O Ma Nyɛ Ma Ná Bua Jɔmi Nitsɛnitsɛ

1. Mɛni ji wa “mumi mi hiami ní,” nɛ mɛni tsakpa nɛ ngɛ e kɛ bua jɔmi a kpɛti?

BUA jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ, pi he numi ko nɛ wa náa ngɛ be kpiti ko mi, loo e baa kɛkɛ be bɔɔ se ɔ, e je. Nɔ ko ma nyɛ ma ná bua jɔmi nitsɛ ngɛ e si himi mi tsuo. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Yesu de ngɛ e Yoku ɔ Nɔ Fiɛɛmi ɔ mi ke: “Nihi nɛ a le kaa a hia mumi mi níhi ɔ ngɛ bua jɔmi.” (Mat. 5:3) Yesu le kaa adesahi suɔ nɛ a le wa Bɔlɔ ɔ nɛ ji Yehowa Mawu, nɛ a suɔ nɛ a ja lɛ hulɔ, ejakaa jã nɛ e bɔ mɛ. Lɔ ɔ ji wa ‘mumi mi hiami níhi.’ Akɛnɛ Yehowa ji “bua jɔmi Mawu” he je ɔ, nihi nɛ a jaa lɛ ɔ hu ma nyɛ ma ná bua jɔmi.​—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Mɛnɔmɛ hu nɛ Yesu tsɔɔ kaa a ma nyɛ ma ná bua jɔmi? (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi, nɛ mɛni he je nɛ e he hia?

² Anɛ ja nɔ́ fɛɛ nɔ́ ya nɔ saminya ngɛ wa si himi mi loko wa ma nyɛ ma ná bua jɔmi lo? Dɛbi. Ngɛ Yesu Yoku ɔ Nɔ Fiɛɛmi ɔ mi ɔ, e de nɔ́ ko nɛ ngɛ nyakpɛ. E tsɔɔ kaa “nihi nɛ a yeɔ kɔmɔ” ngɛ yayamihi nɛ a pee aloo ngɛ nyagba ko nɛ a kɛ ngɛ kpee he je ɔ, ma nyɛ ma ná bua jɔmi. Yesu de hu kaa “nihi nɛ a peeɔ nɔ́ nɛ da nɛ lɔ ɔ he je a waa mɛ yi mi,” kɛ nihi nɛ a ‘pueɔ a hɛ mi si’ akɛnɛ a ji Kristo se nyɛɛli ɔ hu ma nyɛ ma ná bua jɔmi. (Mat. 5:4, 10, 11) Ngɛ si fɔfɔɛhi kaa jã a mi ɔ, kɛ nɔ ko ma plɛ kɛ ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ha kɛɛ?

³ Yesu ngɛ tsɔɔe kaa ke níhi a mi hi ha wɔ ngɛ wa si himi mi ɔ, tsa pi lɔ ɔ nɛ ma ha wɔ bua jɔmi nitsɛnitsɛ, mohu ɔ, ja wa le wa mumi mi hiami níhi nɛ wa hɛ kɛ su Mawu he loko wa ma ná bua jɔmi. (Yak. 4:8) Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ pee jã? Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu níhi etɛ nɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ a he.

MOO KASE BAIBLO Ɔ

4. Mɛni ji kekleekle nɔ́ nɛ e sa nɛ waa pee konɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ? (La 1:1-3)

⁴ KEKLEEKLE NƆ́: Loko wa ma ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ, ja wa kase Baiblo ɔ. Yesu ngɔ Mawu Munyu ɔ kɛ to niye ní he. E sa nɛ adesahi kɛ lohwehi tsuo nɛ a ye niye ní konɛ a nyɛ nɛ a hi wami mi. Se adesahi pɛ nɛ a ma nyɛ maa kase Baiblo ɔ, nɛ e sa nɛ a pee jã. Enɛ ɔ he ɔ, Yesu de ke: “Pi abolo pɛ nɛ baa nɔmlɔ wami yi, mohu ɔ, munyu fɛɛ munyu nɛ jeɔ Yehowa nya a.” (Mat. 4:4) Enɛ ɔ he je ɔ, e sɛ nɛ wa ha nɛ ligbi kake po nɛ be nɛ wa kane we Mawu Munyu nɛ ji Baiblo ɔ. La polɔ ɔ de ke: ‘A gbaa nɔ nɛ bua jɔɔ Yehowa mlaa a he, nɛ e susuɔ he nyɔ kɛ pia.’​—Kane La 1:1-3.

