Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Һакимләр» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
ХИДМӘТЧИЛӘРИ Јеһовадан үз дөндәриб, јаланчы аллаһлара ибадәт етмәјә башладыглары заман, О неҹә давранырды? Бәс әҝәр онлар Јеһоваја итаәт етмәкдән дәфәләрлә имтина едир вә јалныз фәлакәтә дүшәндә Ону хатырлајырдыларса, неҹә? Белә олан һалда Јеһова онлара көмәк едирдими? Бу вә диҝәр ваҹиб суаллара «Һакимләр» китабы ҹаваб верир. Шамуел пејғәмбәр бу китабы б. е. ә. тәхминән 1100-ҹү илдә јазыб гуртармышдыр. Бу китаб Јешуанын өлүмүндән илк Исраил падшаһынын тахта чыхдығы вахта гәдәр — тәхминән 330 ил әрзиндә — баш вермиш һадисәләри тәсвир едир.
«Һакимләр» китабы Аллаһын ҹанлы кәламынын, јә’ни мәктубунун бир һиссәси кими бизим үчүн чох гијмәтлидир (Ибраниләрә 4:12). Бу китабда гејдә алынмыш һәјәҹанландырыҹы әһвалатлар бизә Аллаһын шәхсијјәтини ачыглајыр. Бу әһвалатлардан алдығымыз ибрәт дәрсләри иманымызы мөһкәмләндирир вә «һәгиги һәјатдан» — Аллаһын вә’д етдији јени дүнјада олаҹаг әбәди һәјатдан мөһкәм јапышмаға көмәк едир (1 Тимотејә 6:12, 19, И–93; 2 Петер 3:13). Өз халгыны хилас етмәк үчүн Јеһованын ҝөрдүјү бүтүн тәдбирләр, Онун Оғлунун, Иса Мәсиһин ҝәләҹәкдә ҝәтирәҹәји даһа бөјүк гуртулуш барәдә тәсәввүр верир.
Һакимләрә нә үчүн еһтијаҹ вар иди?
Исраил гәбиләләри Јешуанын рәһбәрлији алтында Кән’ан падшаһларыны мәғлуб етдикдән сонра өз торпаг пајларыны әлә кечирмәк үчүн јола дүшдүләр. Лакин исраиллиләр о торпағын сакинләринин һамысыны говмадылар. Сонрадан бу бүтпәрәстләр онлар үчүн әсл мә’нада тәләјә чеврилдиләр.
Јешуанын өлүмүндән сонра «Рәбби вә Исраил үчүн етмиш олдуғу иши билмәјән башга бир нәсил төрәди» (Һакимләр 2:10, КМ). Үстәлик, онлар кән’анлыларла никаһа дахил олур вә онларын аллаһларына хидмәт едирләр. Буна ҝөрә дә Јеһова исраиллиләри дүшмәнләрин әлинә верир. Онлара верилән зүлм шиддәтләнәндә, Исраил оғуллары көмәк үчүн һәгиги Аллаһа јалварырлар. Өз халгыны дүшмәнләрдән хилас етмәк үчүн Јеһованын јетирдији һакимләр һаггындакы китабда тәсвир олунан һадисәләр бу ҹүр дини, сосиал вә сијаси шәраитдә баш верир.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:2, 4 — Нәјә ҝөрә Јәһуда гәбиләси пајына дүшән торпағы биринҹи әлә кечирмәли иди? Әслиндә бу шәрәф Јагубун илк оғлу олан Рувенин гәбиләсинә мәхсус иди. Лакин Јагуб өлүм јатағында оларкән пејғәмбәрлик етди ки, Рувен илк оғуллуг һаггыны итирдији үчүн диҝәрләриндән үстүн олмајаҹаг. Гәддарлыгла давранан Шимеон вә Леви Исраилә сәпәләнмәли идиләр (Јарадылыш 49:3-5, 7). Беләликлә, бу үстүнлүк Јагубун дөрдүнҹү оғлу Јәһудаја верилди. Јәһуда илә бирликдә ҝедән Шимонун пајына да Јәһуданын бөјүк әразисинә сәпәләнмиш кичик торпаг саһәләри дүшдү (Јешуа 19:9)a.
1:6, 7 — Мәғлуб едилмиш падшаһларын әлләринин вә ајагларынын баш бармагларыны нәјә ҝөрә кәсдиләр? Әлләринин вә ајагларынын баш бармаглары олмајан инсан мүһарибәјә јарамырды. Мәҝәр әлинин баш бармағы олмајан әсҝәр низә вә ја гылынҹ тута биләрди? Ајагларынын баш бармаглары олмадыгда исә о өз мүвазинәтини сахлаја билмәзди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
2:10-12. Јеһованын «етдији јахшылыглары» унутмамаг үчүн, мүнтәзәм олараг Мүгәддәс Китабы өјрәнмәк графикимиз олмалыдыр (Мәзмур 103:2). Валидејнләр Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини өз ушагларынын үрәјинә јеритмәлидирләр (Ганунун тәкрары 6:6-9).
