Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • g18 Núm. 3 págs. 6-13
  • Llakimp jan aynachtʼañatakejja ¿kunanak lurañas yanaptʼiristam?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Llakimp jan aynachtʼañatakejja ¿kunanak lurañas yanaptʼiristam?
  • ¡Sartapjjañäni! 2018
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • 1) FAMILIARANAKAMAMPI AMIGONAKAMAMPIW YANAPTʼAYASIÑAMA
  • 2) MANQTʼASIÑAMAWA, EJERCICIONAKSA LURAÑAMARAKIWA
  • 3) SUM IKTʼASIÑAMAWA
  • 4) KUNAS YANAPTʼIRISTAM UK JUMAPACHPAW AMUYTʼASIÑAMA
  • 5) JANIW VICIONAKAR YATINTAÑAMÄKITI
  • 6) JANIW INA CHʼUSAR TIEMPO APTʼASIÑAMÄKITI
  • 7) LURAÑANAKAM LURASKAKIÑAMAWA
  • 8) JANIW WALI WAKISKIR AMTANAKAR JANKʼAK PURIÑAMÄKITI
  • 9) JANIW FAMILIARAMAT ARMASIÑAMÄKITI
  • 10) MÄ JUKʼA KUSISTʼAÑATAKIW TIEMPO APSTʼASIÑAMA
  • 11) YAQHANAKARUW YANAPTʼAÑAMA
  • 12) KUNAS NAYRANKAÑAPA UKWA AMUYTʼASIÑAMA
  • ¿Kuns lurirista jan sinti llakisiñatakixa?
    Maynix jiwxi ukhax kamachsnasa
  • Maynejj jiwjje ukhajja ¿kunas yanaptʼistaspa?
    ¡Sartapjjañäni! 2018
  • ¿Kuna jan walinakas utjaspa?
    ¡Sartapjjañäni! 2018
  • Qalltañataki
    ¡Sartapjjañäni! 2018
Jukʼamp uñjañataki
¡Sartapjjañäni! 2018
g18 Núm. 3 págs. 6-13
Mä qhawqha jaqenakaw playan anattʼasisipki fotonaksa apstʼasisipki

MAYNEJJ JIWJJE UKHAJJA ¿KUNAS YANAPTʼISTASPA?

Llakimp jan aynachtʼañatakejja ¿kunanak lurañas yanaptʼiristam?

Maynin jiwatapat jan sint llakisiñatakejj walja ewjjtʼanakaw utji, ukanakat yaqhepajj yanaptʼistaspawa, yaqhepajj janiraki. ¿Kunatsa? Kunjamtï pasïr yatichäwin uñjawayktanjja, maynejj jiwjje ukhajj janiw taqenis mä igualak llakisktanti. Ukatwa kunatï maynir yanaptʼkaspa ukajj yaqhar jan yanaptʼkaspati.

Ukampis mä qhawqha ewjjtʼanakaw utji, ukanakajj waljaniruw yanaptʼawayi. Yatjjattʼat jaqenakas uka ewjjtʼanakampiw llakitanakar yanaptʼapjje, ukanakajj nayratpachaw Biblian qellqatäjjäna, uka librojj wali yatiñan arunakaniwa.

1) FAMILIARANAKAMAMPI AMIGONAKAMAMPIW YANAPTʼAYASIÑAMA

  • Mä qhawqha jaqenakaw playan anattʼasisipki fotonaksa apstʼasisipki

    “Maynin jiwatapat jan sint llakisiñatakejja, familiampi amigonakamp yanaptʼayasiñaw jukʼamp wakiskirejja” sasaw yaqhep yatjjattʼatanakajj sapjje. Ukhamäkchisa, inas jumajj yaqhanakat jitheqtañ munchisma, yanaptʼañ munapktam ukanakatakis coleraschisma. Ukham jikjjatasiñajj janiw jan walïkiti.

  • Janis taqe horasan maynimp chikäñamajj wakiskchejja, janirakiw saparstʼañamäkiti. Inas qhepat mayninakan yanaptʼap munchïta. Ukhamajj kunanakansa yanaptʼayasiñ munasma, kunanakansa janiraki uk suma arunakampiw sañama.

