SARNAQÄWI
Diosar confiyirinakarojj janiw kunas jarkʼkiti
MAYNIMP parlktan ukajj kunjamsa wal yanaptʼawayistu uk taqeniw amtpachätanjja. 50 maranak nayrajja, Kenia markan mä amigojampiw ukham parltʼasipjjayäta. Jupampejj nina jakʼan qontʼatäsipkayätwa. Lupins lupjat walja phajjsinak viajisajja, religionat parlir mä película uñtasipkayäta. “Ukajj janiw kuntï Bibliajj yatichki ukarjamäkiti” sasaw amigojajj sitäna.
Ukham satapat nayajj larusiyätwa, janiw religionat yatitap yatkayätti. “¿Jumajj Bibliat yattati?” sasaw jisktʼayäta. Jupajj janiw kamskitänsa. Ukampis qhepatjja, mamajajj Jehová Diosan Testigopawa, jupaw mä qhawqhanak Bibliat yatichitu sasaw sitäna. Nayajj jukʼampiw yatiñ munayäta, ukatwa juparojj jukʼamp qhanañchtʼañapatak mayiyäta.
Uka toqet arumkamaw parlapjjayäta. Bibliarjamajj Supayaw aka mundo apnaqaski sasaw amigojajj qhanañchtʼitäna (Juan 14:30). Inas jumajj uk yatjjchiyäta, ukampis nayajj janiw uk yatkayätti, ukatwa uka toqet wal yatiñ munayäta. Munasiri cheqapar uñjiri Diosaw aka mundo apnaqaski sasin parlirwa nayajj istʼirïta. Kunanakatï paskäna ukanak uñjasajj janiw cheqaw sañjamäkänti. Nayajj 26 maranikïskchiyätsa, walja jan walinakwa uñjayäta, ukanakajj wal llakisiyitäna.
Tatajajj Estados Unidos markankir Fuerza Aérea ukanwa avionanak apnaqerïna. Ukatwa nayajj guerra nuclear utjañap jiskʼatpach yatjjayäta. Ejercitojj mä bomba nuclear antutañatakejj wakichtʼatäjjänwa, mä botón limtʼañakiw wakisïna. California markan universidadankayäta ukhaw Vietnam markan guerrajj apasïna. Nayajj universidadankirinakamp chikaw manifestacionanakar sarirïta. Policianakajj lawanakas aptʼataw arknaqapjjerïtu, gas lacrimógeno ukanak antutapjjatapatjja, ajjskatasa jan sum uñjasaw escapjjapjjerïta. Uka tiempon janiw kamachañjamäjjänsa, janiw kunas waltʼjjarakïnti. Politiconakarojj jiwayapjjänwa, protestanakasa chʼajjwañanakas wal utjarakïna. Jaqenakajj may maya amuyapjjatapat tʼaqanoqtatäpjjänwa, nayajj janiw kamachañs puedkayätti.
Londres markatwa África central toqer viajisipkta.
1970 maranjja, Alaska markat alay toqenkir costaruw trabajir sarjjta, ukan walja qollqe ganayäta. Ukatjja Londres (Inglaterra) markaruw viajiyäta, mä moto alasisajj jan kawkir puriñ amtaniw aynach toqer sarjjayäta. Mä qhawqha phajjsinakatjja África toqeruw puriyäta. Thak sarkasajj walja jaqenakaruw uñtʼayäta. Jupanakajj nayjamarakiw kunanakatï pasaskäna ukanakat escapañ munapjjäna, jan kuna llakiniw jakasiñ munapjjarakïna.
Kunanaktï uñjkayäta istʼkarakiyäta ukanakat amuytʼasajja, aka mundojj Supayan apnaqatätap Bibliajj qhanañchki ukajj cheqätapwa amuyjjayäta. Ukampis “Diosatï aka mundo jan apnaqkchejja, ¿kunarak luraskpacha?” sasaw jisktʼasiyäta.
Mä qhawqha phajjsinak qhepatwa uka jisktʼajajj qhanañchasjjäna. Ukhat jichhakamajja, walja chachanakampiru warminakampiruw uñtʼawayta, jupanakarojj wal munasirakta, kunaymanin uñjaskasas janiw cheqpach Diosat jitheqtapkiti.
