Ојаг дурмагда Исанын һәвариләриндән нүмунә ҝөтүр
«Мәнимлә бирҝә ојаг галын» (МАТ. 26:38).
1-3. Һәвариләр Исанын јер үзүндәки сон ҝеҹәсиндә һансы сәһвә јол вердиләр вә онларын бу сәһвдән дәрс ҝөтүрдүкләрини һарадан билирик?
ИСАНЫН јер үзүндәки һәјатынын сонунҹу ҝеҹәсидир. О, хошладығы јерләрдән биринә, Јерусәлимин шәргиндә јерләшән Ҝетсемани бағына ҝәлир. Садиг һәвариләри дә онунла бирликдәдирләр. Бир чох ваҹиб шејләри ҝөтүр-гој етмәк үчүн дуа етмәли олан Иса тәк-тәнһа бир јерә чәкилир (Мат. 26:36; Јәһ. 18:1, 2).
2 Иса Петери, Јагубу вә Јәһјаны ҝөтүрүб онлардан бир гәдәр араланыр. Сонра бу үч һәваријә: «Сиз бурада дурун вә мәнимлә бирҝә ојаг галын», — дејиб дуа етмәјә ҝедир. Ҝери гајыданда ҝөрүр ки, достлары дәрин јухуја ҝедибләр. Иса јенә дә онлардан ојаг галмағы хаһиш едир. Анҹаг онлар бундан сонра даһа ики дәфә јухуја ҝедирләр! Һәмин ҝеҹә һәвариләрин һеч бири руһани сајыглығыны горумады. Онлар һәтта Исаны гојуб гачдылар! (Мат. 26:38, 41, 56).
3 Шүбһәсиз, чох кечмәмиш һәвариләр ојаг галмадыглары үчүн пешман олдулар. Бу садиг инсанлар бурахдыглары сәһвдән өзләринә тез дәрс ҝөтүрдүләр. Мүгәддәс Јазыларын «Һәвариләрин ишләри» китабы онларын ојаг галмагда чох ҝөзәл нүмунә гојдугларыны ҝөстәрир. Һәвариләрин садиглији, сөзсүз ки, һәмиманлыларыны да ејни ҹүр давранмаға тәшвиг едирди. Бу ҝүн ојаг галмаг һәмишәкиндән даһа ваҹибдир (Мат. 24:42). Ҝәлин «Һәвариләрин ишләри» китабындан ојаг галмаға даир өзүмүзә ҝөтүрә биләҹәјимиз үч дәрси арашдыраг.
ҺАРАДА ТӘБЛИҒ ЕТМӘК ҜӨСТӘРИШИНӘ ҸИДДИ РИАЈӘТ ЕДИРДИЛӘР
4, 5. Мүгәддәс руһ Павели вә онун әмәкдашларыны неҹә истигамәтләндирирди?
4 Биринҹиси, һәвариләр Јеһованын һарада тәблиғ етмәк ҝөстәришинә ҹидди риајәт едирдиләр. Ҝәлин «Һәвариләрин ишләри» китабында гәләмә алынан бир һадисәјә нәзәр салаг вә ҝөрәк Иса Јеһованын онун ихтијарына вердији мүгәддәс руһун васитәсилә һәвари Павелә вә онун әмәкдашларына гејри-ади сәјаһәт заманы неҹә јол ҝөстәрирди (Һәв. иш. 2:33). Ҝәлин биз дә онларла бирҝә бу сәјаһәтә чыхаг. (Һәвариләрин ишләри 16:6—10 ајәләрини оху.)
5 Павел, Сила вә Тимотеј Галатијанын ҹәнубунда јерләшән Листра шәһәриндән чыхыб бир нечә ҝүндән сонра гәрбә, Романын Асија вилајәтинин ән сых әһалиси олан әразисинә апаран јола чатдылар. Онларын бу јолла ҝедиб минләрлә инсанларын јашадығы башга шәһәрләрдә дә Мәсиһ барәдә данышмаг нијјәтләри варды. Лакин бир шеј онлары јолдан сахлады. 6-ҹы ајәдә дејилир: «Мүгәддәс руһ онлара Асија вилајәтиндә Аллаһын сөзүнү тәблиғ етмәји гадаған етдијиндән онлар Фриҝија вә Галатија торпағындан [кечдиләр]». Мүгәддәс руһ бизә мәлум олмајан шәкилдә бу сәјјаһлара Асија вилајәтиндә тәблиғ етмәјә мане олмушду. Ҝөрүнүр, Иса Аллаһын руһу васитәсилә Павели вә онун әмәкдашларыны башга истигамәтә јөнәлтмәк истәјирди.