  • Kunjamäsktasa ukarjamaw qhawqha tiempos mayninakampïñ munta, qhawqha tiempos sapakïñ munarakta uk amuytʼasiñama.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Mayni sapat sipansa paniniw jukʼamp askejja [...]. Maynitejj jupanakat liwischi ukajja, mayniwa wayti” (Eclesiastés 4:9, 10).

2) MANQTʼASIÑAMAWA, EJERCICIONAKSA LURAÑAMARAKIWA

  • Maynin jiwatapat jan sint llakisiñatakejja, sano manqʼanak manqtʼasiñaw yanaptʼätam. Ukhamajj jukʼa grasan manqʼañanaka, frutanaka, verduranakwa manqtʼasiñama.

  • Walja uma umtʼasiñamawa.

  • Manqʼat jan awtjkätam ukhajja, urun walja kutiw mä jukʼaksa manqtʼasiñama. Kuna qollanak umañas yanaptʼiristam ukwa doctorar jisktʼasirakisma.a

  • Sarnaqañasa ejercicionak lurañasa, jan sint llakisiñatakiw yanaptʼiristam. Ejercicionak lurkasajja, familiaraman jiwatapat kuna cambionakas utjani uka toqetwa lupʼisma, jan ukajj yaqha toqenakatwa lupʼirakisma.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Janiw khitis pachpa cuerpoparojj kunäkipans uñiskiti, antisas manqʼayiwa, wali munasiñampiw uñjaraki” (Efesios 5:29).

3) SUM IKTʼASIÑAMAWA

  • Mä ikiña

    Sum iktʼasiñajj wali wakiskiriwa. Yamas jiwirin familiapatakejj jukʼamp wakiskiriwa. Wali llakitäpjjatap laykojja, jupanakajj jukʼamp qaritäpjjaspawa.

  • Cafeinan umañanaksa alcoholan umañanaksa, janiw sint umañamäkiti, ukanakajj janiw sum iktʼasiykistuti.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Mä jukʼa samartʼañajja askiwa, pä chʼama qaritat sipansa, thayaru katthapiñ munasa” (Eclesiastés 4:6).

4) KUNAS YANAPTʼIRISTAM UK JUMAPACHPAW AMUYTʼASIÑAMA

  • Maynin jiwatapat wali llakita mä warmiw amigapamp parltʼaski

    Maynejj jiwjje ukhajja, janiw taqenis mä igualak llakisktanti, ukatwa kunas yanaptʼiristam uk jumapachpa amuytʼasiñama.

  • Yaqheparojja, yaqhanakamp parltʼañaw jan sint llakisiñatak yanaptʼi. Yaqhepajj janirakiw yaqhanakamp parlañ munapkiti. Yatjjattʼat jaqenakajja, jachañasa yaqhanakamp parlañasa, kunjamsa maynir yanaptʼaspa uka toqet may maywa amuyapjje. Jumatï llakimat yaqhamp parlañ munsta ukhajja, mä munat amigomampiw jukʼat jukʼat parlañ qalltasma.

  • Yaqhepajj wal jachapjje, yaqhepasti jukʼakwa jachapjjaraki.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Chuymawa jupan pachpa llakisitapjja yatisi” (Proverbios 14:10).

5) JANIW VICIONAKAR YATINTAÑAMÄKITI

  • Mä chachaw alcohol umaski

    Yaqhepajja, jiwat familiarapat jan sint llakisiñatakejj alcoholan umañanakwa umapjje, jan ukajj drogasipjjewa. Uka vicionakajj mä ratutakikiw jaqenakar kusistʼayi, kunayman jan waltʼäwinakaruw aparaki. Ukhamajj ukanak lurañat sipansa, kunatï cheqpachapun yanaptʼkiristam ukwa lurañama.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Kunanakatï cuerposarus amuyusarus qʼañuchki ukanakat qʼomachasipjjañäni” (2 Corintios 7:1).

6) JANIW INA CHʼUSAR TIEMPO APTʼASIÑAMÄKITI

  • ¿Kun lurañas waljanir yanaptʼawayi? Awisajj llakipat parlapjjchisa jachapjjchisa, yaqha lurañanak lurañatakiw tiempo apstʼasipjjaraki.

  • Yaqha amigonak uñtʼañasa, amigonakamar jukʼamp jakʼachasiñasa, yaqha lurañanak lurañ yateqañasa, mä jukʼa kusistʼañasa, jan sint llakisiñatakiw yanaptʼiristam.

