1 Reyes
20 Siria+ oraqen Ben-Hadad+ sat reyipajja, taqpach ejercitop tantachtʼäna, 32 yaqha reyinakarojj caballonakapampi carronakapamp tantachtʼarakïna. Jupasti makatasaw Samaria+ markar muyuntäna,+ uka marka contraw nuwasirakïna. 2 Ukatjja Israelan Acab+ reyipan ukaruw jaqenak markar khitäna, akham sanipjjañapataki: “Ben-Hadad reyejj akham siwa: 3 ‘Qollqemasa qorimasa nayankiwa, suma uñnaqtʼani warminakamasa suma uñnaqtʼani yoqanakamasa nayankarakiwa’ sasa”. 4 Uk satasti Israelan reyipajj akham sarakïnwa: “Jachʼa rey, kuntï siskta ukarjamajja, nayajj jumanktwa, kunanakatï nayankki ukanakas jumankarakiwa”+ sasa.
5 Uka qhepatsti uka jaqenakajj akham sasaw kuttʼanipjjäna: “Ben-Hadad reyejj akham siwa: ‘Nayaw jumarojj akham sasin yatiyansma: “Qollqemsa qorimsa churitätawa, warminakamsa yoqanakamsa churarakitätawa” sasa. 6 Ukampis qharür aka horasarojj servirinakajaruw juman ukar khitanï, jupanakasti utamsa servirinakaman utanakapsa sum thaqsupjjani, kunatï jumatak wali valoranïki taqe ukanak katuntasipjjani, ukatsti apasjjapjjarakiniwa’ sasa”.
7 Uk istʼasasti Israelan reyipajj markan taqe ancianonakaparuw jawsayäna, akham sañataki: “Mirä amp suma, amuytʼapjjam, uñjapjjarakim. Uka jaqejj jiwasar jan waltʼayañwa munistu, jupajj warminakajampi, yoqanakajampi, qollqe metalajampi, qorijampi mayitu, nayasti jupan mayitaparojj iyaw saraktwa” sasa. 8 Ukatjja taqe ancianonakasa taqe markankirinakasa akham sasaw reyir sapjjäna: “Jan jupar istʼamti, janirak jupar iyaw samti” sasa. 9 Ukhamasti Acab reyejj akham sasaw Ben-Hadad reyin jaqenakapar säna: “Jachʼa reyijarojj akham sapjjam: ‘Taqe kunanaktï naya servirimarojj nayraqat maykista ukarjamajj phoqäwa, ukampis jichhajj maykista uk janiw phoqkäti’ sasa”. Uk satasti jaqenakajj sarjjapjjänwa, uka yatiyäwimpiw kuttʼjjapjjarakïna.
10 Ben-Hadad reyejj akham sasaw Acab reyir mä yatiyäwi apayarakïna: “Samaria markantï nayamp chikäpki ukanakat sapa maynir churañatak mä jachʼi laqʼas jiltʼaskakini ukhajja, ¡diosanakajj kutin kutin nayar castiguitpan!” sasa. 11 Uk satasti Israelan reyipajj akham sasaw säna: “Juparojj akham sapjjam: ‘Armadurap uchaski uka jaqejja, janiw armadurap apsuski uka jaqjamajj jachʼañchasiñapäkiti’ sasa”.+ 12 Kunapachatï Ben-Hadad reyejj ukham satap istʼäna ukhajja, jupasa mayni reyinakasa carpanakapanwa umasipkäna. Reyisti jankʼakiw servirinakapar akham säna: “¡Nuwasir sarañatak wakichtʼasipjjam!” sasa. Ukatwa jupanakajj uka marka contra nuwasiñatak wakichtʼasipjjäna.
13 Ukampis Israelan Acab+ reyipan ukarojj mä profetaw saräna, akham sasa: “Jehová Diosajj akham siwa: ‘¿Uka jachʼa ejercitor uñjtati? Nayaw jupanakar atipjañamatakejj yanaptʼäma, ukhamatwa Jehová Diosätaj yatïta’+ sasa”. 14 Acab reyejj akham sasaw jisktʼäna: “¿Kunjams uk lurani?” sasa. Profetajj sarakïnwa: “Jehová Diosajj akham siwa: ‘Provincianakan principenakapan yanapirinakap taypiw uk luräjja’ sasa”. Ukatwa Acab reyejj akham jisktʼarakïna: “¿Khitis guerran nuwasiñ nayraqat qalltani?” sasa. Jupasti sarakïnwa: “¡Jumaw qalltäta!” sasa.