6, 7. а) Павел вә онун әмәкдашлары Битинијаја јахынлашанда нә баш верди? б) Шаҝирдләр һансы гәрары вердиләр вә бунун нәтиҹәси нә олду?
6 Бәс тәблиғ етмәк арзусу илә алышыб-јанан сәјјаһлар һара ҝетдиләр? 7-ҹи ајәдә изаһ олунур: «[Онлар] Мисијаја ҝәлдиләр. Орадан Битинијаја ҝетмәјә ҹәһд ҝөстәрдиләр, амма Иса руһ васитәсилә онлара изин вермәди». Мүгәддәс руһ онлара Асијада тәблиғ етмәји гадаған етдикдән сонра Павел вә әмәкдашлары Битинијанын шәһәрләриндә тәблиғ етмәк мәгсәдилә шимала тәрәф ҝетдиләр. Анҹаг Битинијаја јахынлашдыгда Иса јенә дә мүгәддәс руһ васитәсилә онлара мане олду. Јәгин, онлар чаш-баш галмышдылар. Онлар нә һагда вә неҹә тәблиғ етмәји билирдиләр, анҹаг һарада тәблиғ етмәк лазым олдуғуну билмирдиләр. Бу вәзијјәти белә тәсвир етмәк олар: онлар Асијаја апаран «гапыны дөјдүләр», анҹаг бу, әбәс иди. Сонра Битинијаја апаран «гапыны дөјдүләр», јенә дә ејни вәзијјәт. Бәс «гапыны дөјмәји» дајандырдылармы? Әсла! Бу фәдакар тәблиғчиләр тәслим олмадылар!
7 Бу вахт онлар чохларына гејри-ади ҝөрүнә биләҹәк бир гәрар вердиләр. 8-ҹи ајәдә дејилир: «Онлар Мисијадан кечиб Троаса ҝәлдиләр». Беләликлә, онлар гәрбә үз тутдулар, шәһәрләри бир-бир архада гојараг 563 километр јол гәт едиб Македонијаја апаран лиман шәһәри Троаса чатдылар. Бурада Павел вә әмәкдашлары үчүнҹү дәфә «гапыны дөјдүләр» вә будур, гапы ҝениш ачылды! Сонра баш верәнләр барәдә 9-ҹу ајәдә охујуруг: «Ҝеҹә Павелә бир хәјал ҝәлди. Павел ҝөрдү ки, бир македонијалы дуруб она јалварыр: “Нә олар, Македонијаја ҝәл, бизә көмәк ет”». Ахыр ки, Павел һарада тәблиғ етмәли олдуғуну билди. Онлар ләнҝимәдән Македонијаја јолландылар.
8, 9. Павелин сәјаһәти һаггындакы мәлуматдан нә өјрәнирик?
8 Бу һадисәдән өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрә биләрик? Диггәт јетир ки, Иса мүгәддәс руһ васитәсилә јалныз Павел Асијаја ҝедәндән сонра мүдахилә етмишди. Бундан башга, Павел анҹаг Битинијаја јахынлашдыгдан сонра Иса она истигамәт верди. Вә нәһајәт, Павел јалныз Троаса чатдыгдан сонра Иса ону Македонијаја ҝөндәрди. Јығынҹағын Башы олан Иса бу ҝүн бизи дә ејни ҹүр истигамәтләндирә биләр (Колос. 1:18). Мәсәлән, ола билсин, сән пионер кими хидмәт етмәк вә ја тәблиғчиләрә тәләбат олан әразијә көчмәк истәјирсән. Лакин, ола биләр, мәгсәдинә доғру анҹаг мүәјјән аддымлар атдыгдан сонра Иса Аллаһын руһу васитәсилә сәнә јол ҝөстәрәҹәк. Белә бир нүмунә үзәриндә дүшүн: машын јалныз һәрәкәт етдији тәгдирдә сүрүҹү ону ја саға, ја да сола дөндәрә биләр. Ејнилә, биз дә јалныз һәрәкәт едәндә вә мәгсәдимизә чатмаг үчүн сәј ҝөстәрәндә Иса хидмәтимизи ҝенишләндирмәкдә бизә јол ҝөстәрә биләр.
