Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • w13 8/1 págs. 3-7
  • Pornografía uñchʼukiñajj ¿Walikïskpachati?

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Pornografía uñchʼukiñajj ¿Walikïskpachati?
  • Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2013
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • ¿Kunjamsa pornografía uñchʼukiñajj maynir jan waltʼayaspa?
  • ¿Kunjamsa pornografía uñchʼukiñajj familiar jan waltʼayaspa?
  • ¿Diosan Arunakapajj pornografía uñchʼukiñat kamspachasa?
  • ¿Pornografía uñchʼukiñax kunatsa jan walïki?
    Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi: Payïr libro
  • Supayan mä trampapat jarkʼaqasipjjañäni
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2019
  • Esposomatï pornografía uñchʼukchi ukhajj ¿kunsa lurasma?
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2023
  • Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2012
Jukʼamp uñjañataki
Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2013
w13 8/1 págs. 3-7

NAYRÏR JANAN PʼEQEÑCHÄWIPA

Pornografía uñchʼukiñajj ¿Walikïskpachati?

Akapachajj qʼañu luräwinak uñchʼukiñamp (pornografía)a phoqhantatawa. Ukasti, televisionana, Internetana, periodiconakana, videonakana, revistanakana, anatañatak videonakana, jichhak uñstki uka celularanakana ukat yaqha ukhamanakanwa jikjjatasi. Ukat Internetnam ukanak aptʼayasiñas utj-jjarakiwa. Taqe ukanakajj jichhürunakan walikïkaspas ukham jaqenakajj amuyjjapjje. Ukat urut urutjamaw jukʼampi pornografía uñchʼukiñ munjjapjje, janipuniw kunapachas ukham uñjasirïkanti (“Pornografía toqet yatiyäwinaka” sat recuadro uñjjattʼäta).

Ukat jaqenakan amuyunakapas mayjtʼaskarakiwa. Uka toqet Gail Dines sat mä yatichirejj akham qellqatayna: “Pornografía toqet parlkasajj kunatï nayra tiempon sinti qʼañu luräwit uñtʼatäkan ukajj jichhürunakan janiw sinti jan walëjjeti” sasa.

¿Jumajj kamsasmasa? ¿Pornografía uñchʼukiñajj mä rat kusistʼañatakikiti, jan ukajj mä jan wali jiwayir venenjamacha?, jan ukajj ¿janich ni maynirïkisa? Jesusajj akham sänwa: “Taqe suma qoqajja suma achunakwa achu, jan suma qoqanakasti uka kikpa jan wali achunakarakwa achuraki” sasa (Mateo 7:17). Ukhamajj ¿pornografiajj kuna achsa achoqe? Uk jichhajj kimsa toqet amuytʼañäni.

¿Kunjamsa pornografía uñchʼukiñajj maynir jan waltʼayaspa?

YATJJATTʼATANAKAJJ KAMSAPJJESA: Ukar yatintañjamawa, cheqas droganakamp qolljasiñar yatintatäpki ukar uñtasitaw sasaw yaqhep yatjjattʼatanakajj sapjje.

Brayanatb parltʼañäni, jupajj Internetnam pornografía uñchʼukiñar yatintatänwa, jupajj akham siwa: “Wal uñchʼukiñ muniriyäta ukat janiw jitheqtirjamakayätti. Ukar jan mantjjasajj wal khathatirïta pʼeqes wal usurakirïtu. Uk jaytañatakejj wal chʼamachasiwayta ukampis walja maranakatwa uk jaytawayta” sasa.

Pornografía uñchʼukiñar yatintatäpki ukanakajj janiw arsusipkiti. Ukat mayj mayjaw sarnaqapjje. Ukat jan phenqʼachayasiñatakejj mayninakatsa jitheqtapjjaspawa ukat llakita jan ukajj colerataw jikjjatasipjjaspa. Yaqhepanakajj jiwañ munapjjarakispa. Jichhajj Sergiot parltʼarakiñäni, sapa kutiw pornografía uñchʼukiñatak Internetat celularapar apaqerïna, jupajj akham siwa: “Janiw khitimpis parlañ munirikayätti, ukat jan kun lurirjama, jucharara, sapaki ukat katuntatjamaw amuyasiyäta. Yanap thaqhañsa phenqʼasirakirïtwa” sasa.