15 Ukatjja Acab reyejj provincianakan principenakapan yanapirinakaparuw jaktʼäna, jupanakajj 232 ukhanïpjjänwa. Ukatsti taqe israelit soldadonakaruw jaktʼarakïna, jupanakajj 7.000 ukhanïpjjarakïnwa. 16 Jupanakajj chika urunwa markat mistupjjäna, ukapachasti Ben-Hadad reyisa 32 reyinakasa carpanakanwa umasipkäna. 17 Provincianakan principenakapan yanapirinakapaw nayraqat mistupjjäna, Ben-Hadad reyejj ratukiw jaqenakap khitäna. Jupanakasti akham sasaw jupar yatiyapjjarakïna: “Chachanakaw Samaria markat mistupjje” sasa. 18 Uk istʼasasti Ben-Hadad reyejj akham sarakïnwa: “Jupanakatejj sumankañatak mistunipjjchi ukhajja, jakkirpach katuntanipjjam. Guerran nuwasiri mistunipjjchi ukhasa, jakkirpach katuntanipjjam” sasa. 19 Ukampis kunapachatï provincianakan principenakapan yanapirinakapas jupanakan qhepap sarasipkäna uka ejercitonakas markat mistupjjäna ukhajja, 20 sapa mayniw enemigopar jiwayäna. Sirionakasti escapjjapjjänwa,+ israelitanakasti jupanakaruw arktapjjarakïna. Ukampis Siria oraqen Ben-Hadad reyipajj mä caballot escapjjäna, caballot sarir mä qhawqha chachanakamp chika. 21 Ukampis Israelan reyipajj mistusaw caballot saririnakarusa carronakat saririnakarus atipjaskäna, ukhamaw jupajj sirionakar qʼal atipjäna.*
22 Uka qhepatjja profetajj+ Israelan reyipar jakʼachasisaw akham säna: “Saram, ejercitomar wakichtʼanim, kunsa luräta uk sum amuytʼarakim.+ Jutir mara qalltarojj* Siria oraqen reyipaw juma contra nuwasiñatak wasitat makatanini”+ sasa.
23 Ukatjja Siria oraqen reyiparojj servirinakapaw akham sapjjäna: “Jupanakan Diosapajj qollunakankir Diosawa, ukatwa jupanakajj atipjapjjestu. Ukampis jiwasatejj pampa oraqen jupanakamp nuwassnajja, jiwasaw jupanakar atipjsna. 24 Akamp lurarakim: taqe reyinak+ lantejj gobernadoranak ucham, jupanakaw soldadonakar pʼeqtʼapjjani. 25 Ukatsti atipjatäsin aptʼaskta uka ejército lantejj yaqha ejército tantachtʼam,* qhawqhäkäntï caballonakasa guerran nuwasiñatak carronakasa ukharak wakichtʼam. Jupanakampejj pampa oraqen nuwasiñäni, cheqpachans jiwasanakaw jupanakar atipjañäni” sasa. Reyisti jupanakan amuyunakap istʼasajj ukarjamaw luräna.
26 Mara qalltarojja,* Ben-Hadad reyejj sirionakaruw tantachtʼäna, ukatsti Israel marka contra nuwasiñatakiw Afec+ markar makatarakïna. 27 Israelit soldadonakajj tantachtʼatäpjjarakïnwa, manqʼañanakapas utjarakïnwa, ukatjja nuwasiriw mistupjjäna. Kunapachatï israelit soldadonakajj sirionak uñkatasir carpanakap saytʼayasipjjäna ukhajja, israelitanakajj pä jiskʼa cabra tamanakar uñtasitäpjjänwa, ukampis sirionakajj uka oraqpach phoqantapjjarakïna.+ 28 Cheqpach Diosan serviripasti, reyin ukar jakʼachasisajj akham sasaw säna: “Jehová Diosajj akham siwa: ‘Sirionakajj akham sapjjewa: “Jehová Diosajj qollunakankir Diosawa, janiw pampa oraqenakankir Diosäkiti” sasa, ukampis nayaw aka jachʼa ejercitor atipjañamatakejj yanaptʼäma,+ ukhaw jumanakajj cheqpachapun Jehová Diosätaj yatipjjäta’+ sasa”.
29 Jupanakasti carpanakap saytʼayasisajj purap uñkatasinwa paqallqo urunak ukankapjjäna, paqallqöri urunwa nuwasiñ qalltapjjarakïna. Israelit soldadonakajj kayuk* sariri 100.000 sirio soldadonakaruw mä urunak jiwarayapjjäna. 30 Jiltʼirinakajj Afec+ markaruw escapjjapjjäna. Ukampis murallaw 27.000 jiltʼiri chachanakar alljjattäna. Ben-Hadad reyis ukhamarakiw escapjjäna, markar mantasajj mä utan manqhäjj cuartoparuw imantasïna.
