Фәсил 7
Өлән әзизләримиз үчүн һәгиги үмид
Өләнләрин дириләҹәјини һарадан билирик?
Јеһова дирилмәјә неҹә јанашыр?
Кимләр дирилдиләҹәк?
1-3. Бизи һансы дүшмән тә’гиб едир, бәс Мүгәддәс Китаб һансы тәсәллини верир?
ГОРХУЛУ бир дүшмәндән гачдығынызы тәсәввүр един. О, сиздән чох ҝүҹлү вә ҹәлддир. Сиз онун амансыз олдуғуну билирсиниз, чүнки ҝөзүнүзүн габағында бир нечә достунузу өлдүрүб. Нә гәдәр гачмаға чалышсаныз да, о, сизи аддымбааддым изләјәрәк ҝет-ҝедә јахынлашыр. Сизә елә ҝәлә биләр ки, артыг һеч бир үмид јохдур. Ҝөзләнилмәдән һарданса хиласкар пејда олур. О, бу дүшмәндән гат-гат ҝүҹлүдүр вә сизә көмәк едәҹәјинә сөз верир. Артыг раһат нәфәс алмаг олар!
2 Мүәјјән мә’нада сиз һәгигәтән дә белә бир дүшмән тәрәфиндән тә’гиб олунурсунуз. О һәр биримизин далынҹа дүшүб. Әввәлки фәсилдән өјрәндијимиз кими, Мүгәддәс Китаб өлүмү дүшмән адландырыр. Һеч ким өлүмүн пәнҹәсиндән јаха гуртармаға вә ја она галиб ҝәлмәјә гадир дејил. Бу дүшмән әксәријјәтимизин әзизләрини әлиндән алыб. Анҹаг Јеһова өлүмдән гат-гат ҝүҹлүдүр. О, әсл Хиласкардыр вә бу амансыз дүшмәнин өһдәсиндән ҝәлмәјә гадир олдуғуну да артыг сүбут едиб. Үстәлик, өлүмү һәмишәлик јох едәҹәјини дә вә’д едир. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Јох едиләҹәк ахырынҹы дүшмән өлүмдүр» (1 Коринфлиләрә 15:26). Неҹә дә ҝөзәл вә’ддир!
3 Ҝәлин әввәлҹә әзизләримиздән кимисә итирән заман һансы һиссләри кечирдијимизин үзәриндә дүшүнәк. Бу, тәсәлли верән ҝөзәл үмиди гијмәтләндирмәјимизә көмәк едәҹәк. Ахы Јеһова өләнләрин јенидән јашајаҹагларыны вә’д едир (Јешаја 26:19). Онлар һәјата гајыдаҹаглар. Бүтүн бунлар дирилмәнин сајәсиндә баш верәҹәк.
ӘЗИЗЛӘРИМИЗДӘН КИМ ИСӘ ӨЛӘНДӘ
4. а) Нәјә ҝөрә Исанын өз достунун өлүмүнә ҝөрә кечирдији һиссләр, Јеһованын һиссләрини баша дүшмәјимизә көмәк едир? б) Исанын јахын достлары кимләр иди?
4 Әзизләриниздән кимисә итирмисинизми? Өлүмүн ҝәтирдији гәм-гүссә, кәдәр вә аҹизлик һисси бә’зән дөзүлмәз ола биләр. Белә анларда Аллаһын Кәламындан тәсәлли әлдә етмәјимиз ваҹибдир (2 Коринфлиләрә 1:3, 4). Мүгәддәс Китаб Јеһованын вә Исанын өлүмлә әлагәдар һансы һиссләри кечирдикләрини өјрәнмәјимизә көмәк едир. Атасыны мүкәммәл сурәтдә тәглид едән Иса, әзиз адамын өлүмүнүн неҹә кәдәрли олдуғуну јахшы билирди (Јәһја 14:9). Иса Јерусәлимә ҝәләндә, гоншулугдакы Бејтанја кәндиндә јашајан Лазарын вә онун баҹылары Мәрјәмлә Мартанын евиндә дәфәләрлә гонаг галмышды. Онлар јахын дост олмушдулар. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Иса Мартаны, онун баҹысыны вә Лазары севирди» (Јәһја 11:5). Анҹаг бу китабын әввәлки фәслиндән өјрәндијимиз кими, Лазар өлдү.
