O Bua Nɛ Jɔ Nɔ́ Nɛ O Nyɛɔ Peeɔ Ngɛ Yehowa Sɔmɔmi Mi ɔ He!

1. Mɛni he je nɛ Yehowa kɛ wɔ tui ni kpahi a he ɔ?

YEHOWA sume nɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ sɔ, e sume nɛ adesahi hu nɛ a sɔ. Wa le enɛ ɔ, ejakaa Yehowa bɔ lohwe slɔɔtohi, tso slɔɔtohi kɛ adesahi nɛ a je ekpa. Wa ti nɔ fɛɛ nɔ je ekpa. Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa kɛ mo tui ni kpahi a he. E hyɛɛ o tsui mi, nɛ e naa nɔmlɔ tutuutu nɛ o ji. (1 Sam. 16:7) E le o nyɛmihi, o gbɔjɔmihi kɛ bɔ nɛ a tsɔse mo ha. E hyɛ we blɔ kaa o pee nɔ́ ko nɛ o be nyɛe maa pee. E sa nɛ waa na wa he kaa bɔ nɛ Yehowa naa wɔ ɔ. Ke wa pee jã a, wa ma ná “juɛmi nɛ mi tsɔ,” nɛ wa be susue kaa wa nɔ kuɔ, loo wa ba si tsɔ.​—Rom. 12:3.

2. Mɛni he je nɛ e sɛ kaa waa kɛ wa he maa to ni kpahi a he ɔ?

² Wa ma nyɛ maa kase ni kpahi a nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa a. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, wa le nyɛminyumu ko loo nyɛmiyo ko nɛ e bɔɔ mɔde ngɛ fiɛɛmi mi. (Heb. 13:7) Wa ma nyɛ maa kase ní kɛ je e ngɔ, nɛ waa le blɔ nɔ nɛ wa maa gu kɛ ya wa hɛ mi ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. (Filip. 3:17) Se slɔɔto ngɛ nɔ ko nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ wa maa kase, kɛ wa he nɛ waa kɛ maa to nɔ ko he ɔ a kpɛti. Ke waa kɛ wa he to nɔ ko he ɔ, wa hɛ maa kɔ̃, wa kɔni mi ma jɔ̃, loo wa ma susu kaa wa he hia we. Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ ní kasemi nɛ sɛ hlami ɔ mi ɔ, ke wa ngɔ wa he kɛ to nihi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ a he ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ ma puɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ. Enɛ ɔ he je nɛ Yehowa je suɔmi mi nɛ e wo wɔ he wami ke: “Nyɛ ha nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e hyɛ lɛ nitsɛ e ní tsumihi a mi, kɛkɛ ɔ, lɛ nitsɛ pɛ e ma ná nɔ́ ko nɛ e maa da nɔ kɛ nya nɛ pi kaa e kɛ e he ngɛ nɔ kpa ko he toe” ɔ nɛ.​—Gal. 6:4.

3. Mɛni níhi nɛ o pee ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi nɛ o bua jɔ he?

³ Yehowa suɔ kaa o bua nɛ jɔ ngɛ mɔde nɛ o ngɛ bɔe kaa o maa ya o hɛ mi ngɛ e sɔmɔmi mi ɔ he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke a baptisi mo ɔ, e sa nɛ o bua nɛ jɔ kaa o su oti nɛ ɔ he! Mo nitsɛ nɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ ɔ. Suɔmi nɛ o ngɛ kɛ ha Mawu ɔ lɛ ha nɛ o mwɔ yi mi kpɔ nɛ ɔ. Mo susu níhi tsuo nɛ o pee kɛ je jamɛ a be ɔ mi ɔ he nɛ o hyɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ suɔmi nɛ o ngɛ kaa o maa kane Baiblo ɔ daa ligbi kɛ dɛ he ní kasemi nɛ o peeɔ ɔ mi wa lo? Anɛ o jeɔ o tsui mi kɛ sɔleɔ wawɛɛ lo? (La 141:2) Anɛ o nyɛɔ nɛ o jeɔ ní sɛɛmi sisi ngɛ fiɛɛmi mi, nɛ o kɛ ga dade ɔmɛ tsuɔ ní saminya lo? Ke o ngɛ weku ɔ, anɛ Yehowa ye bua mo nɛ o ba pee huno kpakpa, yogbayo kpakpa, aloo fɔlɔ kpakpa lo? O bua ma nyɛ maa jɔ ngɛ tsakemihi tsuo nɛ o pee ɔ he.

4. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

⁴ Wa ma nyɛ maa ye bua ni kpahi nɛ a nya ngɛ níhi nɛ a ngɛ pee konɛ a ya a hɛ mi ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi ɔ he. Jehanɛ hu ɔ, wa ma nyɛ maa ye bua mɛ nɛ a kɛ a he ko to ni kpahi a he. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa na nɔ́ nɛ fɔli ma nyɛ maa pee kɛ ye bua a bimɛ, nɔ́ nɛ nihi nɛ a sɛ gba si himi mi ɔ ma nyɛ maa pee kɛ ye bua a sibi, kɛ nɔ́ nɛ asafo mi nikɔtɔmahi kɛ ni kpahi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua nyɛmimɛ ngɛ asafo ɔ mi. Nɛ nyagbe ɔ, wa ma susu ngmami komɛ nɛ maa ye bua nɔ fɛɛ nɔ nɛ e kɛ otihi nɛ e ma nyɛ maa su he ɔ nɛ ma e hɛ mi ɔ he.

NƆ́ NƐ FƆLI KƐ NIHI NƐ A SƐ GBA SI HIMI MI MA NYƐ MAA PEE

5. Ngɛ Efeso Bi 6:4 ɔ nya a, mɛni e sɛ nɛ fɔli nɛ a pee?

⁵ E sa nɛ fɔli nɛ a hyɛ nɛ hi nɛ a ko ngɔ jokuɛ ko kɛ to jokuɛ kpa ko he, aloo a hyɛ blɔ kaa jokuɛ ko maa pee níhi nɛ e be nyɛe maa pee. Ke fɔli peeɔ jã a, a bimɛ ɔmɛ a kɔni mi ma jɔ̃. (Kane Efeso Bi 6:4.) Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Sachikob ɔ de ke: “Ye tsɔɔli hyɛɛ blɔ kaa ma bɔ mɔde pe ye sukuu bi kpa amɛ. Jehanɛ hu ɔ, ye yayo suɔ nɛ ma bɔ ye he mɔde wawɛɛ ngɛ sukuu konɛ ye tsɔɔli kɛ ye papaa nɛ a sɔmɔ we Yehowa a nɛ a ná juɛmi nɛ da ngɛ Yehowa sɔmɔli a he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e hyɛɛ blɔ kaa ma po ye sukuu ka amɛ tsuo, se jã be hie peemi. E ngɛ mi kaa jeha babauu ji nɛ ɔ nɛ i gbe sukuu nya mohu lɛɛ, se be komɛ ɔ, i nuɔ he kaa eko ɔ, Yehowa bua jɔɛ ye nyɛmi tsuo nɛ i kɛ ngɛ lɛ sɔmɔe ɔ he.”

6. Mɛni fɔli ma nyɛ maa kase ngɛ La 131:1, 2 ɔ mi?

⁶ Fɔli ma nyɛ maa kase nɔ́ ko nɛ he hia wawɛɛ ngɛ La 131:1, 2 ɔ mi. (Kane.) Matsɛ David de ke e nyɛɛ we “ní nguanguahi” loo níhi nɛ ngɛ nyakpɛ tsɔ ɔ a se. Akɛnɛ e baa e he si he je ɔ, e bua jɔ níhi nɛ e ngɛ ɔ he, nɛ e ‘peeɔ kpoo.’ Mɛni fɔli ma nyɛ maa kase ngɛ David munyu nɛ ɔ mi? Loko fɔli ma nyɛ maa ba a he si ɔ, e sɛ nɛ a susu kaa e sa nɛ a pee ní nguanguahi. Nɛ jã kɛ̃ nɛ e sɛ nɛ a hla níhi fuu ngɛ a bimɛ a dɛ hulɔ. Loko fɔli ma nyɛ maa ye bua a bimɛ ɔ, e biɔ nɛ a le a nyɛmihi kɛ a gbɔjɔmihi, konɛ a ye bua mɛ nɛ a ngɔ otihi nɛ sa kɛ ma a hɛ mi. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Marina a de ke: “Ye yayo ngɔɛ mi kɛ to ye nyɛmimɛ etɛ ɔmɛ kɛ jokuɛ kpahi a he. E tsɔɔ mi kaa nɔ fɛɛ nɔ kɛ e nike ní, nɛ nɔ fɛɛ nɔ he jua wa kɛ ha Yehowa. I naa lɛ si, ejakaa e ye bua mi nɛ i kɛ ye he pɔɛ ni kpahi a he tomi.”

