THIWIWEC MIR 17
Yehova bikonyi ninyego ku peko ma rubojo rek
“Masendi pa won bedopwe gi dupa; Ento Yehova bodhe kud i ie ceke.”—ZAB. 34:19.
WER 44 Rwo pa ng’atu ma ni peko
I ADUNDOa
1. Cwinywa tek i kum lembang’o?
WA DHANU pa Yehova, wang’eyo nia emaruwa, man ebemito wabed ku kwo ma ber mir anyong’a. (Rum. 8:35-39) Bende wayiyo andhandha nia cik mir ukungu mi Biblia miyo iwa bero saa ceke ka wabetiyo kugi. (Isa. 48:17, 18) Dong’ waromo timo ang’o ka peko moko urubowa reki?
2. Waromo nwang’ara ku peko ma kanigi, man peko ma kumeno copo ketho wapenjara ku penji ma kanigi?
2 Jurutic pa Yehova ceke gibenyego ku peko. Ku lapor, i yore moko, wedi mwa giromo timo lembe ma turo cwinywa. Waromo nwang’ara ku peko mi yotkum ma copo jwigo tic ma wabetimo ni Yehova. Bende, wacopo nwang’u adwogi ma rac ma peko ma wok rek unyayu, kunoke juromo nyayu ragedo i kumwa pi yiyoyic mwa. Ka wabekadhu kud i peko ma kumeno, saa moko waromo penjara kumae: ‘Pirang’o lembuni ubetimere i kuma? Nyo atimo lembe moko ma raci? Nyo dong’ Yehova ubemiyo ngo ira mugisa?’ Nyo idaru winjiri de kumeno? Ka eyo, kudi cwinyi tur. Jurutic pa Yehova dupa ma gigwoko bedoleng’ migi de gigam ginyego ku paru ma rom eno.—Zab. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.
3. Wacopo nwang’u ponji ma kani i Zaburi 34:19?
3 Som Zaburi 34:19. Kenen lembe ario ma pigi tek i Zaburi maeni: (1) Weg bedopwe ginwang’iri ku peko. (2) Yehova bodhowa kud i peko mwa. Ebodhowa nenedi? Yore acel utie ayi m’ekonyo kowa nibedo ku nen ma ber iwi kwo i ng’om maeni. Yehova ung’olo nia wabibedo kud anyong’a mi timo ire. Ento pi kawoni fodi emiyo ngo iwa kwo m’umbe ku peko i iye. (Isa. 66:14) Ebekwayuwa nia waketh wiwa i kum anyim mwa, niwacu nindo ma wabibedo ku kwo m’ebemito nia unyay anyong’a i iwa rondo ku rondo. (2 Kor. 4:16-18) Re pi kawoni, ebemito wamedara nitimo ire kubang’ ceng’.—Ywa. 3:22-24.
4. Wabiweco iwi lembang’o i thiwiwec maeni?
4 Dong’ wakewecu iwi ponji ma waromo nwang’u niai kud i lapor mi jurutic pa Yehova ma gi weg bedopwe ma juweco pigi i Biblia, man mi rundi mwa eni. Calu ma wabineno, waromo nwang’ara ku peko ma walar waparu pire ngo. Ento ka wajengara iwi Yehova, ebikonyowa saa ceke. (Zab. 55:22) Kinde ma wabeweco pi lapor maenogi, woth penjiri kumae: ‘Ka nwang’u an re m’anwang’ara i wang’ lembe ma rom eni, nwang’u acopo timo ang’o? Lapor maeni ubedwoko genogen para tek i Yehova nenedi? Anwang’u ponji ma kani i igi m’aromo tiyo ko i kwo para?’
I RUNDI MA CON
Yehova umiyo mugisa ni Yakobo kinde m’ebino timo tic ma tek ni nerumire ma Laban, m’usende pi oro 20 (Nen thiwiwec mir 17, udukuwec mir 5)