Ukat jan munkasa akatjamata mä jukʼa uñchʼukiñajj aynachtʼayarakistaspawa. Uka toqet comité del Senado de Estados Unidos satäkis ukanakatak parlkasajj Judith Reisman sat yatjjattʼat mä warmejj akham sänwa: “Uñchʼukiñatak lurat pornografiajja, lejjwiruw jan waltʼayi ukat jan armkayawa, janis munkstanjja jankʼak katoqasajj memoria bioquímica satäkis ukankaskakispawa [...] ukat chʼamawa jan ukajj jan chhaqtayañjamarakiwa” sasa. Susan 19 marani mä tawaqojja, akatjamatwa Internetan pornografía uñjatayna, jupajj akham siwa: “Kuntï uñjawaykta uk janipuniw armirjamäkti. Awisajj akatjamatwa pʼeqer jutitu. Janjamakiw armkäti” sasa.

UKHAMAJJA: Pornografiajj mä esclavorjamaw katunti ukat jan waltʼayarakiwa (2 Pedro 2:19).

¿Kunjamsa pornografía uñchʼukiñajj familiar jan waltʼayaspa?

YATJJATTʼATANAKAJJ KAMSAPJJESA: “Pornografía uñchʼukiñajj jaqechatanakaru ukat familianakaruw aynachtʼayi” sasa. (The Porn Trap [Las trampas del porno], de Wendy y Larry Maltz.)

Pornografía uñchʼukiñajj jaqechatanakaru ukat familianakaruw jan waltʼayi, kunattejj...

  • janiw purapat atinisiñajj utj-jjaspati, ni sums apasjjapjjarakispati, munasiñas thayarjjarakispawa (Proverbios 2:12-17).

  • mayni pachpakiw munañap thaqhaspa, chacha warmjam ikthapiñarus aynachtʼayaspawa ukat munasiñas janiw utj-jjarakispati (Efesios 5:28, 29).

  • jan wali lupʼïwinaka ukat uka kikpa lurañanakaruw maynir apaspa (2 Pedro 2:14).

  • kunjamtï uñjki ukham lurañapatakiw munkir jan munkir chachaparu jan ukajj warmiparu lurayañ munaspa (Efesios 5:3, 4).

  • yaqhamp sarnaqañaruw chʼamachaspa ukat janiw chachaparjamas ni warmiparjamas uñj-jjaspati (Mateo 5:28).

Jaqechatanakarojj Bibliajj akham ewjjtʼi: ‘Janiw yaqha chachampis jan ukajj yaqha warmimpis sarnaqapjjätati’ sasa (Malaquías 2:16). Cheqas maynitï ukham sarnaqaspajja, jaqechasïwiparojj qʼal aynachtʼayaspa, jaljtañaru ukat divorcioruw apaspa, ukat wawanakaparus aynachtʼayarakispawa.

Pornografiajj kunaymanitwa wawanakarojj aynachtʼayaspa. Qalltan Brayanat parltʼaniwaykayätan jupajj akham saskakiwa: “Tunka maranïkayäta ukhajja, anatkasinwa tatajan pornografía revistanakap katjaraqta. Ukat jamasatwa uka revistanak uñañ qalltayäta, ukampis kunatsa uñañ munayäta uk janiw amuyaskayätti. Ukhamatwa jachʼakam ukar yatintawayta” sasa. “Ukat khitinakatï waynitükasina jan ukajj tawaqetäkasin pornografía uñchʼukipki ukanakajja, ukhatpachwa maynimp ikthapiñ munjjapjjaspa ukat sarnaqäwipans mayjapjjarakispawa, ukat maynimpejj munkir jan munkirwa ikthapiñ munarakispa” sasaw uka toqet yatjjattʼatanakajj sapjje.

UKHAMAJJA: Pornografía uñchʼukiñajj sinti jan walipuniwa, munasiñsa chhaqtayiwa ukat llakinaka tʼaqhesiñanakakwa utjayi (Proverbios 6:27).

¿Diosan Arunakapajj pornografía uñchʼukiñat kamspachasa?

BIBLIAJJ AKHAM SIWA: ‘Aka oraqen jucha lurañanakamajj utjki ukanakasti jan utjjpanti: jan khitis yaqhampi wachoqa juchan sarnaqpati, janirak qʼañu luräwinaksa lurpati, janirak jañchipan munañanakapsa, ni jan wali amtatanakapsa lurpati, janirak michʼäpati, ukasti idolonakar yupaychañamp sasiwa’ sasa (Colosenses 3:5).

Jehovác Diosajj pornografía uñchʼukiñarojj wal uñisi. Ukat janiw sinti qʼomätap laykuki ukhamäkiti, jan ukasti chacharus warmirus ikthapiñ amtampiw lurawayistu, ukampis jaqechat chacha warminakakiw uk lurapjjañapa, ukat jupanakakiw wawanïpjjarakispa ukhamatwa wali kusisit jikjjatasipjjarakini (Santiago 1:17).