7-8. Mɛni huno ko ma nyɛ maa pee kɛ je bumi kpo kɛ tsɔɔ e yo?

⁷ E sa nɛ huno nɛ e ji Kristofo no ɔ nɛ bu e yo. (1 Pet. 3:7) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e sa nɛ hunomɛ nɛ a na a yihi kaa nihi nɛ a he hia. E sɛ nɛ a hyɛ blɔ kaa a maa pee ní komɛ nɛ a be nyɛe. E sɛ nɛ a kɛ mɛ nɛ to yi kpahi hu a he. Kɛ yo ko maa nu he ha kɛɛ ke e huno kɛ lɛ toɔ yi kpahi a he? Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Rosa nɛ e huno ɔ pi Odasefo no ɔ tsɔɔ kaa e huno ɔ kɛ lɛ toɔ ni kpahi a he. Munyu yayahi nɛ e tu ngɛ e he ɔ ha nɛ Rosa bua jɔɛ, nɛ e nu he kaa nihi sume lɛ. E de ke, “Be fɛɛ be ɔ, e sa nɛ ma kai ye he kaa Yehowa suɔ mi.” Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ hunomɛ nɛ a ji Kristofohi ɔ nɛ a ná bu nɛ mi kuɔ kɛ ha a yihi. Jã peemi ma ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ huno ko kɛ e yo a kpɛti, kɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ mi maa wa.c

⁸ Huno nɛ e buɔ e yo ɔ jeɔ e yo ɔ yi, e deɔ e yo ɔ kaa e suɔ lɛ, nɛ e he jua wa kɛ ha lɛ. (Abɛ 31:28) Jã nɛ Katerina nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ huno ɔ pee kɛ ye bua lɛ benɛ e ngɛ he nue kaa ni kpahi bɔɔ mɔde pe lɛ ɔ. Benɛ Katerina ji jokuɛyo ɔ, e yayo tuɔ e hɛ mi munyu, nɛ e kɛ lɛ toɔ e huɛmɛ kɛ yihewi kpahi a he. Enɛ ɔ ha nɛ Katerina kɛ e he bɔni ni kpahi a he tomi, nɛ e ya nɔ pee jã benɛ e ba pee Yehowa Odasefo no ɔ po! Se e huno ɔ ye bua lɛ nɛ e kpa jã peemi, nɛ e ná juɛmi nɛ da ngɛ lɛ nitsɛ e he. Katerina de ke: “Ye huno ɔ suɔ mi, e jeɔ ye yi ngɛ ní kpakpahi nɛ i peeɔ ɔ a he, nɛ e sɔleɔ ha mi. Jehanɛ hu ɔ, e kaiɔ mi Yehowa su kpakpa amɛ, nɛ e ngɛ mi ye buae kɛ dla susumi yayami nɛ i hɛɛ ɔ.”

NƆ́ NƐ ASAFO MI NIKƆTƆMAHI KƐ NI KPAHI MA NYƐ MAA PEE

9-10. Mɛni nɛ asafo mi nikɔtɔma komɛ nɛ a susuɔ nɔ he ɔ pee kɛ ye bua nyɛmiyo ko nɛ e kɛ e he toɔ ni kpahi a he ɔ nɛ e kpa jã peemi?

⁹ Mɛni asafo mi nikɔtɔmahi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua nihi nɛ a kɛ a he toɔ ni kpahi a he ɔ? Mo susu nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Hanuni níhi a si kpami he nɛ o hyɛ. Benɛ e ji jokuɛyo ɔ, a pɔɛ e yi jemi. E de ke: “I gboɔ zo, nɛ i nuɔ he kaa jokuɛwi kpahi bɔɔ mɔde pe mi. Kɛ je ye jokuɛwi a si tɔɔ nɛ i kɛ ye he bɔni ni kpahi a he tomi.” Benɛ Hanuni ba na anɔkuale ɔ se po ɔ, e ya nɔ nɛ e kɛ e he to ni kpahi a he. Enɛ ɔ he ɔ, e nɛ nɔ́ nɛ e tsuɔ ngɛ asafo ɔ mi ɔ kaa e he hia. Se amlɔ nɛ ɔ, e ngɛ sɔmɔe kaa daa blɔ gbalɔ. Mɛni lɛ ye bua lɛ nɛ e pee tsakemi?