2:14, 21, 22. Јеһованын бу ҹүр фәлакәтләрә јол вермәкдә мәгсәди итаәтсиз халгыны ҹәзаландырмаг, тәмизләмәк вә Она дөнмәјә тәшвиг етмәкдир.
ЈЕҺОВА ҺАКИМЛӘР ЈЕТИРИР
Һакимләрин һүнәрләри барәсиндә олан мараглы һекајәләр Отниелин Исраили Месопотамија падшаһынын сәккизиллик әсарәтиндән азад етмәсиндән башланыр. Һаким Еһуд гәти аддым атыр вә тосгун Моав падшаһы Еглону өлдүрүр. Ҹәсур Шамгар тәкбашына 600 филиштлини өкүз пајасы илә өлдүрүр. Бараг вә онун он мин нәфәрдән ибарәт олан јүнҝүл силаһланмыш ордусу пејғәмбәр Деворанын үрәкләндирмәси вә һәмчинин Јеһованын көмәји сајәсиндә, Сисранын ҝүҹлү ордусуну тамамилә мәғлуб едир. Јеһова Ҝидеону јетирир, она вә 300 дөјүшчүсүнә мидјанлылар үзәриндә гәләбә верир.
Ифтаһын васитәсилә Јеһова исраиллиләри аммонлулардан азад едир. Исраилдә һакимлик едән 12 нәфәр кишинин арасында һәмчинин Тола, Јаир, Ивсан, Елон вә Авдон да варды. Һакимләрин дөврү филиштлиләрә гаршы вурушан Шимшонла баша чатыр.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
4:8 — Нәјә ҝөрә Бараг, пејғәмбәр Деворанын онунла дөјүш мејданына ҝетмәсини тә’кид етмишдир? Ҝөрүнүр, Бараг Сисранын ордусунун гаршысына тәкбашына чыхмаг игтидарында олмадығыны дүшүнүрдү. Пејғәмбәрин јанында олмасы исә ону вә ордусуну Аллаһын онлара рәһбәрлик вердијинә әмин едәрәк онлары ҹәсарәтләндирәрди. Барагын Деворанын онунла ҝетмәсини тә’кид етмәси зәифлијин дејил, ҝүҹлү иманын әламәти иди.
5:20 — Улдузлар ҝөјдән Бараг уғрунда неҹә дөјүшүрдүләр? Мүгәддәс Китабда дәгиг дејилмир. Ола билсин ки, бу, мәләкләрин мүдахиләси, јахуд Сисранын мүдрикләринин фәлакәт әламәти кими јоздуглары метеор јағышы, јахуд Сисра үчүн бахылан вә дүзҝүн чыхмајан астроложи прогноз иди. Лакин шүбһә јохдур ки, бу, мүәјјән дәрәҹәдә Аллаһын мүдахиләси иди.
7:1-3; 8:10 — Нәјә ҝөрә Јеһова Ҝидеона, 135 минлик дүшмән ордусуна гаршы чыхмаг үчүн 32 мин адамын һәддиндән чох олдуғуну сөјләди? Она ҝөрә ки, Ҝидеона вә онун адамларына гәләбә газандыран Јеһова иди. Аллаһ истәмирди ки, онлар мидјанлылары өз гүввәләри илә мәғлуб етдикләрини дүшүнсүнләр.
11:30, 31 — Ифтаһ әһд едәркән инсан гурбаны ҝәтирәҹәјиними нәзәрдә тутурду? Ганунда, «аранызда оғул вә гызыны ода гурбан верән... олмасын» дејилдији үчүн, белә бир фикир Ифтаһын ағлындан белә кечмирди (Ганунун тәкрары 18:10). Буна бахмајараг, онун нәзәрдә тутдуғу һејван дејил, инсан гурбаны иди. Еһтимал ки, исраиллиләр гурбан үчүн јарарлы олан һејванлары евдә сахламырдылар. Һәм дә ки, һејваны гурбан ҝәтирмәкдә хүсуси бир шеј јох иди. Ифтаһ дәрк едирди ки, ону гаршыламаг үчүн евдән чыханлардан бири онун гызы ола биләрди. О гаршысына чыхан адамы мә’бәддә Јеһоваја мүгәддәс хидмәтә вермәклә «јандырма гурбаны» кими тәгдим едәҹәкди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
3:10. Руһани мәгсәдләрә наил олмаг инсанын мүдриклијиндән јох, Јеһованын руһундан асылыдыр (Мәзмур 127:1).