5-6. (a) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Baiblo ɔ mi? (b) Ke wa kane Baiblo ɔ, kɛ wa ma plɛ kɛ ná he se ha kɛɛ?

⁵ Akɛnɛ Yehowa suɔ wɔ he je ɔ, e tsɔɔ wɔ níhi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi nɛ ke wa pee ɔ, wa ma ná bua jɔmi. Wa ba le nɔ́ he je nɛ e bɔ wɔ. Jehanɛ hu ɔ, wa ba le nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa pee konɛ waa hɛ kɛ su Mawu he nɛ e ngɔ wa yayami ɔmɛ kɛ ke wɔ. Wa ba le si himi kpakpa nɛ e wo si kaa wa ma ná hwɔɔ se ɔ hulɔ. (Yer. 29:11) Anɔkuale nɛ ɔmɛ nɛ wa ba kase ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ha nɛ wa tsui nɔ wa mi!

⁶ Wa le kaa ga womi kpakpahi ngɛ Baiblo ɔ mi nɛ maa ye bua wɔ daa ligbi ngɛ wa si himi mi. Ke waa kɛ ga womi nɛ ɔmɛ tsu ní ɔ, wa ma ná bua jɔmi. Ke o kɛ nyagbahi ngɛ kpee ngɛ o si himi mi nɛ o kɔni mi jɔ̃ ɔ, ngɔɔ be babauu kɛ kane Yehowa Munyu ɔ nɛ o pue o yi mi tɛ ngɛ he. Yesu de ke: “Nihi nɛ a nuɔ Mawu munyu ɔ nɛ a yeɔ nɔ ɔ, mɛ lɛ a ngɛ bua jɔmi!”​—Luka 11:28.

7. Mɛni maa ye bua mo konɛ o ná Mawu Munyu ɔ kanemi he se wawɛɛ?

⁷ Ke o ngɛ Baiblo ɔ kanee ɔ, moo to o tsui si kɛ kane konɛ nɔ́ nɛ o ngɛ kanee ɔ nɛ ta o tsui he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɔɔ lɛ kaa nɔ ko hoo niye ní ko nɛ o bua jɔ he wawɛɛ ha mo. Se eko ɔ, o ngɛ oya yee loo o be deka, enɛ ɔ ha nɛ o ye ní ɔ kɛfokɛfo, lɔ ɔ he ɔ, o nɛ niye ní ɔ ngɔmi. Se benɛ o ye ní ɔ ta a, o na kaa o ye niye ní ɔ mlamlaamla tsɔ, nɛ e sa nɛ o ko to o tsui si kɛ ko ye ní ɔ, konɛ o na bɔ nɛ e ngɔ ha. Wa ma nyɛ maa ngɔ enɛ ɔ kɛ to Baiblo ɔ kanemi he. Be komɛ ɔ, wa kaneɔ Baiblo ɔ kɛfokɛfo, enɛ ɔ he ɔ, wa ná we nɔ́ nɛ wa kase ɔ he se. Ke o ngɛ Mawu Munyu ɔ kanee ɔ, moo to o tsui si kɛ kane konɛ o bua nɛ jɔ he. Mo susu nɔ́ nɛ o ngɛ kanee ɔ he. Moo po níhi nɛ o ngɛ kanee ɔ he foni, nɛ o ngɔ lɛ kaa o ngɛ lejɛ ɔ, nɛ o ngɛ nɔ́ nɛ ngɛ nɔ yae ɔ hyɛe, nɛ o ngɛ níhi a pɛmi hu nue. Ke o pee ní nɛ ɔmɛ tsuo ɔ, o ma ná bua jɔmi babauu.

8. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ” ngɛ e blɔ nya ní tsumi tsue? (Hyɛ sisi ningma a hulɔ.)

