Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт един
«Оғлум,.. атанын Аллаһыны таны, сәмими гәлбдән [ибраниҹә «бүтөв үрәклә»]... Она гуллуг ет» (1 САЛН. 28:9).
БУ СУАЛЛАРЫН ҸАВАБЫНЫ ТАПЫН
Символик үрәк нәдир?
Үрәјимизин вәзијјәтини јохламаг үчүн һансы үсул вар?
Бүтөв үрәклә Јеһоваја хидмәтимизи давам етдирмәк үчүн нә етмәлијик?
1, 2. а) Аллаһын Кәламында бәдәнин һансы үзвү диҝәрләринә нисбәтән мәҹази мәнада даһа тез-тез ишләнир? б) Нәјә ҝөрә «үрәк» сөзүнүн мәҹази мәнасыны баша дүшмәк ваҹибдир?
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДА бәдән үзвләринин мәҹази мәнада ишләнмәсинә тез-тез раст ҝәлинир. Мәсәлән, Аллаһын садиг бәндәси Әјјуб демишди: «Јенә дә залымлыг әлимдән ҝәлмир». Сүлејман падшаһ јазмышды: «Јахшы хәбәр гәдди дүзәлдәр». Јеһова Језекели әмин етмишди: «Сәнин инадыны [«алныны», «Китабы Мукаддес»] чахмаг дашындан мөһкәм олан алмаз кими мөһкәм едәҹәјәм». Һәвари Павелә исә демишдиләр: «Бизим гулагларымыза бәзи гәрибә шејләр ешитдирирсән» (Әјј. 16:17; Сүл. мәс. 15:30; Јез. 3:9; Һәв. иш. 17:20, Инҹил, 1996).
2 Лакин бәдән үзвләриндән бири диҝәрләринә нисбәтән мәҹази мәнада Мүгәддәс Китабда даһа чох ишләнир. Бунун нә олдуғуну садиг Ханнанын дуасындан ҝөрүрүк: «Рәбдә тапдығым севинҹдән үрәјим ҹуша ҝәлир» (1 Шам. 2:1). Мүгәддәс Китабы јазан шәхсләр «үрәк» сөзүнү тәхминән мин дәфә истифадә едибләр вә әксәр һалларда онлар буну мәҹази мәнада ишләдибләр. Мәҹази үрәјин нәји тәмсил етдијини баша дүшмәјимиз олдугҹа ваҹибдир, чүнки Мүгәддәс Китабда дејилир ки, биз ону горумалыјыг. (Сүлејманын мәсәлләри 4:23 ајәсини оху.)
СИМВОЛИК ҮРӘК НӘДИР?
3. «Үрәк» сөзүнүн Мүгәддәс Китабда истифадә олундуғу мәнаны неҹә мүәјјән етмәк олар? Әјани нүмунә әсасында изаһ един.
3 Аллаһын Кәламында «үрәк» сөзүнүн тәрифи верилмәсә дә, онун мәнасыны мүәјјән етмәк мүмкүндүр. Неҹә? Нүмунә үчүн мин дәнә хырда даш парчасындан сых шәкилдә дүзәлдилмиш инҹә дивар мозаикасыны ҝөтүрәк. Диварда тәсвир олунан шәкли там ҝөрмәк үчүн биз ҝери чәкилиб бүтөв мозаикаја бахмалыјыг. Ејнилә, әҝәр «ҝери чәкилиб» Мүгәддәс Китабда «үрәк» сөзүнүн истифадә олундуғу бир чох ајәләрә бахсаг, ҝөрәҹәјик ки, онлар бирҝә ҝөтүрүлдүкдә бир «шәкил» әмәлә ҝәтирир. Бәс бу, һансы шәкилдир?
4. а) «Үрәк» нәји тәмсил едир? б) Исанын Матта 22:37 ајәсиндә јазылан сөзләринин мәнасы нәдир?
