niye ní ha e he, ke e suɔ hu ɔ, e maa pee jã. Yesu le kaa e sɛ nɛ e ngɔ he wami nɛ a kɛ ha lɛ ɔ kɛ tsu lɛ pɛ e hiami níhi a he ní. E ngɛ mi kaa hwɔ ngɛ lɛ yee mohu lɛɛ, se tsa pi niye ní nɛ e maa yeɔ ji nɔ́ nɛ he hia lɛ titli ngɛ e si himi mi. Nɔ́ nɛ he hia lɛ titli ji huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ. Yesu ha Satan heto ke: “Ngmami ɔ ke, ‘Pi abolo kɛkɛ nɛ haa nɔmlɔ yi náa wami, se mohu munyu tsuaa munyu nɛ jee Mawu nya a.’”—Mat. 4:4.

“NÍHI NƐ HƐNGMƐ DII SE”

9. Mɛni ji, “níhi nɛ hɛngmɛ dii se” ɔ, nɛ mɛni blɔ nɔ Satan ngɔ nɔ́ nɛ ɔ kɛ ka Hawa ngɛ?

⁹ Yohane tsɔɔ hu kaa “níhi nɛ hɛngmɛ dii se” piɛɛ níhi nɛ Satan kɛ kaa nihi ɔ he. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa ke nɔ ko na nɔ́ ko kɛ e hɛngmɛ ɔ, jamɛ a nɔ́ ɔ he akɔnɔ ma nyɛ maa pee lɛ. Ngɛ Hawa blɔ fa mi ɔ, Satan ngɔ níhi nɛ peeɔ hɛngmɛ ɔ akɔnɔ ɔ kɛ sisi lɛ. Satan de Hawa ke: “E ma ha nɛ o maa le ní.” Hawa ya nɔ hyɛ tso ɔ yiblii ɔ hluu kɛ ya si benɛ e jlo lɛ. Hawa na kaa “tso ɔ ngɛ fɛu.”

10. Mɛni blɔ nɔ Satan gu kɛ ngɔ “níhi nɛ hɛngmɛ dii se” ɔ kɛ ka Yesu, nɛ kɛ Yesu pee e ní ha kɛɛ?

¹⁰ Mɛni blɔ nɔ Satan gu nɛ e kɛ “níhi nɛ hɛngmɛ dii” se ɔ ka Yesu? Satan “kɛ je nɛ ɔ mi matsɛ yemi ɔmɛ tsuo tsɔɔ Yesu hɛngmɛfia. Abosiami de lɛ ke, ‘Hyɛ, he wami, kɛ hɛ mi nyami nɛ ɔ tsuo mo ma ngɔ ha. Mawu lɛ ngɔ ha mi, nɛ nɔ tsuaa nɔ nɛ i suɔ ɔ, ma ngɔ ha lɛ.’” (Luka 4:5, 6) Yesu nɛ je nɛ ɔ mi matsɛ yemi ɔmɛ tsuo kɛ e hɛngmɛ nitsɛnitsɛ hɛngmɛfia, mohu ɔ, Satan je matsɛ yemi ɔmɛ kɛ a hɛ mi nyami ɔmɛ kɛ tsɔɔ Yesu ngɛ nina mi. E pee we Satan zo nɛ e de Yesu ke: “Ke o kpla si nɛ o ja mi ɔ, enɛ ɔmɛ tsuo maa pee o nɔ.” (Luka 4:7) Yesu sume nɛ e pee Satan suɔmi nya ní. Yesu ha lɛ heto amlɔ nɔuu. E de Satan ke: “A ngma ke, ‘Ja Nyɔmtsɛ o Mawu ɔ, nɛ o sɔmɔ lɛ pɛ.’”—Luka 4:8.

“NÍHI NƐ NIHI FIAA KƐ FƆƆ NƆ”

11. Mɛni blɔ nɔ Satan gu kɛ sisi Hawa?

¹¹ Nyagbe ɔ, Yohane wo “níhi nɛ nihi fiaa kɛ fɔɔ nɔ ɔ ta.” Benɛ Adam kɛ Hawa pɛ ji nimli ngɛ zugba a nɔ ɔ, nɔ kpa ko be nɛ Adam kɛ Hawa maa ‘fia ngɛ níhi nɛ a ngɛ ɔ he’ kɛ tsɔɔ lɛ. Se kɛ̃ ɔ, a kɛ níhi nɛ a ngɛ ɔ wo a he nɔ. Benɛ Satan ngɛ Hawa kae ɔ, Satan tsɔɔ kaa Mawu ngɔ ní kpakpahi kɛ laa lɛ. Abosiami de Hawa kaa ligbi nɛ e maa ye “tso nɛ haa nɛ nɔ leɔ kpakpa kɛ yayami” ɔ yiblii ɔ eko ɔ, e ‘maa hi kaa lɛ Mawu ɔ nitsɛ, nɛ e maa le kpakpa kɛ yayami.’ (1 Mose 2:17; 3:5) Satan ngɛ hlae nɛ Hawa nɛ e susu kaa e ma nyɛ maa hyɛ lɛ nitsɛ e he nɔ nɛ́ Yehowa he be lɛ hiae. He nɔ womi titli ji nɔ́ nɛ ha nɛ Hawa bu Satan lakpa munyu ɔ tue ɔ nɛ. E ye tso yiblii nɛ Mawu wo mɛ mlaa ke a ko ye ɔ, kɛ susumi kaa ke e ye ɔ, e be gboe. E susumi ɔ ya bɛ mi!