⁸ Yesu hla “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ” konɛ e ha wɔ mumi mi niye ní ngɛ be nɛ sa mi. Nɛ ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa tɔɔ ngɛ mumi mi.b (Mat. 24:45) Nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ tsɔlɔ anɔkualetsɛ ɔ haa wɔ ɔ daa si ngɛ Ngmami ɔ nɔ. (1 Tɛs. 2:13) Mumi mi niye ní nɛ wa nine suɔ nɔ ɔ yeɔ bua wɔ nɛ ke wa kane Baiblo ɔ, wa leɔ Yehowa juɛmi ngɛ níhi a he. Enɛ ɔ he je nɛ wa kaneɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ Awake! womi tɛtlɛɛ ɔmɛ kɛ munyuhi nɛ a ngɛ jw.org nɔ ɔ nɛ. Wa dlaa wa he kɛ haa otsi ɔ mi kpe ɔmɛ kɛ otsi nyagbe kpe ɔmɛ. Wa hyɛɛ JW Brɔɔdkastin nɛ baa daa nyɔhiɔ ɔ hulɔ. Ke wa kase Yehowa he ní fuu ɔ, e maa ye bua wɔ nɛ waa pee nɔ́ enyɔne nɛ ma ha nɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ.

O KƐ YEHOWA SISI TOMI MLAA AMƐ NƐ TSU NÍ

9. Mɛni ji nɔ́ enyɔne nɛ haa nɛ nɔ náa bua jɔmi nitsɛnitsɛ?

⁹ NƆ́ ENYƆNE: Loko wa ma ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ, ja waa kɛ Yehowa sisi tomi mlaa amɛ tsu ní. La polɔ ɔ ngma ke: ‘A gbaa nɔ tsuaa nɔ nɛ yee Yehowa gbeye, nɛ́ e yeɔ e mlaa amɛ a nɔ.’ (La 128:1) Yehowa gbeye yemi ji kaa nɛ́ wa ma je bumi nɛ mi kuɔ kpo kɛ tsɔɔ lɛ, nɛ waa yu wa he ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ ko nɛ e sume ɔ he. (Abɛ 16:6) Lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa yaa nɔ nɛ waa kɛ Yehowa mlaa nɛ kɔɔ nɔ́ nɛ da kɛ nɔ́ nɛ dɛ he ɔ tsuɔ ni kaa bɔ nɛ a ngma ngɛ e munyu nɛ ji Baiblo ɔ mi ɔ. (2 Kor. 7:1) Wa bua maa jɔ ke wa peeɔ níhi nɛ Yehowa suɔ, nɛ wa yu wa he kɛ je níhi nɛ e sume ɔ a he.​—La 37:27; 97:10; Rom. 12:9.

10. Ngɛ Roma Bi 12:2 ɔ nya a, mɛni e sa nɛ waa pee?

¹⁰ Kane Roma Bi 12:2. Wa le kaa Yehowa ngɛ he blɔ nɛ e tsɔɔ wɔ nɔ́ nɛ da kɛ nɔ́ nɛ dɛ, se e sa nɛ waa kplɛɛ nɔ kaa waa kɛ e mlaa amɛ ma tsu ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa le kaa amlaalo ɔ ngɛ he blɔ nɛ e tsɔɔ bɔ nɛ e sa nɛ a wo lɔle fo ha. Se nihi kplɛɛ we kaa a kɛ jamɛ a mlaa a ma tsu ní. Enɛ ɔ he ɔ, a woɔ lɔle fo kɛ beɔ nɔ. Jã kɛ̃ nɛ bɔ nɛ wa baa wa je mi ha a maa tsɔɔ kaa wa he ye kaa Yehowa mlaa amɛ nɛ waa kɛ ma tsu ní ɔ ma ha nɛ wa ná bua jɔmi ngɛ si himi mi. (Abɛ 12:28) Jã nɛ David hu nu he. E de ngɛ Yehowa he ke: ‘O tsɔɔ mi blɔ nɛ yaa wami mi ɔ. Lejɛ ɔ ngɛ o hɛ mi ɔ, ma ná bua jɔmi babauu; bua jɔmi ngɛ o hiɔ nɔ kɛ́ ya neneene.’​—La 16:11.