4 Мүгәддәс Китабы гәләмә аланлар инсанын бүтүн дахили варлығыны тәсвир етмәк үчүн «үрәк» сөзүндән истифадә етмишләр. «Үрәк» дејилдикдә арзуларымыз, дүшүнҹәләримиз, характеримиз, әһвал-руһијјәмиз, баҹарыгларымыз, нијјәтләримиз вә мәгсәдләримиз нәзәрдә тутулур. (Ганунун тәкрары 15:7; Сүлејманын мәсәлләри 16:9; Һәвариләрин ишләри 2:26 ајәләрини оху.) Бир арајыш китабчасында гејд олунур ки, «үрәк» «инсанын бүтөв дахили варлығы» демәкдир. Бәзи һалларда исә «үрәк» сөзү мәһдуд мәнада ишләнир. Мисал үчүн, Иса демишди: «Аллаһын Јеһованы бүтүн үрәјинлә, бүтүн ҹанынла вә бүтүн ағлынла сев» (Мат. 22:37). Бу ајәдә «үрәк» инсанын дахилиндә олан әсил емосија, арзу вә һиссләрини ифадә едир. Үрәк, ҹан вә ағыл сөзләрини ајры-ајрылыгда истифадә етмәклә Иса вурғулады ки, биз Аллаһа олан мәһәббәтимизи һиссләримизлә, еләҹә дә һәјатымыздан вә әгли габилијјәтләримиздән неҹә истифадә етмәјимизлә ҝөстәрмәлијик (Јәһ. 17:3; Ефес. 6:6). Анҹаг ајрылыгда «үрәк» сөзү инсанын бүтүн дахили варлығына аиддир.
ҮРӘЈИМИЗИ НӘЈӘ ҜӨРӘ ГОРУМАЛЫЈЫГ?
5. Нәјә ҝөрә биз Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәк истәјирик?
5 Давуд падшаһ оғлу Сүлејмана хатырладараг демишди: «Оғлум Сүлејман, атанын Аллаһыны таны, сәмими гәлбдән [ибраниҹә «бүтөв үрәклә»] вә һәвәслә Она гуллуг ет, чүнки Рәбб бүтүн үрәкләри сынајыр вә ағылларын бүтүн истәкләрини билир» (1 Салн. 28:9). Һәгигәтән дә, Јеһова, биз дә дахил олмагла, бүтүн инсанларын үрәјини арашдырыр (Сүл. мәс. 17:3; 21:2). Јеһованын үрәјимиздә тапдыглары Онунла олан мүнасибәтләримизә вә ҝәләҹәјимизә бөјүк тәсир ҝөстәрир. Буна ҝөрә дә бизим әсаслы сәбәбимиз вар ки, Давудун Јеһовадан илһам алараг јаздығы бу мәсләһәтә риајәт едәк вә Она бүтөв үрәклә хидмәт етмәк үчүн әлимиздән ҝәләни әсирҝәмәјәк.
6. Јеһоваја хидмәт етмәк гәтијјәтимизлә әлагәдар нәји дәрк етмәлијик?
6 Бир халг кими Јеһоваја ҹанла-башла ибадәт етмәјимиз бизим Она бүтөв үрәклә хидмәт етмәк истәдијимиздән хәбәр верир. Лакин ејни заманда биз дәрк едирик ки, Шејтанын пис дүнјасынын ҝөстәрдији тәзјигләр вә ҝүнаһлы бәдәнимизин мејилләри бөјүк гүввәдир вә бунлар бизим Аллаһа бүтөв үрәклә хидмәт етмәк гәтијјәтимизи зәифләдә биләр (Јер. 17:9; Ефес. 2:2). Буна ҝөрә дә Јеһоваја хидмәт етмәк истәјимизин зәифләмәдијинә, башга сөзлә, сајыглығымызы итирмәдијимизә әмин олмаг үчүн мүнтәзәм олараг үрәјимизи јохламалыјыг. Буну неҹә етмәк олар?
7. Үрәјимизин вәзијјәтини нә үзә чыхардыр?
7 Ағаҹын өзәји ҝөрүнмәдији кими, инсанын да дахилән неҹә олдуғуну ҝөрмәк олмур. Бунунла белә, Исанын Дағүстү тәблиғиндәки сөзләринә әсасән, ағаҹ бәһрәсиндән танындығы кими, инсанын үрәјинин вәзијјәтини онун һәрәкәтләриндән ҝөрмәк олар (Мат. 7:17—20). Ҝәлин бир нүмунәјә нәзәр салаг.
