Yehowa Odasefohi enyɛmɛ o le? Eko ɔ, o kɛ a kpɛti ni komɛ ngɛ kpɔ mi, loo o kɛ mɛ tsuɔ ní, loo o kɛ mɛ ngɛ sukuu tsu kake mi. Aloo eko ɔ, waa kɛ mo susu Baiblo ɔ mi munyuhi a he hyɛ. Mɛnɔmɛ tutuutu ji wɔ, nɛ mɛni he je nɛ wa fiɛɛɔ níhi nɛ wa heɔ yeɔ ɔ kɛ haa nihi?

Slɔɔto ko be waa kɛ adesa kpahi wa kpɛti. Wa je he slɔɔtohi kɛ si himi slɔɔtohi a mi. Be ko nɛ be ɔ wa kpɛti ni komɛ ngɛ jami ekpaekpahi a mi, nɛ wa kpɛti ni komɛ hu he we yi kaa Mawu ngɛ. Se loko wa ba plɛ Odasefohi ɔ, wɔ tsuo wa ngɔ be kɛ kase Baiblo ɔ mi tsɔɔmi ɔmɛ saminya. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 17:11) Wa kplɛɛ nɔ́ nɛ wa kase ɔ nɔ, nɛ lɔ ɔ se ɔ, wɔ nitsɛmɛ wa hla kaa wa ma ja Yehowa Mawu.

Wa náa Baiblo ɔ nɛ wa kaseɔ ɔ he se. Kaa bɔ nɛ adesahi tsuo yi mluku nɛ a kɛ haomihi kpeɔ ɔ, jã nɔuu nɛ wɔ hu wa yi mluku nɛ waa kɛ haomihi kpeɔ. Se Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ wa bɔɔ mɔde kaa waa kɛ ma tsu ní ngɛ wa si himi mi daa ligbi ɔ ha nɛ wa si himi pee kpakpa bɔ nɛ sa. (La 128:1, 2) Enɛ ɔ ji yi mi tomi kake he je nɛ wa tuɔ ní kpakpahi nɛ wa kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ a he munyu kɛ tsɔɔ nihi ɔ nɛ.

Waa kɛ Baiblo sisi tomi mlaahi tsuɔ ní. Kaa bɔ nɛ Baiblo ɔ tsɔɔ ɔ, sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ kɛ su komɛ kaa anɔkuale yemi kɛ mi mi jɔmi haa nɛ wa si himi peeɔ kpakpa nɛ wa jeɔ bumi kpo kɛ haa nihi. Sisi tomi mlaa nɛ ɔmɛ haa nɛ wa peeɔ wa he mabi kpakpahi, nɛ kake peemi hii wa wekuhi a mi, nɛ wa baa wa je mi saminya hulɔ. Akɛnɛ wa ngɛ nɔ mi mami kaa “Mawu hyɛ we nɔ hɛ mi” he je ɔ, waa kɛ wa nyɛmimɛ nɛ ngɛ je kɛ wɛ ɔ peeɔ kake kɛ jaa Mawu, nɛ wa ha we nɛ ma nɛ nɔ ko je mi, kɛ ma kudɔmi ní peepee ko nɛ gba wa mi. E ngɛ mi kaa wɔ hu adesahi ji wɔ mohu lɛɛ, se wa ngɛ slɔɔto.​—Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 4:13; 10:34, 35.

• Mɛni blɔ nɔ Yehowa Odasefohi ngɛ kaa adesahi tsuo ngɛ?

• Mɛni sisi tomi mlaahi nɛ Odasefohi kase ngɛ Baiblo ɔ mi?

Nihi babauu susu kaa biɛ Yehowa Odasefohi ɔ ji jami ehe ko biɛ. Se jeha 2,700 nɛ be ɔ, a tsɛɔ nihi nɛ a sɔmɔɔ anɔkuale Mawu kake ɔ ke Mawu we ‘odasefohi.’ (Yesaya 43:10-12) Biɛ nɛ a kɛ tsɛ wɔ hluu kɛ ba si 1931 ɔ ji Baiblo Kaseli. Mɛni he je nɛ wa tsake wa biɛ kɛ pee Yehowa Odasefohi ɔ?

