Гумар ојунлары Мүгәддәс Китабда мүһакимә олунурму?
МӘШҺУР филмләрдә вә телевизија програмларында гумар ојунлары ҝөзәл, варлы вә күбар инсанларын хош вахт кечирмәк үчүн казиноларда ојнадыглары әјләнҹәли бир ојун кими ҝөстәрилир. Тәбии ки, әксәр тамашачылар билирләр ки, бу, садәҹә режиссорун фантазијасыдыр.
Реал һәјатда исә лотереја билетләри, Интернет вә казиноларда гумар, еләҹә дә идман-мәрҹ ојунлары ҝениш јајылыб. Бир китабда дејилдији кими, гумар «бир јанғын кими бүтүн дүнјаны сүрәтлә ағушуна алан бәладыр» («Ынтернет Ҝамблинҝ»). Мәсәлән, покер бу ҝүн телевизија вә Интернетдә ојнанылан идман нөвү һесаб олунур. Бир гәзетдә хәбәр верилдији кими, експертләрин рәјинә ҝөрә, Бирләшмиш Штатларда сон бир ил јарым әрзиндә покер ојнајанларын сајы ики дәфә артыб.
Гумар — кимин удаҹағы мәлум олмајан, пулла ојнанылан ојундур. Чохлары дүшүнүр ки, әҝәр инсан өз пулу илә ојнајырса вә онда алудәчилик јаранмырса, бунда пис бир шеј јохдур. «Јени католик енсиклопедијасы»нда дејилир ки, гумар ојнамаг «инсана өз мәсулијјәтләрини јеринә јетирмәјә мане олмурса, ҝүнаһ дејил» («Неw Ҹатһолиҹ Енҹјҹлопедиа»). Анҹаг бу фикри тәсдигләмәк үчүн орада һеч бир Мүгәддәс Китаб ајәси ҝәтирилмир. Аллаһын әсил хидмәтчиләри гумар ојунларына неҹә бахмалыдырлар? Бу ојунлар Мүгәддәс Китабда мүһакимә олунурму?
Гејд едәк ки, Мүгәддәс Јазыларда бирбаша гумар һагда һеч нә дејилмир. Анҹаг бу о демәк дејил ки, бу мәсәлә илә бағлы Мүгәддәс Китабда һеч бир рәһбәрлик верилмир. Орада һәр бир һәрәкәтә вә вәзијјәтә даир конкрет ҝөстәриш верилмәсә дә, биз «Јеһованын ирадәсини даима» гаврамаға тәшвиг олунуруг (Ефеслиләрә 5:17). Мүгәддәс Китаб алими Етелберт Буллинҝерин сөзләринә ҝөрә, «гаврајын» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү «дәриндән дүшүнәрәк әлдә олунан биликләри вә дүшүнмә габилијјәтини» ишә салараг һәр һансы мәлуматла бағлы бүтүн деталлары бир јерә топламаг демәкдир. Беләликлә, Аллаһын хидмәтчиси бу мөвзуја ујғун ҝәлән Мүгәддәс Китаб принсипләрини бир араја ҝәтирмәклә вә онларын үзәриндә дүшүнмәклә гумар ојунлары илә бағлы Аллаһын нијјәтинин нәдән ибарәт олдуғуну гавраја биләр. Бу мәгаләдә ҝәтирилән Мүгәддәс Китаб ајәләрини охујанда өзүнүздән соруша биләрсиниз: «Бу ајә гумар ојунлары илә бағлы нәји ҝөстәрир? Аллаһын Кәламында Онун бу мәсәләјә даир нөгтеји-нәзәри неҹә ачыгланыр?»
Бәхтәбәхт
Гумар ојунлары тәсадүфлә бағлы олдуғу үчүн бәхтә инама — тәсадүфи һадисәләрә тәсир ҝөстәрдији һесаб олунан сирли гүввәјә бөјүк әһәмијјәт ојнајыр, хүсуси илә дә әҝәр пулла ојнанылырса. Мәсәлән, кими лотереја билети аланда дүшәрли һесаб етдији рәгәми сечир, кими исә мөвһумата инандығындан ојун заманы бәзи сөзләри дилинә ҝәтирмәкдән горхур, бәзиләри исә зәр атаркән ону өпүб атыр. Онлар нәјә ҝөрә белә едирләр? Чүнки инанырлар ки, тале ојунун ҝедишатына тәсир едәҹәк, јахуд ән азындан едә биләр.