ҮРӘЈИМИЗИ ЈОХЛАМАГ ҮЧҮН КОНКРЕТ ҮСУЛ
8. Исанын Матта 6:33 ајәсиндәки сөзләри Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт едиб-етмәдијимизи мүәјјән етмәјә неҹә көмәк едир?
8 Дағүстү тәблиғиндә Иса бир гәдәр өнҹә динләјиҹиләринә демишди ки, онларын Јеһоваја бүтүн үрәклә хидмәт етмәк истәдикләри һансы һәрәкәтдән бәлли олаҹаг. Биз охујуруг: «Беләликлә, падшаһлығы вә Аллаһын салеһлијини һәјатынызда һәмишә биринҹи јерә гојун, онда бүтүн бунлар да сизә вериләҹәк» (Мат. 6:33). Һәгигәтән дә, һәјатымызда нәји биринҹи јерә гојмағымыз үрәјимизин дәринликләриндә олан арзу, дүшүнҹә вә планларымыздан хәбәр верир. Беләликлә, һәјатымызда нәји биринҹи јерә гојдуғумузу јохламагла Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт едиб-етмәдијимизи мүәјјән едә биләрик.
9. Иса бәзи адамлары нә етмәјә дәвәт етди вә онларын бу дәвәтә олан мүнасибәти нәји үзә чыхартды?
9 Ҝәлин Исанын: «Падшаһлығы... һәјатынызда һәмишә биринҹи јерә гојун», — демәсиндән аз сонра баш верән бир һадисәјә нәзәр салаг. Бу һадисә әјани олараг ҝөстәрир ки, инсанын һәјатында нәји биринҹи јерә гојмасы онун үрәјинин вәзијјәтини үзә чыхарыр. Мүждәчи Лука һәмин һадисәни нәгл едәркән јазмышды ки, Иса Јерусәлимдә ону нә ҝөзләдијини билдијинә бахмајараг, ора «ҝетмәк гәтијјәтиндә» иди. Иса һәвариләри илә «јол ҝедәркән» үзләшдији бир нечә адама: «Ардымҹа ҝәл», — дејәрәк онлары давамчысы олмаға дәвәт етди. Бу адамлар Исанын дәвәтини гәбул етмәјә һазыр идиләр, лакин онларын бәзи шәртләри вар иди. Онлардан бири ҹаваб верди: «Иҹазә вер, әввәлҹә ҝедим атамы дәфн едим». О бириси исә белә деди: «Аға, сәнин ардынҹа ҝедәҹәјәм, амма иҹазә вер ҝедим әввәл евдәкиләрлә сағоллашым» (Лука 9:51, 57—61). Һәмин инсанларын белә шәрт гојмалары илә Исанын бүтүн үрәклә Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк гәтијјәти арасында неҹә дә бөјүк фәрг вар иди! Онларын өз арзуларыны Падшаһлығын марагларындан үстүн тутмасы Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк истәмәдикләрини үзә чыхартды.
10. а) Исанын давамчылары онун дәвәтинә неҹә һај вердиләр? б) Иса гысаҹа олараг һансы нүмунәни чәкди?
10 Бу сахта шаҝирдләрдән фәргли олараг, биз мүдрик давранараг Исанын давамчылары олмаг дәвәтинә һај вердик вә инди һәр ҝүн Јеһоваја хидмәт едирик. Бу, бизим үрәјимиздә Јеһоваја олан мүнасибәтимиздән хәбәр верир. Һәтта јығынҹагда фәал олсаг белә, јадда сахламалыјыг ки, үрәјимизин вәзијјәти тәһлүкә алтында ола биләр. Сөһбәт һансы тәһлүкәдән ҝедир? Бу суалын ҹавабыны елә һәмин сөһбәтдә Исанын сахта шаҝирдләринә дедији сөзләрдән өјрәнирик: «Әлини хышын үстүнә гојуб архадакы шејләрә бахан адам Аллаһын падшаһлығына лајиг дејил» (Лука 9:62). Бәс биз бу нүмунәдән өзүмүз үчүн һансы ибрәт дәрси ҝөтүрә биләрик?
ЈАХШЫЛЫГДАН БӘРК ЈАПЫШМЫШЫГМЫ?
