Јонатан «Аллаһын көмәји илә иш ҝөрдү»

ИСРАИЛИН биринҹи падшаһынын оғлу ҝизләнән бир гачағын јанына ҝәлир. О гачаға дејир: «Горхма, атам Шаулун әлинә дүшмәјәҹәксән, Исраилин падшаһы сән олаҹагсан, мән сәндән сонра икинҹи олаҹағам» (1 Шамуел 23:17).

Гачаг Давуддур, онун јанына ҝәлән исә Јонатан. Јонатан бу һадисәдән аз сонра өлмәсәјди, чох еһтимал ки, Давудун сағ әли олаҹагды.

Јонатанын Давудла достлуғу гејри-ади иди. Әслиндә Јонатан өзү гејри-ади инсан иди. Онун һаггында чағдашларынын да белә дүшүндүкләрини онларын сөзләриндән ҝөрүрүк: «Бу ҝүн о, Аллаһын көмәји илә иш ҝөрдү» (1 Шамуел 14:45). Онлар нәјә ҝөрә белә һесаб едирдиләр? Јонатана һансы хүсусијјәтләр хас иди? Биз онун нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрик?

Исраиллиләр «тәһлүкә гаршысында»

Мүгәддәс Китабда илк дәфә Јонатан һаггында хатырланан заман исраиллиләрин «тәһлүкә гаршысында» олдуглары дејилир. Филиштлиләр онларын торпагларыны талан етмиш вә онлары өзләрини мүдафиә етмәк имканындан мәһрум етмишдиләр (1 Шамуел 13:5, 6, 17-19).

Лакин Јеһова халгыны атмајаҹағыны сөјләмишди, Јонатанын да буна һеч бир шүбһәси јох иди. Аллаһ мәһз онун атасы Шаул һаггында демишди: «Филиштлиләрин әлиндән халгымы о гуртараҹаг». Јонатан бу сөзләрә е’тибар едирди. Мин нәфәр зәиф силаһланмыш исраиллиләр онун рәһбәрлији алтында артыг бир дәфә филиштлиләрин үзәриндә гәләбә чалмышдылар. Инди исә о, бу тәһлүкәни тамамилә арадан галдырмаг истәјирди (1 Шамуел 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22).

Ҹәсарәтли һүҹум

Јонатан Микмас кечиди јахынлығында филиштлиләрин кешик дәстәсинә һүҹум етмәк гәрарына ҝәлди (1 Шамуел 13:23). Ора чатмаг үчүн, Јонатана ‘әл вә ајаглары илә јухары дырмашмаг’ лазым ҝәләҹәкди. Анҹаг бу она әнҝәл олмады. Јонатан филиштлиләрә тәкҹә силаһдары илә һүҹум етмәк гәрарына ҝәләрәк силаһдарына деди: «Бәлкә Рәбб бизим үчүн бир иш ҝөрдү. Чүнки һәм чох, һәм дә аз адамларын үзәриндә гәләбә чалмаг үчүн Рәббә мане олан јохдур» (1 Шамуел 14:6, 13).

Бу ики исраилли Јеһовадан бир әламәт истәди. Онлар өзләрини кешикчи әсҝәрләрә ҝөстәрәҹәкдиләр. Әҝәр филиштлиләр «сизин јаныныза биз ҝәлинҹәјә гәдәр дајанын» десәјдиләр, Јонатан вә силаһдары онларын јанына галхмајаҹагдылар. Анҹаг дүшмәнләр «јанымыза чыхын» десәјдиләр, бу, Јеһованын Јонатана вә силаһдарына гәләбә бәхш едәҹәјини ҝөстәрәҹәкди. Јонатан Аллаһын дәстәјинә әмин оланда, әсҝәрләрин үстүнә ҝедиб онларла дөјүшәҹәкди (1 Шамуел 14:8-10).