Ukhamajja, ¿kunatsa Jehová Diosajj pornografía uñchʼukiñar wal uñispacha? Uka toqet uñjañäni:

  • Pornografía uñchʼukiñajj jaqenakarojj wal aynachtʼayi uk Jehová Diosajj sum yati (Efesios 4:17-19).

  • Jupajj wal munasistu ukat janiw tʼaqhesiñas munkiti (Isaías 48:17, 18).

  • Jaqechatanakarusa ukat familianakarusa jan walinakat jarkʼaqañ wal muni (Mateo 19:4-6).

  • Mayninakar respetañasa ukat jakäwisan qʼoma sarnaqañaswa munaraki (1 Tesalonicenses 4:3-6).

  • Ukat kuntï wawanakanïpjjañasatak churawaykistu uk wali respetomp uñjapjjañaswa munaraki (Hebreos 13:4).

  • Ukat kunatï chacha warmjam ikthapiñ toqeta jan wali amuyunak utjaykaspa, mä arunjja, kuntï Supayajj ikthapiñ toqet jan wal amuyañas munki uk Diosajj sum yatiraki (Génesis 6:2; Judas 6, 7).

UKHAMAJJA: Pornografía uñchʼukiñajj Diosamp sum apasiñwa aynachtʼayi (Romanos 1:24).

Ukampisa, uka qʼañu luräwinak jan uñchʼukiñatak chʼamachasisipki ukanakat Jehová Diosajj wal khuyaptʼayasi. Uka toqet Bibliajj akham siwa: “Tatitojj munasiriwa, khuyapayasiriwa, janiw mäk [colerasirïkiti], khuyapayasiñan phoqhantatawa. Jupajj jiwasanakan laqʼätas yati, ñeqʼet luratäpjjatas yatiraki” sasa (Salmo 103:8, 14). Ukat Jehová Diosajj altʼat chuymaninakaruw Jupar jakʼachasipjjañapatak jawsaski ukhamat ‘khuyaptʼayasiña ukhamarak yanap katoqapjjañapataki’ (Hebreos 4:16; “¿Pornografía uñchʼukiñajj kunjamatsa jaytasispa?” siski uka recuadro uñjjattʼäta).

Walja jaqenakaw Diosan yanapap katoqawayapjje. Ukat kunjamsa jan walinak apanukusin jikjjatasipjjäna uka toqet Bibliajj akham siwa: “Jichhajj qʼomachatäjjapjjtawa, Diosarus katuyatäjjapjjaraktawa, Tatit Jesucriston sutiparu, ukhamarak Diosan qollan ajayup toqeraki” sasa (1 Corintios 6:11). Ukat ukhaman jikjjatasipki ukanakajj apóstol Pablotwa yateqasipjjaspa, jupajj akham sänwa: “Criston chʼamapampejj taqe kunaruw saykatirista” sasa (Filipenses 4:13).

Susan tawaqojja, pornografía qʼañu luräw uñchʼukiñ jaytanukuwayjjewa, jupajj akham siwa: “Jehová Diosakipuniw uka jan walinak jan uñchʼukiñatakejj yanaptʼaspa. Jupampitï irpayasiñäni ukat yanaptʼayasiñäni ukhajja, wali suma qʼoma jakäwiniñäniwa ukat Jupampis wali sumwa apasirakiñäni. Janipuniw jaytanukkistaniti” sasa.

¿Pornografía uñchʼukiñajj kunjamatsa jaytasispa?

Pornografía sat qʼañu luräw uñchʼukiñ jaytanukuñatak maynin chʼamachasitap ¿yattati? Kunas yaqhepanakarojj yanaptʼawayi uk jichhajj uñjañäni.

1. Diosar mayisiña.

Franz chachajj akham siwa: “Pornografía uñchʼukiñ jaytanukuñatakejj wali wakiskiriw Jehová Diosar yanapa mayisiñajja” sasa.

Cheqas ukanak jan uñchʼukiñataki ukat jaytañatakis Jehová Diosaw qollan ajayupamp yanaptʼi (Filipenses 2:13). Ukhamasti, khititï qollan ajayupamp yanaptʼayaski ukajj uka jan walinak jaytanukuspawa (Gálatas 5:16, 24).