9 Бәс әҝәр ҹәһдләрин дәрһал нәтиҹә вермирсә, онда неҹә? Мәҝәр Аллаһын руһунун сәнә јол ҝөстәрмәдији гәнаәтинә ҝәләрәк тәслим олмалысан? Унутма ки, Павел дә манеәләрлә растлашырды. Буна бахмајараг, о, үзүнә гапы ачыланадәк ахтарышларына давам едирди. «Бөјүк фәалијјәт гапысы» ахтарышына давам етсән, сән дә мүкафатландырылаҹагсан (1 Кор. 16:9).
ДУА ЕТМӘК МӘСӘЛӘСИНДӘ АЈЫГ ИДИЛӘР
10. Ојаг галмаг истәјириксә, нәјә ҝөрә даима дуа етмәк ваҹибдир?
10 Биринҹи әсрдәки мәсиһчи гардашларымыздан ојаг галмаға даир өјрәнә биләҹәјимиз икинҹи дәрсә диггәт јетирәк: онлар дуа етмәк мәсәләсиндә ајыг-сајыг идиләр (1 Пет. 4:7). Ојаг галмаг үчүн дуада мәтанәтли олмаг сон дәрәҹә ваҹибдир. Һәбс олунмамышдан бир аз әввәл Ҝетсемани бағында Исанын үч һәварисинә дедији сөзләри јадымыза салаг: «Сајыг олун вә даима дуа един» (Мат. 26:41).
11, 12. Һирод Петер вә диҝәр һәвариләрлә неҹә рәфтар едирди вә нәјә ҝөрә?
11 Иса илә Ҝетсемани бағында олан Петер сонралар һәрарәтли дуанын ҝүҹүнү өз үзәриндә һисс етмишди. (Һәвариләрин ишләри 12:1—6 ајәләрини оху.) Илк ајәләрдән өјрәнирик ки, јәһудиләри разы салмаг үчүн Һирод мәсиһчиләри тәгиб етмәјә башлајыр. Шүбһәсиз ки, онун Јагубун һәвари вә Исаја хүсусилә јахын олдуғундан хәбәри вар иди. Буна ҝөрә дә о, Јагубу «гылынҹла өлдүрдү» (2-ҹи ајә). Јығынҹаг севимли һәварисини итирди. Бу, гардашлар үчүн неҹә дә бөјүк сынаг иди!
12 Һирод даһа сонра нә етди? 3-ҹү ајәдә дејилир: «Ҝөрәндә ки, бу иш јәһудиләрин үрәјинҹәдир, Петери дә тутдурду». Һәвариләри, о ҹүмләдән Петери зинданда сахламаг һәр заман мүмкүн олмурду (Һәв. иш. 5:17—20). Һирод буну билмәмиш олмазды. Һијләҝәр һөкмдар һәртәрәфли тәдбир ҝөрдү ки, Петер гача билмәсин. О, Петерин «кешијини чәкмәк үчүн һәр бири дөрд әсҝәрдән ибарәт дөрд гаровул дәстәси тәјин етди. Һирод ону Пасхадан сонра халгын габағына чыхартмаг нијјәтиндә иди» (4-ҹү ајә). Бир тәсәввүр ет, Петер гача билмәсин дејә Һирод ону ики кешикчинин арасында зәнҹирләди вә ҝеҹә-ҝүндүз нөвбә илә онун кешијини чәкмәк үчүн 16 гаровулчу тәјин етди! Һиродун мәгсәди Пасхадан сонра Петери халга тәслим етмәк вә издиһамы разы салмаг үчүн ону өлдүрмәк иди. Белә тәһлүкәли вәзијјәтдә Петерин һәмиманлылары нә едә биләрдиләр?
