«Китаб пајламаг иши ҝет-ҝедә даһа чох хошума ҝәлир»

«МИНИЛЛИЈИН ШӘФӘГИ» китабынын I ҹилдинин јүз нүсхәси 1886–ҹы илдә Аллеһандакы (Пенсилванија, АБШ) Мүгәддәс Китаб евиндән Чикагоја (Иллинојс) јола дүшдү. Чарлз Тејз Рассел бу јени китабы китаб мағазалары васитәсилә пајланаҹағына үмид едирди. Дини китаблар јајмагла мәшғул олан Бирләшмиш Штатларын ән бөјүк ширкәтләриндән бири «Миниллијин шәфәги» китабыны јајмаға разылыг верди. Анҹаг ики һәфтәдән сонра китабларын һамысы Мүгәддәс Китаб евинә гајтарылды.

Мәлуматлара әсасән, танынмыш бир јеванҝелист өз китабларынын «Миниллијин шәфәги» китабы илә ејни витриндә олдуғуну ҝөрәндә һирсиндән өзүнә јер тапа билмәди. О, гәзәблә билдирди ки, әҝәр бу китаблар витриндә галарса, о вә диҝәр мәшһур јеванҝелист достларынын һамысы өз китабларыны јығышдырыб бизнесләрини башга јердә гураҹаглар. Ширкәт истәмәдән «Шәфәг» китабларыны гајтармалы олду. Үстәлик, бу китабла әлагәдар гәзетләрдә еланлар да верилмишди. Лакин дүшмәнләр әлиндән ҝәләни етдиләр ки, тәшкилатын еланларла әлагәдар сазишләри ләғв едилсин. Бәс онда бу јени нәшр һәгигәт үчүн сусајан инсанларын евләринә неҹә јол тапа биләрди?

Чыхыш јолу тапылды: буну китабпајлајанлар едәҹәкдиләрa. 1881-ҹи илдә «Сион Ҝөзәтчи гүлләси»нин сәһифәләриндә Мүгәддәс Китаб әдәбијјатларыны таммүддәтли шәкилдә пајлаја биләҹәк 1000 тәблиғчијә тәлабатын олдуғу һагда елан верилди. Бахмајараг ки, китабпајлајанларын сајы ҹәми бир нечә јүз нәфәр иди, онлар бу нәшрләр васитәсилә һәгигәт тохумуну һәр јердә сәпирдиләр. 1897-ҹи илә гәдәр бир милјона јахын «Шәфәг» китабы пајланылмышды вә бу ишин чох һиссәсини китабпајлајанлар ҝөрмүшдү. Онларын чоху «Ҝөзәтчи гүлләси»нә абунә јазыланлардан вә китаб вердикләри инсанлардан алдыглары кичик мәбләғлә доланырдылар.

Бу ҹәсур китабпајлајанлар кимләр иди? Онларын арасында јенијетмәләр вә јеткин јашда оланлар да варды. Әксәријјәти субајлар вә ушаглары олмајан ҹүтлүкләр иди, араларында ушаглы аиләләр дә аз дејилди. Даими китабпајлајанлар бүтүн ҝүнү иш башында олурдулар, көмәкчи китабпајлајанлар исә ҝүн әрзиндә бу ишә бир вә ја ики саат сәрф едирдиләр. Сәһһәтләри вә шәраити һәр кәсә китаб пајламаг иши илә мәшғул олмаға јол вермирди. Анҹаг китаб пајламаг имканы оланлара 1906-ҹы илдә вилајәт конгресиндә дејилмишди ки, бунун үчүн «али савад, фитри истедад, ја да дилдән пәрҝар олмаг» тәләб олунмур.

Демәк олар ки, һәр бир гитәдә бу гејри-ади иши ади инсанлар һәјата кечирирди. Бир гардаш һесабламышды ки, једди ил әрзиндә 15 000 китаб пајлајыб. О демишди: «Мән китаб алверчиси олмаг үчүн јох, Јеһова вә Онун һәгигәти барәдә шаһидлик вермәк үчүн китабпајлајан олмаг гәрарына ҝәлдим». Китабпајлајанларын ајаглары дәјдији һәр бир јердә һәгигәт тохуму көк атырды вә бунун сајәсиндә Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларындан ибарәт олан груплар артмаға башлады.

