Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • bt 3 yatichäwi págs. 22-30
  • “Taqenirakiw espíritu santompi phoqtʼatäpjjäna”

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • “Taqenirakiw espíritu santompi phoqtʼatäpjjäna”
  • Diosan Reinopat phoqatpachaw yatiyasiñapa
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • “Taqeniw mä cheqanak tantachatäsipkäna” (Hechos 2:1-4)
  • “Sapa mayniw pachpa arupat parlir istʼapjjäna” (Hechos 2:5-13)
  • Pedrojj parlañatakiw saytʼasïna (Hechos 2:14-37)
  • “Sapa maynis Jesucriston sutipjjar bautisasipjjam” (Hechos 2:38-47)
  • ¿Khitin sutipxarus bautisasipxi ukat kunatsa?
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2010
  • “Diosan markapäjjapjjtawa”
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Apnaqäwipat yatiyaski 2014
  • Discipulonakajj espíritu santo katoqapjjäna
    Biblian yatichäwinakap yateqañäni
Diosan Reinopat phoqatpachaw yatiyasiñapa
bt 3 yatichäwi págs. 22-30

CAPÍTULO 3

“Taqenirakiw espíritu santompi phoqtʼatäpjjäna”

Pentecostés urun espíritu santo katoqapjjäna

Hechos 2:1-47 textot apstʼatawa

1. Pentecostés fiestan kunanakas pasäna uk qhanañchtʼam.

JERUSALÉN markan callenakapanjja, walja jaqenakapuniw utjäna.a Templonjja altaratwa jewqʼejj mistuskäna, ukañkamasti levita chachanakajj Salmos 113–118 (Salmos de Hallel) cantasipkäna. Jupanakat yaqhepajj inas mä parte cantapjjchïna, mayninakasti inas ukjjarojj jaysanipjjarakchïna. Jerusalén markan callenakapanjja, walja markanakat jutir jaqenakaw utjäna. Jupanakajj Elam, Mesopotamia, Capadocia, Ponto, Egipto ukhamarak Roma markanakatäpjjänwa.b ¿Kunas Jerusalén markan amtaspachäna? Pentecostés fiestaw amtasïna, mä arunjja “nayrïr achunak apthapiñ” uruw amtasïna (Núm. 28:26). Uka fiestajj sapa maraw cebada yawthapiñ tukuyaru ukhamarak trigo yawthapiñ qalltar apasirïna.

Kuna markanakatsa 33 maran Pentecostés fiestarojj sarapjjäna uk uñachtʼayañatak mä mapa. 1. Markanaka: Libia, Egipto, Etiopía, Bitinia, Ponto, Capadocia, Judea, Mesopotamia, Babilonia, Elam, Media, Partia. 2. Markanaka: Roma, Alejandría, Menfis, Siriankir Antioquía, Jerusalén, Babilonia. 3. Uma: mar Mediterráneo, mar Negro, mar Rojo, mar Caspio, golfo Pérsico.

JERUSALENANJJA JUDIONAKAN RELIGIONAPAW NAYRANKÄNA

Hechos libron nayrïr capitulonakapan parlki ukanakajja, jilpachajj Jerusalén markanwa pasäna. Uka markajj Judeankir qollunak taypinkänwa, Mediterráneo lamar qotatjja inti jalsu toqenkänwa, mä 55 kilometronak sarañana. Uka markajj Sion qollu patjjar uttʼayatänwa. Uka qolljja David reyiw 1070 antes de Cristo maran katuntäna, ukatjja uka cheqanwa jakjjäna, apnaqkäna uka markan capitalapjamwa ajllirakïna.

Sion qollu jakʼanjja yaqha qolluw utjarakïna, ukajj judionakan costumbreparjamajj Moria qollu satänwa. 1900 maranak nayrajja, mä arunjja Hechos libron qellqatäki ukanakajj janïr paskäna ukhajja, uka cheqanwa Abrahán chachajj Isaac wawaparojj sacrificiot loqtañ yantʼäna. Moria qollojj qhepat wali uñtʼatäjjänwa, walja jaqenakarakiw ukar sarapjjerïna. Kuna laykutejj Salomón reyiw nayrïr templo uka qollu patjjar lurayasajj Jehová Diosar katuyäna, ukhamatwa uka templojj judionakatakisa jupanakan religionapatakis wali wakiskirëjjäna.