12. Mɛni blɔ kpa nɔ Satan gu kɛ ka Yesu, nɛ kɛ Yesu pee e ní ha kɛɛ?

¹² Se Yesu lɛɛ e pee we e ní kaa Hawa, e ba e he si! Satan bɔ mɔde kaa e maa ka Yesu ngɛ blɔ kpa ko hu nɔ, se Yesu pee we nɔ́ ko konɛ e kɛ sa nihi a hɛ mi, nɛ lɔɔ nɛ ha nɛ e ka Mawu. Kaa e pee jã a, jinɛ e ji he nɔ womi! Yesu pee we jã, mohu ɔ, e ha Satan heto nɛ mi tɛ̃. E de Satan ke: “A ngma ke, ‘Koo ka Nyɔmtsɛ o Mawu ɔ.’”—Kane Luka 4:9-12.

MƐNI BLƆ NƆ WA MAA GU KƐ PO HUƐ BƆMI NƐ NGƐ WAA KƐ YEHOWA WA KPƐTI Ɔ HE PIƐ!

13, 14. Moo tsɔɔ blɔhi a nɔ nɛ Satan guɔ kɛ sisiɔ nihi mwɔnɛ ɔ.

¹³ Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, Satan guɔ blɔ nɛ e gu nɔ kɛ ka Hawa kɛ Yesu ɔ nɔ kɛ kaa nihi. E ngɔɔ “níhi nɛ helo ɔ dii se” ɔ kɛ kaa nihi konɛ a kɛ a he nɛ wo je mi bami yaya mi, aloo a ye ní nɛ a nu ní kɛ be nɔ. E ngɔɔ “níhi nɛ hɛngmɛ dii se” kaa ajuama bɔmi he fonihi a hyɛmi ngɛ Internet ɔ nɔ kɛ kaa nihi. E bɔɔ mɔde kaa e maa ngɔ “níhi nɛ nihi fiaa kɛ fɔɔ nɔ” ɔ kɛ ka nihi konɛ a wo a he nɔ, nɛ a hla blɔ nya, nɛ a he biɛ, nɛ a ná helo nya níhi fuu.

¹⁴ Satan ngɔɔ “níhi nɛ ngɛ je ɔ mi” ɔ kɛ tsuɔ ní kaa bɔnɛ lo gbelɔ ngɔɔ gbowe nya lo kɛ gbeɔ lo ɔ. Gbowe nya lo peeɔ lo akɔnɔ, se ke lo ɔ mi ɔ, gbowe ɔ bɛɔ e kuɛ si. Jã kɛ̃ nɛ Satan ngɔɔ níhi nɛ wa susuɔ kaa tɔmi ko be a he, nɛ a he hia wɔ ngɛ wa daa ligbi si himi mi ɔ kɛ tsuɔ ní kɛ sisiɔ wɔ konɛ wa tɔ̃ Mawu mlaa amɛ a nɔ. Satan suɔ nɛ wa susu kaa wɔ nitsɛmɛ wa hiami níhi a he ní nɛ wa ma tsu, kɛ si himi kpakpa nɛ wa ma ná a he hia pe Mawu suɔmi nya ní nɛ wa maa pee. Anɛ o ma ha nɛ Satan nɛ sisi mo lo?

15. Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ kase Yesu konɛ wa nyɛ nɛ waa da kahi nɛ Satan kɛ baa wa nɔ ɔ nya?

¹⁵ E ngɛ mi kaa Satan nyɛ nɛ e sisi Hawa mohu lɛɛ, se e nyɛ we nɛ e sisi Yesu. Be tsuaa be nɛ Satan maa ka Yesu ɔ, Yesu daa Ngmami ɔ nɔ kɛ haa lɛ heto ke: “A ngma ke.” Ke wa kaseɔ Baiblo ɔ wawɛɛ ɔ, wa maa le níhi nɛ ngɛ Ngmami ɔ mi ɔ saminya, nɛ ke waa kɛ ka ko kpe ɔ, wa maa le ngmamihi nɛ maa ye bua wɔ kɛ da nya. (La 1:1, 2) Ke wa kai nɔ hyɛmi níhi nɛ Mawu sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ nɛ a tu a he munyu ngɛ Ngmami ɔ mi ɔ pee ɔ, lɔɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa ye Mawu anɔkuale. (Rom. 15:4) Ke wa ná bumi nɛ mi kuɔ kɛ ha Yehowa a, lɔɔ ma ha nɛ wa maa suɔ níhi nɛ e suɔ nɛ wa maa yu wa he ngɛ níhi nɛ e sume ɔ a he, nɛ enɛ ɔ maa bu wa he.—La 97:10.