5, 6. а) Лазарын достларынын вә гоһумларынын кәдәри Исаја неҹә тә’сир етди? б) Исанын кәдәрләнмәси бизә нәјә ҝөрә тәсәлли верир?
5 Иса әзиз достуну итирәндә һансы һиссләри кечирди? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, о, Лазарын кәдәр ичиндә олан гоһумларына вә достларына тәсәлли вермәјә ҝәлди. Иса онларын ҝөз јашларыны вә гәм-гүссә ичиндә олдугларыны ҝөрүб, «руһән аҹыды, үрәји чох сыхылды». О, һәтта ағлады (Јәһја 11:33, 35). Бәс бу, онун һеч бир үмиди олмадығынымы ҝөстәрирди? Хејр, чүнки Иса мө’ҹүзә баш верәҹәјини билирди (Јәһја 11:3, 4). Бунунла белә, о, өлүмүн ҝәтирдији ағры-аҹыны һисс едирди.
6 Исанын кәдәрләнмәси бизә тәсәлли верир. Бу ону ҝөстәрир ки, Иса вә онун Атасы Јеһова өлүмә нифрәт едирләр. Лакин Јеһова Аллаһ бу амансыз дүшмәнин өһдәсиндән ҝәлмәјә гадирдир! Ҝәлин, Онун Исаја һансы сәлаһијјәти вердијини нәзәрдән кечирәк.
«ЛАЗАР, ЧӨЛӘ ЧЫХ!»
7, 8. Лазарын вәзијјәти нәјә ҝөрә үмидсиз ҝөрүнә биләрди, анҹаг Иса нә етди?
7 Лазарын ҹәсәди мағараја гојулдуғу үчүн, Иса ҝиришдәки дашын ҝөтүрүлмәсини хаһиш етди. Лакин Марта е’тираз етди, чүнки Лазарын өлдүјү вахтдан артыг дөрд ҝүн кечмишди вә онун ҹәсәди, чох ҝүман ки, чүрүмәјә башламышды (Јәһја 11:39). Бәс өлән адама көмәк етмәк олармы?
Лазарын дирилдилмәси бөјүк севинҹ ҝәтирди (Јәһја 11:38-44)
8 Дашы галдырдыгда Иса јүксәк сәслә чағырды: «Лазар, чөлә чых!» Бу заман нә баш верди? «Өлү... чыхды» (Јәһја 11:43, 44). Инсанларын севинҹини тәсәввүр един! Лазарын баҹылары, гоһумлары, достлары вә гоншулары артыг ону гајтармағын мүмкүн олмадығыны дүшүнүрдүләр. Вә будур, онларын әзизи јенә дә онларладыр, сағ-саламатдыр. Бу, инанылмаз бир һадисәдир! Јәгин ки, инсанлар севинҹ ичиндә Лазары бағырларына басмаға тәләсирдиләр. Бу дирилмә өлүм үзәриндә әсл гәләбәдир!
Илјас дул гадынын оғлуну дирилтди (1 Падшаһлар 17:17-24)
9, 10. а) Исаја Лазары дирилтмәк ҝүҹүнү ким вермишди вә биз буну һарадан билирик? б) Мүгәддәс Китабда дирилмә һаггында јазылан мә’луматлар бизә неҹә тәсәлли верир вә онлар нәји тәсдиг едир?