31 Reyin servirinakapajj akham sasaw jupar sapjjäna: “Israelan reyinakapajj wali khuyaptʼayasirïpjjatap* nanakajj istʼapjjta. Mirä amp suma, Israelan reyipan ukaruy khitapjjeta, nanakajj llakisiñ isinakampi* ukhamarak pʼeqenakajarojj pitanakamp* uchasisaw jupan ukar sarapjjäjja. Inas jupajj jakaskakiñam* munchini”+ sasa. 32 Ukatwa jupanakajj llakisiñ isinakampi ukhamarak pʼeqenakaparojj pitanakampi* uchasisajj Israelan reyipan ukar sarapjjäna, akham sasa: “Juman Ben-Hadad servirimajj akham siwa: ‘Mirä amp suma, jakayakitaya’ sasa”. Uk istʼasasti Acab reyejj akham sarakïnwa: “¿Jakaskiti? Jupajj nayan jilajawa” sasa. 33 Chachanakajj mä suma señaläkaspas ukham amuyasajja, jankʼakiw arunakap istʼasajj akham sapjjäna: “Ben-Hadad reyejj jilamawa” sasa. Reyejj sarakïnwa: “Sarapjjam, irptanipjjam” sasa. Ukatsti Ben-Hadad reyejj jupan ukaruw saräna, Acab reyisti carroparuw irpkatäna.
34 Ben-Hadad reyejj akham sasaw jupar säna: “Tatajajj tatamat apaqki uka markanak kuttʼayjjäwa, jumajj Damasco markanwa qhatunak uttʼayasïta,* kunjamtï tatajajj Samaria markan lurkäna ukhama” sasa.
Acab reyejj sarakïnwa: “Nayajj jumampi uka acuerdor* mantatajatwa jakaskakiñamatak khitjjäma” sasa.
Uk sasasti Acab reyejj jupampi mä acuerdor mantasaw khitjjäna.
35 Jehová Diosan mayitaparjamasti, profetanakan+ yoqanakapat* mayniw jupampïkäna uka jaqerojj akham säna: “Mirä amp suma, nuwantita” sasa. Ukampis uka jaqejj janiw nuwantañ munkänti. 36 Ukatwa jupar akham säna: “Jehová Diosan arupar jan istʼatam laykojja, nayan ukat sarjjäta ukspachaw mä leonajj jumar jiwayätam” sasa. Ukatsti jupan ukat sarjjäna ukhajja, mä leonaw jupar jaljjatasin jiwayäna.
37 Profetasti yaqha chachampi jikisisajj akham sarakïnwa: “Mirä amp suma, nuwantita” sasa. Ukatwa uka chachajj jupar nuwantasin usuchjäna.
38 Ukatjja profetajj sarjjasaw reyirojj thaki jakʼan suytʼäna, jan uñtʼayasiñatakejj mä pañompiw nayranakapat chʼoqtʼasirakïna. 39 Reyejj pasaskäna ukhajja, akham sasaw jupajj reyir artʼäna: “Naya servirimajj guerran wali nuwtʼasiñ taypinkaskayäta ukhajja, mä chachaw guerrat mistusajj mä presor nayan ukar irpani, jupajj akham sarakituwa: ‘Aka chachar uñjam. Jupatï escapanejja, jumaw uka chacha lantejj jiwäta,+ jan ukasti mä talento* metal qollqe pagäta’ sasa. 40 Ukampis naya servirimajj jan tiemponiw lurañanak luraskayäta, ukhaw uka chachajj sarjjatayna” sasa. Israelan reyipajj akham sasaw jupar säna: “Juman castigomajj ukhamäniwa, juma pachpaw lakamamp arsusktajja” sasa. 41 Ukatsti jupajj ratukiw nayranakap chʼoqtʼaskäna uka pañop apsusïna, ukhamatwa Israelan reyipajj mä profetätap+ amuyarakïna. 42 Profetajj akham sarakïnwa: “Jehová Diosajj akham siwa: ‘Niyakejjay tukjatäñapatak arskayäta uka chachar escapaystajja,+ jumaw uka chacha lantejj jiwäta,+ markamaw markap lantejj jiwarakini’+ sasa”. 43 Ukatsti Israelan reyipajj Samariankir+ utaparuw wali llakita, colerata ukham sarjjäna.