¹⁰ Hanuni tsɔɔ kaa asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a susuɔ e he nɛ a ye bua lɛ. A ngɛ e mi hɛ kɛ nɔ fɔmi, nɛ a jeɔ e yi ngɛ nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ e ngɛ pee ɔ he. E de ke: “Be komɛ ɔ, asafo mi nikɔtɔma amɛ deɔ mi kaa ma wo nyɛmiyo ko nɛ e hia yemi kɛ buami ɔ he wami. Ní tsumi nɛ ɔ nɛ a kɛ wo ye dɛ ɔ ha nɛ i nu he kaa ye he hia. I kai bɔ nɛ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a susuɔ ye he ɔ je hɛ sa kpo ha benɛ i wo yihewi komɛ he wami ɔ. A kane 1 Tɛsalonika Bi 1:2, 3 ɔ kɛ tsɔɔ mi. Enɛ ɔ ha nɛ ye bua jɔ wawɛɛ! Ngɛ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a ngɛ suɔmi ɔ a yemi kɛ buami nya a, amlɔ nɛ ɔ, i nuɔ he kaa ye he hia ngɛ Yehowa asafo ɔ mi.”

11. Kaa bɔ nɛ La 34:18 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ ye bua nihi nɛ a “kɔni mi jɔ̃, kɛ nihi nɛ a be hɛ nɔ kami” ɔ?

¹¹ Kane La 34:18. Yehowa susuɔ nihi nɛ a “kɔni mi jɔ̃, kɛ nihi nɛ a be hɛ nɔ kami ɔ” a he wawɛɛ. Wɔ tsuo wa ma nyɛ maa wo nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yi nɛ ɔmɛ he wami, se pi asafo mi nikɔtɔma amɛ pɛ. Blɔ kake nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã ji kaa wa ma ha nɛ a na kaa wa suɔ a sane. Yehowa suɔ nɛ wa ha nɛ a na bɔ nɛ e suɔ mɛ ha. (Abɛ 19:17) Wa ma nyɛ maa ye bua wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ke ji kaa wa baa wa he si, nɛ wa peeɔ wa he humi. Wa sume nɛ waa gbla ni kpahi a juɛmi kɛ ba wa nɔ nɛ lɔ ɔ nɛ ba ha nɛ a hɛ nɛ kɔ̃ wa nɔ. Mohu ɔ, wa suɔ nɛ waa kɛ nyɛmihi nɛ wa ngɛ kɛ wa nile ɔ nɛ wo wa sibi he wami.​—1 Pet. 4:10, 11.

12. Mɛni he je nɛ nihi suɔ nɛ a hɛ kɛ su Yesu he ɔ? (Hyɛ foni nɛ ngɛ womi ɔ hɛ mi ɔ.)

¹² Wa ma nyɛ maa kase bɔ nɛ waa kɛ nihi maa hi si ha ngɛ bɔ nɛ Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ hi si ha a mi. Lɛ ji nɔmlɔ ngua pe kulaa nɛ hi si ngɛ je ɔ mi. Se kɛ̃ ɔ, ‘e he jɔ, nɛ e baa e he si kɛ jeɔ e tsui mi.’ (Mat. 11:28-30) E ngɔɛ e nyɛmihi kɛ nile nɛ e ngɛ ɔ kɛ fĩa. Ke e ngɛ ní tsɔɔe ɔ, e ngɔɔ munyuhi kɛ nɔ́ he tomi níhi nɛ a sisi numi yi kɛ tsuɔ ní, nɛ lɔ ɔ taa nihi nɛ a baa a he si ɔ a tsui he. (Luka 10:21) Yesu be kaa jami hɛ mi nyɛɛli nɛ a woɔ a he nɔ ɔ. Be fɛɛ be ɔ, e haa nɛ nihi nuɔ he kaa a he jua wa ha Mawu. (Yoh. 6:37) E jeɔ bu kpo kɛ haa nimli guhi.

13. Mɛni blɔ nɔ nɛ bɔ nɛ Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ hi si ha a haa nɛ wa naa kaa e ngɛ suɔmi, nɛ e mi mi jɔ?

