Ҹәһәннәм оду Аллаһын ҹәзасыдырмы?
Кимәсә ишҝәнҹә верилдијини ҝөрмүсүнүзмү? Үмид едирик ки, јох. Гәсдән верилән ишҝәнҹә икраһ һисси доғурур. Бәс әҝәр ишҝәнҹәни Аллаһ верирсә, онда неҹә? Белә бир шеји тәсәввүр етмәк мүмкүндүрмү? Лакин бир чох динләрдә гәбул олунан одлу ҹәһәннәм һаггындакы тә’лим мәһз буну өјрәдир.
Бир анлыға белә бир дәһшәтли сәһнәни тәсәввүр един: инсаны гызмар саҹ үзәриндә говурурлар. О, изтираб ичиндә мәрһәмәт диләјир, амма она гулаг асан јохдур. Ишҝәнҹә арасыкәсилмәдән ҝүнбәҝүн, саатбасаат давам едир!
Һәмин адамын бу вахтаҹан нә гәдәр ағыр ҝүнаһ ишләтмәсинә бахмајараг, сизин она јазығыныз ҝәлмәздими? Бәс она ишҝәнҹә вермәји әмр едән инсан һаггында нә демәк олар? Она мәһәббәт һисси хасдырмы? Гәтијјән! Мәһәббәт мәрһәмәтлидир вә бағышламағы баҹарыр. Мәһәббәтли ата ушагларыны ҹәзаландыра биләр, амма онлара һеч вахт ишҝәнҹә вермәз!
Буна бахмајараг, бир чох динләр өјрәдир ки, Аллаһ ҝүнаһкарлары ҹәһәннәм одунда әбәди ишҝәнҹәләрә мәһкум едир. Бүтүн бунлар исә Аллаһын әдаләти кими гәләмә верилир. Әҝәр бу доғрудан да беләдирсә, бәс онда әбәдијјән ишҝәнҹә верилән бу гәдәр дәһшәтли бир јери ким јарадыб? Орада баш верән дәһшәтли әзаблара ҝөрә ким мәс’улијјәт дашыјыр? Ҹаваб санки бәллидир. Әҝәр әслиндә белә бир јер варса, демәли, ону јарадан Аллаһдыр вә орада баш верән һәр шејә ҝөрә мәс’улијјәт дашыјан да Одур.
Сиз бунунла разылаша биләрсинизми? Мүгәддәс Китабдаa дејилир ки, «Аллаһ мәһәббәтдир» (1 Јәһја 4:8). Әҝәр ишҝәнҹә вермәјин һәтта инсанларда белә ијрәнҹ һиссләр доғурдуғуну нәзәрә алсаг, мәһәббәтли Аллаһ инсанлара ишҝәнҹә верә биләрми? Әлбәттә, јох!
Мәнтигсиз тә’лим
Бунунла белә, бир чохлары пис адамларын одлу ҹәһәннәмә дүшәҹәкләринә вә әбәди изтираблара дүчар олаҹагларына инанырлар. Бу тә’лим мәнтигә ујғундурму? Инсан ҹәми 70 вә ја 80 ил јашајыр. Инсан өмрү боју чохлу писликләр ишләтсә белә, она әбәди ишҝәнҹә вермәк әдаләтли ҹәза олардымы? Хејр. Јашадығы гыса өмүр әрзиндә ишләтдији ҝүнаһлара ҝөрә инсаны әбәди ишҝәнҹәләрә мәһкум етмәк сон дәрәҹәдә әдаләтсизлик оларды.
Инсан өләндән сонра әслиндә нә баш вердијини ким билир? Буну јалныз Аллаһ билир вә О, бу мә’луматы јухарыда хатырланан Мүгәддәс Китабын, јә’ни Өз Кәламынын васитәсилә чатдырыр. Мүгәддәс Китабда јазыланлара диггәт јетирин: «Һејванын башына ҝәлән инсанын да башына ҝәлир, икисинин дә агибәти ејни ҹүр олур... Һамысы бир јерә ҝедир, һамысы торпагдан јараныб, торпаға да гајыдыр» (Ваиз 3:19, 20). Бу ајәләрдә одлу ҹәһәннәмин ады белә чәкилмир. Инсанлар өләндә торпаға гајыдыр, јә’ни онларын мөвҹудлуғуна сон гојулур.
Ишҝәнҹәни һисс етмәк үчүн, ҝәрәк инсанын шүуру үстүндә олсун. Өлүләрин шүуру вармы? Јох. «Дириләр өләҹәкләрини билир, анҹаг өлүләр һеч нә билмир. Онлара даһа һеч вахт әвәз верилмәјәҹәк, чүнки онларын хатирәси дә унудулуб» (Ваиз 9:5). «Һеч нә билмәјән» өлүләр ҹәһәннәм одунда изтираб чәкә билмәзләр.
