Anɛ O Le Lo?
Mɛni we nɔ hyɛli tsuɔ blema?
BLEMA A, we nɔ hyɛlɔ hyɛɛ nɔ ko we aloo e weto níhi a nɔ. Be komɛ ɔ, ke a kɛ Hebri kɛ Hela munyungu nɛ a tsɔɔ sisi ke “we nɔ hyɛlɔ” ɔ tsu ní ɔ, e tsɔɔ nɔ hyɛlɔ, aloo nɔ ko nɛ e hyɛɛ we nɔ.
Blematsɛ Yakob binyumu Yosef ya hi Egipt kaa nyɔguɛ. Yosef ba pee e nyɔmtsɛ ɔ we ɔ nɔ hyɛlɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yosef nyɔmtsɛ ɔ “to e nɔ́ tsuaa nɔ́ kɛ wo [e] dɛ.” (1 Mose 39:2-6) Pee se benɛ Yosef nitsɛ ba pee nɔ yelɔ ngua ngɛ Egipt ɔ, e hla nɔ ko nɛ e hyɛ e we ɔ nɔ ha lɛ.—1 Mose 44:4.
Ngɛ Yesu be ɔ mi ɔ, behi fuu ɔ, ngmɔtsɛmɛ hiɔ hehi nɛ kɛ a ngmɔ ɔmɛ a he kɛ. Enɛ ɔ he ɔ, ngmɔtsɛmɛ hlaa nihi konɛ a hyɛ ní tsuli nɛ a ba tsuɔ ní ngɛ a ngmɔ ɔmɛ a mi ɔ a nɔ.
Mɛnɔ ma nyɛ ma tsu ní tsumi nɛ ɔ? Roma womi ngmalɔ ko nɛ e hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi nɛ a tsɛɛ lɛ ke Columella a tsɔɔ kaa loko a ma nyɛ maa hla nyɔguɛ ko kaa nɔ hyɛlɔ, aloo we nɔ hyɛlɔ ɔ, e sa nɛ nɔ ɔ nɛ e pee nɔ ko nɛ e “le ní tsumi ɔ tsumi saminya.” E sa nɛ e pee nɔ ko nɛ ma nyɛ “ma ha nɛ ní tsuli ɔmɛ nɛ a tsu ní ɔ saminya nɛ e be mɛ yi mi wae.” Jehanɛ hu ɔ, e de ke: “Nɔ́ nɛ pe kulaa a, e sɛ nɛ nɔ ɔ nɛ e susu kaa e le nɔ́ ko be mi nɛ e li, nɛ e sa nɛ e pee nɔ ko nɛ e pee klaalo kaa e maa kase ní ehehi.”
Baiblo ɔ ngɔ we nɔ hyɛlɔ kɛ ní nɛ e tsuɔ ɔ kɛ to ní komɛ nɛ yaa nɔ ngɛ Kristofohi asafo ɔ mi ɔ he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, bɔfo Petro wo Kristofohi he wami kaa a ngɔ nyɛmihi nɛ Mawu ha mɛ ɔ kɛ ‘hi a sibi sɔmɔe kaa Mawu dloomi ɔ he we nɔ hyɛli kpakpahi.’—1 Pet. 4:10.
Yesu nitsɛ ngɔ we nɔ hyɛlɔ kɛ pee nɔ́ he tomi nɔ́ ngɛ Luka 16:1-8. Jehanɛ hu ɔ, benɛ Yesu ngɛ okadi nɛ maa tsɔɔ kaa e ba nɛ e ngɛ Matsɛ yee ɔ he munyu tue ɔ, e de e se nyɛɛli ɔmɛ kaa e maa hla “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ” aloo “we nɔ hyɛlɔ anɔkualetsɛ.” Nɔ́ tutuutu nɛ we nɔ hyɛlɔ nɛ ɔ ma tsu ji kaa, e ma ha Kristo se nyɛɛli ɔmɛ niye ní ngɛ be nya ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi. (Mat. 24:45-47; Luka 12:42) Wa nine suɔ Baiblo kasemi níhi nɛ woɔ nɔ hemi kɛ yemi mi he wami ɔ nɔ kɛ jeɔ we nɔ hyɛlɔ anɔkualetsɛ ɔ ngɔ ngɛ je kɛ wɛ. Wa bua jɔ kaa wa piɛɛ nihi nɛ a nine suɔ ní nɛ ɔmɛ a nɔ ɔ a he.