9 Иса бу һејранедиҹи мө’ҹүзәни өз ҝүҹү сајәсиндә едәҹәјини иддиа етмәди. Иса Лазары чағырмаздан әввәл дуада ајдын шәкилдә ҝөстәрди ки, она дирилтмә ҝүҹүнү верән Јеһовадыр (Јәһја 11:41, 42). Лакин бу, Јеһованын Өз ҝүҹүнү белә бир тәрздә ҝөстәрдији јеҝанә һадисә дејил. Лазарын дирилмәси Аллаһын Кәламында тәсвир едилән 9 дирилмә һадисәсиндән јалныз биридирa. Мүгәддәс Китабдакы бу мә’луматлары охумаг вә тәдгиг етмәк неҹә дә тәсәлливериҹидир! Белә һадисәләр Аллаһын ајры-сечкилик етмәдијини өјрәдир. Чүнки Онун дирилтдикләри арасында ҝәнҹ вә јашлы, киши вә гадын, јәһуди вә гејри-јәһуди дә варды. Бу һадисәләрдә бөјүк севинҹ һиссләри тәсвир олунур! Мәсәлән, Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Иса балаҹа гызы дирилтдикдә онун валидејнләри «чох һејрәтләндиләр» (Марк 5:42). Һәмин инсанлар Јеһованын онлар үчүн етдијини унуда билмәздиләр.
Һәвари Петер Табита адлы мәсиһчи гадыны дирилтди (Һәвариләрин ишләри 9:36-42)
10 Әлбәттә, Исанын дирилтдији инсанлар мүәјјән вахтдан сонра јенидән өлдүләр. Бу, онлары дирилтмәјин мә’насыз олдуғунуму ҝөстәрир? Сөзсүз ки, јох. Мүгәддәс Китабдакы бу мә’луматлар ваҹиб һәгигәтләри тәсдиг едир вә бизә үмид верир.
ДИРИЛМӘ ҺАГГЫНДАКЫ ҺАДИСӘЛӘРДӘН НӘ ӨЈРӘНИРИК?
11. Лазар һаггындакы мә’лумат Ваиз 9:5 ајәсиндә јазыланлары неҹә тәсдиг едир?
11 Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, «өлүләр һеч нә билмир». Онлар шүурсуз вәзијјәтдәдирләр. Лазар һаггындакы мә’лумат тәсдиг едир ки, өлүләр башга аләмә ҝетмирләр. Ҝәлин нөвбәти суалларын үзәриндә дүшүнәк: Лазар һәјата гајыданда, инсанлара ҝөјләрдә ҹәннәтин нә гәдәр ҝөзәл олдуғу һагда данышдымы? Јахуд, ҹәһәннәм одундан бәһс едәрәк, онлары горхутдуму? Јох, Мүгәддәс Китабда бу һагда һеч нә дејилмир. О, дөрд ҝүн иди ки, өлмүшдү, шүурсуз бир вәзијјәтдә «һеч нә билмир»ди (Ваиз 9:5). Лазар садәҹә өлүм јухусуна ҝетмишди (Јәһја 11:11).
12. Нәјә ҝөрә әмин ола биләрик ки, Лазар һаггындакы мә’лумат ујдурма дејил?
12 Лазар һаггындакы мә’лумат, һәмчинин бизә дирилмәнин ујдурма дејил, һәгигәт олдуғуну өјрәдир. Иса Лазары издиһамын ҝөзү габағында һәјата гајтарды. Һәтта Исаја нифрәт едән дин рәһбәрләри белә бу мө’ҹүзәни данмырдылар. Әксинә, онлар дејирдиләр: «Нә едәк? Бу Адам [Иса] бир чох мө’ҹүзәләр ҝөстәрир» (Јәһја 11:47). Чохлары дирилдилмиш Лазара бахмаға ҝәлирдиләр. Онлардан бир чоху Исаја иман етдиләр. Онлар Лазары ҝөрдүкдә, Исанын Аллаһ тәрәфиндән ҝөндәрилдијинә әмин олурдулар. Бу дәлил о дәрәҹәдә инкаредилмәз иди ки, һәтта бә’зи јәһуди дин рәһбәрләри Исаны вә Лазары өлдүрмәк истәјирдиләр (Јәһја 11:53; 12:9-11).