3:21. Еһуд гылынҹдан мәһарәтлә вә ҹәсарәтлә истифадә едирди. Биз дә «Руһун гылынҹыны, јә’ни Аллаһын сөзүнү» истифадә етмәкдә тәҹрүбә әлдә етмәлијик. Бу о демәкдир ки, биз Мүгәддәс Јазылары хидмәтдә ҹәсарәтлә истифадә етмәлијик (Ефеслиләрә 6:17; 2 Тимотејә 2:15).
6:11-15; 8:1-3, 22, 23. Ҝидеонун тәвазөкарлығындан үч ваҹиб дәрс өјрәнирик: 1) Хидмәтимиздә имтијазлы тапшырыг аланда диггәтимизи шөһрәт вә нүфуза јөнәлтмәк әвәзинә, бу тапшырыгла бағлы мәс’улијјәт барәдә дүшүнмәлијик. 2) Мүбаһисә етмәјә мејлли оланлара гаршы тәвазөкарлыг ҝөстәрмәк мүдриклик оларды. 3) Тәвазөкарлыг бизә ҹәмијјәтдәки мөвгејимиз барәдә һәддиндән артыг нараһат олмамаға көмәк едәҹәк.
6:17-22, 36-40. Биз дә еһтијатлы олмалыјыг вә ‘һәр руһа инанмамалыјыг’. Бунун әвәзинә «онларын Аллаһдан олуб-олмадығыны» сынагдан кечирмәлијик (1 Јәһја 4:1). Верәҹәји мәсләһәтин бүтүнлүклә Аллаһын Кәламына әсасландығына әмин олмаг үчүн, јени тә’јин олунмуш мәсиһчи ағсаггалын даһа тәҹрүбәли ағсаггалла мәсләһәтләшмәси мүдрик давраныш оларды.
6:25-27. Өз дүшмәнләрини лазымсыз јерә аҹыгландырмамагла Ҝидеон еһтијатлы давранды. Хош хәбәри тәблиғ едәркән диггәтли олмалыјыг ки, данышыг тәрзимизлә лазымсыз јерә башгаларынын һиссләринә тохунмајаг.
7:6. Јеһоваја хидмәтдә, Ҝидеонун 300 нәфәр әсҝәри кими, ајыг вә еһтијатлы олмалыјыг.
9:8-15. Шөһрәтпәрәстликдән ирәли ҝәләрәк јүксәк вәзифәјә вә һакимијјәтә ҹан атмаг неҹә дә ағылсызлыгдыр!
11:35-37. Ифтаһын јахшы нүмунәси, шүбһәсиз, онун гызынын ҝүҹлү иман вә фәдакарлыг руһу инкишаф етдирмәсинә сәбәб олду. Бизим ҝүнләрдә валидејнләр дә өз ушагларына бу ҹүр нүмунә верә биләрләр.
11:40, ЈД. Тә’риф — Јеһоваја хидмәтдә һазырлыг руһу тәзаһүр етдирәнләри руһландырмаг үчүн ҝөзәл васитәдир.
13:8. Ушагларын тәрбијәси мәсәләсиндә валидејнләр рәһбәрлик үчүн Јеһоваја дуа етмәли вә бу рәһбәрлијә әсасән давранмалыдырлар (1 Тимотејә 3:16).
14:16, 17; 16:16. Ағлајыб-сызламагла тәзјиг ҝөстәрмәк, аиләдәки мүнасибәтләрә зәрәр ҝәтирә биләр (Сүлејманын мәсәлләри 19:13; 21:19).
ИСРАИЛДӘКИ ДИҜӘР ҸИНАЈӘТЛӘР
«Һакимләр» китабынын сонунҹу һиссәсиндә диггәти ҹәлб едән ики һекајә вар. Биринҹисиндә сөһбәт евинә бүт гојан вә она каһинлик етмәк үчүн бир Левилини ишләдән Микеја адлы адамдан ҝедир. Данлылар Лајиш, јә’ни Лешем шәһәрини дармадағын етдикдән сонра, өз шәһәрләрини тикир вә ону Дан адландырырлар. Микејанын бүтүндән вә каһининдән истифадә едәрәк, онлар Данда башга ибадәт нөвү јарадырлар. Лајишин зәбт едилмәси, еһтимал ки, Јешуанын өлүмүндән габаг баш вермишдир (Јешуа 19:47).
