Биографија
Јеһова мәнә ирадәсини јеринә јетирмәји өјрәтди
Нәгл етди Макс Ллојд
1955-ҹи ил. Ҹәнуби Америка. Парагвај. Бир ахшам әмәкдашымла хидмәтдә оларкән олдуғумуз ев гәзәбли издиһам тәрәфиндән әһатәјә алынмышды. Онлар: «Бизим аллаһымыз ганичән аллаһдыр вә о, грингосларын ганына сусајыб», — дејә гышгырырдылар. Грингослар (әҹнәбиләр) бура нә үчүн ҝәлмишдиләр?
МӘНИМ һәјат тарихчәмә ҝәлинҹә, һәр шеј илләр өнҹә боја-баша чатдығым Австралијада башламышды. Орада Јеһова мәнә Онун ирадәсини јеријә јетирмәји өјрәдирди. 1938-ҹи илдә Јеһованын Шаһиди атама «Дүшмәнләр» адлы бир китаб вермишди. Артыг о вахт валидејнләримин јерли килсәјә олан етибары сарсылмышды, чүнки кешишләр Мүгәддәс Китабын мүәјјән һиссәләрини әфсанә адландырырдылар. Тәхминән бир илдән сонра валидејнләрим өзләрини Јеһоваја һәср едиб вәфтиз олдулар. О андан етибарән Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәк аилә һәјатымызын ән ваҹиб һиссәсинә чеврилди. Валидејнләримдән сонра мәндән беш јаш бөјүк олан баҹым Лесли вәфтиз олунду, даһа сонра исә 1940-ҹы илдә мән бу аддымы атдым. Онда ҹәми-ҹүмләтаны доггуз јашым варды.
Икинҹи Дүнја мүһарибәси башладыгдан гыса мүддәт сонра Австралијада Јеһованын Шаһидләринин Мүгәддәс Китаб нәшрләринин чап едилмәсинә вә пајланылмасына гадаға гојулду. Белә бир вәзијјәтдә мән, балаҹа олмағыма бахмајараг, иманымы изаһ етмәк үчүн јалныз Мүгәддәс Китабдан истифадә етмәји өјрәндим. Нәјә ҝөрә бајраға тәзим етмәдијими вә мүһарибәни дәстәкләмәдијими ҝөстәрмәк үчүн Мүгәддәс Китабы өзүмлә мәктәбә апарырдым (Чых. 20:4, 5; Мат. 4:10; Јәһ. 17:16; 1 Јәһ. 5:21).
Мәктәбдә мәнә «алман ҹасусу» дамғасы вурулдуғундан чохлары мәнимлә данышмырды. О вахтлар мәктәбдә филмләр ҝөстәрилирди. Сеанс башламаздан әввәл һамыдан тәләб олунурду ки, ајаға галхыб дөвләт һимнини охусунлар. Лакин мән галхмырдым, бу заман ики-үч оғлан сачымдан тутараг мәни галдырмаға чалышырды. Иманымдан имтина етмәдијим үчүн мәни мәктәбдән хариҹ етдиләр. Бунунла белә, тәһсилими евдә баша вура билдим.
НӘҺАЈӘТ КИ, АРЗУМ ҜЕРЧӘКЛӘШИР
14 јашымда гаршыма пионер кими хидмәт етмәк мәгсәдини гојмушдум. Лакин валидејнләрим мәнә әввәлҹә өзүмә иш тапыб ишләмәли олдуғуму дејәндә чох мәјус олдум. Онлар тәкид едирдиләр ки, ев вә јемәк пулуну онлара өдәјим вә бунун мүгабилиндә 18 јашымда пионер ола биләҹәјимә сөз вердиләр. Бундан сонра газандығым пул барәдә арамызда тез-тез мүзакирәләр олурду. Мән мүбаһисә едәрәк пуллары пионер хидмәти үчүн јығмаг истәдијими десәм дә, онлар пулу әлимдән алырдылар.
Пионер хидмәтинә башламаг вахты ҝәләндә валидејнләрим мәни гаршыларына отуздуруб онлара вердијим пуллары банка әманәт һесабына [депозит] гојдугларыны сөјләдиләр. Сонра онлар һәмин пулларын һамысыны чыхардыб мәнә вердиләр ки, пионер хидмәтинә башламаг үчүн өзүмә пал-палтар вә лазым олан диҝәр әшјалар алым. Онлар мәни өјрәдирдиләр ки, өзүм өзүмүн гајғысына галмалыјам вә башгаларынын буну мәним әвәзимә едәҹәјини ҝөзләмәмәлијәм. Онларын нәсиһәти һәјатымда алдығым ән дәјәрли дәрсләрдән биридир.