13. Јеһованын өлүләри дирилтмәјә гадир олдуғуну һарадан билирик?
13 Бәс дирилмәјә инанмаг мәнтигәујғундурму? Әлбәттә, чүнки Иса «гәбирләрдә оланларын һамысы»нын бир вахт дирилдиләҹәјини өјрәдирди (Јәһја 5:28). Јеһова — бүтүн ҹанлыларын Јараданыдыр. Мәҝәр Өз јаратдыгларыны јенидән һәјата гајтармаг Онун үчүн чәтиндирми? Чох шеј Онун јаддашындан асылы олаҹаг. О, бизим өлән әзизләримизи хатырлаја биләрми? Каинатда сајсыз-һесабсыз улдузлар вар, анҹаг Аллаһ онларын һәр бирини ады илә чағырыр! (Јешаја 40:26). Буна ҝөрә дә, Јеһова өлән әзизләримизә хас олан бүтүн хүсусијјәтләри хатырламаға вә онлары һәјата гајтармаға гадирдир.
14, 15. Әјјубун сөзләринә ҝөрә, Јеһова дирилмәјә неҹә јанашыр?
14 Бәс Јеһова өләнләри дирилтмәк истәјәҹәкми? Әлбәттә, Мүгәддәс Китаб мәһз бу һагда өјрәдир. Аллаһа садиг олан Әјјуб бир дәфә сорушмушду: «Инсан өлсә, дириләрми?» О, Аллаһын ону хатырлајаҹағы вахта гәдәр мәзарда ҝөзләјәҹәјини дејирди. Даһа сонра Әјјуб Јеһоваја деди: «Сән чағыранда ҹаваб верәҹәјәм, әлләринин... ишинин һәсрәтини чәкәҹәксән» (Әјјуб 14:13-15).
15 Бир анлыға дүшүнүн! Јеһова өләнләри һәјата гајтармағын ‘һәсрәтини чәкир’, јә’ни сәбирсизликлә ҝөзләјир. Бу неҹә дә тәсәлливериҹидир! Бәс кимләр дирилдиләҹәк вә онлар һарада јашајаҹаглар?
«ГӘБИРЛӘРДӘ ОЛАНЛАРЫН ҺАМЫСЫ»
16. Дириләнләр һансы шәраитдә јашајаҹаг?
16 Дирилмә һаггында Мүгәддәс Китабда јазылан һадисәләр ҝәләҹәкдә дирилмәнин неҹә олаҹағыны баша дүшмәјә көмәк едир. Кечмишдә дирилән инсанлар јер үзүндә һәјата гајтарылмыш вә өз әзизләринә говушмушдулар. Ҝәләҹәкдә дә буна бәнзәр һадисә баш верәҹәк, анҹаг бу, даһа бөјүк мигјасда олаҹаг. Бу китабын 3-ҹү фәслиндән өјрәндијимиз кими, Аллаһ бүтүн јер үзүнүн Ҹәннәт олмасыны истәјир. Буна ҝөрә дә, дириләнләр артыг мүһарибәләрин, ҹинајәткарлығын вә хәстәликләрин олмајаҹағы бир дүнјада јашајаҹаглар. Онлар хошбәхтлијә наил олаҹаг вә јер үзүндә ҝөзәл шәраитдә әбәди јашајаҹаглар.
17. Кимләр дирилдиләҹәк?