IRLANDA DEL NORTE: “BOMBANAKANA BALANAKAN MARKAPA”
Londres markar kuttʼasajja, amigojan mamaparuw thaqayäta, jupaw mä Biblia churitäna. Tiempompejja, Ámsterdam (Países Bajos) markaruw sarjjayäta. Ukanwa mä jilatajj callen luzap jakʼan Biblia liyiskir uñjitäna. Jupaw Bibliat jukʼamp qhanañchtʼarakitäna. Uka qhepat Dublín (Irlanda) markankaskayäta ukhajja, Jehová Diosan Testigonakapan sucursalaparuw sarayäta. Irpantapjjetän ukhajja, wali experienciani Arthur Matthews jilataruw uñtʼayäta. Bibliat yateqañ munta sasaw jupar sayäta, ukatwa jupajj Bibliat yatichjjetäna.
Kuntï yateqkayäta ukajj chuymarupuniw purtʼitäna, Testigonakan lurat libronaksa revistanaksa liytʼapunirïtwa. Bibliatsa liytʼapunirïtwa. ¿Kunatsa jan walinakajj utji? ¿Khitis Diosajja? ¿Jiwjjtan uka qhepat jakañajj utjaskakiti? Uka jisktʼanakan qhanañchäwipjja, walja patak maranakaw akapachankir wali yatjjatat jaqenakajj thaqapjje, ukampis Testigonakan tantachäwinakapanjja, wawanakaw uka jisktʼanak qhanañchapjjäna, ukajj walpun musparayitäna. Niyakejjay uka markan Testigonakaruk uñtʼchiyätjja, amigonakajajj Testigkamakïnwa. Jupanakaw Jehová Diosar munasiñatakisa, munañap lurañ munañatakis yanaptʼapjjetäna.
Nigel, Denis ukat nayampi.
1972 maranwa bautisasta. Mä mara qhepat precursoräjjayätwa, Newry (Irlanda del Norte) markanwa mä jiskʼa markan sirvjjayäta. Qalanakat lurat mä uta alquilasiyäta, ukajj qollunak taypinkänwa. Uka jakʼankir vacanak nayraqataruw discursonak practikir sarirïta. Uka vacanakar kʼanuri uñjañajj wali atencionampis istʼapkitaspa ukhamänwa. Uka vacanakajj janis “¡mu!” sapkchitänjja, kunjamsa discurso istʼirinakarojj uñkattʼas parlirista uk practikañatakiw yanaptʼapjjetäna. 1974 maran precursor especialatwa uttʼayapjjetäna, compañerojajj Nigel Pitt jilatänwa, jichhakamas wali suma amigojäskakiwa.
Uka tiemponjja, Irlanda del Norte markan sinti jan waltʼäwinakaw utjäna. Yaqhep jaqenakajj “bombanakana balanakan markapa” sasaw uka markar sapjjäna. Sapürurakiw callenakan nuwasirinakatsa, francotiradores ukanakan disparapjjatapatsa, pistolanakamp jiwayirinakatsa, bombanak phallayirinakats istʼasirïna. Taqe ukanakajj religión toqeta, política toqet jan waltʼäwinak utjatapatwa pasäna. Ukampis niyakejjay protestantenakasa catoliconakas Testigonakan politicar jan mitisipjjatap yatipjjchïnjja, librekiw predicapjjayäta janirakiw añcha ajjsarañas utjkänti. Predicapkayäta uka jaqenakajja, kawkjanakansa, kuna horasanakas jan walinakajj utji ukanak yatipjjänwa, ukatwa jan uka cheqar sarapjjañajatak awisapjjerïtu.