Ики нәфәр бүтүн дәстәјә гаршы нә едә биләрди? Мәҝәр һаким Еһудун башчылығы алтында Исраил Моава гаршы чыханда Јеһова Еһуда көмәк етмәмишдими? Бәс Аллаһ 600 филиштлини өкүз пајасы илә гыран Шамгара дәстәк олмадымы? Шимшон филиштлиләрлә тәкбашына мүбаризә апаранда, Јеһова ону гүввәтләндирмирдими? Јонатан инанырды ки, Аллаһ она да көмәк едәҹәк (Һакимләр 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30).

Филиштлиләр ики исраиллини ҝөрәндә гышгырдылар: «Јанымыза чыхын, сизин дәрсинизи верәк». Јонатан силаһдары илә бирликдә онларын јанына галхды. Онлар ҹәсарәтлә дәстәнин үстүнә һүҹум чәкиб 20-јә јахын дүшмән әсҝәрини өлдүрдүләр вә дәстәјә чахнашма салдылар. Јәгин филиштлиләр елә дүшүндүләр ки, бу ики нәфәрин ардынҹа чохлу исраил әсҝәри ҝәлир. Сонра охујуруг ки, «кешикчи әсҝәрләр... арасына елә бир чахнашма дүшдү ки, јер сарсылды. Бу, Аллаһ хофу иди». Аллаһын ҝөндәрдији зәлзәлә нәтиҹәсиндә филиштлиләрин ордуҝаһында гарышыглыг јаранды вә «һәр бир кәс гылынҹыны өз әтрафындакы гоншусуна гаршы чыхартды». Буну ҝөрән Исраил әсҝәрләри ҹәсарәтләндиләр. Ҝизләнән вә филиштлиләрин тәрәфинә кечән исраиллиләр дә онлара гошулдулар. «Исраиллиләр Микмасдан Ајјалона гәдәр Филиштлиләри мәғлуб етдиләр» (1 Шамуел 14:11-23, 31).

Халг Јонатаны хилас етди

Шаул падшаһ дүшүнҹәсиз давраныб, әсҝәрләрини лә’нәтләмишди ки, дөјүшдә гәләбә газанана гәдәр дилләринә һеч нә вурмасынлар. Лакин мүәјјән сәбәбдән Јонатанын бундан хәбәри јох иди, буна ҝөрә дә дәјәнәјини узадыб уҹуну шаны балына батырыб бир аз бал једи. Ҝөрүнүр, бу она сона гәдәр дөјүшмәк үчүн ҝүҹ верди (1 Шамуел 14:24-27).

Шаул Јонатанын једијини ешидәндә, онун өлдүрүлмәли олдуғуна гәрар верди. Јонатан өлүмдән горхмады. О, «будур, мән өлмәлијәм» (КМ) дејә ҹаваб верди. «Халг Шаула белә деди: “Исраилдә белә бөјүк гуртулуш зәфәри чалан Јонатанмы өләҹәк? Әсла! Вар олан Рәббә анд олсун, онун башындан бир түк белә, јерә дүшмәјәҹәкдир. Чүнки бу ҝүн о, Аллаһын көмәји илә иш ҝөрдү”. Беләликлә, халг Јонатаны хилас етди вә о өлмәди» (1 Шамуел 14:38-45).

Бу ҝүн Аллаһын хидмәтчиләри һәгиги мә’нада мүһарибәдә иштирак етмирләр, анҹаг бә’зән сәндән иман вә ҹәсарәт тәләб олуна биләр. Әтрафда һамы јанлыш ишләр ҝөрдүјү һалда, бә’зән дүзҝүн давранмаг чәтин ола биләр. Лакин Јеһова сәни мөһкәмләндирәҹәк вә салеһ нормаларына бағлы галмаг истәјини хејир-дуаландыраҹаг. Јеһованын тәшкилатында хидмәтини ҝенишләндирмәк, јени тә’јинаты гәбул етмәк вә ја Падшаһлығын тәблиғчиләринә даһа чох еһтијаҹ олан әразиләрә көчмәк кими хүсуси хидмәт нөвләринә башламаг үчүн сәндән ҹәсарәт тәләб олуна биләр. Ола билсин, бунларын өһдәсиндән ҝәлиб-ҝәлмәјәҹәјинә әмин дејилсән. Шүбһән олмасын: әҝәр сән өзүнү Јеһоваја Онун истәдији кими хидмәт етмәк үчүн тәгдим едирсәнсә, демәк ки, тә’рифә лајигсән. Јонатаны хатырла! «О, Аллаһын көмәји илә иш ҝөрдү».