¹³ Bɔ nɛ Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ hi si ha a tsɔɔ kaa e ngɛ suɔmi nɛ e mi mi jɔ. E le kaa e slo a kpɛti nɔ fɛɛ nɔ si fɔfɔɛ kɛ e nyɛmi. Enɛ ɔ he ɔ, mɛ tsuo a be nyɛe ma tsu blɔ nya ní tsumi kake; aloo a be nyɛe ma tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ fiee. Se e bua jɔ kaa a ti nɔ fɛɛ nɔ pee nɔ́ nɛ e ma nyɛ. Yesu nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ kɔɔ talɛnt ɔ he ɔ haa nɛ wa leɔ enɛ ɔ. Ngɛ jamɛ a nɔ́ he tomi nɔ́ ɔ mi ɔ, nyɔmtsɛ ɔ ha nyɔguɛ ɔmɛ ní tsumi ngɛ “a ti nɔ tsuaa nɔ nyɛmi nya.” Ngɛ nyɔguɛ enyɔ ɔmɛ nɛ a kɛ a sika a tsu ní saminya a blɔ fa mi ɔ, nɔ kake ná sika fuu pe nɔ kake. Se a nyɔmtsɛ ɔ ngɔ munyu kake kɛ je mɛ ni enyɔ ɔmɛ tsuo a yi: “O bɔ mɔde, nyɔguɛ kpakpa nɛ e yeɔ anɔkuale!”​—Mat. 25:14-23.

14. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ kase Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ngɛ bɔ nɛ e kɛ ni kpahi hi si ha a mi?

¹⁴ Yesu jeɔ suɔmi kɛ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ be fɛɛ be. E le kaa e slo wa ti nɔ fɛɛ nɔ nyɛmi kɛ e si fɔfɔɛ, nɛ e bua jɔɔ ke wa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi. E sa nɛ waa kɛ ni kpahi nɛ hi si kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ. E sɛ nɛ wa ha nɛ wa nyɛmi ko nɛ nu he kaa e he hia we, aloo wa ha nɛ zo nɛ gbe lɛ akɛnɛ e nyɛ we nɛ e peeɔ babauu kaa bɔ nɛ ni kpahi peeɔ ɔ he je. Mohu ɔ, nyɛ ha nɛ wa je a yi ngɛ a nyɛmi tsuo nɛ a kɛ ngɛ Yehowa sɔmɔe ɔ he.

NGƆƆ OTIHI NƐ O MA NYƐ MAA SU A HE KƐ MA O HƐ MI

15-16. Mɛni blɔ nɔ nɛ nyɛmiyo ko ná otihi nɛ e kɛ ma e hɛ mi ɔ a he se ngɛ?

¹⁵ Ke waa kɛ otihi ma wa hɛ mi ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi ɔ, wa si himi peeɔ kpakpa. Se e sa nɛ waa ngɔ otihi nɛ wa ma nyɛ maa su he ɔ kɛ ma wa hɛ mi. E sɛ nɛ waa ngɔ oti ko kɛ ma wa hɛ mi akɛnɛ ni kpahi kɛ jamɛ a oti ɔ ma a hɛ mi ɔ he je. Ke wa pee jã a, wa kɔni mi ma nyɛ ma jɔ̃, nɛ wa nine maa nyɛ si. (Luka 14:28) Nyɛ ha nɛ wa susu daa blɔ gbalɔ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Midori ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ waa hyɛ.

¹⁶ Benɛ Midori ji jokuɛyo ɔ, e papaa nɛ e sɔmɔ we Yehowa a deɔ lɛ ke e se ni ɔmɛ kɛ e sukuu bi ɔmɛ bɔɔ mɔde pe lɛ, nɛ enɛ ɔ haa nɛ zo gbeɔ lɛ. Midori de ke: “I nuɔ he kaa ye he hia we.” Se benɛ Midori ngɛ wae ɔ, e nyɛ nɛ e da he numi nɛ ɔ nya. E de ke, “I kaneɔ Baiblo ɔ daa ligbi, ejakaa lɔ ɔ yeɔ bua mi nɛ i nuɔ he kaa Yehowa suɔ mi.” Jehanɛ hu ɔ, e kɛ otihi nɛ e ma nyɛ maa su a he ɔ ma e hɛ mi, nɛ e sɔle ha Yehowa konɛ e nyɛ nɛ e su oti nɛ ɔmɛ a he. Enɛ ɔ ye bua Midori nɛ e bua jɔ níhi nɛ e nyɛɔ peeɔ ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi ɔ a he.

YAA NƆ NƐ O KƐ O NYƐMI TSUO NƐ SƆMƆ YEHOWA

17. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ wa tsake wa susumi, nɛ mɛni maa je mi kɛ ba?

