Mga Pangutana Halin sa mga Manogbasa
Naghambae ro manogsueat it Hulubaton 30:18, 19 nga “ro daean it sangka eaki sa tagipusuon it sangka bataon nga daeaga” hay ‘indi maeubtan.’ Ano ro buot hambaeon kara?
Abung tawo ro buko’t sigurado kon ano ro buot hambaeon it rayang mga bersikulo, eakip eon kara ro pila nga mga iskolar. Raya ro kompleto nga ginahambae it teksto sa New World Translation: “May tatlong ka bagay nga indi ko maeubtan [o, “daeayawon gid para kakon,” ftn.], ag ap-at nga indi ko maintindihan: Ro daean it agila sa kaeangitan, ro daean it sawa sa bato, ro daean it barko sa eawod, ag ro daean it sangka eaki sa tagipusuon it sangka bataon nga daeaga.”—Hulu. 30:18, 19.
Ku una, ro atong pagkaintindi sa ekspresyon nga “ro daean it sangka eaki sa tagipusuon it sangka bataon nga daeaga” hay negatibo. Ham-an? Dahil nagasambit ro ibang bersikulo sa rayang kapitulo parti sa maeain nga mga bagay nga owa gid nagahambae it “tama eon.” (Hulu. 30:15, 16) Ag ro bersikulo 20 hay nagasugid parti sa “sangka bayi nga nagapang-eaeaki” nga nagahambae nga owa imaw it haobrang saea. Ngani nakahambae kita nga pareho sa sangka agila sa kaeangitan, sa sangka sawa sa bato, o sa sangka barko sa eawod, ro eaki hay pwedeng mag-obra it mga bagay nga owa it may ibang makasayod. Base kara, nag-eaum kita nga ro ekspresyon nga “ro daean it sangka eaki sa tagipusuon it sangka bataon nga daeaga” hay nagatukoy sa maeain nga bagay, ag nagasugid ra parti sa sangka bataon nga eaki nga nagapangluko sa sangka bataon nga daeaga ag ginatentar ra nga makipag-sex kana.
Pero, may mayad nga rason para tan-awon naton rayang mga bersikulo it positibo. Ro manogsueat hay nagdayaw eang gid sa mga nasambit nga bagay.
Ginapakita it Hebreong mga manuskrito nga positibo ro ginahambae it rayang bersikulo. Base sa Theological Lexicon of the Old Testament, ro Hebreong termino nga gin-translate nga “indi ko maeubtan” sa Hulubaton 30:18 hay “nagapakita nga ro sangka tawo . . . hay nakakita it nakakabilib, indi mapatihan, o it daeayawon nga mga bagay.”
Si Professor Crawford H. Toy it Harvard University sa United States hay naghambae man nga rayang bersikulo hay owa nagasugid parti sa maeain nga bagay. Naghambae imaw: “Gusto eang isugid it manogsueat kon mauno ka daeayawon ratong mga bagay.”
Ngani nagakabagay nga isipon naton nga ro ginahambae sa Hulubaton 30:18, 19 hay nagatukoy sa daeayawon gid nga mga bagay nga indi naton maeubtan. Pareho ku manogsueat it Biblia, nagadayaw man kita kon paalin nagaeupad ro agila sa kaeangitan, kon paalin nagakamang ro sawa sa bato maskin owa ra it mga siki, kon paalin nagapanaw ro barko sa eawod, ag kon paalin magkailaan ro sangka bataon nga eaki ag ro sangka bataon nga daeaga ag mangin masadya bilang mag-asawa.