Јонатан вә Давуд

Тәхминән 20 ил сонра Голјат адлы филиштли ҹәнҝавәр Исраил ордусуну әлә салды. Анҹаг Давуд ону өлдүрдү. Јонатан Давуддан тәхминән 30 јаш бөјүк олса да, онларын охшар ҹәһәтләри чох идиa. Јонатанын Микмасда ҝөстәрдији ҹәсарәт Давуда да хас иди. Ән әсасы исә, Јонатан кими, Давудун да Јеһованын хилас етмәк гүввәсинә мөһкәм иманы варды, бунун сајәсиндә дә бүтүн исраил оғуллары горхаглыг ҝөстәрдикләри һалда, Давуд горхмадан Голјатын гаршысына чыхды. О заман «Јонатанын гәлби Давудун гәлбинә бағланды вә Јонатан ону өз ҹаны кими севди» (1 Шамуел 17:1–18:4).

Шаул падшаһ Давуду шүҹаәтинә ҝөрә өзүнә рәгиб билсә дә, Јонатанда она гаршы зәррә гәдәр дә пахыллыг јох иди. Онлар Давудла јахын дост олмушдулар. Чох еһтимал ки, араларында олан сәмими сөһбәт заманы Давуд Јонатана мәсһ олундуғу вә Исраилин нөвбәти падшаһы олаҹағы һагда данышмышды. Јонатан Аллаһын гәрарына һөрмәтлә јанашды.

Шаул падшаһ оғлуна вә ә’јанларына Давуду өлдүрмәк истәдијини дејәндә, Јонатан Давуду бундан хәбәрдар етди. Шаулу исә инандырды ки, Давуддан горхмаға һеч бир әсасы јохдур. Доғрудан да, Давуд падшаһа гаршы һеч бир ҝүнаһ ишләтмәмишди! О, Голјатын гаршысына чыхмагла һәјатыны тәһлүкәјә атмамышдымы? Јонатан өз досту үчүн јалвар-јахар едәндән сонра, Шаул сакитләшди. Лакин тезликлә падшаһ јенидән Давуду өлдүрмәк үчүн фүрсәт ахтармаға башлады, бу да Давуду гачыб ҹаныны гуртармаг мәҹбуријјәтиндә гојду (1 Шамуел 19:1-18).

Јонатан Давуду тәк гојмады. Достлар ҝөрүшдүләр ки, бундан сонра неҹә давранаҹагларыны мүзакирә етсинләр. Достуна садиг олан Јонатан, ејни заманда атасына да сәдагәтли галмаға чалышараг Давуда деди: «Әсла, сән өлмәјәҹәксән». Давуд исә Јонатана ҹаваб верди: «Мәнимлә өлүм арасында... анҹаг бир аддым вар» (1 Шамуел 20:1-3).

Јонатанла Давуд Шаулун нијјәтини өјрәнмәк үчүн план гурду. Әҝәр Давудун сүфрә архасында олмадығы падшаһын нәзәринә чарпарса, Јонатан атасына дејәҹәк ки, Давуд аиләси илә бирликдә гурбан ҝәтирмәк үчүн ондан изин истәјиб. Әҝәр Шаул гәзәбләнәрсә, ајдын олаҹаг ки, о, Давуда пислик етмәк нијјәтиндәдир. Јонатан достуна хејир-дуа верди вә «Рәбб неҹә атамла олдуса, гој сәнинлә дә елә олсун» демәклә Давуду ҝәләҹәк падшаһ кими гәбул етдијини ҝөстәрди. Онлар бир-бирләринә садиг галаҹагларына анд ичдиләр вә Јонатанын өјрәндикләрини Давуда неҹә хәбәр верәҹәјини мүәјјәнләшдирдиләр (1 Шамуел 20:5-24).