¹⁷ E ma nyɛ ma he be loko wa ma nyɛ ma tsake bɔ nɛ wa naa wa he ha a. Enɛ ɔ he je nɛ Yehowa woɔ wɔ he wami kaa ‘waa ya nɔ nɛ wa ha nɛ a pee wɔ ehe ngɛ he wami nɛ e kudɔɔ wa juɛmi ɔ mi’ ɔ nɛ. (Efe. 4:23, 24) Loko wa ma nyɛ maa pee jã a, ja wa sɔleɔ, wa kaneɔ Mawu Munyu ɔ, nɛ wa pueɔ wa yi mi tɛ ngɛ he. Yaa nɔ nɛ o pee ní nɛ ɔmɛ, nɛ o bi Yehowa nɛ e wo mo he wami. Yehowa mumi klɔuklɔu ɔ maa ye bua mo nɛ o kɛ o he be ni kpahi a he toe. Jehanɛ ɔ, ke o hɛ kɔ̃ɔ aloo o woɔ o he nɔ ɔ, Yehowa maa ye bua mo nɛ o na. E maa ye bua mo nɛ o pee tsakemi mlamlaamla.

18. Mɛni blɔ nɔ nɛ munyu nɛ ngɛ 2 Kronika 6:29, 30 ɔ ma nyɛ maa wo o bua?

¹⁸ Kane 2 Kronika 6:29, 30. Yehowa le wa tsui mi susumihi. Jehanɛ hu ɔ, e le bɔ nɛ wa ngɛ mɔde bɔe ha konɛ je ɔ mumi ɔ kɛ wɔ nitsɛmɛ wa gbɔjɔmihi nɛ ko ná wa nɔ he wami. Ke Yehowa na bɔ nɛ wa ngɛ mɔde bɔe kaa wa maa da nyagba nɛ ɔmɛ a nya ha a, e haa nɛ suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha wɔ ɔ mi waa.

19. Mɛni nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ Yehowa kɛ tsu ní kɛ tsɔɔ bɔ nɛ e nuɔ he ha wɔ ha?

¹⁹ Yehowa ngɔ suɔmi nɛ ngɛ binyɛ kɛ e bi a kpɛti ɔ kɛ to bɔ nɛ e nuɔ he ha wɔ ha a he. (Yes. 49:15) Ha nɛ wa susu binyɛ ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Rachel ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ waa hyɛ. E de ke: “I fɔ ye biyo Stephanie benɛ e fɔmi be sui. Benɛ i fɔ lɛ ɔ, e ngɛ nyafii, nɛ e nɛ́ nɔ́ ko nya. Ngɛ kekleekle nyɔhiɔ ɔ mi ɔ, dɔkita a haa nɛ i pɛtɛɔ e he daa ligbi ngɛ inkiubeta mi. Lɔ ɔ ye bua nɛ huɛ bɔmi kpakpa hi i kɛ ye bi ɔ wa kpɛti. Amlɔ nɛ ɔ, e ye jeha ekpa, nɛ e klemi sui e juami bi ɔmɛ. Se kɛ̃ ɔ, i suɔ lɛ wawɛɛ, ejakaa e gbo dengme ngɛ si himi mi, nɛ e ha nɛ i ná bua jɔmi ngɛ si himi mi hulɔ!” Wa bua jɔ kaa Yehowa suɔ wa ti nɔ fɛɛ nɔ ngɛ mɔde nɛ wa ngɛ bɔe kaa wa ma sɔmɔ lɛ ɔ he!

20. Mɛni he je nɛ Yehowa sɔmɔli a bua ma nyɛ maa jɔ?

²⁰ Akɛnɛ o ngɛ Yehowa sɔmɔe he je ɔ, o piɛɛ e weku mi bimɛ nɛ a he jua wa a he, nɛ o ngɛ slɔɔto. Yehowa gblɛ mo kɛ bɛ e ngɔ akɛnɛ o bɔɔ mɔde pe ni kpahi ɔ he je. Yehowa gbla mo kɛ ba e ngɔ, ejakaa e hyɛ o tsui mi, nɛ e na kaa o baa o he si, nɛ o suɔ nɛ o ngɔ níhi nɛ e ngɛ mo tsɔɔe ɔ kɛ tsu ní. (La 25:9) Mo ná nɔ mi mami kaa e bua jɔɔ ke o kɛ o nyɛmi tsuo sɔmɔ lɛ. O si fimi ɔ, kɛ o anɔkuale yemi ɔ ji odase nɛ tsɔɔ kaa o ngɛ “tsui nɛ hi kɛ tsui kpakpa.” (Luka 8:15) Yaa nɔ nɛ o kɛ o nyɛmi tsuo nɛ sɔmɔ Yehowa. Ke o pee jã a, “[mo] nitsɛ” o ma ná nɔ́ ko nɛ o maa da nɔ kɛ nya.