Ukhamäkchïnsa awisajj jan waltʼäwinakan uñjasipjjarakirïtwa. Mä urojja, Dennis Carrigan sat mä precursor jilatampiw uka jakʼankir mä markar predikir sarapjjayäta. Ukanjja janiw mä Testigos utjkänti, mä kutikiw sarapjjarakiyäta. Mä warmejj Reino Unido markankir soldadonakäpkiristsa ukhamwa kʼarintapjjetäna, inas Irlanda markankir jaqenakjam jan parlapjjatajat ukham kʼarintapjjchitäna. Walpun ajjsarayasipjjayäta. Nanakatï soldadonakar munasiñamp uñjapjjerïskayätjja, jiwayapjjetaspänwa jan ukajj qonqorit disparapjjetaspäna. Dennis jilatampejj mä autobús suyasipkayäta, nanakakiw ukankasipkayäta, wali thayarakïnwa. Ukhamaruw cafeteriar mä auto jakʼachasiskir uñjapjjta, kʼarintapkitäna uka warmejj uka cafeteriankaskarakïnwa. Uka warmejj mistunisaw autonkir uka pä chachanakar parljjayäna, wali colerataw nanak toqer señaltʼas parläna. Uka chachanakajj wali kʼachatwa nanak toqer jakʼachasinipjjäna, kuna horasarus autobusajj pasi ukwa jisktʼapjjetäna. Autobusajj purinjjäna ukhajja, uka chachanakajj choferompiw parlapjjäna, ukampis kunsa parlapjjäna uk janiw istʼapkayätti. Nanakakiw uka autobusankapjjayäta, kun lurañatakiw markat anqar irpsuñ munapjjpachïstu sasaw amuyapjjayäta. Ukampis janiw kunas paskänti. Autobusat saraqayäta ukhajja, “uka chachanakajj nanakat kamsapjjtamsa” sasaw choferor jisktʼayäta. Jupajj akham sapjjetänwa: “Jan llakisipjjamti. Jumanakajj khitinakäpjjtasa uk nayaw jupanakar qhanañchta. Walikïsipkätawa” sasa.
Casarasipkta uka uru, marzo de 1977 marana.
1976 maranjja, Dublín markanwa mä asamblea de distritojja apasïna, ukanwa Pauline Lomax sat mä precursora especial kullakar uñtʼayäta, jupajj Inglaterra markatwa ukar visitir saratayna. Uka kullakajj Dios chuyma, humilde chuymani, munasiri ukhamänwa. Jupasa Ray sat jilapas jiskʼatpachaw Jehová Diosar uñtʼapjjatayna. Mä mara qhepatsti, Pauline kullakampejj casarasipjjayätwa, Ballymena (Irlanda del Norte) markanwa precursor especialat servisipkakiyäta.
Mä tiempojj Belfast, Londonderry ukat yaqha ajjsarkañ lugaranakanwa circuitot servipjjayäta. Qhawqsa jilat kullakanakajj Jehová Diosar confiyapjjäna, kunanaksa jupar serviñatakejj jaytapjjäna ukanak uñjañajj wali musparkañänwa, jupanakajj falso religionanakan yatichäwinakapwa apanukupjjäna, uñisiñanaksa, yaqhachasiñanaksa apanukupjjarakïnwa. Kunjamsa Diosajj jupanakar bendisïna jarkʼaqarakïna ukajj qhanaw uñjasirakïna.
Tunka maranakaw Irlanda markankayäta. 1981 maranjja, Galaad escuelaruw clase 72 ukar invitapjjetäna. Escuela tukuyatarusti Sierra Leona (África Occidental) markaruw khitapjjetäna.
SIERRA LEONA: POBRËKASAS DIOSAR CONFIYASIPKAKÏNWA
Mä utanjja, 11 suma chuymani misioneronakampiw jakapjjayäta. Uka utanjja mä cocinampi, kimsa bañompi, pä duchampi, mä telefonompi, mä lavadorampi, mä secadorampiw utjäna. Luzajj mä akatjamatakwa urun sapa kut jiwtʼiri. Techon walja jachʼa achakunakaw utjiri, sótano manqhansti cobra sat asirunakaw utjiri.
Guinea marka jakʼan apaskäna uka asamblear sarañatakiw mä jawir paskatasipkta.
Ukan jakasiñajj janis sumapunïkchïnjja, predicasajj wali kusisitäpjjayätwa. Jaqenakajj Bibliar respetapjjänwa, sumwa istʼapjjarakitäna. Waljanirakiw Bibliat yateqasajj Testigöjjapjjäna. Uka cheqankir jaqenakajja, “tata Robert” sasaw sapjjerïtu, Pauline esposajarusti “mama Robert” sapjjarakirïnwa. Ukampis qhepatjja sucursalatakiw wal trabaj-jjayäta, janiw añch predikir sarjjayätti. Ukatwa Pauline esposajarojj “mama Pauline” sisjjapjjäna, nayarusti “tata Pauline” sisjjapjjarakitänwa. Esposajajj ukham sapjjatapat wal kusisïna.