17 Кимләр дирилдиләҹәк? Иса демишди: «Гәбирләрдә оланларын һамысы Онун [Исанын] сәсини ешидәҹәкләр вә гәбирләриндән чыхаҹаглар» (Јәһја 5:28). Буна бәнзәр сөзләр Вәһј 20:13 ајәсиндә дә јазылмышдыр: «Дәниз, өзүндә олан өлүләри тәслим етди; өлүм вә өлүләр аләми [јун. һадес] дә өзләриндә олан өлүләри тәслим етдиләр». Һадес — бәшәријјәтин үмуми мәзарыдыр. («Әлавәләр» бөлмәсиндә, 212, 213-ҹү сәһифәләрә бахын.) Бу үмуми мәзар бошалдылаҹаг. Орада өлүм јухусунда оланларын һамысы јенидән һәјата гајыдаҹаг. Һәвари Павел демишдир: «Һәм салеһ, һәм дә салеһ олмајан өлүләрин дирилмәси олаҹагдыр» (Һәвариләрин ишләри 24:15). Бу нә демәкдир?
Өләнләр Ҹәннәтдә дирилдиләҹәк вә әзизләринә говушаҹаглар
18. Дирилдиләҹәк ‘салеһләрә’ кимләр дахилдир вә дирилмәјә олан үмид сизә неҹә тә’сир едир?
18 ‘Салеһләрин’ сырасына, Исанын јер үзүнә ҝәлмәсиндән әввәл јашамыш вә Мүгәддәс Китабда хатырланан чохсајлы инсанлар дахилдир. Ола билсин, сиз Нуһ, Ибраһим, Сара, Муса, Рут, Естер вә бир чох башга садиг киши вә гадынлары хатырладыныз. Онлардан бә’зиләри һагда «Ибраниләрә мәктуб»ун 11-ҹи фәслиндә јазылмышдыр. ‘Салеһләрин’ сырасына Јеһованын мүасир дөврдә өлән хидмәтчиләри дә дахилдир. Доғрудан да, дирилмәјә олан үмид бизи өлүм горхусундан азад едир (Ибраниләрә 2:15).
19. «Салеһ олмајан»лар кимләрдир вә Јеһова онлара һансы имканы верәҹәк?
19 Јеһова һаггында һеч нә билмәјән вә Она хидмәт етмәјәнләрлә нә баш верәҹәк? Милјардларла «салеһ олмајан» бу инсанлар унудулмајаҹаг, онлар да дирилдиләҹәкләр. Аллаһ һаггында һәгигәти билмәк вә Она хидмәт етмәк үчүн, онлара вахт вериләҹәк. Өләнләр мин ил әрзиндә јер үзүндә јашамаг үчүн дирилдиләҹәк вә артыг Јеһоваја сәдагәтлә хидмәт едәнләрә гошула биләҹәкләр. Һәмин дөвр неҹә дә ҝөзәл олаҹаг! Бу дөвр Мүгәддәс Китабда Һөкм ҝүнү адланырb.
20. Ҝеһенна нәдир вә ора кимләр дүшүр?
20 Бәс бу о демәкдирми ки, бүтүн инсанлар дирилдиләҹәк? Хејр. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, өләнләрин бә’зиләри ‘ҹәһәннәмдәдир [јун. ҝеһенна]’ (Лука 12:5). Ҝеһенна, гәдим Јерусәлимдән кәнарда зибиллик иди. Орада ҹәсәдләри вә мүхтәлиф зибилләри јандырырдылар. Јәһудиләр, ҹәсәдләри ора атылан инсанлары басдырылмаға вә дирилмәјә лајиг һесаб етмирдиләр. Буна ҝөрә дә, Ҝеһенна әбәди мәһвин мүвафиг символудур. Дириләрә вә өлүләрә Исанын һөкм едәҹәјинә бахмајараг, Баш Һаким Јеһовадыр (Һәвариләрин ишләри 10:42). О, пис вә итаәтсиз һесаб етдији кәсләри һеч вахт дирилтмәјәҹәк.
ҜӨЈЛӘР ҺӘЈАТЫНА ДИРИЛМӘ
21, 22. а) Мүгәддәс Китабда башга һансы дирилмәдән данышылыр? б) Руһани һәјата дирилдиләнләрдән биринҹиси ким олмушдур?
21 Мүгәддәс Китабда башга бир дирилмәдән, јә’ни ҝөјләр һәјатына дирилмәдән дә данышылыр. Орада белә дирилмәјә даир јалныз бир нүмунә ҝәтирилир, бу да Иса Мәсиһдир.