11. Исанын нүмунәсиндәки ишчинин дөнүб «архадакы шејләрә» бахмасы онун ишинә неҹә тәсир едир вә нәјә ҝөрә?
11 Исанын чәкдији бу гыса нүмунәни хәјалымызда ҹанландырмаг үчүн ҝәлин она бир аз рәнҝ вә деталлар әлавә едәк. Тарлада ишләјән әкинчи торпағы шумлајыр. Бу заман о, даима сәрин еви барәдә дүшүнүр. Орада ону аиләси, достлары, ләзиз јемәкләр, мусиги, доғмалары илә кечирдији хош вахт ҝөзләјир. О, бүтүн бу шејләрин һәсрәтиндәдир. Хејли торпаг саһәси шумладыгдан сонра о дөзмәјиб «архадакы шејләрә» бахыр. Сәпин вахтына гәдәр һәлә чох иш ҝөрүлмәли олса да, о јајындығы үчүн әлиндәки иши јахшы ҝөрә билмир. Тәбии ки, ишчинин ағасы ондан наразы олаҹаг, чүнки о, дөзүмлә ишини јеринә јетирмир.
12. Исанын чәкдији нүмунәдәки ишчи илә бәзи мүасир мәсиһчиләр арасында һансы охшарлыг вар?
12 Инди исә ҝәлин бу нүмунәни бизим ҝүнләрә тәтбиг едәк. Тарланы шумлајан ишчи илк бахышдан јахшы вәзијјәтдә имиш кими ҝөрүнән, анҹаг, әслиндә, руһани тәһлүкәдә олан мәсиһчини тәмсил едә биләр. Мүгајисә үчүн хидмәтдә фәал олан бир гардашы тәсәввүр едәк. О, јығынҹаг ҝөрүшләриндә вә тәблиғ хидмәтиндә иштирак етсә дә, фикри-зикри бу дүнјада олан вә онун чох хошуна ҝәлән шејләрдәдир — үрәјинин дәринлијиндә о, бунларын һәсрәтини чәкир. Бир нечә ил хидмәт етдикдән сонра арзулары она ҝүҹ ҝәлир вә о дөнүб «архадакы шејләрә» бахыр. Хидмәтдә ҝөрүләси иш һәлә чох олса да, о, «һәјат сөзүндән» икиәлли јапышмыр вә бу, ону руһани фәалијјәтинә пис тәсир ҝөстәрир (Филип. 2:16). Бичинин Саһиби олан Јеһованын ишчиләриндән бири өз ишини дөзүмлә јеринә јетирмәјәндә тәбии ки, бу, Ону кәдәрләндирир (Лука 10:2).
13. Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк нә демәкдир?
13 Бу нүмунәдән алаҹағымыз дәрс ајдындыр. Бизә севинҹ вә мәмнунлуг ҝәтирән јығынҹаг ҝөрүшләриндә вә хидмәтдә мүнтәзәм иштирак етмәјимиз тәрифәлајигдир. Лакин Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк өзүнә даһа чох шеји дахил едир (2 Салн. 25:1, 2, 27). Әҝәр мәсиһчи үрәјинин дәринликләриндә архадакы шејләри, јәни бу дүнјада олан мүәјјән шејләри севмәјә давам едирсә, о, Аллаһ гаршысында малик олдуғу јахшы ады итирмәк тәһлүкәсиндәдир (Лука 17:32). Биз јалныз сөзүн әсил мәнасында писликдән икраһ етдијимиз вә јахшылыгдан бәрк јапышдығымыз тәгдирдә Аллаһын Падшаһлығы үчүн јарарлы ола биләрик (Ром. 12:9; Лука 9:62). Буна ҝөрә дә һәр биримиз әмин олмалыјыг ки, Шејтан дүнјасында олан һеч бир шеј, нә гәдәр фајдалы вә ҹәлбедиҹи олмасындан асылы олмајараг, бизә бүтүн үрәклә Падшаһлығын ишини ҝөрмәјә мане олмур (2 Кор. 11:14; Филипилиләрә 3:13, 14 ајәләрини оху).
САЈЫГЛЫҒЫНЫЗЫ ИТИРМӘЈИН!
14, 15. а) Шејтан үрәјимизин вәзијјәтинә неҹә тәсир етмәјә чалышыр? б) Шејтанын үсулу нәјә ҝөрә бу гәдәр тәһлүкәлидир? Нүмунә әсасында изаһ един.