Uka templorojja sapa kutiw Diosar taqe chuyma servir judionakajj taqe cheqat makatapjjerïna, ukhamat sacrificionak loqtañataki, Jehová Diosar adorañataki, Diosar adorañatak fiestanak amtañataki. Ukjja Diosan aka mandatoparjam phoqasaw lurapjjäna: “Maranjja kimsa kutiw taqe chachanakajj Jehová Diosam nayraqatan uñstapjjañapa, jupajj ajllkani uka lugaranwa [...] uñstapjjañapa” (Deut. 16:16). Jachʼa Sanedrinasa, jachʼa tribunalasa, consejo administrativo ukas Jerusalén markankänwa.

2. 33 maran Pentecostés fiestanjja, ¿kuna musparkañanakas pasäna?

2 Khä 33 maran Pentecostés fiestan niya 9 alwa horasarojja, wali musparkañ mä milagrow pasäna, ukajj walja maranak qhepatsa amtasiskakïnwa. Mä akatjamatwa “wali chʼaman thayas thaytʼankaspa ukham alajjpachat istʼasïna” (Hech. 2:2). Mä 120 discipulonakajj tantachtʼatäpkäna uka utanjja, thayajj walpun suynäna, ukatjja lajjranakar uñtat nakhaskir ninanakwa jupanakajj uñjapjjäna, jaljtasasti sapaqat mayni patjjaruw mayakam purirakïna.c Ukjjarusti “taqenirakiw espíritu santompi phoqtʼatäpjjäna”, ukatwa kunayman arunak parlañ qalltapjjäna. Discipulonakajj Jerusalén markankir callenakar mistupjjäna ukhajja, “pachpa arupat” parlirwa yaqha markat jutirinakajj istʼapjjäna, ukatwa jupanakajj wal musparapjjäna (Hech. 2:1-6).

3. 1) 33 maran Pentecostés fiestan kunatï paskäna ukajja, ¿kunatsa Diosan markapatakejj wali wakiskirïnjja? 2) Jaqenak nayraqatan mä discurso arsusajja, ¿kunjamsa Pedrojj Reinon llavenakapat may aptäna?

3 Kunatï uka urun paskäna ukajja, Diosan markapatakejj wali wakiskirïnwa, uka urunwa Diosan Israelapajj uttʼayasïna, mä arunjja uka urunwa cristiano congregacionajj uttʼayasïna (Gál. 6:16). Ukampis janiw ukakïkänti, uka pachpa urun jaypʼu toqerojja, Pedrojj walja jaqenak nayraqatanwa mä discurso arstʼäna. Ukhamatwa ‘Reinon llavenakapat’ nayrïrsa aptkaspa ukhamänjja, uka llavempiw Pedrojj kunayman aru parlirinakatak mä punku jistʼaräna (Mat. 16:18, 19). Judionakasa proselitonakasa, mä arunjja judionakan religionapar mantirinakas nayrïr llave toqew suma yatiyäwinak katoqapjjäna, espíritu santompis ajllitäpjjarakïna.d Ukhamatwa jupanakajj Diosan Israelap taypinkapjjarakïna. Jupanakajj Diosat jan jitheqtas servisajja, Diosan Reinopan reyinakjama sacerdotenakjamaw apnaqapjjañapäna (Apoc. 5:9, 10). Qhepatjja samaritanonakasa, jan judiöpkäna ukanakas uka pachpa oportunidadanïpjjarakïnwa. 33 maran Pentecostés urun kuna musparkañanakatï paskäna ukat ¿kunsa cristianonakajj yateqsna?

“Taqeniw mä cheqanak tantachatäsipkäna” (Hechos 2:1-4)

4. Cristiano congregacionajj 33 maranwa uttʼayasiwayi, ¿ukhat jichhakamajj cristiano congregacionajj jiljjattaskakiwa sasajj kunatsa sistanjja?

4 Cristiano congregacionajj Pentecostés urun alwa toqeruw uttʼayasïna. Uka alwajja mä altus utan tantachatäpkäna uka mä 120 discipulonakaw espíritu santomp ajllitäpjjäna (Hech. 2:1). Ukampis uka urunjja, waljaniw bautisasisajj cristianor tukupjjäna. Ukhat aksarojja Diosan markapajj jiljjattaskakiwa. Jichha tiemponjja, Diosar servir chachanakampi warminakampiw oraqpachan utji, jupanakajj Jehová Diosan Testigonakapäpjjewa. Jupanak toqew ‘Reinon suma yatiyäwinakapajj aka oraqpachan yatiyasiski’, ukhamat taqe markanakankir jaqenakajj janïr akapach tukuskipan yatipjjañapataki (Mat. 24:14).

