Taqi chuym luqtasa Diosar kusisiyapxañäni

“Munat wawaxay, yatiñanïmaya, nayarux kusisiyitätawa; ukhamatwa arsusïxa nayar [‘qallasirijarusa’, NM].” (PRO. 27:11.)

1, 2. 1) ¿Supayan kuna qallasïwipatsa Job librox parli? 2) Job tatan urunakapat jichhakamas Supayax yantʼaskakistuwa, ¿kunatsa ukham sissna?

DIOSAT jithiqtayañ laykuw Supayax Job tatar yantʼäna. Wawanakapsa yänakapsa qʼal tukjäna, ukatxa niya jiwirjam usuntayäna. Job tatar yantʼañatakix akham sasaw kʼarinak parläna: “Mä jaqixa jakañapa qhispiyasiña laykuxa kunsa lurakispawa” sasa. Ukhamasti, janiw Job sapatak parlkänti, jan ukasti yaqha jaqinakampitwa parlaskäna, ukat jichhakamaw uka jan walin uñjastanxa. Ukham qallasitapatwa Jehová Diosax Job luqtirijar yantʼamsay sasin Supayarux säna (Job 2:4).

² Ukat niya suxta pataka maranak qhipatwa Salomonax Diosan amuytʼayatäsin akham sarakitayna: “Munat wawaxay, yatiñanïmaya, nayarux kusisiyitätawa; ukhamatwa arsusïxa nayar [‘qallasirijarusa’, NM]” sasa (Pro. 27:11). Ukhamasti, uka urunakkamas Supayax Jehová Diosar qallasiskakïnwa. Ukatxa, alaxpachat jaquqanitäxasinsa, mä arunxa, 1914 marat qhiparus Diosan luqtirinakaparux yantʼaskakïnwa, ukwa apóstol Juanax mä unañchäwin uñjatayna. Ukhamasti, niyakixay aka qhip qhipa urunakax munañaparjam apnaqatächixa, walpun Supayax Diosat apaqañ munistu (Apo. 12:10).

3. ¿Kuna askinaksa Job librot yatiqañäni?

³ Ukhamasti, kuntï Job librox parlki ukanak kimsa tuqit yatxataskakiñäni: 1) Khitis chiqpachansa jaqinakar uñisi ukat Diosan markapar aynachtʼayañ muni, ukwa Job tatan tʼaqhisitapax uñachtʼayistu. 2) Diosampi sum apasisaw kuna yantʼanakarus atipañäni. Ukatsti, 3) kuna jan walinakar atipañsa Diosaw Bibliampi markapampi ukat qullan ajayupampi yanaptʼistani, kunjamtï Job tatar yanaptʼkäna ukhama.

Khitis chiqpach uñisirisax uk janipun armañäniti

4. ¿Khitis jan walinakar aptʼawayistu?

⁴ Jan walinak uñjasaw jaqinakax wal llakisipxi, ukampis kunatsa uka jan walinakax utjpacha ukxa janiw amuyapkiti. Mä arunxa, janiw Supayan jaqinakar tʼaqhisiyatap amuyapkiti, janis uka Supayax utjkaspa ukham amuyapxi. Maysa tuqitxa, jaqinakpacharakiw Diosat jithiqtasax kunayman jan walinakan uñjastanxa. Amtañäni, Adán ukat Eva sat nayrïr awk taykasaw Diosat jithiqtasax jan walir saranukupxatayna. Ukatwa jichhakamas kunayman llakinakar purtʼastanxa. Ukampis amtañäni, Supayaw Diosar kutkatañapatakix Evar sallqjäna. Ukhamasti, wali llakinakampi phuqantat aka ñanqha pachax uka Supayan uñstayatawa, ukat jupan apnaqatarakiwa. Ukat niyakixay ‘akapach diosächixa’, jaqinakax jupar uñtasitaw sarnaqapxaraki: wali jachʼa jachʼa tuktʼata, jaqi masiparus jiskʼachiri, nuwasiri, kʼumisiri, jan sinttʼasiri ukat kutkatasiri ukham chuymanïpxiwa (2 Cor. 4:4; 1 Tim. 2:14; 3:6; Santiago 3:14, 15 liytʼasiñapawa). Ukatwa política tuqinsa yupaychäwinak tuqinsa jan walinakax utji. Chiqans janiw ukakïkiti, uñisiña, michʼasiña ukat qullq chhaqtayaña ukakiw kawkinsa utjaski, ukatwa kunayman llakinakan uñjastanxa.