11-12. (a) Ke waa kɛ haomi ko ngɛ kpee aloo wa kɔni mi jɔ̃ ɔ, mɛni nɛ e sa nɛ waa hyɛ nɛ hi ngɛ he? (b) Ke wa ngɛ níhi nɛ waa kɛ ma je wa hɛja hlae ɔ, kɛ munyu nɛ ngɛ Filipi Bi 4:8 ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ ha kɛɛ?

¹¹ Ke wa hao loo wa kɔni mi jɔ̃ ɔ, eko ɔ, wa ma susu kaa e he hia nɛ waa pee he nɔ́ ko konɛ wa haomi ɔ nya nɛ ba si. Tɔmi ko be he, se e sa nɛ waa hyɛ saminya nɛ wa ko pee nɔ́ ko nɛ Yehowa sume.​—Efe. 5:10-12, 15-17.

¹² Ngɛ sɛ womi nɛ bɔfo Paulo ngma kɛ ya ha Kristofohi nɛ a hi Filipi ɔ mi ɔ, e wo mɛ he wami kaa a susu ‘nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ da, nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ he tsɔ, nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ a suɔ, kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ji je mi bami nɛ sa’ a he. (Kane Filipi Bi 4:8.) E ngɛ mi kaa pi hɛja jemi he munyu pɔtɛɛ nɛ Paulo ngɛ tue mohu lɛɛ, se e sa kaa nɔ́ nɛ e de ɔ nɛ ye bua wɔ konɛ waa hla hɛja jemi nɛ sa. Moo ka enɛ ɔ nɛ o hyɛ: Ngɛ ngmami nɛ ɔ mi ɔ, he fɛɛ he nɛ o maa na kaa a ngma munyu nɛ ji “nɔ́ fɛɛ nɔ́” ngɛ ɔ, ngɔɔ “lahi,” “sinihi,” “womihi,” kɛ “video nɔ fiɛmihi” kɛ da nane mi. Ke o pee jã a, lɔ ɔ maa ye bua mo nɛ o maa na níhi nɛ Mawu bua jɔ he kɛ níhi nɛ e bua jɔɛ he. Wa suɔ nɛ waa ba wa je mi ngɛ Yehowa sisi tomi mlaahi nɛ da a nya. (La 119:1-3) Ke wa pee jã a, wa ma ná he nile kpakpa, nɛ wa maa pee nɔ́ etɛne nɛ ma ha nɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ.​—Níts. 23:1.

O KƐ YEHOWA SƆMƆMI NƐ PEE NƆ́ TITLII NGƐ O SI HIMI MI

13. Mɛni ji nɔ́ etɛne nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ? (Yohane 4:23, 24)

¹³ NƆ́ ETƐNE: Moo bɔ mɔde nɛ o kɛ Yehowa sɔmɔmi nɛ pee nɔ́ titli ngɛ o si himi mi. Yehowa ji wa Bɔlɔ, enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wa ja lɛ. (Kpoj. 4:11; 14:6, 7) Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ titli nɛ e sa nɛ e he nɛ hia wɔ ngɛ wa si himi mi ji nɛ wa ma ja Yehowa kaa bɔ nɛ e suɔ nɛ a ja lɛ ɔ. E sa nɛ wa ja lɛ “kɛ mumi kɛ anɔkuale.” (Kane Yohane 4:23, 24.) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ wa ha nɛ Mawu mumi klɔuklɔu ɔ nɛ kudɔ wɔ konɛ bɔ nɛ wa jaa lɛ ha a kɛ anɔkualehi nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ nɛ kɔ. Ke he nɛ wa ngɛ ɔ, a tsi wa sɔmɔmi ní tsumi ɔ nya ngɛ lejɛ ɔ po ɔ, e sa nɛ waa ngɔ Yehowa sɔmɔmi kɛ ye kekle blɔ he. Amlɔ nɛ ɔ, a wo nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a hiɛ pe 100 tsu akɛnɛ a ji Yehowa Odasefohi ɔ he je.c Ngɛ enɛ ɔ tsuo se ɔ, a bɔɔ mɔde wawɛɛ nɛ a kɛ bua jɔmi sɔleɔ, a kaseɔ ní, nɛ a deɔ ni kpahi Mawu kɛ e Matsɛ Yemi ɔ he ní. Ke nihi te si kɛ wo wɔ loo a wa wɔ yi mi po ɔ, wa bua jɔɔ ejakaa wa le kaa Yehowa piɛɛ wa he nɛ e maa ye bua wɔ nɛ wa fĩ si.​—Yak. 1:12; 1 Pet. 4:14.