5. Nayrïr patak maranakansa jichha tiemponsa, ¿kunjamsa congregación taypinkañajj Diosar serviñan chʼamañchtʼistu?

5 Pentecostés urun congregacionajj uttʼayaskäna ukajja, Diosar serviñanwa aka pä gruponakar chʼamañchtʼäna: nayraqatajja alajjpachar sarañatak ajllitanakaru, tiempompejja ‘yaqha ovejanakaru’ (Juan 10:16). Pablotakejja jilat kullakanakan chʼamañchtʼasipjjatapajj wali valoranipunïnwa. Ukatwa Roma markankir cristianonakarojj akham sasin qellqäna: “Diosan bendicionapamp jumanakaru chʼamañchtʼañatakejj walpun uñjañ munapjjsma, ukhamat Diosar adorañan wali suma saytʼatäpjjañamataki. Nayajj purapat chʼamañchtʼasiñatakiw uñjañ munapjjsma, ukhamat jumanakansa nayansa Diosar confiyañajj utjkistu ukamp chʼamañchtʼasiñasataki” sasa (Rom. 1:11, 12).

ROMA IMPERION CAPITALAPAJJ UKA PACHPA MARKÄNWA

Hechos librojj qellqaskäna uka maranakanjja, Roma markajj wali jachʼa markapunïnwa, política toqet parlkasas uka Imperiojj aka mundon wali importantënwa. Uka Imperion capitalapajj Roma markänwa, apnaqkäna uka oraqejj Gran Bretaña sasin jichhajj uñtʼatäki uka cheqat qalltasin Africat norte cheqakamänwa, ukatjja océano Atlántico qotat qalltasin golfo Pérsico qotakamänwa.

Roma markanjja kunayman costumbrenaka, kunayman jañchini jaqenaka, kunayman arunaka ukat kunayman creencianakaw utjäna. Uka markanjja suma cuidat thakinakaw utjäna, uknamwa walja viajeronakajj puripjjerïna, uknamwa kunayman alatanakasa aljañanakas purirakirïna. Ostia sat puertorojja walja barconakapuniw purirïna, uka barconakajj kawkjanakantï negocionak lurapjjerïkäna uka cheqanakaruw sarapjjerïna, uka cheqanakatjja manqʼañanaka ukat kunayman wali valoraninakwa Roma markar apapjjerïna.

Jesucriston urunakapanjja, mä millonats jila jaqenakaw Roma markan jakapjjäna. Amuyatajja uka markankirinakat chikataniw esclavöpjjäna, jupanakat yaqhepajj mä jan wali lurapjjatapat juchañchatäpjjänwa, yaqhepajj aljatäpjjänwa, yaqhepajj awk taykanakapan apanukutäpjjänwa, yaqhepasti mä guerrat katuntat apanitäpjjänwa. Guerran katuntatanakat parlkasajja, judionakaw ukankapjjarakïna, jupanakarojj Pompeyo generalaw 63 antes de Cristo maran Jerusalenat preso katuntat apanïna.

Roma markan jakirinakat jilapartejj pobren jakasirïpjjänwa, jupanakajj walja pisonakani utanakanwa jakapjjäna, jupanakatakejj gobiernojj churkäna uka manqʼañanakajj wali wakiskirïnwa. Ukhamäkchïnsa, emperadoranakajj jachʼa musparkañ construccionanakwa Roma markan lurayapjjäna, ukanakajj janipuniw uka tiempon uñjasirïkänti. Ukanakat yaqhepajj teatronaka ukat jachʼa estadionakänwa. Ukarojj walja jaqenakaw sarapjjerïna, ukhamat dramanak uñjañataki, gladiadoranakar nuwasir uñjañataki, caballonakamp qatatit carronakan tʼijupjjatap uñjañataki, ukat jan qollqe pagasin yaqha ukhamanak uñjañataki.

6, 7. ¿Kunjamsa Diosan markapajj Jesusan mayitaparjam predicaski?

6 Nayrïr patak maranakanjja, Diosan markapajj walja amtanakanïnwa, jichha tiemponjja uka pachpa amtanakanikïskiwa. Nayraqatajja cristianonakajj Jesusan aka arunakapwa phoqapjjañapa, jupajj arkirinakaparojj akham sänwa: “Taqe markanakankir jaqenakar nayan discipulojar tukuyapjjam, bautisapjjam Awkina, Yoqana, espíritu santon sutipjjaru. Ukatsti taqe kuntï nayajj jumanakar yatichapksma ukanak phoqañ yatichapjjarakim” sasa (Mat. 28:19, 20).