5. Kunatsa jan walinakax utji uk sum yatxatasinxa, ¿kun lurañas wakisispa?

⁵ Ukampis kunatsa jan walinakax utji ukxa, sumwa Diosan luqtirinakapax amuytanxa, chiqas uk yatiñax wali askiwa. Ukhamasti, khitis chiqpach uñisirisaxa ukxa, ¿janit jaqinakar yatiyañ wal munkasma? Jehová Diosax niyaw Supayarusa jupan apnaqat jan wali jaqinakarus tukjani. Ukhamasti, ¿janit yaqhanakar uk yatiyañ wal munkasma?

6, 7. 1) ¿Khitis Diosan yupaychirinakapar wal tukjañ muni? 2) ¿Kunsa Eliú chachat yatiqassna?

⁶ Supayax janiw akapacharuki jan walinak apankiti, jan ukasti Diosan markaparus kunayman tuqitwa aynachtʼayañ munistu. Ukatwa Jesusax apóstol Pedror akham säna: “Simón, Simón, amuyasim, Supayax mayiwa jumanakarux trigjam jawqʼsuñataki” sasa (Luc. 22:31). Ukhamasti, khitinakatix Criston kayup arktan ukanakaxa, kunayman tuqit yantʼataw uñjasiñäni. Pedrox sum uk amuyäna, ukatwa akham säna: “Supayasti mä leonar uñtataw warartʼasisa sarnaqaski khitiru manqʼantañatakisa” sasa. Ukat Pablox akham sarakïnwa: “Taqi khitinakatix Cristo Jesusar katuyat jakañ munapki ukanakax tʼaqhisiyatäpxaniwa” sasa (1 Ped. 5:8; 2 Tim. 3:12).

⁷ Ukhamasti khitis chiqpach uñisirisaxa, uk janipun armañäniti. Ukat jilat kullakanakax jan walinakan uñjasipki ukhaxa, ¿kunjamatsa uk jan armasitas uñachtʼaysna? Kunjamtï Eliú chachax Job tatar wali munasiñampi yanaptʼkäna ukham yanaptʼañasawa, janiw yaqhachañasäkiti. Kunapachatï mä jilatar jan ukax kullakaru Supayar saykatañ yanaptʼktan ukhaxa, wali askiwa (Pro. 3:27; 1 Tes. 5:25). Jilat kullakanakatï Diosat jithiqtapxaspa ukhaxa, janipuniw walïkaspati, wal jupanakar yanaptʼañ muntanxa, ukhamatwa Jehová Diosarus kusisiyarakiñäni.

8. ¿Kunatsa Job tatax Supayan yantʼatpachas Jehová Diosar jachʼañchaskakïna?

⁸ Amtañäni, Job tatax uywampiw jakasïna, uka uywanakwa Jehová Diosar yupaychañatakix luqtarakïna, ukampis Supayax uka uywanakwa nayraqat qʼal tukjaraqäna. Job 1:5 jiskʼa tʼaqanxa akham siwa: “Job chachax [...] wali alwata sartasinwa sacrificionak naktʼayasin luqtirïna, ukhamata sapa mayni jupanakaxa juchanakapata qʼumachatäñapataki. Ukhamasti Job chachaxa lurirïnwa wawanakapaxa inampisa chuymanakapana jan walinaka amtasinxa Dios contra jucha lurapxaspa uka amuyasina” sasa. Ukhampunwa Job tatax Jehová Diosar luqtirïna. Ukampis tʼaqhisiñ qalltkäna ukhaxa, jan kunaniw uñjasïna. Janiw Diosarux ‘qamirkankañampi jachʼañchxänti’ (Pro. 3:9). Ukampis ¿ukhamakit qhiparäna? Janiwa, arunakampix Jehová Diosar jachʼañchaskakïnwa.