Лесли илә мән ушаг оланда пионерләр тез-тез евимиздә гонаг галырдылар вә онларла бирҝә хидмәт етмәк бизим чох хошумуза ҝәлирди. Һәфтәсонлары биз күчәдә вә евдән-евә тәблиғ едир, һәмчинин инсанлара Мүгәддәс Китабы өјрәдирдик. О илләрдә тәблиғчиләри ајда 60 саат тәблиғ етмәјә тәшвиг едирдиләр. Анамыз, демәк олар ки, һәр ај бу норманы јеринә јетирирди вә бунунла баҹымла мәнә ҝөзәл нүмунә гојмушду.
ТАСМАНИЈАДА ПИОНЕР ХИДМӘТИ
Мәним пионер кими илк тәјинатым Австралијанын Тасманија адасына иди. Мән ораја ҝәләндә баҹым Лесли вә онун әри артыг бурада хидмәт едирдиләр. Лакин тезликлә онлар Ҝилеад Мәктәбинин 15-ҹи синфинә дәвәт алдыглары үчүн аданы тәрк етмәли олдулар. Мән чох утанҹаг идим вә һәлә бу вахта гәдәр евдән кәнарда јашамамышдым. Бәзиләри фикирләширдиләр ки, мәним бурада галмағым үч ајдан чох чәкмәјәҹәк. Анҹаг бир илин ичиндә, 1950-ҹи илдә мәни јолдашлыг хидмәтчиси (һал-һазырда ағсаггаллар шурасынын координатору адланыр) тәјин етдиләр. Бир мүддәтдән сонра исә хүсуси пионер тәјин олундум вә башга бир ҝәнҹ гардаш мәним әмәкдашым олду.
Бизим тәјинатымыз мис мәдәнләринин јерләшдији узаг бир шәһәрә иди. Орада бир нәфәр дә олсун Јеһованын Шаһиди јох иди. Шәһәрә автобусла ҝетдик вә ҝүнортадан сонра ора чатдыг. Орада илк ҝеҹәмизи көһнә меһманханада кечирдик. Сәһәриси ҝүн евдән-евдән тәблиғ едәрәк инсанлардан кимин кирајә отаг вердијини сорушурдуг. Ҝүнүн сонуна јахын бир киши бизә деди ки, пресвитериан килсәсинин јанында јерләшән килсә хадиминин еви бошдур вә бизә дјаконла [ашағы рүтбәли кешиш] сөһбәт етмәји мәсләһәт ҝөрдү. О, чох мүлајим иди вә еви бизә кирајә верди. Һәр ҝүн килсә хадиминин евиндән чыхыб тәблиғә ҝетмәк бир аз гәрибә ҝөрүнүрдү.
Бура чох сәмәрәли әрази иди. Биз сакинләрлә ҝөзәл үнсијјәт едирдик вә бир чохлары илә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башламышдыг. Пајтахтдакы килсә рәһбәрләринин гулагларына бу, еләҹә дә килсә хадиминин евиндә Јеһованын Шаһидләринин јашадығы барәдә хәбәр чатанда онлар дјакондан тәләб етдиләр ки, бизи дәрһал евдән чыхартсын. Биз јенә дә евсиз-ешиксиз галдыг.
Ертәси ҝүн ҝүнүн јарысына гәдәр тәблиғ етдикдән сонра ҝеҹәләмәк үчүн јер ахтармаға башладыг. Стадиондакы отураҹаглар тапдығымыз ән мүнасиб јер иди. Биз чамаданларымызы бурада ҝизләдиб хидмәтимизи давам етдирдик. Һава гаралырды, лакин күчәни ахыра гәдәр ишләјиб гуртармаг үчүн бир нечә ев галмышды вә онлара да баш чәкмәк гәрарына ҝәлдик. Бир киши бизә евинин архасында јерләшән икиотаглы евдә галмағы тәклиф етди.