«Бәхтә инанараг ојнамагда нә гәбаһәт вар?» — дејә бәзиләри дүшүнә биләр. Гәдимдә бәзи исраиллиләр дә бу ҹүр дүшүнүрдүләр, үмид едирдиләр ки, тале онлара хош ҝүзаран бәхш едәҹәк. Бәс Јеһова Аллаһ буна неҹә бахырды? Јешаја пејғәмбәр васитәси илә онлара белә демишди: «Рәбби тәрк едәнләр, мүгәддәс дағымы унуданлар, Тале аллаһына сүфрә ачанлар, Гисмәт аллаһына ҹамларда шәраб тәгдим едәнләр» (Јешаја 65:11). Аллаһын ҝөзүндә бәхтә инанмаг бүтпәрәстликдир вә һәгиги ибадәтлә һеч бир әлагәси јохдур. Чүнки бу, һәгиги Аллаһа јох, гејри-реал бир гүввәјә бел бағламаг демәкдир. Бу мәсәләјә даир Аллаһын нөгтеји-нәзәринин дәјишдијини дүшүнмәјә һеч бир әсас јохдур.
Удулан пуллар — кимин һесабына?
Интернетдә вә казинода гумар ојнајан, јахуд да лотереја билети алан вә ја идман ојунларында мәрҹә ҝирән кәс, адәтән, удаҹағы пулун һарадан ҝәлдији һагда һеч фикирләшмир дә. Гумар һансыса гануни пул сөвдәләшмәсиндән вә ја алыш-веришдән фәргләнир, чүнки гумар ојнајан шәхс башгасынын удуздуғу пулу удмаг истәјирa. «Канада асылылыг вә әгли сағламлыг мәркәзи» гејд едир: «Бир инсанын лотерејада удуб милјонер олмасы милјонларла инсанын пулуну итирмәси демәкдир!» Аллаһын буна даир фикрини баша дүшмәјә Мүгәддәс Китабын һансы принсипләри көмәк едә биләр?
Исраил халгына верилән Он әмрдән сонунҹусунда дејилирди: «Һеч кимин арвадына, гулуна, гаравашына, өкүзүнә, ешшәјинә — һеч бир шејинә тамаһ салма» (Чыхыш 20:17). Бу гануна әсасән, јахынынын варына, әмлакына вә пулуна тамаһ салмаг, башгасынын арвадына тамаһ салмаг кими ағыр ҝүнаһ сајылырды. Јүзилликләр кечәндән сонра да Аллаһын хидмәтчиси олан Павел бу гануна истинад едәрәк демишди: «Башгасынын малына тамаһ салма» (Ромалылара 7:7). Бәс онда башгасынын удуздуғу пулу удмаға ҹан атмагла Аллаһын хидмәтчиси тамаһкарлыг етмиш олмурму?
Иҹмалчы Филип Воҝел белә дејир: «Онлар [гумар ојнајанларын чоху] бунунла разылашыб-разылашмасалар да, әслиндә, һәр бири үрәјиндә үмид едир ки, ҹәми бир нечә доллар да олса, гумара гојдуғу пулун сајәсиндә башына дөвләт гушу гонаҹаг». Белә инсанлар һеч зәһмәт чәкмәдән бир ҝөз гырпымында варланмаг истәјирләр. Анҹаг белә нијјәт Мүгәддәс Китаба тамамилә зиддир. Чүнки орада дејилир ки, Аллаһын хидмәтчиси «фајдалы ишлә мәшғул олараг әлинин зәһмәти илә долансын, беләҹә, корлуг чәкәнә дә әл тута билсин» (Ефеслиләрә 4:28). Һәвари Павел Мүгәддәс Китабда хүсусилә вурғуламышды: «Ишләмәк истәмәјән јемәк дә јемәсин». Сонра о әлавә едәрәк демишди ки, Аллаһын хидмәтчиләри «алын тәри илә газандыгларыны јесинләр» (2 Салоникилиләрә 3:10, 12). Бәс гумар ојунларыны һалал газанҹ һесаб етмәк олармы?
Инсанын гумар ојнајаркән емосионал ҝәрҝинлик кечирмәсинә бахмајараг, о, әлдә етдији пулу удур, газанмыр вә ја ҝөрдүјү ишә ҝөрә әмәк һаггы алмыр. Һәтта удмаг еһтималы аз олса белә, ојунчу ортаја пул гојур вә үмид едир ки, ҝеҹ-тез онун бәхти ҝәтирәҹәк. Нәтиҹә етибары илә, о, һавајы нәсә әлдә етмәк истәјир. Анҹаг Аллаһы разы салмаг истәјән шәхс әлинин һалал зәһмәти илә пул газанмалыдыр. Мүдрик падшаһ Сүлејман белә демишди: «Инсан үчүн јејиб-ичмәкдән вә ҝөрдүјү ишдән зөвг алмагдан јахшы шеј јохдур. ...Буну да верән Аллаһдыр» (Ваиз 2:24). Аллаһын хидмәтчиләри бош хүлјалара бел бағлајараг мүфтә газанҹ мәнбәји ахтармаг әвәзинә, хошбәхтлик вә хејир-дуа алмаг үчүн Аллаһа ҝүвәнирләр.
Тәһлүкәли тәлә
Ола биләр, кимсә тәсадүфән гумарда удсун, бунунла белә, гумар ојунларынын нәтиҹәләрини унутмаг олмаз. Сүлејманын мәсәлләри 20:21 ајәсиндә дејилир ки, «тәләсик алынан мүлк ахырда хејир ҝәтирмәз». Лотерејада вә диҝәр гумар ојунларында уданлар өз аҹы тәҹрүбәләриндән јахшы билирләр ки, бу јолла газандыглары пул һеч бир хошбәхтлик ҝәтирмир. Мүгәддәс Китабын: «Үмидләрини ҝәлди-ҝедәр вар-дөвләтә јох, һәјатдан һәзз алмағымыз үчүн бизи һәр шејлә бол-бол тәмин едән Аллаһа бағласынлар» мәсләһәтинә әмәл етмәк неҹә дә јахшы оларды (1 Тимотејә 6:17).
Мәсәлә јалныз гумарда удузуб-удузмамаг дејил, бунун башга бир тәһлүкәси дә вар. Аллаһын Кәламында дејилир: «Варланмаг истәјәнләр ширникләниб тәләјә дүшүрләр, инсаны фәлакәтә вә мәһвә апаран бир чох мәнасыз вә зәрәрли хәјаллара гапылырлар» (1 Тимотејә 6:9). Һәр ҹүр тәләнин мәгсәди ову тутмагдыр. Ејнилә, сајсыз-һесабсыз инсанлар да башланғыҹда кичик мәбләғдә пулла, јахуд садәҹә бир нечә дәфә ојнамаг истәмишләр, нәтиҹәдә исә, өзләрини тәләјә салараг бу асылылыгдан јаха гуртара билмәмишләр. Бунунла онлар өз ишләрини итирмиш, әзизләринә үрәк ағрысы вермиш вә онларын аиләләри дағылмышдыр.
Бу мәгаләдә мүзакирә олунан Мүгәддәс Китаб ајәләри Аллаһын гумар ојунларына даир нөгтеји-нәзәрини анламагда сизә көмәк етдими? Һәвари Павел бизи тәшвиг едир: «Бу зәманәјә ујғунлашмајын. Әксинә, ағлынызы јениләшдирәрәк бүсбүтүн дәјишин ки, Аллаһын ирадәсинин фајдалы, хош вә камил олдуғуна әмин ола биләсиниз» (Ромалылара 12:2). Аллаһын әсил хидмәтчиси иҹтимаи рәјин фикирләрини јох, Аллаһ ирадәсини әлдә рәһбәр тутмалыдыр. Јараданымыз Јеһова «хошбәхт Аллаһ» олдуғундан бизим гумар ојунларынын аҹы нәтиҹәләрини дадмағымызы јох, әксинә, һәјатдан мәмнунлуг дујмағымызы истәјир (1 Тимотејә 1:11).
[Һашијә]
a Биржа ојунларынын гумар ојунларындан нә илә фәргләндијинә даир изаһаты «Ојанын» журналынын 2000-ҹи ил 8 октјабр сајынын 25—27-ҹи сәһифәләриндән (рус.) охуја биләрсиниз.
[29–ҹу сәһифәдәки јазы]
Аллаһа ибадәт едәнләр әлләринин һалал зәһмәти илә пул газаныр
[28–ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Удмаг һәјәҹаны
Гумар зәрәрли вәрдишләр кими асылылыг јарадырмы? Гумарда удузмағын вә удмағын инсана тәсири барәдә арашдырма апаран психолог-һәким Һанс Брејтер гејд едир: «Тәҹрүбә заманы ашкар олмушдур ки, удан заман бејиндә ҝедән просес наркоманын бәдәнинә кокаинин јеридилмәси заманы баш верән просесә чох охшајыр».
[28–ҹи сәһифәдәки шәкил]
Гумарбазын уддуғу пуллар киминдир?