7 Jichha tiemponjja, Jehová Diosan Testigonakapaw predicañatakejj wal chʼamachasipjje, ukampis jupanakatakejj predicañajj janiw faciläkapuniti, kuna laykutejj kunayman aru parlir jaqenakaw utji. Ukatwa Testigonakapajj Bibliat apstʼat qellqatanak 1.000 jila arunakar traducipjje. Jumatï Diosan markapanksta, Reinon suma yatiyäwinakaps prediksta, jaqenakarus Jesusan discipulopar tukuysta ukhajja, wali kusisitäpachätawa. Jumajj aka oraqen Jehová Diosan sutip yatiyapki uka jiskʼa grupo taypinktawa.

8. Cristiano congregacionanjja, ¿kuna bendicionanaksa maynejj katoqe?

8 Aka jan wali tiempon kusisitakïskañasa, jan qarjtas predicañas janiw faciläkiti. Ukampis Jehová Diosajj aka oraqpachankir jilat kullakanak toqew chʼamañchtʼistu. Pablojj hebreo cristianonakarojj akham sasaw qellqäna: “Mayninakajj kunjamäsipkisa ukjja amuyapjjapuniñäni, ukhamat munasiñasa suma luräwinakasa jukʼamp utjañapataki. Tantachäwinakasjja janirak jaytanukupjjañäniti, kunjamtï yaqhepanakajj jaytanukuñar yatitäpki ukhamjja, antisas maynit maynikam chʼamañchtʼasipjjañäni, Diosan urupajj jakʼankjjatap yatisajj jukʼamp uk lurapjjañäni” sasa (Heb. 10:24, 25). Cheqansa cristiano congregacionajj Jehová Diosan mä suma regalopawa, ukanwa mayninakarojj chʼamañchtʼsna, jiwasas chʼamañchtʼatarakïsna. Ukatwa jilat kullakanakat janipun jitheqtañasäkiti ni tantachäwinakatsa faltasiñasäkiti.

“Sapa mayniw pachpa arupat parlir istʼapjjäna” (Hechos 2:5-13)

Jesusan discipulonakapajj judionakampiru judionakan religionapar mantirinakampiruw mä callen predicasipki.

“Jiwasajj pachpa arunakasat parlir jupanakar istʼtanjja, jupanakajj Diosan musparkañ luräwinakapatwa parlapjje” (Hechos 2:11).

9, 10. Yaqha aru parlir jaqenakar suma yatiyäwinak yatiyañatakejja, ¿kunsa yaqhep cristianonakajj lurapjje?

9 Judionakasa judionakan religionapar mantirinakas 33 maran Pentecostés urun kunja kusisitas jikjjatasipjjpachäna ¿uk amuyasmati? Jupanakat waljanejj inas mä pachpa aruk parlapjjchïna, uka arojj inas griego arüchïna jan ukajj hebreo arüchïna. Ukampis uka urunjja, “sapa mayniw pachpa arupat parlir” discipulonakar istʼapjjäna (Hech. 2:6). Suma yatiyäwinak pachpa arupat parlir istʼasajj chuymanakapwa chʼalljjtayasipjjäna. Jichha tiemponjja, cristianonakajj janiw mä milagro toqejj yaqha arunak parlktanti. Ukampis walja cristianonakajja, Reinon suma yatiyäwinakap yaqha markanakankir jaqenakar yatiyañatakiw chʼamachasipjje. ¿Kunjamsa uk lurapjje? Yaqhepanakajj yaqha aru parlañwa yateqapjje, ukhamat pachpa markapan utjki uka yaqha aru parlir congregacionar yanaptʼañataki jan ukajj yaqha markar servir sarjjañataki. Yaqha aru parlañatak chʼamachasipjjatap uñjasajja, jupanakar istʼapki uka jaqenakajj wal musparapjje.