СӘЈЈАР ХИДМӘТ ВӘ ҜИЛЕАД МӘКТӘБИ
Тәхминән сәккиз ајдан сонра Австралија филиалындан мәнә мәктуб ҝәлди. Мәктубда дејилирди ки, мән рајон нәзарәтчиси кими хидмәт етмәјә дәвәт олунурам. Мән шокда идим, чүнки онда ҹәми-ҹүмләтаны 20 јашым варды. Бир нечә һәфтә тәлим алдыгдан сонра јығынҹаглары руһландырмаг үчүн башчәкмәләрә башладым. Мәндән јашҹа бөјүк оланлар, онларла мүгајисәдә ушаг олмағыма бахмајараг, мәнә јухарыдан ашағы бахмырдылар вә ҝөрдүјүм ишә һөрмәтлә јанашырдылар.
Бир јығынҹагдан о бири јығынҹаға ҝедәркән мүхтәлиф нәглијјат васитәләриндән истифадә едирдим. Мәсәлән, бир һәфтә автобусла, о бири һәфтә трамвајла, сонра машынла, јахуд да бир әлимдә чамадан, о бири әлимдә исә тәблиғ чантасы мотосиклетлә ҝедирдим. Баҹы-гардашларын евиндә галмаг чох севиндириҹи иди. Бир јолдашлыг хидмәтчиси, евинин јарымчыг тикилмәсинә бахмајараг, мәним онунла бәрабәр галмағымы чох истәјирди. Бүтүн о һәфтәни ваннанын ичиндә јатырдым, анҹаг бирҝә чох сәмәрәли вахт кечирдик!
Мәним үчүн диҝәр сүрприз исә 1953-ҹү илдә Ҝилеад Мәктәбинин 22-ҹи синфинә дәвәт едилмәјим олду. Анҹаг мән һәм севинир, һәм дә нараһатчылыг кечирирдим. Баҹым вә онун јолдашы 1950-ҹи ил ијулун 30-да Ҝилеад Мәктәбини гуртардыгдан сонра Пакистана тәјин олунмушдулар. Бир илин ичиндә Лесли хәстәләниб өлдү. Отуруб фикирләширдим ки, ҝөрәсән, әҝәр бундан сонра мән дә һараса ҝетсәм, валидејнләрим өзләрини неҹә һисс едәҹәкләр? Лакин онлар мәнә дедиләр: «Ҝет Јеһова сәни һара ҝөндәрирсә орада да хидмәт ет». Бундан сонра бир дә атамы ҝөрмәдим. 1957-ҹи илдә о вәфат етди.
Тезликлә мән диҝәр беш австралијалы баҹы-гардашла бирҝә ҝәми илә Нју-Јорк шәһәринә јола дүшдүм. Алты һәфтә әрзиндә биз Мүгәддәс Китабы охумагла, арашдырма апармагла вә сәрнишинләрә тәблиғ етмәклә мәшғул олурдуг. Ҝилеад Мәктәбинин кечирилдији Саут-Лансингә ҝетмәздән өнҹә, биз 1953-ҹү илин ијул ајында «Јанки» стадионунда кечирилән конгресдә иштирак етдик. Иштирак едәнләрин ән јүксәк сајы 165 829 нәфәр олмушду!
Синфимиздә тәлим кечән 120 нәфәр, демәк олар ки, дүнјанын һәр бир ҝушәсиндән ҝәлмишди. Биз јалныз бурахылыш ҝүнүндә һара тәјин олундуғумузу билдик. Әлимизә фүрсәт дүшән кими, һәмин өлкәләр барәдә өјрәнмәк үчүн Ҝилеад Мәктәбинин китабханасына гачдыг. Мән өјрәндим ки, тәјин олундуғум Парагвајын тарихиндә сајсыз-һесабсыз ингилаблар баш вериб. Ора ҝәләндән гыса мүддәт сонра бир ҝүн сәһәр јухудан дуранда диҝәр хүсуси тәјинатлы мүждәчиләрдән: «Ҝеҹә чөлдә нә “тој-бајрам” иди?» — дејә сорушдум. Онлар ҝүлүмсәјәрәк мәнә ҹаваб вердиләр: «Сәни тәбрик едирик. Бу, сәнин илк ингилабын иди. Чөлә бах». Һәгигәтән дә, гапыдан чөлә баханда һәр тиндә әсҝәрләр дајанмышды.
