Ҝөзләмәји баҹарырсынызмы?

ИНСАНЛАРЫН, һәр ил нә гәдәр вахты јалныз ҝөзләмәкдә кечирдикләрини тәсәввүр едирсинизми? Онлар мағазада вә јанаҹаг долдурма мәнтәгәләриндә нөвбәләрдә ҝөзләјирләр. Һәмчинин ресторанларда онлара хидмәт едилмәсини, һәкимин вә ја стоматологун гәбулуна дүшмәји, дајанаҹагларда автобуслары вә ја гатарлары ҝөзләјирләр. Бәли, инсан ҝөзләдијинә наил олмаг үчүн, һәјатында олдугҹа чох вахт сәрф едир. Бә’зи һесабламалара ҝөрә, јалныз алманлар автомобил тыхаҹларында илдә 4,7 милјард саат вахт кечирирләр. Ким исә һесаблајыб ки, бу рәгәм бүтөвлүкдә тәхминән 7 000 инсанын һәјатыны тәшкил едир.

Ҝөзләмәк мә’јуслуға сәбәб ола биләр. Бизим ҝүнләрдә, бүтүн ишләри јеринә јетирмәк үчүн, ҝөрүнүр, һеч заман вахт чатмыр, вә әҝәр һәлә ҝөрүләси ишләр барәдә дүшүнсәк, ҝөзләмәк әсл сынаға чеврилә биләр. Јазычы Александр Роуз бир дәфә демишдир: “Үрәк ағрыларынын јарысы ҝөзләмәкдән әмәлә ҝәлир”.

Американын дөвләт хадими Бенҹамин Франклин дәрк едирди ки, ҝөзләмәк бә’зән баһа баша ҝәлир. О, 250 ил бундан әввәл гејд етмишдир: “Вахт - пулдур”. Мәһз буна ҝөрә дә, тиҹарәт фирмалары иш заманы лазымсыз ләнҝимәләрә јол вермирләр. Гыса вахт әрзиндә нә гәдәр чох мәһсул истеһсал олунарса, бу бир о гәдәр дә бөјүк газанҹ ҝәтирә биләр. Әһалијә билаваситә хидмәт ҝөстәрән тиҹарәт мүәссисәләри, сүр’әтли хидмәт (гида илә ҹәлд тә’мин етмә ресторанлары, мүштәриләрә автомобилдә хидмәт ҝөстәрән банклар вә бу кими) системләри тәтбиг етмәјә чалышырлар, чүнки билирләр ки, мүштәрини разы салмаг, онун вахтыны гәнаәт етмәк демәкдир.

Һәјатымызын анлары өтүб ҝедәндә

Он доггузунҹу әсрдә јашамыш Америка шаири Ралф Уолдо Емерсон бир дәфә шикајәтләнәрәк деди: “Инсан ҝөзләмәкдә нә гәдәр чох вахт итирир!” Бу јахынларда исә јазычы-публисист Ланс Морроу ҝилејләнирди ки, ҝөзләмәк сыхынты ҝәтирир вә әһвал-руһијјәни писләшдирир. Сонра о, “ҝөзләмәјин даһа ҝизли вә мәнфи тәрәфини” хатырлатды. О, нәји нәзәрдә тутурду? О, “инсандакы ән гијмәтли шејин - һәјат зәррәси олан вахтын - оғурланмасынын, һәмишәлик итирилмәсинин дәрк едилмәси” һаггында дејирди. Ҝөзләмәкдә итирилән вахт, һәмишәлик итирилир. Бу аҹынаҹаглы олса да һәгигәтдир.

Әлбәттә, әҝәр һәјат белә гыса олмасајды, ҝөзләмәк бу гәдәр нараһатчылыға сәбәб олмазды. Анҹаг һәјат һәгигәтән дә гысадыр. Мин ил бундан әввәл Мүгәддәс Китаб мәзмурчусу гејд етмишдир: “Илләримизин ҝүнләри јетмиш илдир вә гүввәтлә сәксән ил оларса онларын гүруру, зәһмәт вә кәдәрдир; чүнки тез кечәр вә биз дә учарыг” (Мәзмур 90:10). Һарада јашадығымыздан вә кимлијимиздән асылы олмајараг, һәјатымыз - доғуланда бизә ајрылан ҝүнләр, саатлар, дәгигәләр - мәһдуддур. Бунунла јанашы, нәји исә вә ја кими исә ҝөзләјәндә бизә гијмәтли олан вахтымызын бир һиссәсини итирмәјә мәҹбур олдуғумуз вәзијјәтләрдән бојун гачыра билмәјәҹәјик.

Ҝөзләмәји өјрәнмәк

Јәгин ки, чохларымыз, габагда ҝедән нәглијјаты өтүб кечмәјә ҹәһд ҝөстәрән сүрүҹүнүн автомобилиндә ҝетмәли олмушуг. Чох вахт сүрүҹүнүн белә давранмасына о гәдәр дә еһтијаҹ олмамышдыр, чүнки онун тәләсмәјә јери јох иди. Буна бахмајараг, јолда бир кимсәнин сүр’әт барәдә ҝөстәриш вермәси илә разылашмаг сүрүҹү үчүн чәтин иди. Сәбрин чатышмамазлығы ҝөстәрир ки, бу инсан ҝөзләмәји өјрәнмәјиб. Өјрәнмәкми? Бәли, ҝөзләмәји өјрәнмәк лазымдыр. Һеч ким бу габилијјәтлә доғулмур. Көрпәләр аҹ оланда вә ја нараһатлыг һисс едәндә, инадкарлыгла өзләринә диггәт тәләб едирләр. Анҹаг, јалныз бөјүдүкдән сонра онлар баша дүшүрләр ки, истәдикләрини бә’зән ҝөзләмәк лазым ҝәлир. Ҝөзләмәк һәјатымызын ајрылмаз бир һиссәси олдуғу үчүн, демәк олар ки, лазым ҝәлдикдә сәбирлә ҝөзләмәк баҹарығы јеткин инсанын фәргләндириҹи ҹәһәти олаҹагдыр.

Әлбәттә, елә тә’хирәсалынмаз вәзијјәтләр олур ки, сәбирсизлији баша дүшмәк олар. Мәсәлән, ҝәнҹ әр, доғмаг үзрә олан арвады илә хәстәханаја тәләсир вә ајдындыр ки, һәр һансы бир ләнҝимә онун сәбирсизлијинә сәбәб олаҹагдыр. Луту Содомдан чыхмаға тәләсдирән мәләкләр, о, ләнҝијән заман ҝөзләмәк нијјәтиндә дејилдиләр. Фәлакәт јахынлашырды, Лутун вә аиләсинин һәјаты тәһлүкәдә иди (Тәквин 19:15, 16). Лакин чох вахт, ҝөзләнилмәдән јубанма һаллары һәјатымызы һеч ҹүр тәһлүкә алтына гојмур. Ҝеҹикмә бир кимсәнин тәҹрүбәсизлији вә ја лагејидсизлији уҹбатындан олса да, белә һалларда һәр кәсин ҝөзләмәји баҹармасы чох хош оларды. Бундан башга, әҝәр һәр бир кәс ҝөзләмә вахтыны сәмәрәли истифадә етмәји баҹарсајды, сәбир ҝөстәрмәк асан оларды. Сәһифә 5-дә, ҝөзләмәнин һәм дөзүлә билән, һәм дә фајдалы мәшғулијјәт олмасына көмәк едән бир нечә мәсләһәт верилир.

Унутмаг олмаз ки, сәбирсизлик руһу, өзү һаггында јүксәк фикирдә олмағын вә ловғалығын, јә’ни инсаны ҝөзләтмәк мәҹбуријјәти илә разылашмамағын әламәти ола биләр. Бу ҹүр нөгтеји-нәзәрә малик олан кәсләрә, Мүгәддәс Китабын нөвбәти сөзләри үзәриндә дүшүнмәјә дәјәр: “Руһда сәбирли олан руһда кибрли [ловға] оландан јахшыдыр” (Ваиз 7:8). Мәғрурлуг вә ја ловғалыг ҹидди фәрди нөгсандыр. Мүгәддәс Китаб мәсәлиндә бу һагда дејилир: “Үрәји мәғрур олан һәр адам РӘББӘ мәкруһдур” (Сүлејманын мәсәлләри 16:5). Буна ҝөрә дә, ҝөзләмәк баҹарығыны инкишаф етдирәрәк, сәбирли олмағы өјрәнмәклә өзүмүзү диггәтлә нәзәрдән кечирмәли вә башгалары илә мүнасибәтләримизи јохламалыјыг.

Сәбир мүкафатландырылыр

Ҝөзләдијимизин буна лајиг олдуғуну биләндә вә нәтиҹәдә онун һәјата кечәҹәјинә әмин оланда, адәтән ҝөзләмәк асан олур. Бунунла әлагәдар, Аллаһын бүтүн сәмими ибадәтчиләринин Мүгәддәс Китабда јазылмыш ҝөзәл вә’дләрин јеринә јетмәсини ҝөзләдикләри һагда дүшүнмәк пис олмазды. Мәсәлән, Аллаһдан илһам алмыш мәзмурда охујуруг: “Салеһләр јери мирас алыр вә онда әбәдијјән јашајырлар”. Бу вә’д һәвари Јәһјанын сөзләриндә әкс олунур: “Аллаһын ирадәсини јеринә јетирән әбәди јашајыр” (Мәзмур 37:29; 1 Јәһја 2:17). Беләликлә, әҝәр биз әбәди јашаја билсәјдик, ҝөзләмәк бир о гәдәр дә чәтин олмазды. Лакин биз һәләлик әбәди јашамырыг. Онда әбәди һәјат һаггында данышмаг реалдырмы?