10 Christine kullakat parltʼañäni, jupajj paqallqo Testigonakampiw gujarati aru yateqañatak mä curso pasäna. Kunapachatï gujarati aru parlir trabajopankir compañerapamp jikisïna ukhajja, gujarati arutwa jupar aruntäna. Arupat aruntir istʼasajja uka compañerapajj wal musparäna, kunatsa gujarati aru yateqañatak chʼamachasïna uk yatiñwa jupajj munarakïna. Ukhamatwa Christine kullakajj jupar wali sum predicäna, uka compañerapajj akham sänwa: “Nayajj parlkta uka chʼama aru yateqapjjañapatakejja, janiw kawkïr religionas jaqenakaparojj chʼamañchkaspati. Jumanakajj wali importante yatiyäwinïpjjpachätawa” sasa.

11. ¿Yaqha aru parlir jaqenakar Diosan Reinopat yatiyañatakejj kunsa lursna?

11 Cheqas janiw taqenipunejj yaqha aru yateqañ puedktanti. Ukampis yaqha aru parlir jaqenakar Reinon suma yatiyäwinakap yatiyañatakejj wakichtʼatäsnawa. ¿Kunanakas wakichtʼatäñatakejj yanaptʼistaspa? Ukanakat mayajj JW Language® sat aplicacionawa, ukan yanaptʼapampejj jakasktan uka cheqan kuna arunakatï parlaski ukwa mä jukʼa yateqsna, ukhamatwa maynirojj pachpa arupat aruntasin parlañ qalltsna. Khitinakatï Bibliat jukʼamp yatiñ munapki ukanakar parltʼaskakiñatakejja, kuna artï parlapki uka aru jukʼamp yateqañatakiw chʼamachassna. Ukatjja Internetan jw.org cheqar mantapjjañapatakiw invittʼsna, uka cheqan kuna qellqatanakasa videonakasa pachpa arupan utji ukwa uñachtʼayaraksna. Taqe uka yanaptʼanakampitï Diosan arunakap yatiyañäni ukhajja, nayrïr patak maranakan jakir cristianonakjamarakiw wali kusisit jikjjatasiñäni, jaqenakajj “pachpa arupat parlir” jupanakar istʼasajj “walpun musparapjjäna”.

JUDIONAKAJJ MESOPOTAMIA UKAT EGIPTO MARKANAKANWA JAKAPJJÄNA

Historia toqet yatjjatat Emil Schürer chachajj akham siwa: “Israel markan 10 tribunakat jutirinakasa Judá markat jutirinakas Mesopotamia, Media, Babilonia markanakanwa jakasipjjäna, jupanakarojj asirionakampi babilonionakampiw preso kantuntat uka markanakar apapjjäna” sasa. Esdras 2:64 textorjamajja, Babiloniar apat israelitanakat 42.360 ukhanikiw Jerusalenar kuttʼjjapjjäna. 537 antes de Cristo (a.C.) maranwa kuttʼjjapjjäna. Nayrïr patak maranakanjja, walja waranqa judionakaw “Babilonia cheqan jakapjjäna” sasaw Flavio Josefo chachajj qhanañchäna. 200 marat 500 marakamajja, uka cheqankirinakajj mä libro qellqapjjäna, ukajj Talmud de Babilonia sasin uñtʼatawa.

Egipto markat parlkasinjja, hebreonakajj mä 600 a.C. maranak nayra Egipton jakjjapjjatapaw yatisi. Uka tiemponjja, Jeremiasajj Egipton kunayman lugaranakan jakasipkäna uka judionakaruw Diosan arunakap yatiyäna, Nof jan ukajj Menfis cheqankirinakarus yatiyarakïnwa (Jer. 44:1, nota). Uka qhepatjja, 323 marat 30 a.C. marakamajj walja judionakaw Egipto markar jakañatak puripjjpachäna. Josefo chachan arunakaparjamajja, Alejandría markankirinak taypin judionakaw utjarakïna. Qhepatjja uka markan mä lugarpachaw jupanakarojj jakapjjañapatak churasïna. Nayrïr patak maranakanjja Filón sat yatjjatat chachajj akham sänwa: ‘Mä millón israelitanakaw Egipto markan jakapjjäna, jupanakajj “Libia markankir mä parki cheqapat qalltasin Etiopía markan qorpanakapkamaw” jakapjjäna’ sasa.

Pedrojj parlañatakiw saytʼasïna (Hechos 2:14-37)

12. 1) Pentecostés urun kuna milagrotï paskäna uka toqet ¿kunsa Joel profetajj walja maranak faltkipan arsüna? 2) Joel profetan arunakap phoqasiñapjja, ¿kunatsa nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajj wal suyapjjäna?