ӨЛҮМҮН ПӘНҸӘСИНДӘН ГУРТУЛДУГ
Ҝүнләрин бир ҝүнү мән узаг бир әразидә јерләшән јығынҹаға баш чәкән рајон нәзарәтчисини мүшаһидә едирдим. Башчәкмә заманы биз «Јени дүнја ҹәмијјәтинин фәалијјәти» адлы филми нүмајиш етдирмәли идик. Биз сәккиз-доггуз саатлыг јолу әввәлҹә гатарла, сонра ат арабасы илә вә нәһајәт, өкүз арабасы илә гәт етдик. Өзүмүзлә ҝенератор вә кинопројектор ҝөтүрмүшдүк. Мәнзилбашына чатанда биз ертәси ҝүн сәһәрдән-ахшама кими фермалара баш чәкир вә һамыны ахшам ҝөстәриләҹәк филмә бахмаға дәвәт едирдик. Филмин нүмајишинә 15-ә јахын адам топлашмышды.
Филмин 20-ҹи дәгигәсиндә биздән дәрһал евин ичәри отағына кечмәји хаһиш етдиләр. Биз ҹәлд пројектору ҝөтүрүб гачдыг. Мәһз һәмин вахт чөлдә јығышан бир груп инсан һаваја ҝүллә атараг тәкрар-тәкрар: «Бизим аллаһымыз ганичән аллаһдыр вә о, грингосларын ганына сусајыб», — дејә гышгырырды. Орада ҹәми-ҹүмләтаны ики грингос вар иди, онлардан бири дә мән идим! Филмин нүмајишинә ҝәлән инсанлар издиһамын евә сохулмасынын гаршысыны алдылар. Лакин бу инсанлар ҝеҹә саат үчдә гајытдылар вә һаваја ҝүллә атараг дејирдиләр ки, шәһәрә гајыданда габағымызы кәсиб пајымызы верәҹәкләр.
Гардашлар шерифлә әлагә сахладылар вә о, ҝүнорта вахты ики атла ҝәлиб бизи шәһәрә апарды. Јолда гаршымыза сых коллуглар вә ағаҹлар чыханда о, силаһыны чыхарыб габаға ҝедирди вә һәмин јери ҝөздән кечирирди. Бундан сонра мән әмин олдум ки, бурада атсыз кечинмәк мүмкүн дејил вә буна ҝөрә дә сонрадан өзүмә бир ат алдым.
ХҮСУСИ ТӘЈИНАТЛЫ МҮЖДӘЧИЛӘРИН АХЫНЫ
Кешишләрин мүтәмади олараг ҝөстәрдији тәзјигләрә бахмајараг, тәблиғ иши јахшы нәтиҹәләр вермәјә давам едирди. Ҝилеад Мәктәбинин 25-ҹи синфинин мәзуну олан канадалы ҝәнҹ баҹы Елси Свансон да дахил олмагла, беш јени хүсуси тәјинатлы мүждәчи 1955-ҹи илдә бура ҝәлди. Ону башга шәһәрә тәјин етмәмишдән габаг биз бир мүддәт филиалда бирҝә хидмәт етдик. Һеч вахт һәгигәти гәбул етмәјән валидејнләриндән көмәк ҝөрмәјән бу баҹы һәјатыны Јеһоваја хидмәтә һәср етмишди. 1957-ҹи ил декабрын 31-дә биз евләндик вә Парагвајын ҹәнубунда јерләшән хүсуси тәјинатлы мүждәчиләр үчүн евдә јашамаға башладыг.
Евимиздә су кәмәри олмадығы үчүн сују евин арха һәјәтиндәки су гујусундан чәкиб ҝәтирирдик. Үстәлик, евин ичиндә нә ајагјолу, нә ванна отағы, нә дә палтарјујан машынымыз вар иди. Һәтта сојудуҹумуз да јох иди. Биз бирҝүнлүк әрзаг алмалы олурдуг. Анҹаг белә садә һәјат вә јығынҹагдакы баҹы-гардашларла севҝи долу мүнасибәтләр сајәсиндә бу, бизим аилә һәјатымызын ән хошбәхт анлары иди.
