Билирсиниз?

Гәдим Бабил харабалыгларында ашкар олунан кәрпиҹләр вә онларын һазырланма үсулу Мүгәддәс Китабда јазыланларла узлашыр?

АРХЕОЛОГЛАР газынтылар заманы гәдим Бабил әразисиндә күлли мигдарда кәрпиҹ ашкар едибләр. Бу кәрпиҹләр шәһәрин тикинтисиндә истифадә олунмушду. Археолог Роберт Колвејин сөзләринә ҝөрә бу кәрпиҹләр «шәһәрдән кәнардакы собаларда биширилирди, орада ҝил кејфијјәтли иди вә собалары јандырмаг үчүн чохлу кол-кос вар иди».

Гәдим мәнбәләрә әсасән Бабил мәмурлары собалардан мәнфур мәгсәдләр үчүн дә истифадә едирдиләр. Торонто университетинин Ассуролоҝија үзрә профессору Пол-Алан Болју дејир: «Бабилә аид бир сыра тарихи мәнбәдән ҝөрмәк олар ки, үсјанкарлыг едәнләр вә мүгәддәс шејләрә күфр едәнләр падшаһын әмри илә собада јандырылыб». Падшаһ Навуходоносорун дөврүнә аид олан бир мәтндә белә бир ҹүмлә вар: «Онлары мәһв един, собада јандырыб күлә дөндәрин,.. гој онлар түстүјә чеврилиб һаваја соврулсун, гој шиддәтли алов онлары јох етсин».

Бу бизә Мүгәддәс Китабдан Дәнјал 3-ҹү фәсилдәки һадисәни хатырладыр. Бу тарихи мәнбәдә дејилир ки, падшаһ Навуходоносор гызылдан нәһәнҝ һејкәл дүзәлдиб Бабил шәһәриндән кәнарда, Дурә дүзүндә гојду. Орада олан Сәдраһ, Мисаһ вә Абиднағу адлы үч ибрани ҝәнҹ һејкәлә баш әјмәкдән имтина етди. Навуходоносор падшаһ бундан бәрк гәзәбләниб әмр етди ки, «собаны једди гат ҝур галасынлар» вә бу үч оғланы «гызмар собаја атсынлар». Амма бир гүдрәтли мәләк онлары бу өлүмдән гуртарды (Дән. 3:1—6, 19—28).

Навуходоносорун адынын һәкк олундуғу кәрпиҹ

Бабил кәрпиҹләринин елә өзү дә Мүгәддәс Китабда јазыланларын доғру олдуғуну тәсдиг едир. Бу кәрпиҹләрин чохунун үстүндә падшаһа һәмд сөзләри һәкк олунуб. Кәрпиҹләрин биринин үзәриндә белә бир јазы вар: «Навуходоносор, Бабил падшаһы… Мәним, Әлаһәзрәтин мәскән салмаг үчүн тикдији сарај… Гој нәслим бурада әбәдијјәт боју һакимијјәт сүрсүн». Бу јазы Дәнјал 4:30 ајәсиндә јазыланлара чох охшајыр. Һәмин ајәдә Навуходоносор өјүнәрәк белә сөзләр дејир: «Будур, падшаһ сарајына мәскән олмаг үчүн, шан-шөһрәтим үчүн ҝүҹүм-гүдрәтимлә тикдијим бөјүк Бабил!»