12 Pentecostés urut parltʼaskakiñäni. Walja markanakat jutir jaqenakar parlañatakiw Pedrojj saytʼasïna (Hech. 2:14). Pedrojja Diosan yanaptʼapampiw mä milagro toqejj yaqha arunak parlapjjta, ukajj kuntï Diosajj Joel profetap toqejj “taqe kasta jaqenakjjaruw espirituj warjjatanëjja” sasin mä promesa arskäna ukarjamaw phoqasi sasaw qhanañchäna (Joel 2:28). Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajj ukan phoqasiñap wal suyasipkäna. Janïr alajjpachar makatkasajja, Jesús pachpaw jupanakar akham säna: “Nayasti alajjpachankir Awkirojj mayïwa, jupasti yaqha yanapir jumanakar churapjjätam”, “uka yanapiristi [...] espíritu santowa” sasa (Juan 14:16, 17).

13, 14. ¿Jaqenakan chuymapar purtʼañatakejj kunjamsa Pedrojj parläna? ¿Kunsa jiwasajj jupat yateqassna?

13 Pedrojj akham sasaw discursop qhana arunakamp tuktʼayäna: “Taqe Israel markpachaw yatiñapa, Diosaw juparojj Tatituta ukhamarak Cristot uttʼayi, kawkïr Jesusarutï jumanakajj mä lawar chʼakkatasin jiwayapkta ukaru” sasa (Hech. 2:36). Tantachtʼatäpkäna uka jaqenakat jilapartejja, Jesusajj mä lawar chʼakkatatäsin jiwkäna ukhajj janiw ukankapkänti. Ukampis niyakejjay jupanakajj uka markankirïpjjchïnjja, kuntï Jesusar lurapkäna ukajj jupanakan juchaparakïnwa. Ukhamäkchïnsa Pedrojj judío jilanakaparojj respetompiw parläna, chuymanakaparuw purtʼañ munarakïna. Pedrojj janiw jupanakar juchañchañ munkänti, jan ukasti arrepentisipjjañapatakiw yanaptʼañ munäna. Pedron arunakap istʼasajj janiw ukankirinakajj chuym ustʼayasipkänti, antisas “jupanakajj chuymanakapan wali llaktʼatapuniw uñjasipjjäna”, “¿kun lurapjjañajas wakisispa?” sasaw jisktʼasipjjarakïna. Pedron wali sum parltʼatapaw jupanakan chuymaparojj purtʼäna, ukatwa arrepentisipjjäna (Hech. 2:37). 

14 Jaqenakan chuymapar purtʼañatakejja, Pedrotwa yateqasiñasa. Kunapachatï jaqenakar predicktan ukhajja, utanejj jan Bibliarjamäki uk arsuspa ukhajj janiw uka toqet jiskhisiñasäkiti. Antisas kuna toqentï jupampejj acuerdöktan uka toqet parlañatakiw chʼamachasiñasa. Jiwasatï jupanakamp wali sum parltʼañatak chʼamachasiñäni ukhajja, Diosan arupat wali sumwa qhanañchañäni. Ukham parltʼatasatwa suma chuyman jaqenakajj taqe chuyma istʼapjjarakistani.

PONTO MARKANKIR CRISTIANONAKA

Pedrojj Pentecostés urun mä discurso arskäna ukjja, Ponto markankir judionakaw istʼapjjarakïna, uka markajj Asia Menor cheqan norte toqenkänwa (Hech. 2:9). Uka discurso istʼirinakat yaqhepajja, amuyatajj markapanwa uka suma yatiyäwinak yatiyapjjäna. Kuna laykutejj Pedrojj nayrïr cartapanjja, khitinakatejj Ponto markaru ukat yaqha cheqanakar sarjjasin “ukjan akjan” jakasipkäna ukanakat parlasaw qallti (1 Ped. 1:1).g Ukatjja uka cristianonakajj Diosar confiyapjjatapat ‘kunayman tʼaqesiñanakan llakita’ jikjjatasipjjatapwa qhanstayaraki (1 Ped. 1:6). Tʼaqesiñanakat parlkasajja, inas jupanakajj jan waltʼayatäñatak arknaqatäpjjchïna.