5. Laban uketho Yakobo unwang’ere ku peko ma kani? (Nen cal m’i ng’eye.)
5 Jurutic pa Yehova mi rundi ma con gibed ginwang’iri ku peko ma nwang’u giparu ngo. Wakewec pi Yakobo. Won ung’olo ire nia ecidh egam dhaku i kind jumanyir pa Laban ma tie wedi pare ma jayic, man etielo cwinye nia Yehova bimiyo ire mugisa bik. (Tha. 28:1-4) Pieno Yakobo utimo ng’iyong’ic m’atira. Eweko ng’om mi Kanan man emaku woth pi nicidho i pacu pa Laban m’ubino ku jumanyir ario: Lea giku Racel. Yakobo umaru nyaku pa Laban ma nok, niwacu Racel, man eyiyo nitimo tic pi oro abiro ni won i wang’ nigame. (Tha. 29:18) Re lembe udok utimere ngo ni Yakobo calu m’elar egeno. Laban uwonde, uketho egamu Lea ma tie nyaku pare ma dit. Laban uyiyo nia Yakobo copo gamu Racel yenga acel i ng’eye, kende kende kan eyiyo nitimo tic pi oro abiro mange. (Tha. 29:25-27) Laban utimo bende ku gondiri i tic ma giwinjiri ko ku Yakobo. I zoo, Laban usendo Yakobo pi oro 20!—Tha. 31:41, 42.
6. Yakobo uciro peko mange ma kani?
6 Yakobo uciro peko mange bende: Ebino ku juruot ma lee. Ento wote gibed giwinjiri ngo i kindgi. Gilworo kadok umeggi ma Yozefu alwora zoo ni ng’eca. Wot Yakobo ario, Simeon giku Lawi, gikelo acidi iwi ot pagi, man iwi nying’ Yehova. M’umedo maeno, Racel ma tie dhaku pa Yakobo m’emaru lee utho, kinde m’ebegonyere ku nyathin migi mir ario. Bende, nikum kec ma lake ubino tek, ugam ukwayere nia kokoro Yakobo ulor i ng’om mi Misiri, ke i tiyo pare.—Tha. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.
7. Yehova unyutho bero pare ni Yakobo nenedi?
7 I saa mi peko maeno zoo, Yakobo ubayu ngo yiyoyic i Yehova man i lembang’ola pare. E Yehova unyutho bero pare ni Yakobo. Ku lapor, kud i kind masendi pa Laban no zoo, Yehova uwotho miyo mugisa ni Yakobo uketho piny pare nyay. Bende kepar pi foyofoc ma Yakobo udwoko ni Yehova, kinde m’edok erombo kendo ku wode ma Yozefu, m’ebed eparu nia udaru tho con! Mer ma ceng’ini m’ubino i kind Yakobo giku Yehova ukonye niciro peko pare cuu mandha. (Tha. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Ka watie ku mer ma ceng’ini ku Yehova, wan bende wabinyego cuu mandha ku peko ma walar waparu pire ngo.
8. Ubimo Daudi ubino kud ava mi timo ang’o?
8 Wakewec bende pir Ubimo Daudi. Egam etimo ngo lembe ceke ma nwang’u egeno nia ecopo timo i tic pa Yehova. Ku lapor, Daudi ugam umito lee mandha nia egier hekalu ni Mungu pare. Eweco pi lembene ni jabila Nathan. E Nathan udwoko ire kumae: “Tim [gin] ceke ma ni i adundeni; kum Mungu ni kudi.” (1 Kei. 17:1, 2) Kepar kite ma wec maeno umiyo ko amora i kum Daudi. Saa moko nyo ecaku pangu lembe ndhundhu pi tic ma dit maeno.
9. Daudi utimo ang’o kinde m’ewinjo lembe ma turo cwinyjo?
9 Nyanok i ng’eye, jabila pa Yehova ulund udwogo ku lembe ma turo cwinyjo. “I diewor nica,” Yehova uyero ni Nathan nia Daudi ngo re ma bigiero hekalu, ento acel m’i kind wote re ma bigiero. (1 Kei. 17:3, 4, 11, 12) Daudi utimo ang’o saa m’enwang’u lemkwenda maeno? Etimo alokaloka i lembakeca pare. Eketho wiye i kum coko dhu sente man jamtic ma wode ma Suleman bibedo ku yenyne pi ticne.—1 Kei. 29:1-5.
10. Yehova umiyo mugisa nenedi ni Daudi?
10 Yehova utimo lembariba ku Daudi ndhundhu i ng’ey m’enyutho ire nia en ungo re m’ebigiero hekalu. Eng’olo ni Daudi nia acel m’i kind nyikwaye bibimo rondo ku rondo. (2 Sam. 7:16) I ng’om ma nyen, kepar pi mutoro ma Daudi bibedo ko ning’eyo nia ebekwo kud anyong’a i the bimobim mi oro elufu acel pa Yesu, ma tie de Ubimo m’uai kud i thekwaru pare! Kpawa maeni ubekonyowa nineno nia kadok wacopo timo ngo lembe ceke ma nwang’u wageno nia wacopo timo ni Yehova de, re copere nia Mungu mwa ugwoko iwa mugisa ma waparu ngo pire zoo de.