1963-ҹү илдә Австралијаја анамы ҝөрмәјә ҝәләндән бир аз сонра севинҹдән анамын үрәји тутду, ҝөрүнүр, он илдән сонра оғлуну ҝөрмәјә үрәји таб ҝәтирмәди. Парагваја гајытмаг вахты ҝәлиб чатанда һәјатымызда ән чәтин гәрарлардан бирини вермәли идик: башга бир адамын анамын гајғысына галаҹағына үмид едәрәк ону хәстәханада гојуб Парагваја — севдијимиз тәјинатымыза гајыдаг, јохса јох? Чохлу дуа етдикдән сонра бурада галыб анама бахмаг гәрарына ҝәлдик. 1966-ҹы илдә о өләнәдәк биз онун гајғысына галдыг вә таммүддәтли хидмәтимизи давам етдирдик.
Бир нечә ил әрзиндә Австралијада рајон вә вилајәт нәзарәтчиси кими хидмәт етмәк, еләҹә дә ағсаггаллар үчүн Падшаһлыг Хидмәти Мәктәби кечирмәк бөјүк бир шәрәф иди. Сонра һәјатымызда башга бир дәјишиклик баш верди. Мәни Австралијада јарадылан илк филиал комитәсинин үзвләриндән бири тәјин етдиләр. Јени филиалын тикинтиси планлашдырыланда исә мән тикинти комитәсинин сәдри тәјин олундум. Тәҹрүбәли вә әмәкдашлыға һазыр олан бир чох баҹы-гардашларын көмәји сајәсиндә ҝөзәл бир филиал әрсәјә ҝәлди.
Даһа сонра мәни өлкәдә тәблиғ ишинә нәзарәт едән хидмәт шөбәсинә тәјин етдиләр. Мән һәм дә филиаллар үзрә нәзарәтчиa кими диҝәр филиаллара баш чәкирдим вә орада хидмәт едәнләрә көмәк едир, онлары руһландырмаға чалышырдым. Јеһоваја сәдагәтлә итаәт етдикләринә ҝөрә илләрлә, һәтта онилликләрлә һәбсханаларда јатан вә һәбс дүшәрҝәләринә ҝөндәрилән баҹы-гардашларын јашадыглары өлкәләрә баш чәкмәк мәним иманымы хүсусилә мөһкәмләндирди.
ҺАЛ-ҺАЗЫРКЫ ТӘЈИНАТЫМЫЗ
2001-ҹи илдә чәтин бир башчәкмәдән гајыданда мәнә бир мәктуб ҝәлди. Мәктубда дејилирди ки, мән Бруклиндә (Нју-Јорк) јерләшән вә јениҹә тәшкил олунмуш АБШ-ын филиал комитәсинин үзвү олмаға дәвәт олунурам. Биз Елси илә бирҝә дуа едәрәк бу дәвәти ҝөтүр-гој етдикдән сонра ону мәмнунијјәтлә гәбул етдик. 11 илдән чохдур ки, биз һәлә дә Бруклиндә хидмәт едирик.
Мән неҹә дә хошбәхтәм ки, јанымда Јеһованын һәр бир тапшырығыны ҹанла-башла јеринә јетирмәјә һазыр олан һәјат јолдашым вар. Јашымыз 80-и өтсә дә, биз демәк олар ки, сағламыг. Бөјүк сәбирсизликлә биз Јеһованын ҝәләҹәкдә вә әбәдијјәт боју верәҹәји тәлимләри вә Онун ирадәсини јеринә јетирмәјә давам едән инсанларын алаҹағы бол-бол хејир-дуалары ҝөзләјирик.
[Һашијә]
a Бундан сонра азәрбајҹанҹа нәшрләримиздә «зонал нәзарәтчи» термининин јеринә «филиаллар үзрә нәзарәтчи» термини ишләнәҹәк.
[19–ҹу сәһифәдәки јазы]
Бир һәфтә автобусла, о бири һәфтә трамвајла, сонра машынла, јахуд да бир әлимдә чамадан, о бири әлимдә исә тәблиғ чантасы мотосиклетлә ҝедирдим
[21–ҹи сәһифәдәки јазы]
Бөјүк сәбирсизликлә биз Јеһованын ҝәләҹәкдә вә әбәдијјәт боју верәҹәји тәлимләри ҝөзләјирик
[18–ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Солда: Австралијада сәјјар хидмәтдә оларкән
Сағда: валидејнләримлә бирҝә
[20–ҹи сәһифәдәки шәкил]
Тој ҝүнүмүз, 31 декабр 1957-ҹи ил