Зәрәрли тә’лим
Бә’зиләри ҹәһәннәм оду тә’лиминин доғру олуб-олмамасындан асылы олмајараг, бу тә’лимин фајдалы олдуғуну иддиа едирләр. Нәјә ҝөрә? Онлар дејирләр ки, бу тә’лим инсанлары пис әмәлләрдән горујур. Бу беләдирми? Мәҝәр ҹәһәннәм одуна инанылан әразиләрдә ҹинајәт ишләринин сајы башга јерләрә нисбәтән аздырмы? Әсла! Әслиндә ҹәһәннәм оду һаггындакы тә’лим чох зәрәрлидир. Аллаһын инсанлара әзаб вердијинә инанан адам ишҝәнҹәләри ијрәнҹ һесаб едәҹәкми? Чәтин! Гәддар аллаһа инананлар, адәтән өз аллаһлары кими гәддар олурлар.
Дәрракәли инсан бу тә’лимә һансы нөгтеји-нәзәрдән бахса да, бу ҹүр изтираблы јерин мөвҹуд олмасы илә разылаша билмәз. Чүнки бу, мәнтигә зиддир вә инсан тәбиәтинә мәнфурдур. Ән әсасы исә, Аллаһын Кәламында белә бир јерин мөвҹуд олмасы һагда һеч нә дејилмир. Инсан өләндә ‘торпаға дүшүр, нијјәтләри бирҹә анда јох олур’ (Мәзмур 146:4).
Ҝүнаһын ҹәзасы нәдир?
Бу о демәкдирми ки, етдијимиз ҝүнаһлара ҝөрә ҹәза алмајаҹағыг? Хејр, бу белә дејил. Мүгәддәс Аллаһымыз ҝүнаһкарлары ҹәзаландырыр, амма онлара ишҝәнҹә вермир. Ҝүнаһкарлар төвбә едәндә исә онлары бағышлајыр. Бәс ҝүнаһын ҹәзасы нәдир? Мүгәддәс Китаб конкрет ҹаваб верир: «Ҝүнаһын әвәзи өлүм»дүр (Ромалылара 6:23). Һәјат Аллаһын вердији ән’амдыр. Биз ҝүнаһ ишләдәндә бу ән’ама лајиг олмуруг, буна ҝөрә дә өлүрүк.
Ола билсин, сиз: «Бурада әдаләт дејилән шеј вармы. Ахы һамы өлүр!» — дејә сорушаҹагсыныз. Бу беләдир, чүнки һамымыз ҝүнаһ ичиндәјик. Әслиндә һеч ким һәјата лајиг дејил. «Неҹә ки, ҝүнаһ тәк бир адам васитәсилә вә өлүм ҝүнаһ васитәсилә дүнјаја ҝирди, еләҹә дә өлүм бүтүн инсанлара кечди; чүнки һамы ҝүнаһ ишләтмишдир» (Ромалылара 5:12).
Бу сөзләри охудугдан сонра сиз соруша биләрсиниз: «Әҝәр һамымыз ҝүнаһ ишләдир вә өлүрүксә, онда хејирхаһ олмаға чалышмаг нә үчүн лазымдыр?» Елә тәәссүрат јараныр ки, һәм пис, һәм дә Аллаһа хидмәт етмәјә чалышан адамын агибәти ејнидир. Лакин бу белә дејил. Бахмајараг ки, биз һамымыз ҝүнаһ ишләдирик, Аллаһ сәмими гәлбдән төвбә едән вә өзләриндә дәјишиклик етмәјә чалышан инсанлары бағышлајыр. О, бизим ‘ағлымызы јениләшдирмәк’ вә јахшылыг етмәк сә’јимизи мүкафатландырыр (Ромалылара 12:2). Бу һәгигәтләр ҝөзәл бир үмидин әсасыны тәшкил едир.
Јахшы инсанлар үчүн мүкафат
Инсан өләндә онун мөвҹудлуғуна сон гојулур. Лакин бунунла һәр шеј битмир. Садиг Әјјуб өләндә гәбрә (Шеола) ҝедәҹәјини билирди. Онун Аллаһа етдији дуасына диггәт јетирин: «Каш ки мәни өлүләр дијарында (шеолда) ҝизләдәјдин, гәзәбин кечәнәдәк сахлајајдын, мәнә мөһләт верәјдин, сонра мәни јада салајдын. Инсан өлсә, дириләрми? Сән чағыранда ҹаваб верәҹәјәм» (Әјјуб 14:13-15).