Кешишләр китабпајлајанлары әлә салараг онлары «күчә алверчиләри» адландырырдылар. 1892-ҹи илдә «Ҝөзәтчи гүлләси»ндә шәрһ едилирди: «Чох аз инсан [онлары] Ағамызын әсил тәмсилчиләри кими таныјырлар, јахуд да Ағамыз онларын тәвазөкарлығында вә фәдакарлығында ҝөрдүјү һәмин о ләјагәти ҝөрүрләр». Бир баҹынын дедији кими, китабпајлајанларын һәјаты һеч дә раһат дејилди. Дөзүмлү ајаггабылар вә велосипед онларын әсас нәглијјат васитәләриндән иди. Китабпајлајанлара вериләҹәк нәғд пул олмајанда бунун әвәзиндә әрзаг алырдылар. Бүтүн ҝүнү хидмәт етдикдән сонра јорғун, анҹаг хошбәхт тәблиғчиләр јашадыглары чадырлара вә ја кирајә тутдуглары отаглара гајыдырдылар. Даһа сонра китабпајлајанларын һәм вахтларына, һәм дә пулларына гәнаәт етмәјә көмәк едән фургон евләр мејдана чыхдыb.

1893-ҹү илдә Чикагода кечирилән конгресдән етибарән конгрес програмына китабпајлајанларын фәалијјәти илә әлагәдар хүсуси бәнд әлавә олунмушду. Онлар өз тәҹрүбәләри, тәблиғ үсуллары һагда данышырдылар вә практики мәсләһәтләр верирдиләр. Бир дәфә Рассел гардаш зәһмәткеш тәблиғчиләрә мәсләһәт ҝөрмүшдү ки, дојумлу сәһәр јемәји јесинләр, ҝүнорта јемәјиндән габаг бир стәкан сүд, исти ҝүнләрдә исә сәринләшдириҹи ширә ичсинләр.

Өзләринә әмәкдаш ахтаран китабпајлајанлар конгрес заманы сары лент тахырдылар. Јени китабпајлајанлар тәҹрүбәли китабпајлајанларла әмәкдашлыг едирдиләр. Ҝөрүнүр, бу ҹүр тәлимә еһтијаҹ варды, чүнки бир дәфә тәзәҹә китабпајлајан олан бир баҹы китаб тәгдим едәндә о гәдәр һәјәҹанланмышды ки, һәмсөһбәтинә: «Онсуз да сиз бу китаблары ҝөтүрмәјәҹәксиниз, елә дејил?» — демишди. Хошбәхтликдән, ев саһиби китаблары ҝөтүрдү вә бир мүддәтдән сонра бизим баҹымыз олду.

Һансы гәрары верәҹәјини билмәјән бир гардаш фикирләширди: «Һал-һазыркы раһат, дәбдәбәли һәјатымы јашајым вә һәр ил тәблиғ ишинә 1000 доллар (АБШ) ианә едим, јохса китабпајлајанларын сырасына гошулум?» Һәмин гардаша демишдиләр ки, Ағамыз һәр икисини дә бәјәнир, лакин әҝәр о, вахтыны Ағаја хидмәтә һәср етсә, бу, она даһа чох хејир-дуа ҝәтирәҹәк. Мери Һаиндс һесаб едирди ки, китабпајлајан олмаг «әксәр инсанлар үчүн ән хејирхаһ иши ҝөрмәјин ән јахшы үсулудур». Утанҹаг Алберта Кросби баҹы демишди: «Китаб пајламаг иши ҝет-ҝедә даһа чох хошума ҝәлир».

Чалышган китабпајлајанларын гоһумлары вә диҝәр давамчылары онларын гојдуғу руһани ирсә садигдирләр. Әҝәр сизин нәслиниздә китабпајлајан вә ја пионер олмајыбса, нәјә ҝөрә бу әнәнәнин тәмәлини гојмајасыныз? Сиз дә таммүддәтли хидмәти ҝет-ҝедә даһа чох севәҹәксиниз!

[Һашијәләр]

[32–ҹи сәһифәдәки јазы]

Бунун үчүн «али савад, фитри истедад, ја да дилдән пәрҝар олмаг» тәләб олунмур

[31–ҹи сәһифәдәки шәкил]

Китабпајлајан Алфред Осеј Ганада, тәхминән 1930-ҹу илләр

[32–ҹи сәһифәдәки шәкил]

Јухарыда: китабпајлајан Едит Кин вә Гертруд Моррис Инҝилтәрәдә, тәхминән 1918-ҹи ил; ашағыда: Стенли Коссабум вә Һенри Нонкес Бирләшмиш Штатларда, пајладыглары китабларын бош гутулары