13, 14. а) Петер зинданда оланда јығынҹаг нә едирди? б) Дуа етмәк мәсәләсиндә Петерин һәмиманлыларындан нә өјрәнирик?
13 Јығынҹаг нә етмәли олдуғуну чох ҝөзәл билирди. 5-ҹи ајәдә охујуруг: «Беләликлә, Петер зинданда иди, јығынҹаг исә онун үчүн ҝеҹә-ҝүндүз дуа едирди». Бәли, онлар севимли гардашлары үчүн исрарла вә үрәкдән дуа едирдиләр. Јагубун өлүмү онлары кәдәрләндирсә дә, онлар нә руһдан дүшдүләр, нә дә ки дуа етмәјин әбәс олдуғу гәнаәтинә ҝәлдиләр. Әксинә, онлар билирдиләр ки, сәдагәтли хидмәтчиләринин дуасы Јеһова үчүн бөјүк әһәмијјәт кәсб едир. Әҝәр ирадәсинә ујғундурса, Аллаһ бу ҹүр дуалара ҹаваб верир (Ибр. 13:18, 19; Јаг. 5:16).
14 Петер зинданда оланда јығынҹағын онун үчүн дуа етмәсиндән нә өјрәнирик? Ојаг галмаг тәкҹә өзүмүз үчүн јох, баҹы-гардашларымыз үчүн дә дуа етмәји өзүнә дахил едир (Ефес. 6:18). Сынагларла үзләшән һәмиманлыларыны таныјырсан? Бәзиләри тәгибләрлә, дөвләт тәрәфиндән гадағаларла, кимләрсә тәбии фәлакәтләрлә үзләширләр. Нәјә ҝөрә онлар үчүн үрәкдән дуа етмәјәсән? Јахуд, ола билсин, елә дә нәзәрә чарпмајан проблемләрдән, мәсәлән, аилә мүнагишәләриндән, руһ дүшкүнлүјүндән вә хәстәликләрдән әзијјәт чәкән баҹы-гардашлар таныјырсан. «Дуалары ешидән» Јеһова илә сөһбәт едәркән нәјә ҝөрә онлары да дуаларына дахил етмәјәсән? (Мәз. 65:2).
15, 16. а) Јеһованын мәләјинин Петери зиндандан неҹә азад етдији һагда даныш. (Ашағыдакы шәклә бах.) б) Јеһованын Петери неҹә хилас етдији үзәриндә дүшүнмәк нәјә ҝөрә бизә тәсәлли верир?
15 Бәс Петерин ахыры неҹә олду? Петерин һәбсдә олдуғу сонунҹу ҝеҹә иди. О, ики кешикчи арасында бәрк-бәрк јатырды. Бу заман онунла бир нечә гејри-ади һадисә баш верди. (Һәвариләрин ишләри 12:7—11 ајәләрини оху.) Гәфилдән зиндан ишыгланды. Бир мәләк орада пејда олду вә тәләсик Петери ојатды, анҹаг гаровулчулар мәләји ҝөрмүрдүләр. Онун биләкләриндәки зәнҹирләр ачылыб јерә дүшдү! Сонра мәләк бајырда дуран гаровулчуларын дүз јанындан кечәрәк Петери зиндандан чыхарды вә нәһајәт, онлар бөјүк дәмир дарвазаја јахынлашдылар, бу заман дарваза өз-өзүнә ачылды. Онлар күчәјә чыханда мәләк јох олду. Петер азадлыгда иди!
16 Јеһованын Өз хидмәтчиләрини хилас етмәк ҝүҹүнә малик олдуғу үзәриндә дүшүнәндә мәҝәр иманымыз мөһкәмләнмир? Дүздүр, бу ҝүн Јеһованын бизи мөҹүзәви шәкилдә хилас едәҹәјини ҝөзләмирик. Лакин биз зәррә гәдәр дә шүбһә етмирик ки, Јеһова бу ҝүн дә Өз ҝүҹүндән халгынын рифаһы үчүн истифадә едир (2 Салн. 16:9). Гүдрәтли мүгәддәс руһунун көмәјилә Јеһова бизә истәнилән сынағын өһдәсиндән ҝәлмәјә көмәк етмәјә гадирдир (2 Кор. 4:7; 2 Пет. 2:9). Тезликлә Јеһова Оғлуна сајсыз-һесабсыз инсанлары ән гапалы зиндандан — өлүмүн әсарәтиндән азад етмәк сәлаһијјәти верәҹәк (Јәһ. 5:28, 29). Јеһованын вәдләринә олан иман сынаглар гаршысында бизә бөјүк ҹәсарәт верә биләр.