Jehová Diosar jukʼamp jakʼachasipxañäni

9. ¿Kunas jiwasatakix taqi kunat sipansa wali askixa?

⁹ Wayn tawaqunakasa chuymaninakasa ukat usutanakasa kʼumaranakasa jan ukax qamirinakasa pisinkirinakasa, taqiniw Diosampix sum apassna, ukaw taqi kunat sipansa wali askixa. Ukarakiw kuna jan walinakar atipañsa Jehová Diosar kusisiyañsa yanaptʼistani. Ukat awisax machaqanakas Diosat yatxatasax jan axsartʼasaw taqi chuyma Dios tuqit saytʼasipxaraki.

10, 11. 1) ¿Kunsa mä kullakax Diosat jithiqtayañ munatax luräna? 2) ¿Uka kullakax kunsa uñachtʼayäna?

¹⁰ Jichhax mä kullakat parltʼañäni, Valentina Garnovskaya satawa, jupax Job tatjamarakiw jan wali tiemponakan Jehová Diosar taqi chuym luqtatayna. 1945 maranxa, Valentinax 20 maranïnwa, ukhaw mä jilatax jupar Bibliat yatiyatayna. Ukat pay kutimpi Biblia tuqit parlasax janiw mayampsa jikisxapxataynati. Ukampis mä qhawq yatxatasakiw Valentinax uta jakʼankirinakar Bibliat yatiyañ qalltatayna. Ukatwa juparux katuntapxatayna, ukat munkir jan munkirwa kimsaqallq maranaka wal irnaqayapxatayna. Ukat 1953 maran mistxäna ukhaxa, jankʼakiw Dios tuqit yatiyirix sararakïna. Ukampis yatiyir saratapatxa wasitampiw tunka marataki katuntapxatayna. Ukat mä qhawqha tiempotxa yaqha chiqaruw apxapxäna. Ukanxa, mä qhawqha kullakanakaw utjäna ukat uka kullakanakax mä Biblia imasipxatayna. Mä urux uka Biblia Valentinar mä kullakax uñachtʼayatayna. ¡Uk uñjasax wal kusisïna! Amtañäni, 1945 maran mä jilatax jupar yatiykäna ukhakiw mä Biblia uñjatayna.

¹¹ Ukampis 1967 maranwa antutxapxäna, ukhaw Jehová Diosar jakäwip katuyasisin bautisasxäna. Ukat pä marakiw Diosan arunakapat yatiyirix saräna. Kunattix 1969 maranxa, kimsa maratakiw katuntapxarakikitayna. Ukham jan walin uñjaskasas Diosan arunakapat yatiyaskakïnwa. Ukat 2001 maran jiwañapkamax pusi tunka pusiniruw Diosan markapar mantañ yanaptʼawayatayna. Valentinax 21 maranakaw katuntata uñjasiwayi, ukhamaw tʼaqhisiwayi. Ukampis janipuniw Diosat jithiqtañ munkänti, ukatwa taqi kuns aptʼasiwayi ukat katuntatas uñjasiwayaraki. Niya jiwañampïxan ukhax akham sänwa: “Janipuniw mä utsa jikxatawaykti, taqi yänakajax mä maletarukiw manti, ukampis Jehová Diosar luqtasax wal kusista” sasa. Ukhamaw Valentinax Supayan kʼarïtap uñachtʼayawayi. Amtañäni, khiti jaqis jan walinakan uñjasisax Diosat jithiqtxakiniw sasaw Supayax säna (Job 1:9-11). Ukhamasti Jehová Diosax Valentinatxa walpun kusispacha ukat kunapachatï jiwatanakax jaktanxapxani ukhaw Valentinax jaktanxani, uka urxa wal Diosax suyaskpacha (Job 14:15).