Икинҹи һадисә Јешуанын өлүмүндән тезликлә сонра баш верир. Бинјаминин Ҝивеа шәһәринин бир груп сакини тәрәфиндән төрәдилән күтләви зоракылыг аз гала Бинјамин гәбиләсинин тамамилә мәһвинә ҝәтириб чыхарсын. Анҹаг 600 нәфәр киши сағ галыр. Лакин онларын евләнмәсинә имкан јарадан чыхыш јолу тапылыр, белә ки, Давудун ҝүнләринә кими онларын сајы артыр вә тәхминән 60 мин әсҝәр олур (1 Салнамәләр 7:6-11).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
17:6; 21:25 — Әҝәр «һәрә өз ҝөзүндә доғру ҝөрүнән иши едирди»сә, бу, низамсызлыға сәбәб олмурдуму? Хејр, ахы Јеһова Өз халгына рәһбәрлик тәгдим етмәк үчүн чох тәдбирләр ҝөрмүшдүр. Јеһова онлара Өз јолларыны Ганун вә каһинлик васитәсилә өјрәдирди. Ваҹиб мәсәләләрлә әлагәдар баш каһин Аллаһа Урим вә Туммим васитәсилә мүраҹиәт едирди (Чыхыш 28:30). Бундан әлавә, һәр бир шәһәрдә сағлам өјүд верә биләҹәк ағсаггаллар варды. Исраилли бу тәдбирләрдән фајдалананда, виҹданына истигамәт верән сағлам рәһбәрлик әлдә едирди. Бу заман «өз ҝөзүндә доғру ҝөрүнән» иши едән исраилли јахшы сәмәрәләр газанырды. Диҝәр тәрәфдән исә, әҝәр о, давраныш тәрзинә вә Аллаһа хидмәтә аид олан ганунлара е’тинасызлыг ҝөстәрир вә өз билдији кими һәрәкәт едирдисә, нәтиҹә аҹынаҹаглы олурду.
20:17-48 — Бинјамин гәбиләсинин өзүнү ҹәзаландырмаг лазым ҝәлдији һалда, нәјә ҝөрә Јеһова онларын башга гәбиләләри ики дәфә мәғлуб етмәләринә јол верди? Јеһова башланғыҹдан садиг гәбиләләрин арасында бөјүк иткиләрә јол вермәклә, онларын Исраилдә пислијин көкүнү кәсмәк гәтијјәтләрини сынајырды.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
19:14, 15. Ҝивеа сакинләринин гонагпәрвәрлик ҝөстәрмәкдән бојун гачырмалары, онларда ваҹиб мә’нәви ҹәһәтләрин чатышмадығыны ҝөстәрирди. Мәсиһчиләр «гонагпәрвәр олмаға» чағырылырлар (Ромалылара 12:13).
Гуртулушумуз јахындыр
Аллаһын Падшаһлығы Иса Мәсиһин рәһбәрлији алтында тезликлә бу пис дүнјаны мәһв едәрәк, салеһ вә нөгсансыз инсанлара там гуртулуш бәхш едәҹәк (Сүлејманын мәсәлләри 2:21, 22; Даниел 2:44). О заман Јеһованын бүтүн дүшмәнләри мәһв олаҹаг, ону севәнләр исә «гүдрәти илә доған ҝүнәш кими» олаҹаглар (Һакимләр 5:31). Ҝәлин Јеһованы севән инсанларла бирликдә «Һакимләр» китабындан өјрәндијимиз шејләри тәтбиг едәк.
Һакимләр китабында әсас бир һәгигәт дөнә-дөнә тәсдиг олунур: Јеһоваја итаәткарлыг бол хејир-дуалара, итаәтсизлик исә дәһшәтли нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхарыр (Ганунун тәкрары 11:26-28). Аллаһын бизә ачылан ирадәсинә «үрәкдән итаәт» етмәјимиз неҹә дә ваҹибдир! (Ромалылара 6:17; 1 Јәһја 2:17).
[Һашијә]
a Левилиләр Вә’д едилмиш дијарда Исраил боју сәпәләнмиш 48 шәһәрдән савајы, ирс олараг торпаг алмадылар.
[31-ҹи сәһифәдәки хәритә]
(Хәритәјә нәшрин өзүндә бахын)
«Рәбб Исраил өвладларыны таланчыларын әлиндән гуртармаг үчүн һакимләр јетирди» (Һакимләр 2:16).
ҺАКИМЛӘР
1. Отниел
2. Еһуд
3. Шамгар
4. Бараг
5. Ҝидеон
6. Тола
7. Јаир
8. Ифтаһ
9. Ивсан
10. Елон
11. Авдон
12. Шимшон
ДАН
МЕНАШШЕ
НАФТАЛИ
АШЕР
ЗЕВУЛУН
ИССАКАР
МЕНАШШЕ
ГАД
ЕФРАЈИМ
ДАН
БИНЈАМИН
РУВЕН
ЈӘҺУДА
[32-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Деворанын дөјүш мејданына онунла ҝетмәсини тә’кид едән Барагын һадисәсиндән нә өјрәндиниз?