МАНЕӘЛӘРӘ БАХМАЈАРАГ, ӘСАСЛЫ СУРӘТДӘ ШӘҺАДӘТ ВЕРИРДИЛӘР
17. Павел сәјлә вә тәхирә салмадан тәблиғ етмәкдә бизә һансы ҝөзәл нүмунәни гојуб?
17 Һәвариләр манеәләрә бахмајараг, әсаслы сурәтдә шаһидлик етмәјә давам едирдиләр. Бу, онлардан ојаг галмаға даир өјрәндијимиз үчүнҹү дәрсдир. Ојаг дурмаг үчүн сәјлә вә тәхирә салмадан тәблиғ етмәк сон дәрәҹә ваҹибдир. Һәвари Павел бу саһәдә бизә ҝөзәл нүмунә гојуб. О, сәјлә чалышыр, чохлу сәјаһәт едир вә јени-јени јығынҹагларын әсасыны гојурду. О, чохлу чәтинликләрлә үзләширди, лакин һеч вахт сәји зәифләмир вә тапшырығынын тәхирәсалынмаз олдуғуну унутмурду (2 Кор. 11:23—29).
18. Ромада ев дустағы олан Павел шаһидлик етмәјә неҹә давам едирди?
18 Ҝәлин «Һәвариләрин ишләри» китабынын 28-ҹи фәслиндә һәвари Павел һагда јазылан сонунҹу мәлумата нәзәр салаг. Павел император Неронун һүзуруна чыхмаг үчүн Ромаја ҝәлмишди. Ону, ола билсин, кешијини чәкән әсҝәрә зәнҹирләнмиш вәзијјәтдә евдә дустаг сахлајырдылар. Лакин һеч бир зәнҹир тәблиғ етмәк арзусу илә алышыб-јанан һәварини сусдура билмәзди! О шаһидлик етмәјә јол тапырды. (Һәвариләрин ишләри 28:17, 23, 24 ајәләрини оху.) Сәјаһәтдән үч ҝүн сонра Павел шаһидлик етмәк үчүн јәһудиләрин адлы-санлы адамларыны јанына чағыртдырды. Нөвбәти дәфә јәһудиләр онун јанына ҝәләндә о һәтта даһа бөјүк шаһидлик верди. 23-ҹү ајәдә дејилир: «[Јерли јәһудиләр] бир ҝүн тәјин етдиләр. Һәмин ҝүн ҝәлиб чатанда онлар әввәлкиндән даһа чох сајда Павелин галдығы евә ҝәлдиләр. Павел Аллаһын падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт верди, һәм Мусанын ганунундан, һәм Пејғәмбәрләрин китабларындан Иса һаггында данылмаз сүбутлар ҝәтириб сәһәрдән ахшамадәк һәр шеји онлара изаһ етди».
19, 20. а) Павелин мәһарәтли тәблиғчи олмасынын сирри нәдә иди? б) Хош хәбәри һамынын гәбул етмәмәси Павелә неҹә тәсир етмишди?
19 Павелин мәһарәтли тәблиғчи олмасынын сирри нәдә иди? 23-ҹү ајәдә бунун бир нечә сәбәби вурғуланыр. 1) О, диггәти Аллаһын Падшаһлығына вә Иса Мәсиһә јөнәлдирди. 2) «Данылмаз сүбутлар» ҝәтирәрәк динләјиҹиләриндә мараг ојатмаға чалышырды. 3) Мүгәддәс Јазылар әсасында мүлаһизә јүрүдүрдү. 4) «Сәһәрдән ахшамадәк» шаһидлик едәрәк фәдакарлыг ҝөстәрирди. Павел бөјүк шаһидлик версә дә, бу хәбәрә һамы һај вермәди. 24-ҹү ајәдә дејилир: «Онлардан бәзиләри дејиләнләрә инанды, бәзиләри исә инанмады». Араларында фикир ајрылығы јаранды вә онлар ајрылдылар.
20 Хош хәбәри һамы гәбул етмәдији үчүн Павел руһдан дүшдүмү? Әсла! Һәвариләрин ишләри 28:30, 31 ајәләриндә охујуруг: «Павел кирајә тутдуғу евдә дүз ики ил галды. О, јанына ҝәләнләри сәмими гәлбдән гәбул едир, онлара Аллаһын падшаһлығы һаггында данышыр, Ағамыз Иса Мәсиһ һаггында бөјүк ҹәсарәтлә, манеәсиз тәлим верирди». Белә хош сөзләрлә Аллаһдан илһам алмыш «Һәвариләрин ишләри» китабына јекун вурулур.
21. Ев дустағы оларкән тәблиғ едән Павел бизим үчүн һансы нүмунәни гојуб?
21 Павелин нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрик? Ев дустағы оларкән Павелин евдән-евә тәблиғ етмәк имканы јох иди. Буна бахмајараг, о, никбинлијини горујараг јанына ҝәлән һәр кәсә шаһидлик етмәк фүрсәтини әлдән вермирди. Ејнилә, бир чох баҹы-гардашларымыз иманларына ҝөрә һагсыз јерә һәбс олунмаларына бахмајараг, севинҹләрини итирмир вә тәблиғ етмәјә давам едирләр. Әзиз һәмиманлыларымыздан бәзиләри гоҹалыг вә ја хәстәлик уҹбатындан евдән чыха билмир, јахуд гоҹалар евиндә јашајырлар. Онлар имкан дүшән кими һәкимләрә, онлара баш чәкән адамлара вә башгаларына тәблиғ едирләр. Аллаһын Падшаһлығы һагда әсаслы сурәтдә шаһидлик етмәк онларын ән бөјүк арзусудур. Белә баҹы-гардашларын нүмунәси бизим үчүн чох гијмәтлидир!
22. а) Һансы нәшр бизә «Һәвариләрин ишләри» китабындан јарарланмаға көмәк едир? (Јухарыдакы чәрчивәјә бах.) б) Бу көһнә системин сонуну ҝөзләдијимиз мүддәтдә сән нә етмәк әзминдәсән?
22 «Һәвариләрин ишләри» китабында һаггында бәһс олунан садиг һәвариләрдән вә биринҹи әсрдә јашајан диҝәр мәсиһчиләрдән ојаг дурмаға даир чох шеј өјрәнә биләрик. Бу системинин сонуну ҝөзләдијимиз мүддәтдә ҝәлин биринҹи әсрдәки мәсиһчиләрин тәблиғдә ҝөстәрдикләри сәј вә ҹәсарәтләрини тәглид етмәјә гәти гәрарлы олаг. Индики дөврдә «Аллаһын падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт [вермәкдән]» бөјүк үстүнлүк јохдур! (Һәв. иш. 28:23).
[13–ҹү сәһифәдәки чәрчивә]
«АХЫР КИ, “ҺӘВАРИЛӘРИН ИШЛӘРИ” КИТАБЫНЫ БАША ДҮШДҮМ»
«Аллаһын Падшаһлығы һаггында ‘әтрафлы шәһадәт верин’» китабыны охудугдан сонра бир сәјјар нәзарәтчи ашағыдакы сөзләри јазмышды: «Ахыр ки, “Һәвариләрин ишләри” китабыны баша дүшдүм. Әлиндә шам, ҝөзүндә чиркли ејнәк олан адам кор-коранә ора-бура ҝәздији кими, һәр дәфә бу китабы охујанда мән дә өзүмү белә һисс едирдим. Инди исә бу китабын мөһтәшәмлијини парлаг ҝүн ишығында ҝөрмәк кими ҝөзәл хејир-дуа алмышам».
[12–ҹи сәһифәдәки шәкил]
Мәләк Петери бөјүк дәмир дарвазадан кечирди