Sierra Leona markan predicañatak campañajj utjkäna ukaruw sarasipkta.
Uka jilat kullakanakat waljaniw pobrëpjjäna, ukampis kuntï necesitapkäna ukanak Jehová Diosajj churapunirïnwa, awisajj kunjamsa jupajj ukanak churäna ukajj musparkañänwa (Mat. 6:33). Mä kullakat nayajj amtasta, uka kullakajj jupatakisa wawanakapatakis uka urutak manqʼa alañatakikiw qollqenïna. Ukampis usutäkäna uka jilatar yanaptʼañatakiw taqpach uka qollqep churatayna. Uka jilatajj malaria usunïnwa, janirakiw uka usutak medicamentonak alañatakejj qollqenïkänti. Uka pachpa urojj mä warmiw kullakan utaparojj peinayasiñatak saräna, peinatapat pagarakïnwa. Sapa kutiw ukhamanakajj pasirïna.
NIGERIA: MACHAQ COSTUMBRENAKA
Llätunka maranakaw Sierra Leona markankapjjayäta. Ukampis qhepatjja, Nigeria markankir Betelaruw sarjjapjjayäta, uka sucursalajj wali jachʼänwa. Sierra Leona markanjamarakiw oficinan trabajiyäta, ukampis esposajatakejj ukankañajj janiw faciläkänti. Jupajj phajjsin 130 horanakaw predikirïna, Bibliat yateqerinakapat waljanirakiw nayrar sartasipkäna, ukampis Betelankjjasajja, jurnälaw mä chʼukuñ cuarton isinak arreglirïna. Yatinoqtañajj jupatak chʼamakïnwa, ukampis qhepatjja, kuntï jupajj lurkäna uk jilat kullakanakajj wal yuspärapjjatapwa amuyäna, ukatsti mayni betelitanakar chʼamañchtʼañatakiw chʼamachasirakïna.
Nigeria markan machaq costumbrenak uñjapjjayäta, waljanak yateqañaw wakisirakïna. Mä kutejja, Betelar ukhak purir mä kullakar presentañatakiw mä jilatajj oficinajar jutäna. Nayajj kullakar aruntañatakiw ampar churayäta, ukampis kullakajj nayraqatajaruw qonqortʼasïna. Nayajj wal musparayäta, kuntï Hechos 10:25, 26 ukat Apocalipsis 19:10 texton siski ukwa amtasirakiyäta. “¿Kamachäsa? ¿Kamsiristsa?” sasaw jisktʼasiyäta. Ukampis akham amuytʼasiyäta: “Betelarutï invitapjjchejja, kuntï Bibliajj siski uk yatpachawa” sasa.
Uk pasipan janis waltʼaskchiyätjja, kullakampejj parltʼaskakiyätwa, uka qhepatwa uka toqet jukʼamp yatjjatarakiyäta. Kullakajj kunjamtï uka markan yaqhep cheqanakan lurapki ukarjamaw luratayna, ukwa yatjjayäta. Chachanakas ukhamwa qonqortʼasipjjarakirïna. Uk lurañajj respet uñachtʼayañatakïnwa, janiw maynir adorañatakïkänti. Biblians ukham luririnakat parlarakiwa (1 Sam. 24:8). Cheqas janiw nayajj uk yatkayätti, walik kullakarojj jan kamskchiyätsa, arsutajampejj chuymap ustʼayiriskayäta.
Nigeria markanjja, walja maranak Jehová Diosar taqe chuym confiyapjjatap uñachtʼayir walja jilat kullakanakaruw uñtʼapjjayäta. Jupanakat maynejj Isaiah Adagbona satänwa.b Jupajj waynäkasaw Jehová Diosar uñtʼatayna, qhepatsti lepra usunïtapwa yatiyapjjäna. Ukatwa kawkjantï lepra usuninakajj jakapki uka coloniar khitapjjäna, ukampis ukan jupa sapakiw Testigöna. Jupajj jarkʼatas uñjaskchïnjja, lepra usuninakat 30 jila jaqenakaruw Testigöpjjañapatak yanaptʼäna, ukan mä congregación uttʼayarakïna.
