Аллаһын ады нәдир?

Киминләсә таныш оланда јәгин илк вердијиниз суал бу олур: «Адыныз нәдир?» Бәс Аллаһа бу суалы версәјдиниз, сизә нә ҹаваб верәрди?

«Мән Јеһовајам. Адым будур» (Әшија 42:8).

Ола билсин, дејәҹәксиниз ки, Аллаһын 99 ады вар, амма Јеһова адыны һеч вахт ешитмәмишәм. Бу, ады ешитмәмәјиниз тәәҹҹүблү дејил, чүнки Мүгәддәс Китабын бир чох тәрҹүмәләриндә Аллаһын адына надир һалларда раст ҝәлинир, бәзиләриндә исә үмумијјәтлә раст ҝәлинмир. Тәрҹүмәчиләр чох вахт бу ады «Рәбб», јахуд «Аллаһ» сөзләри илә әвәз едибләр. Әслиндә исә «Јеһова» ады Мүгәддәс Китабын орижинал мәтниндә тәхминән 7000 дәфә јазылыб. Ибрани дилиндә бу ад дөрд самитдән, «ЈҺВҺ» самитләриндән ибарәтдир. Азәрбајҹан дилиндә исә «Јеһова» вә ја «Јәһва» кими сәсләнир.

Аллаһын ады Төврат китабынын орижинал мәтниндә вә бир чох тәрҹүмәләрдә јазылыб

АЛЛАҺЫН АДЫНЫН ӨНӘМИ

Аллаһ үчүн өнәми. Аллаһа ады һеч ким вермәјиб. О Өзү Өзүнә бу ады сечиб. Јеһова Аллаһ дејиб: «Адым әбәдилик будур, нәсилдән-нәслә Мәни бу адла јадда сахлајаҹаглар» (Чыхыш 3:15). Мүгәддәс Китабда Аллаһа «Јеһова» ады илә даһа чох мүраҹиәт олунур, нәинки Күлли-Ихтијар, Ата, Рәбб, јахуд Аллаһ титулу илә. Һәмчинин Мүгәддәс Китабда «Јеһова» ады башга шәхсләрин адындан, мәсәлән, Ибраһим, Муса, Давуд, Иса адындан чох јазылыб. Бундан башга, бу адын танынмасы Јеһова Аллаһын Өз истәјидир. Зәбур китабында јазылыб: «Гој инсанлар билсин ки, ады Јеһова олан Сән, дүнјада тәк Сән уҹасан» (Зәбур 83:18).

Иса әлејһиссәлам үчүн өнәми. Иса әлејһиссәлам давамчыларына өјрәтмишди ки, Аллаһа белә дуа етсинләр: «Гој адын мүгәддәс тутулсун» (Мәтта 6:9). О өзү дә Аллаһа: «Адыны уҹалт», — дејә јалвармышды (Јәһја 12:28). Аллаһын адынын шәрәфләнмәси онун һәјатынын гајәси иди. Мәһз бу сәбәбә ҝөрә о, дуада Аллаһа демишди: «Мән Сәнин адыны онлара ачдым вә јенә ачаҹағам» (Јәһја 17:26).

Мөмин бәндәләр үчүн өнәми. Гәдимдә Аллаһын халгы баша дүшүрдү ки, онларын әмин-аманлығы вә гуртулушу Аллаһын ады илә бағлыдыр. Буну нөвбәти ајәләрдән ҝөрмәк олур. «Јеһованын ады мөһкәм галадыр. Салеһ ора гачыб горунар» (Мәсәлләр 18:10). «Јеһованын адыны чағыран һәр кәс гуртулаҹаг» (Јуил 2:32). Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһын ады Она ибадәт едән инсанлары башгаларындан фәргләндирәҹәк. «Бүтүн үммәтләр, һәр бири өз аллаһынын ады илә јеријәҹәк, биз исә әбәдијјән Аллаһымыз Јеһованын ады илә јеријәҹәјик» (Микә 4:5; Һәвариләрин ишләри 15:14).

АД НӘЈӘ ШӘҺАДӘТ ЕДИР?

Аллаһын варлығыны еһтива едир. Бир чох алимләр һесаб едир ки, «Јеһова» адынын мәнасы «олмасына сәбәб олур» демәкдир. Јеһова Аллаһ Муса пејғәмбәрә дедији «Ким Истәсәм, Олаҹағам» сөзләрилә адынын мәнасыны ачыгламышды (Чыхыш 3:14). Беләликлә, Аллаһын адынын мәнасы садәҹә о демәк дејил ки, О, һәр шејин мөвҹуд олмасынын Сәбәбкарыдыр. Јеһова ады ҝөстәрир ки, Аллаһ нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн һәм Өзүнүн, һәм дә хилгәтинин лазым олан кәс олмасына сәбәб олмаға гадирдир. Аллаһа хитабән ишләдилән мүраҹиәт формалары Онун мөвгејини, сәлаһијјәтини, гүдрәтини тәсвир едир. Јалныз Јеһова ады Онун варлығыны вә ким олмаға гадир олдуғуну бүтүнлүклә өзүндә еһтива едир.

Бизә өнәм вердијини ҝөстәрир. Аллаһын адынын мәнасы ҝөстәрир ки, О, биз дә дахил олмагла, јаратдығы бүтүн хилгәти севир. Бундан башга, Аллаһын Өз адыны аҝаһ етмәсиндән ҝөрүнүр ки, О бизим Ону танымағымызы истәјир. Үстәлик, Аллаһ инсанларын сорушмасыны ҝөзләмәдән Өзү тәшәббүс ҝөстәрәрәк адыны онлара әјан едиб. Аллаһ истәмир ки, биз Ону дәрк едилмәси мүмкүн олмајан, мүҹәррәд бир мәфһум кими тәсәввүр едәк. Истәјир ки, Ону ҝерчәк бир Варлыг кими таныјаг, Она јахынлашмағын мүмкүн олдуғуну биләк (Зәбур 73:28).

Аллаһын адыны чәкмәклә Она һөрмәтимизи ҝөстәририк. Туталым ки, достлашмаг истәдијиниз бир кәсә сизә адынызла мүраҹиәт етмәсини дејирсиниз. Әҝәр һәмин адам инадла сизин адынызы чәкмәсә, нә һисс едәрдиниз? Јәгин сиздә суал јаранарды ки, ҝөрәсән, о үмумијјәтлә сизинлә дост олмаг истәјир, ја јох. Ејни шеји Аллаһла мүнасибәтә дә аид етмәк олар. Јеһова Аллаһ адыны биз инсанлара ачыб вә бујуруб ки, Она ады илә мүраҹиәт едәк. Биз Аллаһа Јеһова ады илә мүраҹиәт едәндә ҝөстәририк ки, Она јахынлашмаг истәјирик. Үстәлик, Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһын адыны дүшүнән, әзиз тутан бәндәләр Онун ҝөзүндә гијмәтлидир (Мәлаки 3:16, һашијә).

Аллаһы јахындан танымаг үчүн Онун адыны билмәк илк аддымдыр. Анҹаг бунунла кифајәтләнмәмәлијик. Бу ады дашыјан Варлығы, Онун саһиб олдуғу хүсусијјәтләри таныјыб билмәлијик.