12. ¿Kunatsa Jehová Diosampix sum apastanxa?

¹² Jiwasax Jehová Diosar wal munastanxa, ukatwa Jupampix wali sum apastanxa. Kunjam Diosas ukat kunsa jiwasatakix amti ukarjam sarnaqañatakiw wal chʼamachasiraktanxa. Janiw kunjamtï Supayax siski ukham chuymanïktanti. Taqi chuymaw Dios Awkirux munastanxa, ukatwa jan kun suyasak luqttanxa. Yantʼatas janirakiw Diosat jithiqtktanti. Ukat sum sarnaqañäni ukhaxa, Jupaw ‘imarakistani’ (Pro. 2:8; Sal. 97:10).

13. Kuntï Jupa layku lurktan ukxa, ¿kunjamsa Jehová Diosax uñji?

¹³ Chiqansa, wal Jehová Diosan sutip jachʼañchañ muntanxa, ukampis awisax janikiw chʼamax utjasxiti. Awisax janiw qhawqtï lurañ munktan ukax phuqañjamäxaspati. Ukampis Jehová Diosax chuymas sum yati, janiw luratanakasaki uñjkiti. Jan ukasti, kuna amtampitï lurktan ukaw Jupatakix luratanakasat sipansa jukʼamp askixa. Job tatax wali llakitas uñjaskchïnxa, Jehová Diosan yatichäwinakap wal munasta sasaw kʼari chuymachirinakapar säna (Job 10:12; 28:28 liytʼasiñapawa). Chiqansa, Elifaz, Bildad ukat Zofar sat jaqinakax janiw Dios tuqit chiq parlapkänti. Ukatwa Jehová Diosax jupanakataki wal colerasïna, sasaw Job libron qhipa jaljapax parli. Ukampis Job tatarux wali sum uñjäna, pusi kutiw ‘nayan servirija’ sasin säna. Ukatwa uka kʼari chuymaninakataki mayirapim sasin sarakïna (Job 42:7-9). Ukhamasti, Dios nayraqatan sum uñjatäñatakiw wal chʼamachasiñasa.

Chiqa chuyman luqtirinakaparuw yanaptʼi

14. ¿Kunjamatsa Jehová Diosax Job tatar amuytʼayäna?

¹⁴ Job tatax inas sinti jan walinakan uñjasisax chuymapan jan walinak amuychïna, ukampis janipuniw Jehová Diosat jithiqtkänti. Ukat akham sasaw säna: “Nayax, Dios Tata, jumatxa yanapwa maysma, ukampis janiw jumax istʼkistati. [...] Jan khuyaptʼayasisaw arknaqarakistaxa” sasa. Ukatxa, jan juchanïtap uñachtʼayañatakiw wal chʼamachasïna, ukatwa akham sarakïna: “Jumax yatisktawa nayan jan juchanïtaxxa” ukat “janiw khitiru ñanqha lurataxas utjkiti, mayisitaxas qʼumäskarakiwa” sasa (Job 10:7; 16:17; 30:20, 21). Ukampis Jehová Diosax munasiñampiw Job tatar yanaptʼäna. Jaqix Diosat sipansa kunja jiskʼakis ukwa walja jisktʼanakampi sum amuytʼayäna. Ukat Job tatax iyaw sasaw sum amuytatasïna (Job 40:8; 42:2, 6 liytʼasiñapawa).

15, 16. ¿Kunjamsa Jehová Diosax jiwasar yanaptʼarakistu?