16, 17. Mɛni blɔ nɔ níhi nɛ waa kɛ woɔ wa “juɛmi” mi ɔ saa nɔmlɔ nɛ wa ji ɔ he ngɛ?

¹⁶ Bɔfo Paulo wo wɔ he wami kaa wa ha nɛ Mawu nɛ tsake wa “juɛmi,” konɛ wa susu níhi a he kaa bɔnɛ Yehowa susuɔ níhi a he ɔ, se pi kaa bɔnɛ je ɔ susuɔ níhi a he ɔ. (Rom. 12:1, 2) Paulo kaiɔ wɔ kaa e sa nɛ waa hyɛ níhi nɛ wa susuɔ ɔ saminya. E de ke: “Wa teɔ si woɔ ní yayamihi nɛ he nɔ woli deɔ kɛ siɔ bɔnɛ Mawu ngɛ anɔkuale mi ɔ. Wa tsakeɔ adesa juɛmi, konɛ e susumi nɛ pee kaa bɔnɛ Kristo ngɛ hlae ɔ.” (2 Kor. 10:5) Níhi nɛ wa susuɔ ɔ tsɔɔ nihi nɛ wa ji, enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ ‘waa ya nɔ nɛ wa susu’ níhi nɛ woɔ nɔ he wami ɔ a he.—Filip. 4:8.

¹⁷ Ke wa susuɔ ní yayahi a he ɔ, wa he be tsɔe ngɛ Mawu hɛ mi. E sa nɛ waa suɔ Yehowa kɛ “tsui nɛ mi tsɔ.” (1 Tim. 1:5) Se tsui ɔ sisiɔ nɔ, nɛ eko ɔ, wa be lee kaa “níhi nɛ ngɛ je ɔ mi” ɔ ngɛ wa nɔ he wami náe wawɛɛ. (Yer. 17:9) Enɛ ɔ he ɔ, e he hia nɛ waa da níhi nɛ wa kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ nɔ kɛ ‘ka wɔ nitsɛmɛ wa he nɛ waa hyɛ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi lo, nɛ waa hyɛ wa mi’ hulɔ.—2 Kor. 13:5.

18, 19. Mɛni heje nɛ e sa nɛ waa mwɔ wa yi mi kpɔ kaa wa maa ba wa je mi kaa bɔnɛ Yehowa suɔ kaa waa pee ɔ?

¹⁸ Yohane tsɔɔ nɔ́ kpa ko hu nɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ko ngɔ wa he kɛ wo “níhi nɛ ngɛ je ɔ mi” ɔ a mi. E ngma ke: “Je ɔ, kɛ e mi níhi nɛ peeɔ nɔ akɔnɔ ɔ ngɛ bee kɛ yaa. Se nɔ nɛ peeɔ Mawu suɔmi nya ní ɔ, lɛɛ e ngɛ kɛ yaa neneene.” (1 Yoh. 2:17) E peeɔ nihi kaa Satan je ɔ maa hi si kɛ ya neneene. Se ligbi kake pɛ nɛ Satan je ɔ maa ba nyagbe. Nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ Satan je ɔ mi ɔ hɛ mi ma kpata. Ke wa le anɔkuale nɛ ɔ, lɔɔ maa ye bua wɔ nɛ Abosiami be wɔ sisie.

¹⁹ Bɔfo Petro wo wɔ he wami kaa be mi nɛ ‘wa ngɛ Mawu ligbi ɔ blɔ hyɛe, nɛ wa sɔleɔ nɛ e su mla a,’ e sa nɛ waa ba wa je mi ngɛ blɔ nɛ maa sa Mawu hɛ mi nɔ. E de hu kaa “jamɛ a ligbi ɔ, hiɔwe ma mle kɛ la, nɛ e maa sã, nɛ la a ma ha níhi nɛ ngɛ hiɔwe ɔ tsuo maa sile.” (2 Pet. 3:12) E be kɛe kulaa nɛ jamɛ a ligbi ɔ maa su, nɛ Yehowa ma kpata nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ Satan je ɔ mi ɔ hɛ mi. Loko jamɛ a be ɔ maa su ɔ, Satan maa ya nɔ maa ngɔ “níhi nɛ ngɛ je ɔ mi” ɔ kɛ ka wɔ kaa bɔnɛ e kɛ ka Hawa kɛ Yesu ɔ. E sɛ nɛ waa di wa we akɔnɔhi a se kaa bɔnɛ Hawa pee ɔ. Ke wa di wa we akɔnɔhi a se ɔ, e maa pee kaa nɔ́ nɛ Satan ji wa mawu nɛ wa ngɛ jae. Ngɛ bɔnɛ Satan ma ha nɛ níhi nɛ e kɛ sisiɔ wɔ ɔ maa hi akɔnɔ ha tsuo se ɔ, e sa nɛ waa pee wa ní kaa Yesu, nɛ wɔ hu waa da kahi a nya. Nyɛ ha nɛ wa ti nɔ tsuaa nɔ nɛ mwɔ e yi mi kpɔ kaa e maa ba e je mi kaa bɔnɛ Yehowa suɔ kaa waa pee ɔ.