NƆ́ KO NƐ YA NƆ NITSƐNITSƐ

14. Mɛni nɛ ba nyɛminyumu wayoo ko nɛ ngɛ Tajikistan ɔ nɔ, nɛ mɛni he je?

¹⁴ Wa nyɛmimɛ ɔmɛ ekomɛ kɛ si himihi nɛ mi wa kpe, se a ngɛ bua jɔmi nitsɛnitsɛ ejakaa a pee níhi etɛ nɛ wa susu he kɛ be ɔ. Mo susu Jovidon Bobojonov nɛ e ye jeha 19, nɛ e je Tajikistan ɔ he nɛ o hyɛ. E kplɛɛ we kaa e kɛ e he maa wo ta buli a ní tsumi mi. Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ October 4, 2019 ɔ, a ya nu lɛ pani nya ngɛ e we ɔ mi, nɛ a ya tsi e nya ngɛ tsu womi he nyɔhiɔhi fuu, nɛ a wa lɛ yi mi kaa nɔ́ nɛ e ji awi yelɔ. A fia dami sane nɛ a yi ha lɛ nɛ ɔ he adafi ngɛ mahi fuu a nɔ. Amaniɛ bɔmi tsɔɔ kaa a kongo lɛ konɛ a nyɛ nɛ a nyɛ e nɔ nɛ e kã kita kaa e maa pee ta bulɔ, nɛ́ e wo ta buli a tade. Ngɛ lɔ ɔ se ɔ, kojomi he ɔ bu lɛ fɔ, nɛ a ngɔ lɛ kɛ ho tsu womi he ya nɛ́ e ya tsu ní tsumi nɛ he wa ngɛ lejɛ ɔ. Nyagbenyagbe ɔ, ma nɔ yelɔ ɔ de ke a ngmɛɛ e he. Ngɛ haomihi nɛ Jovidon kɛ kpe nɛ ɔ tsuo se ɔ, e ha we nɛ lɔ ɔ nɛ puɛ e bua jɔmi, nɛ e ya nɔ nɛ e ye Yehowa anɔkuale hulɔ. Kɛ e pee kɛɛ? E ya nɔ nɛ e ha nɛ mumi mi níhi he hia lɛ.

15. Benɛ a wo Jovidon tsu ɔ, mɛni blɔ nɔ e gu kɛ ná mumi mi niye ní?

¹⁵ Benɛ Jovidon ngɛ tsu womi mi nɛ e be Baiblo kɛ asafo ɔ womi ko po ɔ, e ya nɔ nɛ e kase Yehowa he ní. Mɛni blɔ nɔ e gu kɛ pee jã? Nyɛmimɛ nɛ a ngɛ kpɔ ɔ mi ngɛ lejɛ ɔ ngɔɔ niye ní kɛ ya haa lɛ nɛ a ngmaa daa ligbi ngmami ɔ kɛ woɔ baagi nɛ a kɛ niye ní ɔ wo mi ɔ he. Enɛ ɔ haa nɛ e nyɛɔ nɛ e kaneɔ Baiblo ɔ daa ligbi nɛ e pueɔ e yi mi tɛ ngɛ he. Benɛ a je lɛ ngɛ tsu womi he ɔ, e wo nihi nɛ a kɛ kahi nɛ a nya wa kpi lolo ɔ ga ke: “E he hia nɛ nyɛɛ ngɔ he yemi nɛ nyɛ ngɛ amlɔ nɛ ɔ kɛ kase Yehowa he ní fuu kɛ gu Baiblo ɔ kɛ asafo ɔ womihi nɛ nyɛ maa kane ɔ nɔ.”