14 Гәлбимиздә Јеһоваја бәсләдијимиз мәһәббәт бизи өзүмүзү Она һәср етмәјә тәшвиг едиб. Чохларымыз артыг узун илләр әрзиндә Јеһоваја садиг галмагла Она бүтөв үрәклә хидмәт етмәјә гәти гәрарлы олдуғумузу сүбут етмишик. Лакин Шејтан биздән әл чәкмәк нијјәтиндә дејил. Үрәјимиз һәлә дә онун һәдәфидир (Ефес. 6:12). О дәрк едир ки, биз гәфилдән Јеһованы атмајаҹағыг. Буна ҝөрә дә Шејтан һијләҝәрҹәсинә бу «дөврүн» васитәсилә бизим Аллаһа хидмәтдә ҝөстәрдијимиз сәји тәдриҹән зәифләтмәјә чалышыр. (Марк 4:18, 19 ајәләрини оху.) Нәјә ҝөрә Шејтанын бу үсулу еффективдир?
15 Бу суала ҹаваб вермәк үчүн тәсәввүр един ки, сиз 100 ватлыг лампа ишығы алтында китаб охујурсунуз, лакин бирдән лампа јаныр. Гаранлыгда галдығыныз үчүн дәрһал онун јеринә башгасыны тахырсыныз. Отаг јенидән ишыгланыр. Нөвбәти ахшам јени лампа ишығы алтында китаб охујурсунуз. Анҹаг сиздән хәбәрсиз кимсә 100 ватлыг лампаны 95 ватлыг лампа илә әвәз едиб. Сиз фәрги һисс едәҹәксинизми? Јәгин ки, јох. Бәс әҝәр сәһәриси ҝүн кимсә һәмин лампаны 90 ватлыг лампа илә әвәз етсә, онда неҹә? Ҝүман ки, буну да һисс етмәјәҹәксиниз. Нәјә ҝөрә? Чүнки лампанын ишығы тәдриҹән зәифләдијиндән сизин бундан хәбәриниз јохдур. Ејнилә, Шејтанын дүнјасынын тәсири сәјимизи јаваш-јаваш зәифләдә биләр. Әҝәр бу баш верәрсә, онда демәк олар ки, Шејтан Јеһоваја хидмәтдә ҝөстәрдијимиз «100 ватлыг» сәјимизи азалтмаға наил олуб. Мәсиһчи еһтијаты әлдән версә, тәдриҹән баш верән бу дәјишиклик онун нәзәриндән гача да биләр (Мат. 24:42; 1 Пет. 5:8).
ДУА ЕТМӘК ОЛДУГҸА ВАҸИБДИР
16. Биз өзүмүзү Шејтанын һијләләриндән неҹә горуја биләрик?
16 Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәтимизи давам етдирмәк үчүн өзүмүзү Шејтанын һијләләриндән неҹә горуја биләрик? (2 Кор. 2:11). Бу мәсәләдә дуа олдугҹа ваҹиб рол ојнајыр. Павел һәмиманлыларыны «Иблисин һијләләринә» гаршы мөһкәм дурмаға тәшвиг етдикдән сонра әлавә етди: «Һәр вахт... һәр ҹүр диләк вә јалварышла дуа един» (Ефес. 6:11, 18; 1 Пет. 4:7).
17. Исанын дуаларындан биз нә өјрәнирик?
17 Шејтана гаршы мөһкәм дурмаг үчүн биз Исаны, еләҹә дә онун Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк арзусуну тәглид етмәлијик. Јер үзүндәки һәјатынын сон ҝеҹәсиндә Исанын неҹә дуа етмәси барәдә ҝөрүн Лука нә јазыб: «Иса шиддәтли изтираб чәкәрәк даһа да һәрарәтлә дуа едирди» (Лука 22:44). Иса һәмин һадисәдән дә габаг һәрарәтлә дуа едирди, лакин бу дәфә — јер үзүндә ән шиддәтли сынағы илә үзләшдији заман о, «даһа да һәрарәтлә» дуа етди вә онун дуасы ҹавабсыз галмады. Исанын нүмунәсиндән ҝөрүнүр ки, дуаларын да дәрәҹәси вар. Буна ҝөрә дә сынагларымыз шиддәтләндикҹә вә Шејтан даһа һијләҝәр үсуллара әл атдыгҹа дуаларымызда Јеһовадан бизи мүдафиә етмәсини даһа һәрарәтлә диләмәлијик.