Biɛ nɛ ɔ haa nihi leɔ Mawu nɛ wa jaa. Kaa bɔ nɛ blema Baiblo nɛ a kɛ nine ngma a tsɔɔ ɔ, Mawu biɛ nɛ ji Yehowa a jeɔ kpo ngɛ Baiblo ɔ mi si akpehi abɔ. Ngɛ Baiblo sisi tsɔɔmihi fuu a mi ɔ, a je biɛ nɛ ɔ nɛ a kɛ sablaihi kaa Nyɔmtsɛ aloo Mawu to nane mi. Se kɛ̃ ɔ, anɔkuale Mawu ɔ je e biɛ nitsɛ nɛ ji Yehowa a kpo kɛ tsɔɔ Mose nɛ e de lɛ ke: “Biɛ nɛ ɔ ji ye biɛ kɛ yaa neneene.” (2 Mose 3:15) E gu blɔ nɛ ɔ nɔ kɛ tsɔɔ kaa e slo lɛ ngɛ lakpa mawuhi tsuo a he. Wa bua jɔ kaa a kɛ Mawu biɛ klɔuklɔu nɛ ɔ tsɛɔ wɔ.

Biɛ nɛ ɔ tsɔɔ nítsumi nɛ wa tsuɔ. Kɛ je Habel nɔ ɔ, dali babauu nɛ a hi si blema a ye hemi kɛ yemi nɛ a ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ he odase kɛ tsɔɔ nihi. Noa, Abraham, Sara, Mose, David, kɛ ni kpahi nɛ a hi si jeha lafahi abɔ nɛ be ɔ, piɛɛ ‘odasefohi babauu kaa bɔku’ ɔ a he. (Hebri Bi 11:4–12:1) Kaa bɔ nɛ nɔ ko ma nyɛ maa ye odase kɛ ha nɔ ko nɛ́ e yi fɔ ngɛ kojomi he ɔ, jã nɔuu nɛ wɔ hu wa ma wa juɛmi nya si kaa wa ma ha nɛ nihi nɛ a le anɔkuale munyu nɛ kɔɔ Mawu he ɔ.

Wa ngɛ Yesu kasee. Baiblo ɔ tsɛɔ Yesu ke, ‘odasefo no anɔkualetsɛ.’ (Kpojemi 3:14) Yesu nitsɛ de ke e ‘ha nɛ nihi le Mawu biɛ ɔ,’ nɛ e ya nɔ nɛ e ye “anɔkuale” nɛ kɔɔ Mawu he ɔ he odase. (Yohane 17:26; 18:37) Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ a kɛ Yehowa biɛ ɔ nɛ tsɛ Kristo se nyɛɛli anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ, konɛ mɛ hu a tsɔɔ ni kpahi biɛ nɛ ɔ. Enɛ ɔ ji nɔ́ nɛ Yehowa Odasefohi bɔɔ mɔde kaa a maa pee.

• Mɛni he je nɛ Baiblo Kaseli ɔmɛ tsake a biɛ kɛ pee Yehowa Odasefohi ɔ?

• Mɛni be ji nɛ ɔ nɛ Yehowa ná e we odasefohi ngɛ zugba a nɔ?

• Mɛnɔ ji Yehowa we Odasefo no nɛ pe kulaa?