  • Tiempompejj jiwirit sinti llakisiñat sipansa, yaqhanak lurañaw jumatakejj nayrankani. Ukaw nayrar sartaskatam uñachtʼayani.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Taqe kunas horasanikiwa [...]: Jachañ horasa, laruñ horasa. Llakisiñ horasa, fiestankaña horasa” (Eclesiastés 3:1, 4).

7) LURAÑANAKAM LURASKAKIÑAMAWA

  • Mä warmiw kunsa sapürojj lurani uk qellqtʼasiski

    Kunanaktï nayrajj lurirïkayäta ukanak lurañatakiw chʼamachasiñama.

  • Horasaparutï ikïta, trabajtʼäta, yaqha ukhamanaksa lurarakïta ukhajja, jukʼat jukʼatwa nayrjam jakasjjäta.

  • Kunatï yanaptʼkiristam uk lurañajja, jan sint llakisiñatakiw yanaptʼätam.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Jakañapatsti janiw sinti Ilakiskaniti, Diosaw kusisiñampi chuymapar phoqtʼi uka layku” (Eclesiastés 5:20, Aymar Biblia).

8) JANIW WALI WAKISKIR AMTANAKAR JANKʼAK PURIÑAMÄKITI

  • Waljaniw familiapat maynejj jiwjje ukhajja, wali wakiskir amtanakar jankʼak puriñ yatipjje, ukat qhepatakwa arrepentisipjje.

  • Janïr yaqha utar sarjjañ amtkasasa, yaqha trabajo janïr thaqkasasa, jiwirin cosasanakap janïr tukjkasasa, mä qhawqha tiempo suytʼañamawa.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Suma amuytʼampi kuna amtäwinaka wakichatasa sumakiwa phoqhasi, ukampis mäki wakichata amtäwinakajja aynachtʼañaruwa puriyi” (Proverbios 21:5).

9) JANIW FAMILIARAMAT ARMASIÑAMÄKITI

  • Mä chachaw jiwat esposapan fotonakap amigonakapar uñachtʼayaski

    Kunanakatï jiwat familiarapar amtaykaspa ukanak lurañaw waljanirojj yanaptʼi.

  • Jiwat familiaraman fotonakapsa cosasanakapsa, fácil uñjkañ cheqaruw usktʼasisma. Jan armkañ fechanaksa, mä cuadernoruw qellqtʼasisma. Ukaw jupat jan sint llakisiñatak yanaptʼiristam.

  • Familiaramar amtayktam uka cosasanakjja, sum imasiñamawa, jan sint llakitäjjäta ukhaw ukanak uñjjattʼasma.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Uñtam qhepa toqeru, amuythapisirakim nayra maranakatsa” (Deuteronomio 32:7).

10) MÄ JUKʼA KUSISTʼAÑATAKIW TIEMPO APSTʼASIÑAMA

  • Inas vacacionat mistchisma.

  • Janitï uk lurañajj jumatakjamäkchi ukhajja, chuym qhanartʼayasiñatakiw mä uruksa jan ukajj pä ursa tiempo apstʼasisma. Inas viajchisma, museonakar sarchisma, jan ukajj amigonakamampiw pasiytʼir sararakisma.

  • Lurañanakam mä jukʼa mayjtʼayañas yanaptʼarakiristamwa.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Jutapjjam, yaqha cheqar sarañäni, mä chʼusa lugararu, ukhamat mä jukʼa samartʼañataki” (Marcos 6:31).

11) YAQHANAKARUW YANAPTʼAÑAMA

  • Mä tawaqo warmiw mä jilïr warmir qhatun yanaptʼaski

    Yaqhanakar yanaptʼañajja, jukʼamp kusisit jakasiñatakiw yanaptʼätam.

  • Familiaraman jiwatapat llakitäpki ukanakaru, mä arunjja, amigonakamaru familiaranakamaruw nayraqat yanaptʼasma. Jupanakajj kunja llakitäpjjesa uka toqetwa maynimp parltʼasiñ munasipkaspa.

  • Yaqhanakar yanaptʼañasa chuymachtʼañasa, wasitat kusisitäñatakiw yanaptʼätam.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Katoqañat sipansa churañanwa jukʼamp kusisiñajj utji” (Hechos 20:35).

12) KUNAS NAYRANKAÑAPA UKWA AMUYTʼASIÑAMA

  • Familiaraman jiwatapajja, kunas jakañ vidan nayrankañapa uk amuytʼasiñatakiw yanaptʼiristam.