2. Yaqhanakar yanap mayiña.

Julio chachajj akham sarakiwa: “Maynitï pornografía uñchʼukiñar yatintatächi ukhajja, phenqʼasiñat janiw khitirus arsuskaspasti, yanap thaqhañs ajjsarayasirakispawa. Sapakis uka jan walir atipjkaspa ukham amuyasispa. Ukampis janiw ukhamäkiti. Kunja wakiskirïtaynas maynin yanapap katoqañajj uk jichhakiw amuyasta. Ukatwa warmijar jan ajjsartʼayasis yatiyjjayäta. Ukjjarusti, mä atiniskay amigoruw yanap mayirakiyäta. Uk arsusiñajj wali chʼamapunïnwa, janipuniw ukhaman jikjjatasirïkti, ukampis kuna yanapatï wakiskäna uk katoqawaytwa” sasa.

Uka toqet arsusiñatakejj jan ajjsarirïña ukat jan pächasirïñaw wakisi. Ukampis munat amigonakampi, familiaranakamp sum apasiñataki ukat uka qʼañu luräwinak jan uñchʼukiñatakejj wakisipuniw arsusiñajja. Susan warmit amtañäni, jupajj akham siwa: “Uka toqet maynir yatiyjjasajj sumakiw jikjjatasjjayäta. Wali chʼamäkchïnsa qhepat wali kusisita, qʼoma chuymani ukhamaw jikjjatasjjayäta” sasa (Santiago 5:16).

3. Pornografía uñchʼukiñar kunanakas apiristam ukanakat amuyasiña.

¿Kuna lurañanakasa, amuyunakasa jan wali amuyunak utjayaspa? ¿Interneta? ¿Televisión sinti arumkam uñchʼukiña? ¿Revistanak liyiña? ¿Manqʼat awtjatäña, coleratäña, sapakïña, qaritäña jan ukajj yaqha ukhamanakacha? Juan chachajj akham siwa: “Kunanakas pornografía uñchʼukiñar apiristam uk amuyasiñamawa, ukat mä ajjtaskañ usükaspas ukham uñjañama” sasa. Ukat Jesusajj akham sarakïnwa: “Kupi nayramatejj juchar puriyirjamästam ukkhajja, apsusina jayar liwtam” sasa (Mateo 5:29).

Franz chachajj akham siwa: “Mä warmir jan wali amuyump uñtta ukhajja, jankʼakiw Jehová Diosar mayista ukat maysaruw uñtarakta” sasa. Ukat Diosat jan jitheqtir Job chachajj akham sarakïnwa: “Nayajj maya amtasta, ukasti akawa: Janipuni soltera tawaqonakarusa munapayañajja” sasa (Job 31:1).

4. Diosar yupaychañan chʼamachtʼasiña.

Franz chachajj akham saskakiwa: “Jan wali amuyunak apanukuñaw wakisi ukat Diosar serviñaw nayrankañapa” sasa.

Bibliajj akham sistuwa: “Kunatejj cheqäki, kunatejj maynïr aski uñjañäki, kunatejj wali sumäki, kunatejj qʼomäki, kunatejj munkañäki, kunatejj aytat luräwinakäki. Lupʼipjjam, taqe kunatejj sumäki yupaychañatakïki ukanakata. Kuntejj yatichapksma ukanak lurapjjam [...], sumankañ Diosasti jumanakampipunïniwa” sasa (Filipenses 4:8, 9).

a Pornografiajja, kawkïr fotonakantï, videonakantï, revistanakantï ukat yaqha ukhamanakan jan isini chachanakaru ukat warminakaru qʼañu luräwinak luraskir uñachtʼayki ukawa, ukat ukanak uñchʼukisin uka pachpa lurañ munapjjañapatak luratarakiwa.

b Yaqha sutinakampi uchatawa.

c Diosan sutipajj Jehová satawa sasaw Bibliajj yatichi.

PORNOGRAFÍA TOQET YATIYÄWINAKA

SAPA SEGUNDOJJ: niya 30.000 jaqenakaw Internetnam pornografía uñchʼukipjje.

SAPA MINUTOJJ: Internet toqnamjja, 1.700.000 jila mensajenakaw pornografía uñchʼukiñataki aptʼayasi.

SAPA HORAJJ: Estados Unidos markanjja, niya 2 videonakaw pornografía uñchʼukiñatak lurasi.

SAPA UROJJ: Estados Unidos markanakwa niya 2.000.000 videonak pornografía uñchʼukiñatak maytʼasipjje.

SAPA PHAJJSEJJ: Estados Unidos markanjja, sapa TUNKANIT LLÄTUNKA waynanaka ukat sapa tunkanit kimsa tawaqonakaw pornografía uñchʼukipjje.

SAPA MARAJJ: oraqpachan pornografía uñchʼukiñatak lurapki ukanakajj 100 WARANQ MILLÓN DOLARANAKWA jikjjatapjje.

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki