Һәјатында ән ваҹиб шәхс кимдир?
«Бүтүн јер үзүндә анҹаг Сән Һагг-Тааласан!» (МӘЗ. 83:18).
1, 2. Хилас олмаг үчүн нәјә ҝөрә тәкҹә Јеһованын адыны билмәк кифајәт дејил?
БИР ЧОХ баҹы-гардашларымыз Аллаһын адыны илк дәфә Мәзмур 83:18 ајәсиндә ҝөрүбләр. Ола билсин, нөвбәти сөзләри охујанда онлар тәәҹҹүбләнмишдиләр: «Билсинләр ки, Сәнин исмин Рәбдир [«Јеһовадыр», ЈД], бүтүн јер үзүндә анҹаг Сән Һагг-Тааласан!» Шүбһә јохдур ки, бу, онлары гајғыкеш Аллаһымыз Јеһованын адыны башгаларына ҝөстәрмәјә тәшвиг етмишди (Ром. 10:12, 13).
2 Аллаһын адыны билмәк ваҹиб олса да, бу, хиласымыз үчүн кифајәт дејил. Мәзмурчу дејирди: «Бүтүн јер үзүндә анҹаг Сән Һагг-Тааласан!» Хилас олмаг истәјириксә, биз бу һәгигәти гәбул етмәлијик. Бүтүн Каинатда ән ваҹиб Шәхс Јеһовадыр. Һәр шеји О јарадыб, буна ҝөрә бүтүн варлыглардан итаәткарлыг ҝөзләмәјә һаггы вар (Вәһј 4:11). Бу сәбәбдән биз өзүмүздән сорушмалыјыг: «Мәним һәјатымда ән ваҹиб шәхс кимдир?» Бу суала вердијимиз ҹавабы диггәтлә тәһлил етмәк олдугҹа ваҹибдир.
Еден бағында галдырылан мүбаһисәли суал
3, 4. Шејтан Һәвваны алдатмаг үчүн һансы һијләләрә әл атды вә о, нәјә наил олду?
3 Еден бағында баш верән һадисәләр јухарыдакы суалын чох ҹидди олдуғуну ҝөстәрир. Сонрадан Шејтан Иблис адланан бир үсјанкар мәләк илк гадын олан Һәвваны тәһрик етди ки, шәхси истәкләрини Јеһованын әмриндән үстүн тутсун (Јар. 2:17; 2 Кор. 11:3). О, Шејтанын јаланына ујараг гадаған олунмуш ағаҹын мејвәсиндән дәриб једи, бунунла да Јеһованын али һөкмранлығына сајмазјана јанашдығыны ҝөстәрди. Һәвва үчүн Јеһова ән ваҹиб Шәхс дејилди. Бәс Шејтан Һәвваны неҹә алдада билди?
4 Шејтан онунла сөһбәт едәркән бир нечә һијләјә әл атды. (Јарадылыш 3:1—5 ајәләрини оху.) Әввәла, Шејтан Јеһованын адыны чәкмәди. О садәҹә «Аллаһ» демәклә кифајәтләнди. Ондан фәргли олараг, «Јарадылыш» китабыны гәләмә алан пејғәмбәр, орижинал мәтнә әсасән, һәмин фәслин илк ајәсиндә Аллаһын шәхси адыны чәкмишди. Икинҹиси, Шејтан «әмр етди» демәк әвәзинә, «дејиб» сөзүнү истифадә етди (Јар. 2:16). Белә бир һијләјә әл атмагла, ола билсин, о, Аллаһын әмринин ваҹиблијини азалтмаға чалышырды. Үчүнҹүсү, јалныз Һәвва илә данышмасына бахмајараг, Шејтан «сән» јох, «сиз» әвәзлијиндән истифадә етди. Еһтимал ки, бунунла Шејтан Һәвванын үрәјиндә тәкәббүр ојатмаға чалышырды ки, о, өзү барәсиндә јүксәк фикирдә олсун; елә бил, онун һәм өзүнүн, һәм дә әринин јеринә гәрар вермәк һүгугу варды. Онун һијләси баш тутдуму? Һәвва илана деди: «Бағдакы ағаҹларын бәһрәләриндән јејә биләрик». Бу сөзләрдән ҝөрүнүр ки, о һәм өзүнүн, һәм дә әринин әвәзинә данышмаг ихтијарыны өз үзәринә ҝөтүрдү.