  • Kunanaksa jakäwiman luraskta ukwa amuytʼasiñama.

  • Wakischi ukhajja, kunas nayrankañapa uk amuytʼasisajj ukarjam lurañatakiw chʼamachasiñama.

BIBLIAJJ KAMSISA: ‘Kusisiñaru sarañat sipansa, jiwirin utapar sarañaw jukʼamp walejja. Jiwañajj taqe jaqenakan tukuyäwipawa, ukwa jakirinakajj amuytʼasipjjañapa’ (Eclesiastés 7:2).

¿KUNANAK LURAÑAS YANAPTʼIRISTAM? | AMTAÑATAKI

  • 1) FAMILIARANAKAMAMPI AMIGONAKAMAMPIW YANAPTʼAYASIÑAMA

    Qhawqha tiempos mayninakampïñ munta, qhawqha tiempos sapakïñ munarakta uk sum amuytʼasiñamawa.

  • 2) MANQTʼASIÑAMAWA, EJERCICIONAKSA LURAÑAMARAKIWA

    Sano manqʼanak manqtʼasiñamawa, walja um umtʼasiñamawa, ejercicionaksa lurañamarakiwa.

  • 3) SUM IKTʼASIÑAMAWA

    Wal llakisitam laykuw jukʼamp qaritäsma, ukatwa sum iktʼasiñama.

  • 4) KUNAS YANAPTʼIRISTAM UK JUMAPACHPAW AMUYTʼASIÑAMA

    Maynin jiwatapat janiw taqenis mä igualak llakisktanti, ukatwa kunas yanaptʼiristam uk jumapachpa amuytʼasiñama.

  • 5) JANIW VICIONAKAR YATINTAÑAMÄKITI

    Alcoholan umañanak sint umañasa, drogasiñasa, kunayman jan waltʼäwinakaruw apiristam.

  • 6) JANIW INA CHʼUSAR TIEMPO APTʼASIÑAMÄKITI

    Awisajj inas jachañsa llakimat parlañsa munchïta, ukajj walikïskchisa, yaqhanak lurañatakiw tiempo apstʼasiñamaraki.

  • 7) LURAÑANAKAM LURASKAKIÑAMAWA

    Sapür lurañanakam luraskakïta ukhajja, janiw jiwat familiaramat sint llakisjjätati.

  • 8) JANIW WALI WAKISKIR AMTANAKAR JANKʼAK PURIÑAMÄKITI

    Janïr wali wakiskir amtanakar purkasajja, mä mara jan ukajj jukʼamp tiempow suytʼañama, ukhamat jan arrepentisiñataki.

  • 9) JANIW FAMILIARAMAT ARMASIÑAMÄKITI

    Familiaraman fotonakapsa cosasanakapsa uñjkañ cheqaruw usktʼasisma. Jan armkañ fechanaksa, mä cuadernoruw qellqtʼasisma.

  • 10) MÄ JUKʼA KUSISTʼAÑATAKIW TIEMPO APSTʼASIÑAMA

    Mä uruksa jan ukajj mä qhawqha horanaksa, mä jukʼa kusistʼañatakiw tiempo apstʼasiñama.

  • 11) YAQHANAKARUW YANAPTʼAÑAMA

    Familiaraman jiwatapat llakitäpki ukanakaru, ukhamarak yaqhanakar yanaptʼañajja, wasitat kusisit jakasiñatakiw yanaptʼätam.

  • 12) KUNAS NAYRANKAÑAPA UKWA AMUYTʼASIÑAMA

    Kunsa jakäwiman luraskta ukwa amuytʼasiñama. Wakischi ukhajja, kunas nayrankañapa uk amuytʼasisajj ukarjamaw lurañama.

Qhana arunjja, janiw familiaramar jankʼak armkätati. Ukampis aka yatichäwin uñjawayktan uka ewjjtʼanakarjam lurañajja, waljaniruw yanaptʼawayi. Cheqas walja yanaptʼanaka ewjjtʼanakaw utjaspa, ukampis jumatï aka 12 ewjjtʼanakarjam lurañatak chʼamachasïta ukhajja, janiw jiwat familiaramat sint llakisjjätati.

a ¡Sartapjjañäni! sat aka revistajj janiw kunjamsa qollayasiñama uk siskiti.

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki