Ro Atong Matun-an sa Hula ni Jacob Bago Imaw Mamatay—Parte 1

1-2. Ano ro gin-obra ni Jacob kat maeapit lang imaw mamatay, ag ham-an? (Tan-awa man ro piktyur.)

MGA 17 nga dag-on eon ro nagtaliwan kat ro matutom nga alagad ni Jehova nga si Jacob hay nagsaylo halin sa Canaan paagto sa Ehipto kaibahan ku anang pamilya. (Gen. 47:28) Sa ruyong panahon, masadya gid si Jacob nga makita it uman ro anang pinalangga nga unga nga si Jose ag makita nga kompleto ro anang mga unga. Pero, sayod ni Jacob nga maeapit lang imaw mamatay. Ngani ginpatawag na ro anang mga unga nga eaki dahil may importante imaw nga ihambae kanda.​—Gen. 49:28.

² Sa panahon kato, kon maeapit lang mamatay ro sangka ueo it pamilya, ginatipon na ro mga myembro it anang pamilya para magpamilin-bilin kanda. (Isa. 38:1) Posibleng isugid na man kon sin-o ro mabueos kana bilang ueo it pamilya kon mamatay eon imaw.

3. Base sa Genesis 49:​1, 2, ham-an importante gid ro mga ginhambae ni Jacob?

³ Basaha ro Genesis 49:​1, 2. Bukon ra it ordinaryo nga pagtieipon dahil si Jacob hay sangka propeta. Sa rayang pagtieipon, gingiyahan ni Jehova si Jacob para isugid sa anang mga unga nga eaki ro importanteng mga bagay nga matabo kanda ag sa andang mga inapo sa paeaabuton. Dahil karon, ro anang ginhambae sa anang mga unga hay ginatukoy kon amat bilang ro hula ni Jacob bago imaw mamatay.

4. Ano ro matun-an naton sa hula ni Jacob bago imaw mamatay? (Tan-awa man ro kahon nga “Ro Pamilya ni Jacob.”)

⁴ Sa rayang artikulo, pagatalakayon naton kon ano ro ginhambae ni Jacob sa anang ap-at nga unga nga eaki nga sanday Ruben, Simeon, Levi, ag Juda. Sa masunod nga artikulo, pagatalakayon man naton ro ginhambae ni Jacob parti sa anang waeo pa nga mga unga nga eaki. Ginhula ni Jacob kon ano ro matabo sa anang mga unga nga eaki ag sa andang mga inapo, nga ku ulihi hay nangin nasyon it Israel kato. Kon tun-an ta ro andang kasaysayan, matun-an naton kon paalin natuman ro hula ni Jacob. Ag matun-an man naton paagi sa anang mga ginhambae ro importanteng mga leksyon nga makabulig katon para mapasadya ro atong Ama sa eangit nga si Jehova.

SI RUBEN

5. Ano ro posibleng ginpaabot ni Ruben nga mabaton na halin sa anang tatay?

⁵ Si Ruben ro unang gin-istorya ni Jacob. Naghambae imaw: “Ikaw ro akong panganay.” (Gen. 49:3) Bilang panganay, posible nga ginpaabot ni Ruben nga makabaton imaw it mas abu nga mana kaysa sa anang mga igmanghod. Posible nga ginpaabot na man nga imaw ro mangin ueo it pamilya kon mamatay eon ro anang tatay ag mapasa ra sa anang mga inapo.

6. Ham-an naduea ni Ruben ro anang karapatan bilang panganay? (Genesis 49:​3, 4)

⁶ Naduea ni Ruben ro anang karapatan bilang panganay. (1 Cron. 5:1) Ham-an? Dahil sekswal imaw nga nakighulid sa sambilog pa nga asawa ku anang tatay nga si Bilha, mga pilang dag-on eon ro nagtaliwan. Si Bilha hay kabulig it pinalangga nga asawa ni Jacob nga si Raquel, nga patay eon. (Gen. 35:​19, 22) Si Ruben hay unga ni Jacob sa sambilog pa nana nga asawa nga si Lea. Posibleng nadaea si Ruben it anang sekswal nga handum. O posibleng gin-obra na ra para kaugtan ni Jacob si Bilha ag mas palanggaon ro anang nanay. Ano man ro rason, ro anang gin-obra hay nagpaakig sa anang tatay ag kay Jehova.​—Basaha ro Genesis 49:​3, 4.

7. Ano ro natabo kay Ruben ag sa anang mga inapo? (Tan-awa man ro kahon nga “Ro Hula ni Jacob Bago Imaw Mamatay.”)

⁷ Ginhambae ni Jacob kay Ruben: “Indi ka mangin eabaw.” Natuman gid ra. Dahil owa it may ginhambae sa Biblia nga nangin hari, saserdote, o propeta, ro maskin sambilog sa mga inapo ni Ruben. Pero, gintaw-an man gihapon ni Jacob si Ruben it mana, ag ro anang mga inapo hay nangin sambilog sa mga tribu it Israel. (Jos. 12:6) Nagpakita si Ruben it manami nga mga ugali sa ibang mga sitwasyon. Ag owa it may ginhambae sa Biblia nga nakaobra imaw it uman it sekswal nga imoralidad.​—Gen. 37:​20-22; 42:37.

8. Ano ro atong matun-an sa halimbawa ni Ruben?

⁸ Ano ro atong matun-an? Dapat magtinguha gid kita nga paeambuon ro pagpugong sa sarili ag mangin determinado nga indi makaobra it sekswal nga imoralidad. Kon matentar kita nga mag-obra it saea, dapat kitang magpundo ag isipon naton nga ro atong pagaobrahon hay makapasubo kay Jehova, sa atong pamilya, ag sa iba. Dapat man natong dumdomon nga “kon ano ro gintanom it sangka tawo hay imaw man ro anang anihon.” (Gal. 6:​7, Ro Bag-o nga Kasugtanan, TAP) Pero, ro natabo kay Ruben hay nagapadumdom katon it kaeuoy ni Jehova. Maskin pa ginapasugtan ni Jehova nga maeksperyinsyahan naton ro resulta it atong mga saea, pakamayron na ro atong mga pagtinguha kon ginaobra naton ro tama.

SANDAY SIMEON AG LEVI

9. Ham-an naakig si Jacob kanday Simeon ag Levi? (Genesis 49:​5-7)

⁹ Basaha ro Genesis 49:​5-7. Rayon, gin-istorya ni Jacob sanday Simeon ag Levi. Pero, ginpakita sa anang ginhambae nga owa imaw naila sa andang gin-obra. Mga pilang dag-on eon ro nagtaliwan, ro unga nga bayi ni Jacob nga si Dina hay gin-rape ni Siquem nga taga-Canaan. Syempre, naakig gid ro tanan nga unga nga eaki ni Jacob sa natabo sa andang igmanghod nga bayi, pero owa ginpunggan nanday Simeon ag Levi ro andang kaakig. Nagpinuril sanda nga makipag-ayos kay Siquem ag sa anang mga tawuhan kon magpasugot sanda tanan nga magpatuli. Nagsugot sanda kara. Habang nagapaeaea pa sanda dahil sa pagtuli kanda, sanday Simeon ag Levi hay “nagbuoe it andang mga espada ag nagsueod sa syudad nga owa it may nagaduda kanda ag ginpatay nanda ro tanan nga mga eaki.”​—Gen. 34:​25-29.

10. Paalin natuman ro ginhula ni Jacob kanday Simeon ag Levi? (Tan-awa man ro kahon nga “Ro Hula ni Jacob Bago Imaw Mamatay.”)

¹⁰ Naakig gid si Jacob sa gin-obra nga pagpamatay ku anang daywang ka unga. Ginhula na nga magabueoeag ag magaeapta sanda sa bilog nga Israel. Natuman rayang hula pagtaliwan it mga 200 nga dag-on kat nagsueod ro nasyon it Israel sa Ginpromisa nga Eugta. Ginmana it tribu ni Simeon ro pila sa mga syudad sa sueod it teritoryo ni Juda. (Jos. 19:1) Ginmana mat-a it tribu ni Levi ro 48 nga mga syudad sa iba-ibang parte it Israel.​—Jos. 21:41.

11. Ano ro mayad nga mga bagay nga gin-obra it tribu nanday Simeon ag Levi?

¹¹ Owa ginsunod it mga inapo nanday Simeon ag Levi ro andang buko’t mayad nga halimbawa. Ginpakita it tribu ni Levi nga mainunongon gid sanda sa matuod nga pagsimba. Kat nabaton ni Moises ro Kasugoan halin kay Jehova sa Bukid it Sinai, abung mga Israelinhon ro nagsimba sa estatwa it tiyo nga baka pero owa nagsunod kara ro mga Levinhon kundi nag-apin sanda kay Moises ag ginpamatay ro mga nagsimba sa estatwa. (Ex. 32:​26-29) Ginpili ni Jehova ro tribu ni Levi para sa espesyal nga pribilehiyo bilang saserdote. (Ex. 40:​12-15; Num. 3:​11, 12) Ag ku ulihi, ginbuligan it tribu ni Simeon ro tribu ni Juda sa pagpakig-away kontra sa mga Canaanhon para masakop nanda ro Ginpromisa nga Eugta.​—Huk. 1:​3, 17.

12. Ano ro atong matun-an sa halimbawa nanday Simeon ag Levi?

¹² Ano ro atong matun-an? Indi gid dapat naton pagpasugtan nga impluwensyahan it kaakig ro atong mga desisyon ag pagaobrahon. Kon nakaeksperyinsya ka o ro sambilog sa ing pamilya it buko’t mayad nga pagtratar, normal eang nga maakig. (Sal. 4:4) Pero tandaan naton nga owa naila si Jehova nga maghambae o mag-obra kita it buko’t mayad dahil eang akig kita. (Sant. 1:20) Ginasolbar naton ro inhustisya—sa sueod o sa guwa man it kongregasyon—sa bulig it mga prinsipyo sa Biblia para malikawan ro buko’t mayad nga mga resulta it owa ginpunggan nga kaakig. (Roma 12:​17, 19; 1 Ped. 3:9) Maskin nagaobra ing mga ginikanan it mga bagay nga owa nailaan ni Jehova, tandai nga ikaw ro magadesisyon kon tuearon mo sanda o indi. Indi pag-isipa nga indi mo eon mapasadya si Jehova. Buligan ka ni Jehova nga maobra mo kon ano ro tama ag pakamayron ka nana sa pag-obra kara.

SI JUDA

13. Ham-an posibleng nabaeaka si Juda sa mga ihambae kana ku anang tatay?

¹³ Si Juda ro masunod nga gin-istorya ni Jacob. Pagkatapos nang mabatian ro mga ginhambae ku anang tatay sa anang mga magueang, posibleng nabaeaka si Juda. Dahil nakaobra man imaw it seryosong mga saea. Kaibahan imaw sa nagpamuoe it mga pagkabutang it mga taga-Siquem. (Gen. 34:27) Kaibahan man imaw ku anang mga igmanghod sa pagbaligya kay Jose bilang sueoguon ag sa pagpinuril sa andang tatay parti kara. (Gen. 37:​31-33) Ku ulihi, nakaobra imaw it sekswal nga imoralidad sa anang umagad nga si Tamar, dahil eaum na hay bayaran imaw nga bayi.​—Gen. 38:​15-18.

14. Ano ro mayad nga mga bagay ro haobra ni Juda? (Genesis 49:​8, 9)

¹⁴ Mga pagpakamayad ag komendasyon eang ro ginhambae ni Jacob kay Juda. (Basaha ro Genesis 49:​8, 9.) Nagpakita si Juda it pagkabaeaka sa andang magueang eon nga tatay. Ag nagpakita man imaw it kaeuoy sa andang kamanghuran nga si Benjamin.​—Gen. 44:​18, 30-34.