11. Jukristu mi rundi ma kwong’a ginwang’u mugisa ma nenedi kadok nwang’u Ker ubino ngo i nindo ma gibino paru de? (Tic mi Jukwenda 6:7)
11 Jukristu mi rundi ma kwong’a ginyego ku peko ma nwang’u giparu ngo pire. Ku lapor, gibino kud ava ma nia Ker pa Mungu ubin, ento gigam ging’eyo ngo nia Kerne bitundo awene. (Tic. 1:6, 7) Dong’ gitimo ang’o? Giketho wigi i kum tic mi lembanyong’a. Kinde ma lembanyong’a ubemew, gineno lanyuth ma kamaleng’ mi mugisa ma Yehova ubemiyo iwi tic migi.—Som Tic mi Jukwenda 6:7.
12. Jukristu mi rundi ma kwong’a gitimo ang’o saa ma kec upodho?
12 I saa moko, kec ma dit ugam upodho “i ng’om zoo.” (Tic. 11:28) Kecne ukoyo ngo Jukristu mi rundi ma kwong’a. Kepar kite ma gigam gisendiri ko pi kec ma dit maeno! M’umbe jiji, wego ubino dieng’ pi kite ma gicopo nwang’u ko cam ni juruot migi. Lembene umulo nenedi kum aradu ma nwang’u gipangu nimedo tic migi mi lembanyong’a? Nyo ginwang’u nia ukwayu gikedwok lembene ku ng’eye? Jukristu maeno gitimo alokaloka m’umbe niweko lembe ma gibekadhu kud i iye ucergi. Gimediri nirweyo i ayi moko ci ma gicopo, man gibedo kud anyong’a nipoko piny mi kum ma gibino ko karacelo ku juyic wadi mi Yudea.—Tic. 11:29, 30.
13. Jukristu ginwang’u mugisa ma kani i saa pa keci?
13 Jukristu ginwang’u mugisa ma kani i saa pa keci? Dhanu ceke ma jukonyo ku piny gineno nia Yehova ubekonyogi andha. (Mat. 6:31-33) Ginwang’u nia kindgi udoko ceng’ini ku juyic wadi m’ukonyogi. Bende, ju m’umiyo giramiya ma ku berocwiny man ju m’udikiri i tic mi miyo konyne ceke gineno anyong’a ma junwang’u ka jubemiyo. (Tic. 20:35) Yehova umiyo mugisa igi gin ceke pilembe ging’iyo kud alokaloka ma ginwang’iri ko.
14. Lembang’o m’unwang’u Barnaba giku jakwenda Paulo, man lembene umiyo matoke ma kani? (Tic mi Jukwenda 14:21, 22)
14 Wang’ ma pol Jukristu mi rundi ma kwong’a ka gibeparu nia lak ragedo ujwik, kan i saa maeca re ma jucaku nyayu ragedo i kumgi. Wakewec i kum lembe m’unwang’u Barnaba giku jakwenda Paulo kinde ma gibino rweyo i adhura mi Lustra. Ku kwong’a dhanu ular ujologi ku yaw yaw pi niwinjogi. Ento i ng’eye, jujai “giloko pidoic mir udul dhanu” man jumoko m’i kind dhanu ma rom eno gicanyu Paulo ku kidi, man giweke nia etho. (Tic. 4:19) Re Barnaba giku Paulo gimediri nirweyo lembanyong’a kaka mange. Adwogine ubino ang’o? Giketho “dhanu dupa udoko julub,” man wec ku lapor migi uteng’o juyic wadi. (Som Tic mi Jukwenda 14:21, 22.) Bende, dupa ginwang’u bero pilembe cwiny Barnaba giku Paulo utur ungo, kadok ginwang’iri i wang’ ragedo ma rek de. Wan de tek cwinywa utur ungo i tic ma Yehova ubekwayu nia watim ci, e wabinwang’u mugisa.