¹⁵ Jichhürunakanxa ukhamarakiw Jehová Diosax munasiñampi yanaptʼistu. Ukat yaqha askinakwa katuqaraktanxa. Sañäni, Jesusax jiwas laykuw jakañap aptʼasiwayi, ukatwa Diosax juchanakassa pampacharaki ukat pantjasirïkasas Juparux wali sum jakʼachastanxa (Sant. 4:8; 1 Juan 2:1). Ukatxa, yantʼanakar atipañatakix qullan ajayupwa mayiraksna ukat churistaniwa. Maysa tuqitxa, Arupwa churarakistu, ukhamasti sum yatxatasin wal amuytʼañäni ukhaxa, jan walinakar saykatañatakix wakichatäñäniwa. Ukhamatwa, kunatsa taqi kunxar Munañani jachʼa Diosaxa ukat kunjamatsa Jupar taqi chuym luqtsna taqi ukanak amuyañäni.

¹⁶ Ukatxa, Diosan markapankañax wali askirakiwa, Jupaw Amuyasiri Chiqapa Uywata tuqix arunakapat sum tiempopar yatichistu (Mat. 24:45-47, MT). Uraqpachanxa, niya 100.000 tamanakaw utji, ukanwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapax suma yatichäwinak katuqtanxa, ukhamata kunayman yantʼanakar saykatañataki. Uk sum amuytʼañatakix Sheila sat mä tawaqitat parltʼañäni, jupax Alemania markanwa Diosar luqtaski.

17. Kunjamsa Jehová Diosax markap tuqi yatichistu uk mä uñachtʼäwimpi qhanañchtʼma.

¹⁷ Mä urux yatichirin anqar mistuñapkamaw yatiqir masinakapax tabla ouija satäki uk apsupxatayna. Uk uñjasax jankʼakiw Sheilax anqar mistxatayna ukat kuntï masinakapax lurapxäna ukxa qhipatwa yatiyapxäna. Yaqhipax saxranakan mulljataw wali sustjata anqar chhuksxapxatayna. Ukampis ¿kunas Sheilar jankʼaki mistxañ yanaptʼpachäna? Jupax akham siwa: “Mä qhawqha urunak nayrakiw tabla ouija satäki uka jan walit mä tantachäwin parlasïna. Ukat kunas jan walïki ukxa sum amuyasta. Ukampis nayax Jehová Diosaruw kusisiyañ munayäta kunjamtix Proverbios 27:11 jiskʼa tʼaqax siski ukhama” sasa. Ukhamasti, Sheilax tantachäwinakar sarasin sum istʼasaw ukanak yatiqäna. Jiwasax ukham lurañasarakiwa.

18. ¿Kunsa sapa maynis lurañ muntanxa?

¹⁸ Ukhamasti, kuntï Diosan markapax yatichki ukarjampun sarnaqañataki chʼamachasipxañäni. Tantachäwinakar sarañsa Bibliat yatiqañsa Diosat mayisiñsa Bibliat apstʼat qillqatanak liyiñsa ukat yatxattʼat jilat kullakanakampi sum apasiñsa janipuniw armasiñasäkiti. Ukhamatwa sum sarnaqañatakix yanap jikxatañäni. Ukatxa janipuniw Qullan Awkisat jithiqtañasäkiti, ukwa Jupax sapa maynit suyi. Jiwasatakix Diosan sutip jachʼañchañasa Jupat jan jithiqtas sum sarnaqañasa ukat chuymap kusisiyañas wali askipuniwa.

¿Amttati?

• ¿Supayax kuna jan walinakarus aptʼistu?

• ¿Kunas jiwasatakix taqi kunat sipansa wali askixa?

• ¿Jehová Diosampi sum apasiñatakix kun lurañasasa?

• ¿Kuna tuqinakatsa Jehová Diosax jiwasar yanaptʼarakistu?

[8 janan fotopa]

¿Kuntï jumax Dios tuqit yatxatkta ukanak yaqhanakar yatiyañ muntati?

[9 janan fotopa]

¿Kunjamatsa jilat kullakanakar Diosat jan jithiqtapxañapatakix yanaptʼsna?

[10 janan fotopa]

Valentinax janipuniw Diosat jithiqtañ munkänti, ukatwa taqi kunsa aptʼasïna