Әјјуб инанырды ки, өмрүнүн сонунадәк садиглијини горујуб сахлајарса, Аллаһ ону јада салаҹаг вә дирилдәҹәк. Аллаһын гәдим зәманәдә јашајан бүтүн садиг хидмәтчиләри буна инанырдылар. Исанын өзү нөвбәти сөзләри демәклә бу үмиди тәсдигләмишди: «Елә бир саат ҝәлир ки, гәбирләрдә оланларын һамысы Онун [Аллаһын] сәсини ешидәҹәкләр вә гәбирләриндән чыхаҹаглар. Јахшылыг едәнләр дирилиб һәјата говушаҹаглар, пислик едәнләр исә дирилиб һөкмә дүчар олаҹаглар» (Јәһја 5:28, 29).
Дирилмә нә заман башлајаҹаг? Мүгәддәс Китаба әсасән бу чох тезликлә баш верәҹәк. Мүгәддәс Китаб пејғәмбәрликләри 1914-ҹү илдән е’тибарән ‘ахыр ҝүнләрин’ башландығыны ҝөстәрир (2 Тимотејә 3:1). Јахын ҝәләҹәкдә бир чохларынын «дүнјанын сону» адландырдыглары дөвр чатанда Аллаһ пислији арадан галдыраҹаг вә Өз ҝөјләр һакимијјәтинин рәһбәрлији алтында јени дүнја гураҹаг (Матта 24-ҹү фәсил; Марк 13-ҹү фәсил; Лука 21-ҹи фәсил; Вәһј 16:14).
О вахт бүтүн Јер үзү Ҹәннәт олаҹаг вә Аллаһа сәмими гәлбдән хидмәт етмәјә чалышан инсанлар орада јашајаҹаглар. Пис инсанлар ҹәһәннәмдә јанмајаҹаглар, амма Ҹәннәтдә дә онлар үчүн јер олмајаҹаг. Мәзмур 37:10, 11 ајәләриндә охујуруг: «Пис јох олаҹаг, јерини ахтарсан белә, тапылмајаҹаг. Мәзлумлар [һәлимләр] өлкәни мүлк олараг алаҹаг, әмин-аманлығын боллуғундан зөвг тапаҹаг».
Бүтүн бунлар садәҹә хәјалдырмы? Хејр, бу Аллаһын вә’дидир. Биз Мүгәддәс Китабда охујуруг: «Ҝөјдән ҝәлән јүксәк бир сәс ешитдим. Дејирди: “Будур, Аллаһын мәскәни инсанларла бәрабәрдир вә О, онларла бәрабәр јашајаҹагдыр. Онлар Онун халгы олаҹаг вә Аллаһын Өзү онларла олаҹагдыр. Аллаһ онларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәкдир. Артыг өлүм мөвҹуд олмајаҹаг; артыг нә кәдәр, нә фәрјад, нә дә ағры олаҹагдыр, чүнки әввәлки шејләр кечиб ҝетди”» (Вәһј 21:3, 4).
Сиз бу сөзләрә инанырсынызмы? Инанмаға дәјәр. Аллаһын сөзләри һәмишә јеринә јетир (Јешаја 55:11). Биз сизә Аллаһын бәшәријјәт үчүн олан нијјәтләри һагда даһа чох өјрәнмәји тәклиф едирик. Јеһованын Шаһидләри бөјүк мәмнунијјәтлә бу ишдә сизә көмәк едәҹәкләр. Әҝәр белә бир арзунуз варса, ашағыда ҝөстәрилән үнванлардан биринә јазын.
Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылардан (Әһди-Әтиг) ситат ҝәтирилән ајәләр «Мүгәддәс Китаб»дан, Јунанҹа Мүгәддәс Јазылардан (Әһди-Ҹәдид) ситат ҝәтирилән ајәләр исә 1996-ҹы илдә чап олунмуш «Инҹил» китабындан ҝөтүрүлмүшдүр.
[Һашијә]
a Ислам дүнјасында Мүгәддәс Китаб — Төврат, Зәбур вә Инҹилдән ибарәт олан бир китаб кими таныныр. Гур’анын ән азы 64 ајәсиндә дејилир ки, бу китаблар Аллаһын Кәламыдыр вә орада јазыланлары охумаг вә јеринә јетирмәк лазымдыр. Бә’зи инсанлар иддиа едирләр ки, Төврат, Зәбур вә Инҹил тәһриф олунуб. Буну иддиа едән инсанлар Аллаһын Өз Кәламыны горујуб сахламаг игтидарында олмадығыны ирәли сүрмүш олурлар.