I RUNDI MWA ENI
15. Inwang’u ponji ma kani niai kud i lapor p’umego Macmillan?
15 I wang’ oro 1914, dhanu pa Yehova gigam gigeno nia lembe moko ubecitimere. Ku lapor, wakewec pir umego Alexander Hugh Macmillan. Calu jumange dupa mi rundi maeca ubino paru, umego Macmillan de uparu nia ebecinwang’u sukulia pare mi cidho i polo ceng’ini eni. I korolembe m’emiyo i dwi mir 9, oro 1914, eyero kumae: “Saa moko nyo eni tie korolembe para ma tokcen.” I andha, eno ubino korolembe pare ma tokcen ungo. I ng’eye, edok ekiewo kumae: “Copere nia paru mi jumoko m’i kindwa de uringo pio nia wabecicidho i polo ndhundhu saa nica.” Emedo kumae: “Gin m’ugam ukwayere nia watim utie niketho wiwa lee i tic pa Rwoth.” Umego Macmillan uketho wiye zoo i kum tic. Erweyo lembanyong’a kud amora. Ebino ku rwom mi tielo cwiny umego dupa ma jutwiyo i kol pilembe gikwero nimondo i tic mir askari. Bende, kadok nwang’u etii de, ebed ekeng’o ngo coko ceke. Kite m’umego Macmillan utiyo ko ma ber ku saa pare kinde m’ebekuro sukulia pare umiyo ire bero ma kani? Nyanok i wang’ tho pare i oro 1966, ekiewo kumae: “Tin de yiyoyic para tek rom calu m’ebino ko i wang’e.” Eno tie kit timo ma ber rukani m’ukwayu wan ceke walubi, asagane tek wadaru ciro lee nisagu kadhiri ma nwang’u wageno!—Ebr. 13:7.
16. Umego Herbert Jennings giku min ot pare ginwang’iri ku peko ma kani ma nwang’u gigeno ngo? (Yakobo 4:14)
16 Dupa mi dhanu pa Yehova gibenyego ku peko mi yotkum ma nwang’u gigeno ngo. Ku lapor, umego Herbert Jenningsb ukoro i kpawa mi kwo pare kite ma en ku min ot pare gigam gimaru ko tic migi mi misioner i ng’om mi Ghana. Ento i ng’eye, junwang’u nia etie ku twoyo moko ma pek mi turcwiny ma ketho wijo tiyo cuu ngo (trouble bipolaire de l’humeur). Umego Jennings utiyo ku giragora pa Yakobo 4:14 man elwong’o lembe m’ebekadhu kud i iye nia “urwo ma wang’eyo ngo lembe m’i iye,” (Som.) Ekoro kumae: “Wanwang’u nia kaloko mbe; e waweko Ghana, jurimbwa ma ceng’ini, man wadok i Canada [pi nidomaku yath].” Yehova ukonyo umego Jennings kum min ot pare gimediri nitimo ire ku bedopwe, kadok gibino nwang’iri ku peko de.
17. Lapor p’umego Jennings ukonyo juyic wadi nenedi?
17 Wec m’umego Jennings ugonyo thwolo thwolo i kpawa mi kwo pare ukonyo jumange lee mandha. Nyamego acel ukiewo kumae: “Lembe moko mbe m’udaru mulo adundena nisagu m’asomo i thiwiwec maeni. . . . Nisomo pi kite m’umego Jennings uweko ko tic pi nidothiedo twoyo pare, ukonya nibedo ku nen ma ber iwi lembe m’abekadhu kud i iye.” Umego moko ukiewo lembe m’uyenyo rombo ku maeno, ekiewo kumae: “Yo ng’ey timo calu jadit cokiri pi oro apar, ugam ukwayere nia awek rwom para pilembe wiya ubino tiyo cuu ngo. Kadok abed asomo kpawa mi kwo de, re asu abed anwang’u nia cwinya tur. . . . Ento cirocir p’umego Jennings utielo cwinya lee mandha.” Eno ubepoyo wiwa nia tek wabeciro peko ma nwang’u wageno ngo, cirocir mwa romo tielo cwiny jumange bende. Kadok nwang’u kwo mwa ulokere i ayi ma nwang’u wageno ngo de, re asu wacopo bedo lapor mi yiyoyic man mi cirocir ni jumange.—1 Pet. 5:9.
Ka wabejengara iwi Yehova, peko ma wok rek i kwo bilund corowa acora ceng’ini kude (Nen udukuwec mir 18)
18. Calu ma junyutho i cal, inwang’u ponji ma kani niai kud i lapor pa dhatho mi Nigeria?
18 Thong’om ma calu ve mi Korona umulo kum dhanu pa Yehova ma dupa. Ku lapor, nyamego moko ma dhatho mi Nigeria ubino ku cam man sente nyanok mandha. Kugweno moko, kinde ma gitedo mucele kopo acel m’udong’, nyare upenje kumae: “I ng’eye ke wabicamu ang’o?” Nyamegwa eno uyero ni nyare nia gimbe ku sente kunoke cam moko acel de m’udong’, ento ukwayu gilub lapor pa dhatho mi Zarefath, niwacu gited dong cam migi m’udong’, man giketh genogen migi ceke iwi Yehova. (1 Ub. 17:8-16) Ma fodi gikuparu de ngo nia gibicamu ang’o dieceng’ mi cing’ nica, jukelo igi piny mi kony ma juboyo, m’uai i bang’ juyic wadi. Piny ma juboyone ubino ku cam ma romo konyogi pi yenga ma kadhu ario. Nyamegone uyero nia enyang’ ungo kite ma Yehova ubino winjo ko kilili lembe m’ebeyero ni nyare. Wan de kumeno; ka wabejengara iwi Yehova, peko ma wok rek i kwo bilund corowa acora ceng’ini kude.—1 Pet. 5:6, 7.
19. Aleksey Yershov uciro ragedo ma kani?
19 I kind oro m’ukadhu ceng’ini eni, umego ku nyimego mwa ma dupa giciro ragedo ma nwang’u gigeno ngo. Wakewec pir umego Aleksey Yershov, ma kwo i ng’om mi Russie. Kinde m’umego Yershov ulimo batizo i oro 1994, dhanu pa Yehova mi ng’om mi Russie gibino ku nyathi bedagonya moko. Re oro moko i ng’eye, lembe ubin ulokere i ng’ombe. I oro 2020, jumondo pi nikeyo i ot p’umego Yershov, man jumayu piny dupa m’ebino ko. Dwi dupa i ng’eye, gavmenti ujengo kosa ma dongo i wiye. Pi nidodo lak lembene, gitiyo ku video ma ng’atu moko m’ubed utimere nia ebeponjo Biblia pi oro ma kadhu acel re m’ugam umaku. Eno tie acibe ma rukani!
20. Umego Yershov udwoko winjiri pare ku Yehova tek nenedi?
20 Nyo ragedo ma junyayu i kum umego Yershov umiyo adwogi ma ber de? Eyo. Winjiri pare ku Yehova udoko tek. Eyero kumae. “Waku dhaku para wabed warweyo wang’ ma pol. Abenyang’ nia m’umbe kony pa Yehova nwang’u aciciro ngo lembene.” Emedo kumae: “Ponji para ma segi bekonya ninyego ku turcwiny. Anyamu i lembe iwi lapor mi weg bedopwe mi rundi ma con. Kpawa tie dupa ma jukiewo i Biblia, m’uketho nwoc iwi kite ma pire tie tek ko nibedo yoo, man niketho genogen mijo iwi Yehova.”
21. Waponjo lembang’o i thiwiwec maeni?
21 Waponjo lembang’o i thiwiwec maeni? I kwo mi ng’om maeni, lembe rubojo rek. Re kadok kumeno de, Yehova konyo jurutic pare saa ceke tek gibejengiri i wiye. Calu ma giragora ma thiwiwec maeni ucungo i wiye uyero, “masendi pa won bedopwe gi dupa; Ento Yehova bodhe kud i ie ceke.” (Zab. 34:19) Dong’ wamedara niketho wiwa i kum tego pa Yehova mi gwokowa ento ungo i kum peko mwa. E i ng’eye, calu jakwenda Paulo, wan de waromo yero kumae: “Pi gin ceke atie ku kero ni kum ng’atu m’ubemiyo ira tego.”—Filip. 4:13.
WER 38 Yehova bidwoki tek
a Kadok nwang’u saa moko wanwang’ara ku peko ma nwang’u waparu ngo pire kawoni de, re cwinywa romo bedo tek nia Yehova bitielo cwiny jurutic pare ma gi weg bedopwe. Yehova ubed ukonyo jurutic pare nenedi coni? Tin ke ebekonyowa nenedi? Niweco pi lapor mi Biblia man mi rundi mwa eni bidwoko genogen mwa tek nia ka wajengara iwi Yehova, ebikonyo wan bende.