KENIA: JILAT KULLAKANAKAJJ PACIENCIAMPIW UÑJAPJJETÄNA
Kenia markanwa jan awk taykan mä rinocerontempïskta.
1996 maranjja Kenia markaruw Betelan serviñatak khitapjjetäna. Kuntï qalltan jan armkañ viajijat sapkayäsma ukhat uka marakamajj janiw uka markar kuttʼkayätti. Betelarojj walja cercopiteco verde sat kʼusillusir mononakaw jutapjjeri. Uka mononakajj kullakanakan frutanakap lunthatasipjjerïna. Mä urojja mä kullakajj cuartopan ventanap jistʼaratwa jaytatayna. Kuttʼanisajja cuartopan walja mononakaruw uñjatayna, uka mononakajj manqʼanak apsusaw wal manqʼarasipkatayna. Kullakajj arnaqtʼasisaw cuartot tʼijsuwayjjäna, mononakajj sustukiw warartʼasis ventanat escapjjapjjarakïna.
Pauline esposajampejj suajili aru parlir mä congregacionaruw yanapir sarapjjayäta. Mä jukʼa tiempotjja, Librot Yateqañataki Taman Tantachäwi sarayañajatakiw mayipjjetäna (jichhajj Congregacionan Bibliat yatjjatañataki satäjjewa). Ukampis janiw suajili aru parlañ yatkayätti. Jisktʼanak sum liytʼañatakejj janïräkipanwa kunatï yatjjatasiñapäkäna uk wakichtʼasirïta. Ukampis maynitï qellqatäkäna ukarjam jan jaysirïna ukhajja, janiw kuns entiendirïkti. Ukhaman uñjasisajj wal llakisirïta, jilat kullakanakats wal llakisirakirïta. Jilat kullakanakajj qhawqha pacienciampisa humilde chuymampis uñjapjjetäna uk uñjañajj wali musparkañänwa.
ESTADOS UNIDOS: TAQE KUNANÏKASAS DIOSAR CONFIYASIPKAKIWA
Niya mä maraw Kenia markankapjjayäta. 1997 maranjja Brooklyn (Nueva York) markankir Betelaruw invitapjjetäna. Ukhamatwa taqe kunan markankjjapjjayäta, ukampis ukajj chʼamakïspawa (Prov. 30:8, 9). Ukhamäkchisa, akankir jilat kullakanakajj Diosar confiyapjjarakiwa. Jupanakajj jukʼamp qollqe jikjjatañat sipansa, tiempopampis utjirinakapampis kunanaktï Diosan markapajj lurki ukaruw yanaptʼapjje.
Taqe aka maranakanjja, kunaymanin jakasir jilat kullakanakajj kunjamsa Jehová Diosar confiyapjjatap uñachtʼayapjje ukwa uñjawayapjjta: Irlanda markanjja chʼajjwäwinakaw utjäna, África markanjja pobrëpjjänwa, janirakiw walja Testigonakajj utjkänti, Estados Unidos markansti taqe kunanïpjjarakïnwa, ukhamäkchïnsa Jehová Diosar confiyasipkakïnwa. Kunjamsa servirinakapajj kunaymanin jakaskasas jupar munasipjjatap uñachtʼayapjje uk uñjasajj wal Jehová Diosajj kusispacha.
Pauline esposajampiw Warwick Betelankasipkta.
Maranakajj ratukiw pasawayjje, jan ukajj kunjamtï Job 7:6 texton siskejja, maranakajj “telarat ratuk sawurit sipans jukʼamp ratukiw saraski”. Jichhajj Warwick (Nueva York) markanwa central mundial ukan trabajisipkta, ukankirinakajj cheqpachapuniw maynit maynikam munasipjjaraki. Jesucristo Reyisar yanaptʼasajj wali kusisitäpjjtwa, jupajj niyaw Diosat jan jitheqtirinakarojj walja bendicionanak churani (Mat. 25:34).
a Uka tiemponjja, uka sutimpiw asamblea regionalarojj uñtʼasïna.
b Isaiah Adagbona jilatan experienciapajja, La Atalaya del 1 de abril de 1998 revistanwa mistüna, páginas 22 al 27. Jilatajj 2010 maranwa jiwjjäna.