15. Paalin natuman ro mga pagpakamayad kay Juda?

¹⁵ Ginhula ni Jacob nga si Juda ro magapanguna sa anang mga igmanghod. Pero, mga 200 nga dag-on pa ro nagtaliwan bago ra natuman. Pagkatapos makaguwa it mga Israelinhon sa Ehipto, ginpangunahan sanda it tribu ni Juda halin sa disyerto paagto sa Ginpromisa nga Eugta. (Num. 10:14) Pagtaliwan it mga dinag-on, ginpangunahan man it tribu ni Juda ro pagsakop sa Canaan, ro Ginpromisa nga Eugta. (Huk. 1:​1, 2) Ag si David, ro una nga nangin hari halin sa tribu ni Juda. Pero bukon eang it ruyon.

16. Paalin natuman ro hula sa Genesis 49:10? (Tan-awa man ro kahon nga “Ro Hula ni Jacob Bago Imaw Mamatay.”)

¹⁶ Ginsugid ni Jacob nga magahalin sa inapo ni Juda ro permanente nga Manoggahum it tanan nga tawo. (Basaha ro Genesis 49:10 ag footnote.) Ruyong Manoggahum hay si Jesu-Cristo, nga gintawag ni Jacob nga Shilo. Naghambae ro anghel parti kay Jesus: “Ro Ginuong Dyos [nga Jehova] magahimo kana nga hari pareho sa anang ama nga si David.” (Luc. 1:​32, 33) Gintawag man si Jesus nga “ro Leon halin sa tribu ni Juda.”​—Pah. 5:5.

17. Paalin naton matuead si Jehova sa kon paalin naton ginatan-aw ro iba?

¹⁷ Ano ro atong matun-an? Ginpakamayad ni Jehova si Juda maskin nakaobra imaw it seryosong mga saea. Posible baea nga nag-isip ro mga igmanghod ni Juda kon ano ro nakitang mayad ni Jehova kana? Maskin owa kita kasayod kon ano ro andang ginaisip, sayod naton nga may nakita si Jehova nga mayad kay Juda ag ginpakamayad na imaw dahil kara. Paalin naton matuead ro halimbawa ni Jehova? Kon may igmanghod kita nga makabaton it pribilehiyo, posibleng magpukos eagi kita sa anang mga kakueangan. Pero mayad gid kon tandaan naton nga nasadyahan gid si Jehova sa anang manami nga mga ugali. Ginatan-aw ni Jehova ro mayad sa anang mga alagad. Kabay nga raya man ro atong obrahon.

18. Ham-an kinahang-ean naton nga mangin mapinasensyahon?

¹⁸ Ro sambilog pa nga leksyon nga matun-an naton kay Juda hay ro pagkamapinasensyahon. Ginatuman pirme ni Jehova ro anang mga promisa, pero basi kinahang-ean naton nga maghueat o basi iba ro anang paagi sa pagtuman kara kaysa sa atong ginapaabot. Owa eagi nagpanguna ro mga inapo ni Juda sa katawhan it Dyos. Pero mainunongon sanda nga nagpasakop sa mga ginpili ni Jehova nga magpanguna, kay Moises man nga Levinhon, kay Josue nga Efraimnon, o kay Haring Saul nga Benjaminhon. Kabay nga magpasakop man kita sa mga ginpili ni Jehova nga nagapanguna katon makaron.​—Heb. 6:12.

19. Sa atong gintalakay nga mga hula ni Jacob, ano ro natun-an naton parti kay Jehova?

¹⁹ Ano ro natun-an naton sa atong gintalakay nga mga hula ni Jacob? Klaro gid nga “ro pagtan-aw it tawo hay bukon it pareho sa pagtan-aw it Dyos.” (1 Sam. 16:7) Si Jehova hay mapinasensyahon gid ag mapinatawaron. Owa imaw naila kon mag-obra kita it maeain, pero owa na ginapaabot nga perpekto naton imaw nga masunod. Maskin ro mga nakaobra dati it seryosong mga saea hay ginapakamayad na man kon sinsero sanda nga maghinuesoe ag obrahon ro tama. Sa masunod nga artikulo, talakayon naton kon ano ro ginhambae ni Jacob sa anang waeo pa nga mga unga.