16. Mɛni nɛ Jovidon ngɔ e juɛmi kɛ ma nɔ?

¹⁶ Wa nyɛminyumu ɔ ngɔ Yehowa mlaa amɛ kɛ tsu ní. E susuu we ní yayahi a he nɛ lɔ ɔ nɛ ha nɛ e ya pee tɔmi, mohu ɔ, e susu Yehowa he, nɛ e ngɔ e juɛmi kɛ ma Yehowa suɔmi nya ní peemi nɔ. Jovidon susu Mawu nibɔ níhi nɛ a ngɛ fɛu ɔ he. Daa mɔtu ke e te si ɔ, e nuɔ lohwe pɛlitsɛmɛ a pɛmi. Nɛ ke je jɔ ɔ, e hyɛɛ oslami ɔ kɛ dodoe ɔmɛ. E de ke: “Nike ní nɛ ɔ nɛ je Yehowa ngɔ ɔ wo mi wami nɛ e ha nɛ ye bua jɔ wawɛɛ.” Ke wa hɛ sa níhi nɛ Yehowa peeɔ kɛ haa wɔ ngɛ mumi mi kɛ he lo nya tsuo ɔ, wa bua jɔɔ. Jamɛ a bua jɔmi ɔ ma nyɛ maa wo wɔ he wami konɛ wa nyɛ nɛ wa fĩ si.

17. Ke nɔ ko kɛ ka nɛ ngɛ kaa Jovidon nɔ́ ɔ eko ngɛ kpee ɔ, mɛni blɔ nɔ nɛ 1 Petro 1:6, 7 ma nyɛ maa ye bua lɛ?

¹⁷ Nɔ́ kpa nɛ Jovidon pee ji kaa e ngɔ Yehowa sɔmɔmi kɛ ye kekle blɔ he. E le kaa e he hia nɛ e ya nɔ nɛ e ye Mawu anɔkuale. Yesu de ke: “Yehowa o Mawu ɔ ji nɔ nɛ e sa kaa o ja, nɛ lɛ pɛ nɛ e sa kaa o sɔmɔ ngɛ blɔ klɔuu nɔ.” (Luka 4:8) Ta buli ɔmɛ kɛ a nikɔtɔma amɛ suɔ kaa Jovidon nɛ de ke e be Yehowa Odasefo no pee hu. Se Jovidon sɔleɔ wawɛɛ daa ligbi, nɛ e deɔ Yehowa konɛ e ye bua lɛ nɛ e ya nɔ nɛ e ye anɔkuale, nɛ́ e ko ngmɛɛ e hemi kɛ yemi ɔ he. Ngɛ dami sane nɛ a yi lɛ ɔ tsuo se ɔ, e ya nɔ nɛ e ye Yehowa anɔkuale. Loko a maa nu Jovidon nɛ a kongo lɛ, nɛ a wo lɛ tsu ɔ, e ngɛ hemi kɛ yemi momo. Se níhi nɛ e gblee mi ɔ ha nɛ e hemi kɛ yemi ɔ mi wa wawɛɛ nitsɛ. Amlɔ nɛ ɔ, e ngɛ bua jɔmi nitsɛnitsɛ, ejakaa a ka e hemi kɛ yemi ɔ nɛ a hyɛ.​—Kane 1 Petro 1:6, 7.

18. Mɛni wa maa pee konɛ waa ya nɔ nɛ wa ná bua jɔmi?

¹⁸ Yehowa le níhi nɛ wa hia konɛ wa ná bua jɔmi nitsɛnitsɛ. Ke o pee níhi etɛ nɛ haa nɛ wa náa bua jɔmi nitsɛnitsɛ ɔ, e maa ye bua mo nɛ ke o kɛ haomi ko ngɛ kpee ɔ, o maa ya nɔ ma ná bua jɔmi. Ke e ba jã a, mo hu o ma nyɛ ma de ke: ‘Nihi nɛ Yehowa ji a Mawu ɔ a bua maa jɔ!’​—La 144:15.