22 Иса өлдүрүлдүкдән сонра, Јеһова садиг Оғлунун гәбирдә галмасына јол вермәди (Мәзмур 16:10; Һәвариләрин ишләри 13:34, 35). Аллаһ ону дирилтди, анҹаг Иса физики бәдәндә дирилмәди. Һәвари Петер изаһ едир ки, Мәсиһ «ҹисмән өлдүрүлмүш, амма руһән Она һәјат верилмишдир» (1 Петер 3:18). Бу, ҝөрүнмәмиш бир мө’ҹүзә иди! Иса јенидән гүдрәтли руһани варлыг кими һәјата гајтарылды (1 Коринфлиләрә 15:3-6). О, бу ҹүр шәрәфә лајиг ҝөрүләнләрдән биринҹиси иди (Јәһја 3:13). Лакин Иса руһани һәјата дирилдилән јеҝанә шәхс олмады.
23, 24. Исанын «кичик сүрү» адландырдығы група кимләр дахилдир вә онларын сајы нә гәдәрдир?
23 Тезликлә ҝөјә гајыдаҹағыны биләрәк, Иса өз садиг давамчыларына онлар үчүн «јер һазырламаға» ҝетдијини деди (Јәһја 14:2). Иса ҝөјә ҝедәҹәк инсанлары «кичик сүрү» адландырды (Лука 12:32). Садиг мәсиһчиләрин нисбәтән кичик олан бу групуна нә гәдәр адам дахилдир? Вәһј 14:1 ајәсиндә һәвари Јәһја демишдир: «Бахыб ҝөрдүм ки, Гузу [Иса Мәсиһ], Сион дағында дуруб, јанында да алынларында Онун вә Атасынын ады јазылмыш јүз гырх дөрд мин адам дурубдур».
24 Һәвариләрин дә дахил олдуғу Исанын бу 144 000 садиг давамчысы ҝөјләр һәјатына дирилдиләҹәк. Бу дирилмә нә заман башлајаҹагды? Һәвари Павел дирилмәнин Мәсиһин иштиракы заманы баш верәҹәјини јазмышды (1 Коринфлиләрә 15:23). 9-ҹу фәсилдән өјрәнәҹәјимиз кими, биз артыг һәмин дөврдә јашајырыг. Буна ҝөрә дә, бизим ҝүнләрдә 144 000-ин галығы өлән кими ҝөјләр һәјатына дирилдилир (1 Коринфлиләрә 15:51-55). Лакин бәшәријјәтин әксәријјәти ҝәләҹәкдә јерүзү Ҹәннәтдә јашамаг үчүн дирилдиләҹәк.
25. Нөвбәти фәсилдә нәји мүзакирә едәҹәјик?
25 Бәли, Јеһова амансыз дүшмәнимиз олан өлүмә галиб ҝәләрәк, ону әбәдијјән мәһв едәҹәк! (Јешаја 25:8). Бә’зи инсанларын нә үчүн ҝөјләр һәјатына дирилдилдикләрини билмәк, јәгин, сизин үчүн мараглыдыр. Онлар әдаләтли ҝөјләр һөкумәтинин тәркибинә дахил олаҹаглар. Бу һөкумәт һаггында нөвбәти фәсилдән өјрәнәҹәјик.
a Дирилмә һаггындакы диҝәр һадисәләри 1 Падшаһлар 17:17-24; 2 Падшаһлар 4:32-37; 13:20, 21; Матта 28:5-7; Лука 7:11-17; 8:40-56; Һәвариләрин ишләри 9:36-42 вә 20:7-12 ајәләриндә охуја биләрсиниз.
b Һөкм ҝүнү вә һөкмүн нәјин әсасында чыхарылаҹағы һагда «Әлавәләр» бөлмәсиндән, 213-215-ҹи сәһифәләрдән даһа чох өјрәнмәк олар.