Ponto markankir cristianonakajj kuna tʼaqesiñanakansa uñjasipjjäna uk uñachtʼayañatakejja, walja qellqatanakaw utji. Uka qellqatanakat yaqhepajja, Plinio el Joven gobernadorana ukat Trajano emperadoran qellqatanakapawa. Roma markankir Bitinia ukat Ponto provincianakajj Plinio chachamp apnaqatänwa. 112 mara jakʼanakajja, Ponto markan qellqkasajj ‘cristianonakajj walipuniw jiljjattasipki, jupanakajj chachanakäpasa, warminakäpasa, wawanakäpasa, qollqenïpjjpasa janisa taqenitakiw mä peligröpjje’ sasaw Plinio chachajj qhanañchäna. Ukatjja cristianöpjjatapat juchañchatäpkäna ukanakarojj Cristor rechazapjjañapwa jupajj mayïna, uka mayitapar jan istʼapkäna ukanakarojj jiwarayarakïnwa. Ukampis Cristor maldisipkäna jan ukajj Romankir diosanakaparusa Trajano emperadoran estatuaparus jachʼañchapkäna ukanakajj antutatäjjapjjänwa. Ukatjja “cheqpach cristianonakarojj janiw ukanak lurapjjañapatakejj obligañjamäkiti” sasaw Plinio gobernadorajj sarakïna.

g “Ukjan akjan” siski uka arojja, griego arut jaqokipatawa, “diáspora” sañwa muni. Uka arojj judionakat parlañatakiw jilpach apnaqasi, ukhamajj khitinakatï nayraqat cristianor tukupkäna ukanakajj grup grupo jakir judionakat jutirïpjjänwa.

“Sapa maynis Jesucriston sutipjjar bautisasipjjam” (Hechos 2:38-47)

15. 1) ¿Kunsa Pedrojj arsüna, ukat istʼapkäna ukanakajj kunsa lurapjjäna? 2) Suma yatiyäwinak istʼapkäna uka urpachaw walja jaqenakajj bautisasiñatak wakichtʼatäjjapjjäna sasajj ¿kunatsa sissna?

15 33 maran Pentecostés urun Diosan arunakap katoqasipkäna uka judionakarusa, judionakan religionapar mantapkäna ukanakarus Pedrojj akham sänwa: “Arrepentisipjjam, sapa maynis Jesucriston sutipjjar bautisasipjjam” sasa (Hech. 2:38). Uka arunakar istʼasasti mä 3.000 jaqenakaw bautisasipjjäna, inas Jerusalenankir estanquenakana jan ukajj uka jakʼanakan bautisasipjjchïna.e ¿Jupanakajj kusisiñatakti ukham bautisasipjjpachäna? ¿Maynejj janïr wakichtʼatäkasajj bautisasispati? Janiwa. Bibliat yatjjatirinakasa, cristiano familian jilsupki uka wawanakas nayraqatajj wakichtʼasipjjañapawa. Ak amtañäni: Pentecostés urun bautisasipkäna uka judionakasa judionakan religionapar mantirinakas Bibliat wali suma yatjjatatäjjapjjänwa, Jehová Diosatak yaqhachatäkäna uka marka taypinkapjjarakïnwa. Ukhamarusa Dios chuymäpjjatapwa uñachtʼayapjjarakïna, kuna laykutejj sapa maraw Pentecostés fiesta amtañatakejj Jerusalenar wali jay sarapjjerïna. Diosan amtapan Jesusajj kuna luräwinisa uka cheqa yatichäwi amuyapjjañapakiw faltäna. Uk sum amuyjjapjjäna ukhajja, Criston arkiripjam bautisatäjjañatakejj wakichtʼatäjjapjjänwa, ukhamat Diosar serviskakiñataki.

¿KHITINAKÄPJJÄNSA PROSELITONAKAJJA?

Pedrojj Pentecostés urun mä discurso arskäna ukjja, ‘judionakasa judionakan religionapar mantirinakas (proselitonakas)’ istʼapjjänwa (Hech. 2:10).

Nicolás sat sutini chachajja, manqʼa lakirasiñapatak uttʼayatäpkäna uka Diosat jan jitheqtir chachanak taypinkänwa, jupajj proselitönwa (Hech. 6:3-5). Proselitonakajj janiw judiöpkänti, ukhamäkchïnsa jupanakajj judionakan religionapar mantirinakäpjjänwa. Jupanakarojj judiöpkaspas ukhamaw uñjasirïna, kuna laykutejj Israel markan Diosaparojj Diosaparjamaw uñjapjjäna, Moisesan Leyiparjamaw sarnaqapjjäna, falso diosanaksa apanukupjjarakïnwa. Jupanakajj Israel marka taypinkapjjänwa, chachanakajj circuncidatäpjjarakïnwa.

537 antes de Cristo maran Babiloniat sarjjapjjäna ukhajja, walja israelitanakajj markapat jaya cheqanakan jakañwa qalltapjjäna, ukampis judío religionankasipkakïnwa. Ukhamatwa Oriente Próximo toqenakankir markanakansa jukʼamp jaya lugaranakansa creencianakapat jaqenakajj yatipjjäna. Horacio, Séneca ukat yaqha nayra qellqerinakasa jan payachasisaw akham sapjje: ‘Kunayman markanakankir walja jaqenakajja, judionakatsa uka judionakajj khitirus confiyapjjäna uka toqetsa wal yatiñ munapjjäna, ukatwa judionakar mayachasisajj religionapar mantapjjäna’ sasa.

16. Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajja, ¿kunjam chuymanïpjjatapsa uñachtʼayapjjäna?

16 Jehová Diosan bendicionapajj bautisasipkäna ukanakjjankänwa. Bibliajj akham saskakiwa: “Creyentëjjapjjäna ukanakajja, juntukiw tantachasipjjäna, taqe kunanakatï jupanakan utjkäna ukanakajj taqenitakïnwa, utjirinakapsa oraqenakapsa aljapjjänwa, qhawqtï aljatampejj jikjjatapkäna ukjja taqeniruw lakinoqapjjäna, qhawqhatï sapa maynitak munaski ukarjama” sasa (Hech. 2:44, 45).f Jichha tiempon jakir cristianonakajj jupanakjam munasiri, wajjtʼasiri ukhamäñasarakiwa.

17. ¿Bautisasiñatakejj kunanaksa maynejj lurañapa?

17 Jichha tiempon khitinakatï jakañ vidap Diosar katuyasiñ munapki, bautisasiñ munapkaraki ukanakajja, Biblian jikjjataski uka mayitanakarjamaw wakichtʼasipjjañapa. Nayraqatajja, Bibliatwa yateqapjjañapa (Juan 17:3). Ukjjarusti Diosar confiyapjjatapwa uñachtʼayapjjañapa, nayra juchanakapatsa taqe chuymaw arrepentisipjjañapa (Hech. 3:19). Ukatjja jakäwipan cambionakwa lurapjjañapa, Jehová Diosan munañaparjam lurañatakis chʼamachasipjjañaparakiwa (Rom. 12:2; Efes. 4:23, 24). Tukuyarusti Diosar jakäwip katuyasiñatakejj mä oración lurapjjañapa, ukjjaruw bautisasjjapjjaspa (Mat. 16:24; 1 Ped. 3:21).

18. ¿Bautisat mä cristianojj kunsa katoqe?

18 ¿Jumajj oración toqejj Jehová Diosar jakañ vidam katuyasjjtati? ¿Criston arkiripjamajj bautisasjjaraktati? Ukhamächi ukhajja, Jehová Diosajj nayrïr patak maranakan jakir cristianonakarjamaw yanaptʼätam, jupajj Reinopat phoqatpach yatiyañataki ukhamarak munañap lurañamatakiw espíritu santop churätam. ¡Ukajj mä jachʼa privilegiowa!

a “Jerusalenanjja judionakan religionapaw nayrankäna” sat recuadro uñjjattʼäta.

b “Roma Imperion capitalapajj uka pachpa markänwa”, “Judionakajj Mesopotamia ukat Egipto markanakanwa jakapjjäna”, “Ponto markankir cristianonaka” sat recuadronak uñjjattʼäta.

c Discipulonak patjjankkäna uka ‘nina lajjranakajj’ janiw cheqpach ninäkänti, jan ukasti espíritu santojj kunjamsa jupanakjjarojj purïna uk amuyañatakïnwa.

d “¿Khitinakäpjjänsa proselitonakajja?” sat recuadro uñjjattʼäta.

e 7 de agosto, 1993 maranjja niya uka pachparakiw Kiev (Ucrania) markan pasäna. Uka markanjja mä asamblea internacionalaw apasïna, ukanjja 7.402 jaqenakaw sojjta piscinanakan bautisasipjjäna. Taqe jupanakajj 2 hora 15 minutonakanwa bautisasipjjäna.

f Ukanakajja Diosat jukʼamp yatiñatak Jerusalenan quedasipkäna ukanakatakiw lurasïna, ukhamatwa jupanakar jan kunas faltkänti. Jerusalenankir cristianonakajja, munasiñatwa uk lurapjjäna, janiw politicar creyipjjatap laykojj uk lurapkänti (Hech. 5:1-4).

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki