Ҹәннәтә олан үмидин мөһкәмдирми?

«Мәсиһә аид бир адамы таныјырам... О, ҹәннәтә апарылмыш[дыр]» (2 КОРИНФЛИЛӘРӘ 12:2-4).

1. Мүгәддәс Китабын һансы вә’дләри чохларыны вәҹдә ҝәтирир?

ҸӘННӘТ. Аллаһын јер үзүндә олаҹаг Ҹәннәт һаггындакы вә’дини илк дәфә ешитдијимиз заман кечирдијимиз һиссләри хатырлајаг. Корларын ҝөзләринин, карларын гулагларынын ачылаҹағыны, сәһрада булагларын фышгыраҹағыны вә онун чичәкләнәҹәјини, гурдла гузунун, бәбирлә чәпишин бирҝә јашајаҹағыны өјрәндијимиз һагда дүшүнәк. Мәҝәр өлән әзизләримизин һәјата гајтарылаҹаглары вә һәмин Ҹәннәтдә јашајаҹаглары һагда охудугларымыз бизи һәјәҹанландырмамышдымы? (Јешаја 11:6; 35:5, 6; Јәһја 5:28, 29).

2, 3. а) Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Мүгәддәс Китаба әсасланан үмидимиз мөһкәм тәмәлә маликдир? б) Ҹәннәтә олан үмидимизи даһа нә мөһкәмләндирир?

² Мүгәддәс Китабда тәсвир олунан ҝәләҹәк Ҹәннәтә үмидимиз мөһкәм тәмәлә маликдир. Мәсәлән, биз Исанын е’дам олунан ҹинајәткара: «Сән Мәнимлә бәрабәр ҹәннәтдә олаҹагсан» сөзләринә е’тибар едирик (Лука 23:43). Еләҹә дә, «биз Онун вә’динә ҝөрә јени ҝөјләр вә јени јер ҝөзләјирик ки, онларда салеһлик өмүр сүрүр». Һәмчинин биз һамымыз инанырыг ки, Аллаһ бизим ҝөзләримиздән бүтүн јашлары силәҹәк, артыг өлүм мөвҹуд олмајаҹаг, кәдәр, фәрјад вә ағры исә артыг кечмишдә галаҹаг. Бу о демәкдир ки, јер үзүндә јенидән Ҹәннәт олаҹаг! (2 Петер 3:13; Вәһј 21:4).

³ Бу ҝүн биз мәсиһчиләри әһатә едән бир шеј вардыр ки, о бизим Ҹәннәтә олан үмидимизи мөһкәмләндирир. Бу нәдир? Бу, Аллаһын јаратдығы вә Өз халгыны ҝәтириб чыхартдығы руһани ҹәннәтдир. «Руһани ҹәннәт» ифадәси мүҹәррәд вә чәтин баша дүшүлән бир шеј кими ҝөрүнә биләр, лакин бу ҹүр ҹәннәт һаггында әввәлҹәдән хәбәр верилмишдир вә о һәгигәтән дә мөвҹуддур.

Ҹәннәтлә бағлы рө’ја

4. 2 Коринфлиләрә 12:2-4 ајәләриндә һансы рө’ја тәсвир олунур вә еһтимала ҝөрә, ону ким ҝөрмүшдүр?

⁴ Ҝәлин һәвари Павелин јаздығы сөзләрә диггәт јетирәк: «Мәсиһә аид бир адамы таныјырам. О... үчүнҹү ҝөјә апарылмышды. Вә бу адам барәдә буну билирәм ки, — билмирәм бәдәндәми, бәдәндән хариҹми, Аллаһ билир — О, ҹәннәтә апарылмыш вә инсанын бәһс етмәси гадаған олан сөзлә сөјләнмәз шејләр ешитмишдир» (2 Коринфлиләрә 12:2-4). Бу парча, Павелин өзүнүн һәвари адланмаг һүгугуну мүдафиә етдији ајәләрдән дәрһал сонра ҝәлир. Бундан әлавә, Мүгәддәс Китабда буна бәнзәр һадисә илә гаршылашан башга һеч ким һаггында бәһс едилмир вә Ҹәннәтлә бағлы рө’ја һаггында хәбәр верән дә Павелин өзүдүр. Буна ҝөрә бу рө’јанын мәһз Павелә верилдији ҝүман едилир. Бәс о, фөвгәлтәбии шәкилдә һансы «ҹәннәтдә» олмушдур? (2 Коринфлиләрә 11:5, 23-31).

5. Павелин ҝөрдүкләри нәјә аид дејилди вә нәтиҹә е’тибарилә, о, һансы «ҹәннәти» ҝөрмүшдү?

⁵ Контекст әсас вермир ки, «үчүнҹү ҝөј» ифадәсинин Јер күрәсини әһатә едән һава ахынына, космоса вә ја астрофизикләрин мөвҹуд олдуғуну фәрз етдикләри һәр һансы паралел аләмә аид олдуғу нәтиҹәсинә ҝәләк. Мүгәддәс Китабда үч рәгәми чох вахт фикри вурғуламаг вә ҝүҹләндирмәк үчүн истифадә олунур (Ваиз 4:12; Јешаја 6:3; Матта 26:34, 75; Вәһј 4:8). Беләликлә, Павелин ҝөрдүкләри јүксәк, фөвгәл’адә, јә’ни руһани бир шеј иди.

6. Павелин сөзләринә һансы тарихи һадисәләр ајдынлыг ҝәтирир?

⁶ Павелин сөзләринә Мүгәддәс Китабын илк пејғәмбәрликләри ајдынлыг ҝәтирир. Аллаһын халгы кечмишдә сәдагәтсизлик ҝөстәрәндә, Аллаһ ҹәза хүсусунда бабиллиләрин Јәһудаја вә Јерусәлимә гаршы галхмасына јол верди. Нәтиҹәдә Јәһудеја виран едилди, Мүгәддәс Китаб хронолоҝијасына әсасән, бу, б. е. ә. 607-ҹи илдә баш верди. Пејғәмбәрликдә дејилмишди ки, өлкә 70 ил әрзиндә хараба галаҹаг, бундан сонра Аллаһ төвбә едән јәһудиләрә вәтәнә гајытмаға вә һәгиги ибадәти бәрпа етмәјә иҹазә верәҹәкдир. Бу пејғәмбәрлик б. е. ә. 537-ҹи илдән јеринә јетмәјә башлады (Ганунун тәкрары 28:15, 62-68; 2 Падшаһлар 21:10-15; 24:12-16; 25:1-4; Јеремја 29:10-14). Бәс торпагла нә баш верди? 70 ил әрзиндә ораны от басмыш, бә’зи јерләри гурумуш вә чаггаллар мәскәнинә чеврилмишди (Јеремја 4:26; 10:22). Бунунла јанашы, белә бир вә’д верилмишди: «Рәбб Сиона вә онун харабалыгларына тәсәлли верәҹәк. Сәһраларыны Еденә, чөлләрини Рәббин бағына [јә’ни Ҹәннәтә] дөндәрәҹәк» (Јешаја 51:3).

7. Јетмиш иллик харабалыгдан сонра нә баш вермәли иди?

⁷ Һәмин вә’д 70 иллик дөврүн сонуна јахын јеринә јетмәјә башлады. Аллаһын хејир-дуасы илә шәраит јахшылыға доғру дәјишди. Габагҹадан хәбәр верилән дәјишикликләрин неҹә баш вердијини тәсәввүр етмәјә чалыш: «Сәһра вә гуру торпаг севинәҹәк, чөл шадланаҹаг, нәрҝиз кими чичәкләнәҹәк. Һәр јан ҝүл ачаҹаг, шадланаҹаг, севинҹдән нәғмә охујаҹаг... [...] О вахт корларын ҝөзләри, карларын гулаглары ачылаҹаг, ахсаглар ҹејран кими һоппанаҹаг, лалларын дили севинҹлә нәғмә дејәҹәк, чүнки сәһрада булаглар фышгыраҹаг, гуру торпагда чајлар ахаҹаг. Гызғын гум һовуза, сусуз торпаг су булагларына чевриләҹәк. Чаггалларын јашадығы јерләрдә гамыш вә гарғы битәҹәк» (Јешаја 35:1-7).

Азад олунмуш халгда баш верән дәјишикликләр

8. «Јешаја» китабынын 35-ҹи фәслинин әсас е’тибарилә инсанлара аид олдуғуну һарадан билирик?

⁸ Бу әсл дәјишикликдир! Бош галмыш торпаг Ҹәннәтә чеврилир. Анҹаг е’тибарлы пејғәмбәрликләр ејни заманда ҝөстәрирди ки, неҹә ки, сәһра мүнбит торпаға чевриләҹәк, еләҹә дә бу дәјишикликләр инсанларын өзләри илә дә баш верәҹәкди. Нәјә ҝөрә биз буну әминликлә дејә биләрик? Хатырлајаг ки, Јешајанын пејғәмбәрлији әсас е’тибарилә вәтәнә «севинҹлә нәғмә дејәрәк» гајыдан вә «фәрәһ вә шадлыг» ичиндә олан «Рәббин сатын алынмыш адамлары»на аид иди (Јешаја 35:10). Бу, торпаға јох, инсанлара аид иди. Јешајанын пејғәмбәрлијинин башга јериндә әсирликдән азад олунан вә Сиона гајыданлар һаггында дејилир: ‘Онлара салеһлик ағаҹлары, Рәббин әкдији дејиләҹәк. Чүнки торпаг өз гөнчәсини неҹә чыхарырса, Рәбб Јеһова да бүтүн милләтләрин гаршысында салеһликлә һәмди елә битирәҹәкдир’. Јешаја Аллаһын халгы һаггында һәмчинин демишдир: «Рәбб һәмишә сизә јол ҝөстәрәҹәк... ҝүҹ верәҹәк. Сиз дә суланмыш бағча кими... олаҹагсыныз» (Јешаја 58:11; 61:3, 11; Јеремја 31:10-12). Беләликлә, торпағын чичәкләнмәсилә бәрабәр, азадлыға чыхмыш јәһудиләр дә дәјишәҹәкләр.

9. Павел һансы «ҹәннәти» ҝөрмүшдү вә онун рө’јасы һансы дөврә аид иди?

⁹ Кечмишин бу нүмунәси, Павелин рө’јада ҝөрдүкләрини баша дүшмәкдә бизә көмәк едир. Онун рө’јасы мүнбит тарла илә мүгајисә етдији вә «Аллаһын зәмиси» адландырдығы мәсиһчи јығынҹағына аид иди (1 Коринфлиләрә 3:9). Бу рө’јанын иҹрасы һансы дөврә аиддир? Павел дејир ки, о, «вәһј», јә’ни ҝәләҹәкдә ачылмалы олан бир шеј ҝөрмүшдүр. О билирди ки, онун өлүмүндән сонра дөнүклүк ҝениш инкишаф едәҹәкдир (2 Коринфлиләрә 12:1; Һәвариләрин ишләри 20:29, 30; 2 Салониклиләрә 2:3, 7). Дөнүклүк јајылыб, Аллаһын һәгигәтинин јанында үстүнлүк тәшкил едән заман, мәсиһчиләри чичәкләнән бағча илә мүгајисә етмәк мүмкүн дејилди. Лакин һәгиги ибадәти јенидән јүксәлиш ҝөзләјирди. Аллаһын халгы руһани әсирликдән азад олмалы иди ки, «салеһләр Аталарынын Сәлтәнәтиндә [Падшаһлығында] ҝүнәш кими» парласынлар (Матта 13:24-30, 36-43). Ҝөјдә Аллаһын Падшаһлығы гурулдугдан ҹәми бир нечә ил сонра елә дә олду. Онилликләр кечдикҹә, Аллаһын халгынын Павелин рө’јасында ҝөрдүјү руһани ҹәннәтдә јашадығы даһа да ајдын ҝөрүнүрдү.

10, 11. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, гејри-камилијимизә бахмајараг, биз руһани ҹәннәтдә јашајырыг?

¹⁰ Әлбәттә, һамынын гејри-камил олдуғу бизә мә’лумдур. Буна ҝөрә дә, Павелин ҝүнләриндәки мәсиһчиләрин арасында да олдуғу кими, вахташыры проблемләрин јаранмасы бизи тәәҹҹүбләндирмир (1 Коринфлиләрә 1:10-13; Филипилиләрә 4:2, 3; 2 Салониклиләрә 3:6-14). Лакин ҝәлин һазырда јашадығымыз руһани ҹәннәт барәдә дүшүнәк. Бир заманлар олдуғумуз әзаблы вәзијјәтлә мүгајисәдә, инди өзүмүзү руһани ҹәһәтдән шәфа әлдә етмиш кими һисс едирик. Бир заманлар аҹындан әлдән дүшдүјүмүз һалда, инди руһани ҹәһәтдән јахшы гидаланмаг имканымыз вар. Аллаһын халгы гураг торпагда сусузлуг чәкмир: Аллаһ она илтифат ҝөстәрир вә Өз хејир-дуаларыны онун үзәринә бол-бол јағдырыр (Јешаја 35:1, 7). Бу дүнјада, санки зинданда имиш кими, руһани зүлмәт һөкм сүрдүјүндән, биз азадлыг вә Аллаһын илтифат нуруну ҝөрүрүк. Мүгәддәс Китаб пејғәмбәрликләринә гаршы кар олан инсанларын чоху Мүгәддәс Јазыларда дејиләнләри ешитмәјә вә анламаға башламышлар (Јешаја 35:5). Мисал үчүн, милјонларла Јеһованын Шаһидләри бүтүн дүнјада «Даниел» китабынын пејғәмбәрлијини ајәбәајә арашдырмышлар. Сонра онлар Мүгәддәс Јазыларын «Јешаја» китабынын һәр бир фәслини дәриндән өјрәнмишләр. Мәҝәр белә бир ҝөзәл руһани гиданын олмасы руһани ҹәннәтин мөвҹудлуғуна дәлаләт етмирми?

¹¹ Мүхтәлиф мәншәли инсанлар һаггында да дүшүнәк: Аллаһын Кәламыны сәмими олараг анламаға вә һәјатларында тәтбиг етмәјә чалышанда онларда неҹә дә бөјүк дәјишикликләр баш верир. Демәк олар ки, онлардан һәр бири әлләриндән ҝәләни едирләр ки, инсанлары вәһши һејванлара бәнзәдән кејфијјәтләрдән азад олсунлар. Еһтимал ки, руһани баҹы вә гардашларын кими, сән дә өзүндә чохлу дәјишикликләр етмисән (Колослулара 3:8-14). Буна ҝөрә дә Јеһованын Шаһидләринин јығынҹағында сәни сүлһсевәр инсанлар әһатә едир, онларла үнсијјәтдә олмаг чох хошдур. Әлбәттә, онлар һәләлик гејри-камилдирләр, бунунла белә һеч дә вәһши ширә вә ја башга јыртыҹы һејванлара бәнзәмирләр (Јешаја 35:9). Бу ҝөзәл руһани гардашлығын мөвҹуд олмасы нәји ҝөстәрир? Буну руһани мә’нада јалныз вә јалныз ҹәннәт адландырмаг олар. Бу ҹәннәт, Јеһоваја садиг галдығымыз тәгдирдә ҝөрәҹәјимиз әсл Ҹәннәтин неҹә олаҹағы һагда тәсәввүр јарадыр.

12, 13. Руһани ҹәннәтимиздә галмаг үчүн нә етмәлијик?

¹² Лакин елә бир шеј вар ки, биз ону һеч заман унутмалы дејилик. Аллаһ исраиллиләрә деди: «Бу ҝүн сизә бујурдуғум әмрләрин һамысына әмәл един ки, гүввәтли оласыныз вә... торпаға ҝириб ораны зәбт едәсиниз» (Ганунун тәкрары 11:8). Һәмин дијар һагда Левилиләр 20:22, 24 ајәләриндә дә хатырланыр: «Сиз Мәним гајдаларыма вә һөкмләримә сә’јлә әмәл един ки, јашамаг үчүн апараҹағым торпаг сизи рәдд етмәсин. Мән сизә дедим ки, онларын торпағына сиз саһиб олаҹагсыныз; Мән о сүд вә бал ахан торпағы сизә ирс олараг верәҹәјәм». Беләликлә, Вә’д едилмиш дијары мүлк олараг алмаг Јеһова Аллаһла јахшы мүнасибәтләрдән асылы иди. Исраиллиләр Аллаһа гулаг асмадыглары үчүн, О, бабиллиләрә онлары истила етмәјә вә јашадыглары торпагдан апармаға имкан верди.

¹³ Руһани ҹәннәтимиздә бизә севинҹ бәхш едән чох шејләр вар. Ҹәннәтин раһатлыг ҝәтирән хош мәнзәрәси ҝөз охшајыр. Вәһши һејванларла араларында охшарлығын мүмкүн гәдәр аз олмасына чалышан, һәмчинин хејирхаһ вә хошрәфтар олмаға сә’ј ҝөстәрән һәмиманлыларымызла арамызда сүлһ мөвҹуддур. Һәмчинин Јеһова илә јахшы мүнасибәтләрә малик олмаг вә Онун ирадәсини јеринә јетирмәк дә ваҹибдир (Микеја 6:8). Биз руһани ҹәннәтә, орада олмаг истәдијимиз үчүн ҝәлмишик, лакин әҝәр Аллаһла мүнасибәтләримизи горумасаг, ахын бизи апарар, јахуд да ки, биздән бу ҹәннәти тәрк етмәји хаһиш едә биләрләр.

14. Руһани ҹәннәтдә галмаға бизә нә көмәк едәҹәкдир?

¹⁴ Аллаһын Кәламындан гүввәт алмаға давам етмәјимизин бизә чох көмәји дәјир. Мәзмур 1:1-3 ајәләриндә мәҹази диллә дејиләнләрә диггәт јетирәк: «Писләрин мәсләһәти илә ҝетмәјән... инсан нә бәхтијардыр! О анҹаг Рәббин ганунундан зөвг алар, ҝеҹә-ҝүндүз бу тә’лиматы дәрин дүшүнәр. Ахар сулар кәнарына әкилән ағаҹ кими барыны мөвсүмүндә верәр, јарпағы солмаз, етдији һәр ишдә уғур газанар». Руһани ҹәннәтдә «садиг вә ағыллы гул»ун Мүгәддәс Китаба әсасланан нәшрләри дә бизим үчүн гида олараг хидмәт едир (Матта 24:45-47).

Ҹәннәти даһа ајдын ҝөрмәк неҹә мүмкүндүр?

15. Муса нәјә ҝөрә исраиллиләри Вә’д едилмиш дијара дахил едә билмәди, лакин о, нәји ҝөрдү?

¹⁵ Ҹәннәтин даһа бир сурәтини нәзәрдән кечирәк. Исраиллиләр сәһраны 40 ил ҝәзиб долашдыгдан сонра, Муса халгы Иордан чајынын шәрг саһилиндә јерләшән Моав дүзәнлијинә ҝәтирди. Кечмишдә Муса ҹидди сәһвә јол вердији үчүн, Јеһова гәрара ҝәлди ки, Исраили Иордан чајындан Муса кечирмәјәҹәк (Сајлар 20:7-12; 27:12, 13). Муса Аллаһа јалварды: «Риҹа едирәм, гој Иордан чајыны кечиб онун гәрб тәрәфиндә олан ҝөзәл торпағы... ҝөрүм». Муса Вә’д едилмиш дијара дахил ола билмәсә дә, Писга дағына галхыб һәмин дијарын бир һиссәсини ҝөрмәклә, өнүндәки дијарын «ҝөзәл торпаг» олдуғуна әмин олду. Сәнҹә, һәмин торпаг неҹә иди? (Ганунун тәкрары 3:25-27).

16, 17. а) Вә’д едилмиш дијар гәдим заманлардан бәри нә дәрәҹәдә дәјишмишдир? б) Нә үчүн ҝүман етмәк олар ки, Вә’д едилмиш дијар бир заманлар Ҹәннәт кими олмушдур?

¹⁶ Әҝәр Вә’д едилмиш дијар һаггындакы тәсәввүрүмүзү онун буҝүнкү ҝөрүнүшүнә әсасән гурсаг, о заман ағлымызда садәҹә һәддиндән артыг исти гумсал вә гајалыг сәһра ҹанланаҹагдыр. Лакин биз тамамилә һаглы олараг һесаб едә биләрик ки, бу дијар Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврләрдә тамамилә башга ҹүр иди. Агроном Уолтер Лаудермилк бир журналда изаһ едир ки, һәмин дијар «миниллик е’тинасыз мүнасибәт нәтиҹәсиндә ҹидди сурәтдә зәрәр чәкмишдир». О јазыр: «Бир заманлар чичәкләнән дијарын “сәһраја” чеврилмәси тәбиәтин јох, инсан әлинин ишидир» («Scientific American»). Онун тәдгигатлары ҝөстәрир ки, «бу дијар бир заманлар пасторал ҹәннәт олмушдур». Беләликлә, «пасторал ҹәннәт» инсанларын өзләри тәрәфиндән тәләф едилмишдирa.

¹⁷ Әҝәр һәмин дијарын Мүгәддәс Китабдакы тәсвири үзәриндә дүшүнсәк, онда бу нәтиҹәнин нә гәдәр мәнтиги олдуғуну ҝөрә биләрик. Јеһованын Муса васитәсилә Өз халгына неҹә зәманәт вердијини хатырла: «Мүлк олараг алмаға ҝедәҹәјиниз торпаг дағлы-дәрәли бир дијардыр. Бу торпаг ҝөјдән јағыш сују ичәр. Ора Аллаһыныз Рәббин лүтф ҝөстәрдији... бир торпагдыр» (Ганунун тәкрары 11:8-12).

18. Јешаја 35:2 ајәсиндәки пејғәмбәрлик, әсир ҝөтүрүлмүш исраиллиләрдә Вә’д едилмиш дијарын неҹә олаҹағына даир һансы тәсәввүрләри јаратмалы иди?

¹⁸ Вә’д едилмиш дијар о дәрәҹәдә ҝөзәл вә мүнбит олмушдур ки, бә’зи јерләрин садәҹә ады чәкилмәклә, инсанын хәјалында Ҹәннәт ҹанланырды. Бу, илк дәфә исраиллиләрин Бабилдән гајытдыглары заман јеринә јетән «Јешаја» китабынын 35-ҹи фәслиндәки пејғәмбәрликдән ҝөрүнүр. Јешаја пејғәмбәрлик етмишдир: «Һәр јан ҝүл ачаҹаг, шадланаҹаг, севинҹдән нәғмә охујаҹаг. Ливанын ҝөзәллији, шан-шөһрәти, Кармелин вә Шаронун ҹаһ-ҹәлалы она вериләҹәк. Һамы Рәббин иззәтини, Аллаһымызын әзәмәтини ҝөрәҹәк» (Јешаја 35:2). Ливан, Кармел вә Шарон һаггында хатырлатма исраиллиләрдә, еһтимал ки, хош вә сәмими һиссләр ојадырды.

19, 20. а) Шаронун гәдимдә неҹә олдуғуну тәсвир един. б) Јер үзүнүн Ҹәннәт олаҹағына әминлијимизи неҹә мөһкәмләндирә биләрик?

¹⁹ Мисал үчүн, Самарија дағлары вә Бөјүк (Аралыг) дәниз арасындакы саһилбоју Шарон дүзәнлијини ҝөтүрәк. Бу әрази ҝөзәллији вә мүнбитлији илә мәшһур иди. Бол-бол суварылыр вә отлаг үчүн чох әлверишли иди, һәмчинин онун шималында палыд ағаҹлары да битирди (1 Салнамәләр 27:29; Нәғмәләр нәғмәси 2:1; Јешаја 65:10). Беләликлә, Јешаја 35:2 ајәсиндә габагҹадан хәбәр верилирди ки, торпаг Ҹәннәт кими ҹанланаҹаг вә чичәкләнәҹәк. Бу пејғәмбәрлик, һәмчинин сонрадан Павелин рө’јасында ҝөрдүјү ҝөзәл руһани ҹәннәтә дә ишарә едирди. Вә нәһајәт, бу вә башга пејғәмбәрликләр инсанларын јер үзүндә Ҹәннәтдә јашајаҹагларына әминлијимизи мөһкәмләндирир.

²⁰ Руһани ҹәннәтдә јашадығымыз тәгдирдә, биз ону вә һәгиги Ҹәннәтдә јашамаг үмидимизи даһа чох гијмәтләндирә биләрик. Неҹә? Мүгәддәс Китабда охудугларымызы дәрк етмәјә чалышмагла. Мүгәддәс Китаб тәсвирләриндә вә пејғәмбәрликләриндә тез-тез ҹоғрафи адлара раст ҝәлинир. Сән һәмин јерләрин һарада вә бир-бирләринә мүнасибәтдә неҹә јерләшдикләрини даһа јахшы тәсәввүр етмәк истәрдинми? Нөвбәти мәгаләдә буну фајдалы сурәтдә неҹә едә биләҹәјимизи нәзәрдән кечирәҹәјик.

[Һашијә]

Јадыныздадырмы?

• Павел рө’јада һансы «ҹәннәти» ҝөрмүшдү?

• «Јешаја» китабыны 35-ҹи фәслиндәки пејғәмбәрлик илк дәфә неҹә јеринә јетмишдир вә Павелин рө’јасы илә неҹә бағлыдыр?

• Биз руһани ҹәннәти вә һәрфи Ҹәннәтдә јашамаг үмидимизи даһа чох неҹә гијмәтләндирә биләрик?

[22-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Муса өнүндәки торпағын «ҝөзәл торпаг» олдуғуна әмин олду.