Baiblo ɔ gba kɛ fɔ si kaa ngɛ Kristo gbenɔ se ɔ, lakpa tsɔɔli maa te si ngɛ Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ a kpɛti, nɛ a be anɔkuale nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ tsɔɔe. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 20:29, 30) Pee se ɔ, e ba mi jã pɛpɛɛpɛ. A kɛ wɔ jami futu Yesu tsɔɔmi ɔmɛ nɛ enɛ ɔ ha nɛ a ba ná lakpa Kristofohi. (2 Timoteo 4:3, 4) Mɛni blɔ nɔ wa gu kɛ ná nɔ mi mami mwɔnɛ ɔ kaa wa nu Baiblo ɔ mi tsɔɔmi ɔmɛ a sisi nitsɛnitsɛ?

Yehowa je anɔkuale ɔ kpo ngɛ be nɛ sa mi. Yehowa gba kɛ fɔ si kaa ngɛ ‘nyagbe be ɔ mi ɔ, anɔkuale nile ma ba hiɛ.’ (Daniel 12:4) Ngɛ jeha 1870 ɔ mi ɔ, kuu nyafii ko nɛ a ngɛ anɔkuale ɔ hlae ɔ, yɔse kaa sɔlemihi fuu a tsɔɔmi ɔmɛ dɛ Ngmami ɔ nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, a bɔni bɔ nɛ a ma plɛ kɛ nu Baiblo ɔ mi sisije tsɔɔmi ɔmɛ a sisi ha a hlami, nɛ Yehowa jɔɔ mɛ nɛ a nu Ngmami ɔ sisi.

Nyumuhi nɛ a hɛɛ tsui kpakpa kase Baiblo ɔ saminya. Baiblo Kaseli nɛ a sɛ wa hlami, nɛ a je a tsui mi kɛ hla anɔkuale ɔ, gu blɔ nɛ wɔ hu waa kɛ ngɛ ni tsue mwɔnɛ ɔ nɔuu nɔ kɛ kase Baiblo ɔ. A susu Baiblo mi munyuhi a he kakaaka. Ke a na Baiblo ngmami ko nɛ́ e sisi numi yee ɔ, a daa ngmami kpahi a nɔ kɛ tsɔɔ nya. Ke a ma nɔ́ ko nya si nɛ e kɛ Ngmami ɔ kɔ ɔ, a ngmaa kɛ fɔɔ si. Kɛ gu Baiblo ɔ nɔuu nɛ a kɛ tsɔɔ Baiblo mi munyuhi a sisi ɔ nɔ ɔ, a ba na anɔkuale nɛ kɔɔ níhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔ a he ekohu: Mawu biɛ ɔ, e Matsɛ Yemi ɔ, e yi mi tomi kɛ ha adesahi ngɛ zugba a nɔ, si fɔfɔɛ mi nɛ ni gbogboehi ngɛ, kɛ gbogboehi a si temi he hɛ kɛ nɔ fɔmi. Níhi a mi hlami nɛ a pee ɔ ha nɛ a ye a he ngɛ lakpa hemi kɛ yemi kɛ ní peepeehi fuu a he.​—Yohane 8:31, 32.

Benɛ e su 1879 ɔ, Baiblo Kaseli ɔmɛ na kaa be su nɛ e sa kaa a ha nɛ nihi fuu nɛ a le anɔkuale ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ jamɛ a jeha a mi ɔ, a bɔni womi tɛtlɛɛ nɛ ji Hwɔɔmi Mɔ, E Ngɛ Yehowa Matsɛ Yemi ɔ He Gɔgɔ Fiae nɛ mwɔnɛ ɔ hu wa peeɔ ɔ peemi. Amlɔ nɛ ɔ, wa ngɛ Baiblo mi anɔkuale ɔmɛ fiɛɛe ngɛ mahi 240 nɔ ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 750 mi. Anɔkuale nile ba hiɛ babauu nitsɛ pe be ko nɛ be ɔ!

• Ngɛ Kristo gbenɔ se ɔ, mɛni ba Baiblo mi anɔkuale ɔ nɔ?

• Mɛni ye bua wɔ nɛ wa na Mawu Munyu ɔ mi anɔkuale ɔ ekohu?