18. а) Дуа барәдә өзүмүзә һансы суаллары вермәлијик вә нәјә ҝөрә? б) Үрәјимизә һансы амилләр тәсир ҝөстәрир вә неҹә? (16-ҹы сәһифәдәки чәрчивәјә бахын.)
18 Бу ҹүр дуалар бизә неҹә тәсир едәҹәк? Павел демишди: «Һәр диләјинизи дуа, јалварыш вә шүкранла Аллаһа билдирин. Аллаһын вердији гәлб раһатлығы бүтүн инсан фикирләрини үстәләјир; о, үрәјинизи... горујаҹаг» (Филип. 4:6, 7). Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәтимизи давам етдирмәк үчүн һәрарәтлә вә мүнтәзәм шәкилдә дуа етмәјимиз ваҹибдир (Лука 6:12). Буна ҝөрә дә өзүмүздән сорушмалыјыг: «Мән һәрарәтлә вә мүнтәзәм шәкилдә дуа едирәмми?» (Мат. 7:7; Ром. 12:12). Ҹавабымыз үрәјимиздә Јеһоваја хидмәт етмәк арзусунун нә дәрәҹәдә ҝүҹлү олдуғундан хәбәр верәҹәк.
19. Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәтинизи давам етдирмәк үчүн нә етмәк әзминдәсиниз?
19 Һәјатымызда нәји биринҹи јерә гојмағымыз үрәјимизин вәзијјәти барәдә чох шеј дејир. Биз әмин олмалыјыг ки, нә архада гојдуғумуз шејләр, нә дә Шејтанын әл атдығы фәндләр бизим Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт етмәк гәтијјәтимизи зәифләтмәјиб. (Лука 21:19, 34—36 ајәләрини оху.) Буна ҝөрә дә биз Давуд кими јалварырыг: «Үрәјими бүтөв ет» (Мәз. 86:11, ЈД).
[16–ҹы сәһифәдәки чәрчивә]
ҮРӘЈИМИЗӘ ТӘСИР ЕДӘН ҮЧ АМИЛ
Физики үрәјимизи јахшы вәзијјәтдә сахламаг үчүн мүәјјән тәдбирләр ҝөрмәлијик. Буну мәҹази үрәјимиз барәдә дә демәк олар. Ҝәлин үч амилә нәзәр салаг.
1 Гида. Үрәјимизин сағламлығы үчүн мүнтәзәм шәкилдә сағлам гида гәбул етмәк мүтләгдир. Буна бәнзәр тәрздә биз чалышмалыјыг ки, кифајәт гәдәр сағлам руһани гида гәбул едәк: мүнтәзәм шәкилдә шәхси өјрәнмә кечирмәли, дәриндән дүшүнмәли вә ҝөрүшләрдә иштирак етмәлијик (Мәз. 1:1, 2; Сүл. мәс. 15:28; Ибр. 10:24, 25).
2 Идман. Үрәјимизин сағлам олмасы үчүн вахташыры олараг онун дөјүнтүләрини артырмаг лазымдыр. Бунун үчүн идманла мәшғул олмалыјыг. Ејнилә, хидмәтдә ҹанла-башла иштирак етмәк, мәсәлән, хидмәтимизи ҝенишләндирмәк мәҹази үрәјимизи јахшы вәзијјәтдә сахламаға көмәк едир (Лука 13:24; Филип. 3:12).
3 Әтраф мүһит. Јашамалы вә ишләмәли олдуғумуз бу аллаһсыз дүнја һәм физики, һәм дә мәҹази үрәјимиз үчүн стресс мәнбәјидир. Лакин сәмими-гәлбдән бизә гајғы ҝөстәрән вә Јеһоваја бүтөв үрәклә хидмәт едән һәмиманлыларымызла мүмкүн гәдәр тез-тез үнсијјәт етмәк бу стресси азалда биләр (Мәз. 119:63; Сүл. мәс. 13:20).