Слер билереер бе?

Валтасар Вавилонныҥ кааны болгон деп, археологияда кандый керелер бар?

УЗАК јылдардыҥ туркунына Агару Бичиктиҥ критиктери, Даниилдиҥ бичигинде айдылган Валтасар деген каан качан да болбогон деп айдышкан (Дан. 5:1). Нениҥ учун дезе Валтасар каан болгон деп, археологический табынтылар болбогон. Је 1854 јылда јаан солынта болгон. Кандый солынта?

Британияныҥ консулы Джон Тейлор Ур деп јебрен каланыҥ јемириктерин шиҥдеген. Бу каланыҥ турган јери эмдиги Ирактыҥ тӱштӱк јанында болгон. Бу консул бир јаан шибееде той балкаштаҥ эдилген цилиндрлер табып алган. Узуны 10 сантиметр кире цилиндрлер клинописьле бичилген. Цилиндрлердиҥ бирӱзинде Вавилонныҥ Набонид кааны ла оныҥ јаан уулы Валтасар кӧп јаш јажазын деп мӱргӱӱл болгон. Оныҥ учун критиктерге Валтасар чын ла болгон деп јӧпсинерге келишкен.

Агару Бичик аайынча болзо, Валтасар деп кижи чынныҥ ла болгон, анайда ок ол — каан болгон. Је критиктер бого до бӱтпей туратан. Темдектезе, XIX чакта английский ученый Уильям Толбот: «Кезик шиҥдеечилер... [Валтасар] Набонид адазыла бир ӧйдӧ башкарган да деп айдып турган болзо, је бого бир де кичинек кере табылбаган» — деп бичиген.

Је ӧскӧ цилиндрлерле болзо, Валтасардыҥ адазы Набонид канча да јылдарга тӧс каладаҥ јӱре бергени јартала берерде, ӱзе неме бойыныҥ јерине тура берген. Набонидтиҥ јӱрӱп калган тужында ороонло кем башкарган? Британский энциклопедияда айдылганыла болзо: «Набонид каладаҥ јӱре берген тужында, бойыныҥ ордына каан эдип Валтасарды отургыскан. Анайда ок ого бойыныҥ черӱзиниҥ кӧп сабазын берип ийген». Айдарда, Валтасар Набонид адазыла Вавилонды бир ӧйдӧ башкарган деп айдарга јараар. Мынаҥ улам Алан Миллард деп археолог ло лингвист, Даниилдиҥ бичигинде Валтасар чын ла «каан» болгон деп айтса, јастыра болбос деп бичиген.

Је Кудайдыҥ ишчилерине, Даниилдиҥ бичиги Кудайдыҥ тыныла бичилген деп ле андагы јетирӱлер чын деп, эҥ јаан кере — Агару Бичиктиҥ сӧстӧри (2 Тим. 3:16).