Yehowa Odasefohi kɛ Baiblo sisi tsɔɔmi slɔɔtohi tsu ní jeha nyɔngmahi abɔ, nɛ a fia, nɛ a gba kɛ ha nihi. Se wa na kaa e he hia nɛ wa ná Baiblo sisi tsɔɔmi ehe nɛ maa ye bua nihi konɛ a le “anɔkuale ɔ,” ejakaa Mawu suɔ kaa nihi tsuo nɛ a le anɔkuale ɔ. (1 Timoteo 2:3, 4) Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ 1950 ɔ mi ɔ, wa bɔni wa Baiblo nɛ ji, New World Translation nɛ a kɛ munyuhi nɛ a sisi numi yi tsɔɔ sisi ɔ kpo jemi. A tsɔɔ Baiblo nɛ ɔ sisi pɛpɛɛpɛ kɛ ya gbihi nɛ hiɛ pe 130 mi.

Baiblo nɛ sisi numi yi he ba hia. Benɛ je ngɛ jɔe nɛ je ngɛ nae ɔ, gbihi hu ngɛ tsakee, nɛ munyuhi nɛ a ngɛ Baiblo sisi tsɔɔmihi fuu a mi ɔ ji munyuhi nɛ a kɛ tsu we ní hu mwɔnɛ ɔ. Jehanɛ se hu ɔ, a na blema womi kpohi nɛ a kɛ nine ngma nɛ a da, nɛ slɔɔto tsɔ ko be a kɛ ní nɛmɛ nɛ a ngma kekleekle ɔ a kpɛti, nɛ enɛ ɔ ha nɛ a nu Hebri, kɛ Aramaik, kɛ Hela gbihi nɛ a kɛ ngma Baiblo ɔ sisi saminya.

E he ba hia nɛ a tsɔɔ munyu nɛ Mawu tu ɔ sisi pɛpɛɛpɛ. E sɛ nɛ Baiblo sisi tsɔɔli nɛ a tsake nɔ́ ko ngɛ munyu nɛ Mawu gu e mumi ɔ nɔ nɛ e ha nɛ a ngma a mi, mohu ɔ, e sa nɛ a hyɛ nɛ a tsɔɔ sisi konɛ e kɛ sisije nɔ́ nɛ a ngma a nɛ kɔ pɛpɛɛpɛ. Se ngɛ Baiblo sisi tsɔɔmihi fuu a mi ɔ, a kɛ Mawu biɛ Yehowa a tsu we ní ngɛ Ngmami Klɔuklɔu ɔ mi.

E he ba hia kaa a ná Baiblo nɛ maa wo e Ngmalɔ ɔ hɛ mi nyami. (2 Samuel 23:2) Kaa bɔ nɛ a tsɔɔ ngɛ foni ɔ mi ngɛ sisi ɔ, biɛ Yehowa a je kpo maa pee si 7,000 ngɛ blema womi kpohi nɛ a kɛ nine ngma a mi nɛ jã nɔuu kɛ̃ nɛ e jeɔ kpo ngɛ New World Translation ɔ hu mi. (La 83:18) A kɛ jehahi babauu hla níhi a mi loko a tsɔɔ Baiblo ɔ sisi, enɛ ɔ he ɔ e kanemi ngɔɔ, ejakaa e jeɔ Mawu susumihi kpo heii. Ke o ngɛ New World Translation ɔ eko ngɛ o je gbi mi jio, o be eko jio, wa ngɛ mo he wami woe nɛ o to blɔ nya kpakpa nɛ o kane Yehowa Munyu ɔ daa ligbi.​—Yoshua 1:8; La 1:2, 3.

• Mɛni he je nɛ wa ma nya si kaa Baiblo sisi tsɔɔmi ehe he hia a?

• Mɛni e sa kaa nɔ tsuaa nɔ nɛ e suɔ kaa e maa pee Mawu suɔmi nya ní ɔ nɛ pee daa ligbi?