Бу суала ҹаваб вермәздән әввәл, Аллаһын, улу валидејнләримизи әбәди һәјат үмиди илә јаратдығы һагда фикирләшин. Мәһз ҝүнаһа ҝөрә, онлар өзләри үчүн вә бизи дә дахил етмәклә, өвладлары үчүн бу үмиди итирдиләр. Лакин онларын ҝүнаһындан дәрһал сонра, Аллаһ, онларын итаәтсизлијинин нәтиҹәсини дүзәлтмәк нијјәтини е’лан етди. О, “зүрријјәт” ҝөндәрәҹәјини вә’д етди вә нәтиҹәдә бу “зүрријјәт” Иса Мәсиһ олду (Тәквин 3:15; Ромалылара 5:18).

Аллаһын вә’диндән фајда әлдә етмәјимиз, һәр биримизин шәхси гәрарындан асылыдыр. Бунун үчүн дә сәбир ҝәрәк олаҹагдыр. Бу ҹүр сәбирли олмағы өјрәтмәк үчүн, Мүгәддәс Китаб бизи тәшвиг едир ки, әкинчинин нүмунәси үзәриндә дүшүнәк. Әкинчи тохуму әкәндән сонра, онун иши сәбирлә ҝөзләмәкдән вә бичин вахты ҝәлинҹәјә гәдәр мәһсулуну горумаг үчүн әлиндән ҝәләни етмәкдән ибарәт олур. О заман онун сәбри мүкафатландырылаҹаг вә о, әмәјинин бәһрәсини ҝөрәҹәкдир (Јагуб 5:7). Һәвари Павел сәбирли олмағын башга бир нүмунәсини ҝөстәрир. О, кечмишин садиг киши вә гадынлары һаггында хатырладыр. Онлар Аллаһын вә’дләринин бүтүнлүклә јеринә јетмәсини ҝөрмәјә үмид едирдиләр, лакин Аллаһын тә’јин етдији вахтын ҝәлиб чатмасыны ҝөзләмәли идиләр. Павел бизи, “вә’д олунанлары иман вә сәбирлиликлә мирас аланлардан нүмунә” ҝөтүрмәјә тәшвиг едир (Ибраниләрә 6:11, 12).

Бәли, ҝөзләмәк, һәјатда гачылмаз фактдыр. Анҹаг бу бизи кәдәрләндирмәмәлидир. Ҝөзләмәк, Аллаһын вә’дләринин бүтүнлүклә јеринә јетмәсини ҝөзләјәнләр үчүн севинҹ мәнбәји ола биләр. Ҝөзләмәјә сәрф олунан вахты, Аллаһла јахын гаршылыглы мүнасибәти инкишаф етдирмәк вә имана шәһадәтлик едән ишләри ҝөрмәк үчүн истифадә етмәк олар. Дуанын, өјрәнмәјин вә дүшүнмәјин сајәсиндә, Аллаһын бүтүн вә’дләринин Өзү тә’јин етдији вахтда јеринә јетәҹәјинә даир сарсылмаз әминлик инкишаф етдирмәк олар.

[5-ҹи сәһифәдәки чәрчивә/шәкилләр]

Ҝөзләмә вахтыны неҹә мә’налы кечирмәли

Әввәлҹәдән планлашдырын! Әҝәр ҝөзләмәли олаҹағынызы билирсинизсә, онда охумаға, јазмаға, тохумаға вә ја бә’зи башга фајдалы ишләрлә мәшғул олмаға һазырлашын.

Вахты фикирләшмәк үчүн истифадә един; бизим ити сүр’әтдә ирәлиләјән дүнјамызда буна ҝет-ҝедә даһа аз вахт галыр.

Телефонун јанына бә’зи әдәбијјатлар гојун ки, ҝөзләмәли олсаныз истифадә едә биләсиниз; беш-он дәгигәјә бир нечә сәһифә охуја биләрсиниз.

Әҝәр ҝөзләјәркән тәк дејилсинизсә, инсанларла үнсијјәтдә олмаға вә руһландырыҹы фикирләри онларла бөлүшмәјә һазыр олун.

Ҝөзләнилмәдән јубанма һаллары ола биләр; бунун үчүн машында гејд дәфтәрчәси вә ја охумаг үчүн бир әдәбијјат сахлајын.

Ҝөзләринизи јумун, нәфәсинизи дәрин вә ја дуа един.

ҜӨЗЛӘДИЈИМИЗ МҮДДӘТДӘ ВАХТИМИЗИН НӘ ДӘРӘҸӘДӘ СӘМӘРӘЛИ КЕЧМӘСИ, ҜӨЗЛӘМӘЈӘ ОЛАН МҮНАСИБӘТИМИЗДӘН ВӘ ТӘДБИРЛИ ОЛМАҒИМИЗДАН АСИЛИДИР.