5. а) Шејтан Һәвванын диггәтини нәјә јөнәлтди? б) Һәвванын гадаған олунмуш мејвәдән јемәсиндән нә бәлли олду?
5 Шејтан фактлары да тәһриф етди. Онун сөзләриндән елә чыхды ки, ҝуја Аллаһ әдаләтсизлик едиб онлара бағда олан бүтүн ағаҹларын бәһрәсиндән јемәји гадаған етмишди. Сонра Шејтан Һәвваны бејнинә «Аллаһ кими» олмаг фикрини салараг өзү һаггында вә һәјатыны јахшылашдырмаг барәдә дүшүнмәјә тәшвиг етди. Беләликлә, о, өз истәјинә наил олду: Һәвва она һәр шеји бәхш едән Аллаһла мүнасибәтләри барәдә јох, ағаҹ вә онун мејвәси барәдә фикирләшмәјә башлады. (Јарадылыш 3:6 ајәсини оху.) Әфсуслар олсун ки, мејвәни јемәклә Һәвва ҝөстәрди ки, Јеһова онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс дејил.
Әјјубун ҝүнләриндә галдырылан мүбаһисәли суал
6. Шејтан Әјјубун нөгсансызлығыны неҹә шүбһә алтына алды вә Әјјуба бунунла әлагәдар һансы имкан верилди?
6 Бу һадисәдән әсрләр сонра Аллаһын садиг бәндәси олан Әјјубун һәјатында кимин ән ваҹиб шәхс олдуғуну ҝөстәрмәк имканы јаранды. Јеһова Шејтана Әјјубун нөгсансыз инсан олдуғуну дејәндә о, аҹыгла ҹаваб верди: «Әјјуб Аллаһдан бош јерәми горхур?» (Әјјуб 1:7—10 ајәләрини оху.) Шејтан Әјјубун Јеһоваја итаәт етдијини данмырды. О, онун нијјәтини шүбһә алтына гојду. О, һијләҝәрҹәсинә Әјјубу иттиһам едәрәк билдирди ки, Әјјуб Јеһоваја Ону севдији үчүн јох, шәхси мәнфәәт ҝүддүјү үчүн хидмәт едир. Шејтанын иттиһамларынын јалан олдуғуну јалныз вә јалныз Әјјуб сүбут едә биләрди вә она белә бир имкан верилди.
7, 8. Әјјубун башына нәләр ҝәлди вә онун сынаглара таб ҝәтирмәси нәји ҝөстәрир?
7 Јеһова изин верди ки, Шејтан Әјјубун үзәринә бир-биринин ардынҹа чохлу фәлакәтләр ҝәтирсин (Әјј. 1:12—19). Һәјатынын алт-үст олдуғуну ҝөрән Әјјуб нә етди? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, о, «Аллаһы тәгсирләндирмәди» (Әјј. 1:22). Амма Шејтанын үрәји бунунла сакитләшмәди. О, наразылыгла Јеһоваја деди: «Дәри әвәзинә дәри! Инсан ҹанына ҝөрә һәр шејини верәр»a (Әјј. 2:4). Шејтан билдирди ки, әҝәр Әјјуб шәхсән өзү әзаб чәксә, фикри-зикри анҹаг өзүндә олаҹаг вә Јеһованын онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс олдуғуну унудаҹаг.
8 Шејтан Әјјубу бәрбад һала салан ијрәнҹ хәстәлијә мүбтәла етди. Үстәлик, арвады она: «Ләнәт ет Аллаһа, өл гуртар!» — дејә тәзјиг ҝөстәрди. Бир гәдәр сонра исә ҝуја тәсәлли вермәјә ҝәлән үч досту ону пис әмәлләрдә тәгсирләндирди (Әјј. 2:11—13; 8:2—6; 22:2, 3). Лакин бүтүн бунлара бахмајараг, Әјјуб нөгсансызлығындан әл чәкмәди. (Әјјуб 2:9, 10 ајәләрини оху.) О, бүтүн сынаглара таб ҝәтирмәклә һәјатында ән ваҹиб Шәхсин Јеһова олдуғуну сүбут етди. Һәмчинин Әјјубун һадисәси ҝөстәрди ки, гејри-камил инсан имканы дахилиндә Иблисин бүтүн јалан иттиһамларына ҹаваб верә биләр. (Сүлејманын мәсәлләри 27:11 ајәси илә мүгајисә ет.)
Исанын мүкәммәл ҹавабы
9. а) Шејтан Исанын тәбии тәләбатындан истифадә едәрәк ону неҹә сынаға чәкди? б) Иса неҹә давранды?
9 Иса вәфтиз олунандан сонра Шејтан ону да јолдан аздырмаға ҹәһд ҝөстәрди. О истәјирди ки, Иса худбин арзуларын далынҹа дүшүб Јеһованын онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс олдуғуну унутсун. Бунун үчүн Иблис ону үч дәфә сынаға чәкди. Биринҹиси, Иблис онун аҹ олдуғундан истифадә едәрәк дашлары чөрәјә дөндәрмәји тәклиф етди (Мат. 4:2, 3). Иса 40 ҝүн иди ки, оруҹ тутурду вә чох аҹмышды. Иблис истәјирди ки, о, аҹлығыны дојуздурмаг үчүн фөвгәладә ҝүҹүндән суи-истифадә етсин. Бәс Иса онун дедијини етдими? Аллаһын әмринә мәһәл гојмајан Һәввадан фәргли олараг, Иса диггәтини Аллаһын Кәламына јөнәлдәрәк Иблисин ширникдириҹи тәклифини јериндәҹә рәдд етди. (Матта 4:4 ајәсини оху.)
10. Нәјә ҝөрә Шејтан Исанын өзүнү мәбәдин һасарындан јерә атмасыны истәјирди?
10 Икинҹи сынағында исә Шејтан Исаны худбинҹәсинә давранмаға тәһрик етмәјә чалышды. Иблис истеһза илә Исаја деди ки, әҝәр о, ‘Аллаһын оғлудурса’, өзүнү мәбәдин һасарындан јерә атсын (Мат. 4:5, 6). Шејтан һансы мәгсәди ҝүдүрдү? О иддиа едирди ки, әҝәр Исаја һеч нә олмаса, бу, онун ‘Аллаһын оғлу’ олдуғуну сүбут едәҹәк. Ҝөрүнүр, Иблис истәјирди ки, Иса инсанлар арасында ад газанмаг барәдә дүшүнсүн вә һәтта өзүнү башгаларына ҝөстәрсин. Шејтан чох ҝөзәл билирди ки, тәкәббүр вә ја кимләринсә ҝөзүндән дүшмәк горхусу инсаны башгасынын сөзүнә ујараг өзүнү тәһлүкәјә атмаға вадар едә биләр. О, Мүгәддәс Китаб ајәсини тәһриф етсә дә, Иса өз ҹавабы илә Јеһованын Кәламыны чох јахшы баша дүшдүјүнү ҝөстәрди. (Матта 4:7 ајәсини оху.) Шејтанын һијләсинә ујмајан Иса бир даһа сүбут етди ки, онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс Јеһовадыр.
11. Нәјә ҝөрә Иблис Исаја дүнјанын бүтүн падшаһлыгларыны тәклиф едәндә о, бу тәклифи рәдд етди?
11 Чарәсиз галан Шејтан сонда Исаја дүнјанын бүтүн падшаһлыгларыны тәклиф етди (Мат. 4:8, 9). Иса онун бу тәклифини дә дәрһал рәдд етди. О дәрк едирди ки, буну гәбул етмәк Јеһованын али һөкмранлығына арха чевирмәјә, јәни Онун Һагг-Таала кими һөкмранлыг етмәк һүгугуну данмаға бәрабәрдир. (Матта 4:10 ајәсини оху.) Иса Шејтана ҹаваб верәндә һәр дәфә Јеһованын ады олан Мүгәддәс Китаб ајәсини ситат ҝәтирирди.
12. Јер үзүндә хидмәтинин сонуна јахын Иса һансы чәтин гәрары вермәли иди вә онун буна мүнасибәтиндән биз нә өјрәнирик?
12 Јер үзүндә һәјатынын сонуна јахын Иса чох чәтин бир гәрар вермәли иди. Хидмәти заманы о, дәфәләрлә һәјатыны гурбан вермәјә һазыр олдуғуну дејирди (Мат. 20:17—19, 28; Лука 12:50; Јәһ. 16:28). Иса јәһуди мәһкәмәси тәрәфиндән өлүмә мәһкум едиләҹәјиндән аҝаһ иди, анҹаг Аллаһа күфр етмәкдә иттиһам олунараг бир кафир кими едам олунаҹағыны билмәк она әзаб верирди. Буна ҝөрә о, Јеһоваја дуа етди: «Ата, әҝәр мүмкүнсә, бу ҹамы мәндән кәнар ет». Лакин сонра: «Гој мән јох, Сән истәјән кими олсун», — деди (Мат. 26:39). Иса өлүмә гәдәр садиг галмагла Јеһованын онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс олдуғуна һеч бир шүбһә јери гојмады!
Бизим ҹавабымыз
13. Һәвванын, Әјјубун вә Иса Мәсиһин нүмунәсиндән нә өјрәндик?
13 Арашдырдығымыз нүмунәләрдән өзүмүзә һансы ибрәт дәрсләри ҝөтүрә биләрик? Һәвванын һадисәсиндән өјрәндик ки, әҝәр инсан ҝүнаһлы арзуларынын ардынҹа дүшүрсә вә ја өзү һаггында јүксәк фикирдәдирсә, демәли, Јеһова онун һәјатында ән ваҹиб Шәхс дејил. Нөгсансызлығыны горујан Әјјубун нүмунәсиндән исә ҝөрдүк ки, һәтта гејри-камил инсан мүхтәлиф сынаглара — сәбәбини ахырадәк анламадығы бәдбәхтликләрә белә таб ҝәтирмәјә гадирдир; бунунла да о, һәјатында Јеһованын ән әсас јери тутдуғуну ҝөстәрә биләр (Јаг. 5:11). Вә нәһајәт, Исанын нүмунәси бизә өјрәтди ки, биз, лазым ҝәләрсә, рүсвајчылыға дөзмәјә һазыр олмалы вә башгаларынын бизим һаггымызда нә фикирләшдијинә һәддән артыг өнәм вермәмәлијик (Ибр. 12:2). Бәс өјрәндикләримизи неҹә тәтбиг едә биләрик?
14, 15. Иса илә Һәвванын сынаға мүнасибәти нә илә фәргләнирди вә биз Исадан нә өјрәнирик? (18-ҹи сәһифәдәки шәклә бах.)
14 Сынагларла үзләшәндә Јеһованы унутма. Һәвва ҝөзләринин гаршысында олан ширникдириҹи шеј барәдә фикирләшмәјә башлады. О ҝөрдү ки, «ағаҹын мејвәси јемәк үчүн јахшыдыр, ҝөзә хош ҝөрүнүр вә бу ағаҹ инсана дәрракә вермәји вәд едир» (Јар. 3:6). Амма Иса һәр үч сынаға тамамилә башга ҹүр мүнасибәт ҝөстәрди! О, Шејтана ујдуғу тәгдирдә бунун нә илә нәтиҹәләнәҹәји барәдә дүшүнүрдү. Иса Аллаһын Кәламына етибар едирди вә Јеһованын адыны чәкирди.
15 Үрәјимиз Јеһованын хошуна ҝәлмәјән һәрәкәти етмәјә тәшвиг едәндә диггәтимизи нәјә јөнәлдирик? Бу һагда чох дүшүндүкҹә ону етмәк истәјимиз ҝүҹләнәҹәк (Јаг. 1:14, 15). Бәдәнимизин бир үзвүнү кәсмәк кими гәти аддым атмаг лазым ҝәлсә белә, һәмин арзуну үрәјимиздән силәрәк јох етмәлијик (Мат. 5:29, 30). Иса кими, биз дә һәрәкәтләримизин нә илә нәтиҹәләнәҹәјини, јәни онларын Јеһова илә мүнасибәтимизә неҹә тәсир едәҹәјини ҝөтүр-гој етмәлијик. Үстәлик, Јеһованын Кәламында буна даир нә дејилдијини јадымыза салмалыјыг. Јалныз белә даврандығымыз тәгдирдә биз һәјатымызда ән ваҹиб Шәхсин Јеһова олдуғуну сүбут едәҹәјик.
16-18. а) Бизим руһдан дүшмәјимизә сәбәб нә ола биләр? б) Сыхынтылара таб ҝәтирмәјә бизә нә көмәк едәҹәк?
16 Фәлакәт үз верәндә Јеһоваја һиддәтләнмә (Сүл. мәс. 19:3). Бу пис системин сону јахынлашдыгҹа Јеһованын хидмәтчиләри даһа чох фәлакәт вә бәдбәхтликләрлә үзләширләр. Биз дүшүнмүрүк ки, бу заман Јеһова бизи мөҹүзәви шәкилдә горујаҹаг. Әзизләримизи итирәндә вә ја чәтинликләрлә үзләшәндә, Әјјуб кими, биз дә руһдан дүшә биләрик.
17 Әјјуб Јеһованын бәзи бәдбәхтликләрә нәјә ҝөрә јол вердијини баша дүшә билмирди. Ола билсин, биз дә бәзән писликләрин нәјә ҝөрә баш вердијини анламырыг. Јәгин ки, Һаитидә вә ја башга бир јердә олан зәлзәлә, јахуд да диҝәр тәбии фәлакәт нәтиҹәсиндә һәјатларыны итирмиш садиг баҹы-гардашлар һагда ешитмишик. Бәлкә дә, таныдығымыз бир садиг мәсиһчи зоракылығын гурбаны олуб вә ја бәдбәхт һадисәдә һәјатыны итириб. Ја да ола биләр ки, өзүмүз сыхынты ичиндәјик вә ја әдаләтсизликлә үзләширик. Бу заман биз: «Јеһова, ахы ҝүнаһым нә иди ки, башыма бу бәла ҝәлди?» — дејә аһ-налә едә биләрик (Һаб. 1:2, 3). Белә анларда бизә нә көмәк едәҹәк?
18 Бу заман Јеһованын биздән наразы олдуғуну фикирләшмәмәлијик. Иса онун ҝүнләриндә баш верән ики бәдбәхт һадисәни нүмунә чәкди вә бу һадисәләрин Јеһованын наразылығынын әламәти олмадығыны тәсдигләди. (Лука 13:1—5 ајәләрини оху.) Бир чох фәлакәтләр вахт вә тәсадүф нәтиҹәсиндә баш верир (Ваиз 9:11). Үзләшдијимиз бәдбәхтлијин сәбәби һәр нә олурса-олсун, әҝәр «һәр ҹүр тәсәлли Аллаһы» олан Јеһоваја үз тутсаг, она таб ҝәтирә биләҹәјик. О, садиг галмағымыз үчүн бизә лазыми ҝүҹ верәҹәк (2 Кор. 1:3—6).
19, 20. Иса нәјин сајәсиндә бир чох алчалдыҹы вәзијјәтләрә таб ҝәтирди вә бизә онун кими давранмаға нә көмәк едәҹәк?
19 Һөрмәтдән дүшәҹәјинә вә ја рүсвај олаҹағына ҝөрә чох нараһат олма. Иса тәвазөкар иди, буна ҝөрә дә она ‘өзүнү һәр шејдән мәһрум едиб гул сурәтини гәбул етмәк’ чәтин дејилди (Филип. 2:5—8). Јеһоваја ҝүвәндији үчүн о, бир чох алчалдыҹы вәзијјәтләрә таб ҝәтирди (1 Пет. 2:23, 24). Бунунла Иса Јеһованын ирадәсинин онун үчүн даһа ваҹиб олдуғуну ҝөстәрди, Јеһова да ону уҹалдараг јүксәк бир вәзифә саһиби етди (Филип. 2:9). Иса шаҝирдләринә дә ејни һәјат тәрзи сүрмәји төвсијә едирди (Мат. 23:11, 12; Лука 9:26).
20 Бәзи сынаглар заманы башгалары гаршысында биабыр олаҹағымыздан горха биләрик. Бу заман һәвари Павелдә олан әминлик биздә дә олмалыдыр. О демишди: «Мәһз буна ҝөрә дә мән бүтүн әзијјәтләрә гатлашырам вә бундан утанмырам. Чүнки инандығым Шәхси таныјырам вә әминәм ки, О, Һөкм ҝүнүнә кими әманәтими горумаға гадирдир» (2 Тим. 1:12).
21. Јалныз өзләрини дүшүнән адамларын арасында јашасаг да, биз нә етмәк әзминдә олмалыјыг?
21 Мүгәддәс Китабда бизим дөврүмүздә инсанларын «худбин» олаҹағы габагҹадан дејилмишди (2 Тим. 3:2). Буна ҝөрә дә тәәҹҹүблү дејил ки, әтрафымыздакы адамларын әксәријјәти јалныз өзләрини дүшүнүрләр. Ҝәлин биз онлар кими олмајаг! Ширникдириҹи вәзијјәтлә үзләшәндә, башымыза бәдбәхтлик ҝәләндә вә ја кимсә бизи рүсвај етмәјә чалышанда ҝәлин өз һәрәкәтләримизлә Јеһованын һәјатымызда ән ваҹиб Шәхс олдуғуну сүбут етмәјә гәти гәрарлы олаг!
[Һашијә]
a Мүгәддәс Китабы тәдгиг едән бәзи алимләрин фикринҹә, «дәри әвәзинә дәри» ифадәсинин мәнасы одур ки, Әјјуб өвладларынын өз ‘дәриләрини’, јәни һәјатларыны итирмәсинә вә мал-гарасынын тәләф олмасына разы олаҹаг ки, тәки онун ‘дәрисинә’, јәни ҹанына һеч бир зәрәр дәјмәсин. Диҝәрләринин зәннинҹә исә, бу ифадәнин мәнасы одур ки, инсан һәјатыны хилас етмәк наминә ‘дәрисинин’ бир гисминдән кечмәјә һазырдыр. Мәсәлән, инсан башына зәрбә дәјмәсин дејә ону әлләри илә горуја биләр, бунунла о, ‘дәрисини’ вә ја ҹаныны гуртармаг үчүн, демәк олар ки, онун мүәјјән гисмини итирмиш олур. Бу идиомун мәнасы нә олурса-олсун, ҝөрүнүр, Шејтан демәк истәјирди ки, Әјјуб өз һәјаты наминә һәр шејини гурбан верәҹәк.
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Шејтан Һәвваны неҹә алдатды вә бундан нә өјрәнирик?
• Әјјубун башына ҝәлән бәдбәхтликләрә мүнасибәтиндән өзүмүзә һансы ибрәт дәрси ҝөтүрә биләрик?
• Иса үчүн ән ваҹиб шеј нә иди вә биз бундан нә өјрәнирик?
[17-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Јеһова илә мүнасибәт Һәвва үчүн бир о гәдәр дә өнәмли дејилди
[18-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Иса Шејтанын бүтүн ширникдириҹи тәклифләрини рәдд едирди вә Јеһованын ирадәсини дүшүнүрдү
[20-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Һаитидә баш верән зәлзәләдән сонра чадырларда јашајан инсанлара тәблиғ
Ҝәлин фәлакәтләр заманы «һәр ҹүр тәсәлли Аллаһы» олан Јеһоваја үз тутаг