Шаул Давудун олмадығыны ҝөрәндә, Јонатан Давудун: «Әҝәр инди ҝөзүндә лүтф тапмышамса, риҹа едирәм, мәни бурах, ҝедим гардашларымла ҝөрүшүм», — дејә хаһиш етдијини она деди. Јонатан Давуда јахшы мүнасибәт бәсләдијини е’тираф етмәкдән горхмурду. Падшаһын гәзәби аловланды! О, Јонатаны тәһгир етмәјә башлады, сонра исә Давудун онун вәрәсәлик һүгугу үчүн тәһлүкә төрәтдијини сөјләди. Шаул Јонатандан Давуду онун јанына ҝәтирмәји тәләб етди ки, ону өлдүрсүн. Јонатан е’тираз етди: «Ахы нә үчүн өлмәлидир? О нә едиб ки?» Шаул гәзәб ичиндә низәсини оғлуна атды. Јонатана һеч бир зәрәр дәјмәди, анҹаг о, Давуда ҝөрә дәрин кәдәр ичиндә иди (1 Шамуел 20:25-34).

Јонатан һәгигәтән дә бөјүк сәдагәт ҝөстәрди! Инсан нөгтеји-нәзәриндән Давудла достлуғу она чох шеј вә’д етмирди, әксинә, о, чох шеји итирә биләрди. Бунунла белә, Јеһова Шаулдан сонра Давуду падшаһ тә’јин етмишди, бу исә, һәм Јонатанын, һәм дә башгаларынын хејринә олаҹагды.

Кәдәрли ајрылыг

Јонатан ҝизлинҹә Давудла ҝөрүшүб, баш верәнләрин һамысыны она данышды. Ајдын иди ки, Давуд артыг Шаулун сарајына ајаг баса билмәзди. Достлар бир-биринә сарылыб ағлашдылар. Сонра Давуд Шаулдан ҝизләнмәјә башлады (1 Шамуел 20:35-42).

Бу һадисәдән сонра Јонатан гачаг дүшмүш Давудла ҹәми бир дәфә, «Зиф сәһрасындакы Хорешдә» ҝөрүшдү. Онда Давуду белә сөзләрлә руһландырды: «Горхма, атам Шаулун әлинә дүшмәјәҹәксән, Исраилин падшаһы сән олаҹагсан, мән сәндән сонра икинҹи олаҹағам. Буну һәтта атам Шаул да билир» (1 Шамуел 23:15-18). Бундан бир аз сонра Шаул вә Јонатан филиштлиләрлә дөјүшдә һәлак олдулар (1 Шамуел 31:1-4).

Аллаһы севән һәр кәсә Јонатанын нүмунәси үзәриндә дүшүнмәк фајдалы оларды. Кимә садиг галмаг мәсәләсиндә сәнин дә дахилиндә мүбаризә ҝедирми? Онда јадда сахла ки, Шаул Јонатаны өз мәнфәәтини ҝүдмәјә мәҹбур едирди. Јонатан исә сәмими-гәлбдән Јеһоваја табе олараг вә еһтирам ҝөстәрәрәк, Ону иззәтләндирирди. О севинирди ки, Исраилин нөвбәти падшаһы Јеһованын сечдији шәхс олаҹаг. Бәли, Јонатан Давуду дәстәкләјир вә Јеһоваја садиг галырды.

Јонатан ҝөзәл хүсусијјәтләрә малик иди. Сән дә өзүндә бу ҹүр хүсусијјәтләри инкишаф етдир! Онда, Јонатан кими, сәнин дә һаггында дејәҹәкләр: «О, Аллаһын көмәји илә иш ҝөрдү» (1 Шамуел 14:45).

[Һашијә]

[21-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Јонатан Давуда пахыллыг етмирди.