4. Гадынын өвлады кимләрдән тәшкил олунуб вә бу өвлад нә едәҹәк?

⁴ Еден бағында үсјан баш верәндән сонра Јеһова «гадын»ын «өвлады» олаҹағыны вәд етдиa. (Јарадылыш 3:15 ајәсини оху.) Ән сонда бу өвлад иланын, јәни Шејтанын башыны әзәҹәк. Даһа сонра Јеһова ачыглады ки, бу өвлад Ибраһимин нәслиндән төрәјәҹәк, Исраил халгынын Јәһуда гәбиләсиндән олаҹаг вә Давуд падшаһын сүлаләсиндән ҝәләҹәк (Јар. 22:15—18; 49:10; Мәз. 89:3, 4; Лука 1:30—33). Бу өвладын әсас һиссәси Мәсиһ Исадыр (Галат. 3:16). Икинҹи дәрәҹәли һиссәси исә мәсиһчи јығынҹағынын мәсһ олунмуш үзвләридир (Галат. 3:26—29). Иса вә бу мәсһ олунмуш мәсиһчиләр бирликдә Аллаһын Падшаһлығыны тәшкил едирләр. Аллаһ бу Падшаһлығын васитәсилә Шејтаны мәһв едәҹәк (Лука 12:32; Ром. 16:20).

5, 6. а) Даниел вә Јәһја һөкумәтләрин нечәси һагда јазыблар? б) «Вәһј» китабындакы вәһши һејванын башлары нәји тәмсил едир?

⁵ Едендә сөјләнилән илк пејғәмбәрликдә Шејтанын да «баласы»нын олаҹағы дејилирди. Шејтанын баласы гадынын өвладына дүшмән кәсиләҹәк. Шејтанын баласы кимдир? Елә өзү кими Аллаһа нифрәт едәнләр вә Онун халгына зүлм верәнләр. Тарих бојунҹа Шејтан өз баласындан мүхтәлиф сијаси тәшкилатлар вә ја падшаһлыглар формалашдырмышды (Лука 4:5, 6). Лакин Аллаһын халгына, јәни истәр Исраил халгына, истәрсә дә мәсһ олунмушлар јығынҹағына бирбаша тәсир ҝөстәрән падшаһлыгларын сајы чох аз олуб. Нәјә ҝөрә бу, мүһүм фактдыр? Чүнки бу, Даниелин вә Јәһјанын алдыглары ҝөрүнтүләрдә нәјә ҝөрә јалныз сәккиз империјадан сөһбәт ҝетдијини изаһ едир.

7. Вәһши һејванын биринҹи башы һансы падшаһлығы тәмсил едир вә нәјә ҝөрә?

⁷ Вәһши һејванын илк башы Мисири тәмсил едир. Нәјә ҝөрә? Чүнки Мисир Аллаһын халгы илә дүшмәнчилик едән илк бөјүк падшаһлыг олуб. Ибраһимдән төрәјән исраиллиләрин сајы Мисирдә хејли артмышды. Гадынын вәд олунмуш өвлады мәһз онун нәслиндән ҝәлмәли иди. Лакин сонрадан Мисир Исраилә зүлм етмәјә башлады. Шејтан гадынын өвладынын дүнјаја ҝәлмәмәси үчүн Аллаһын халгыны мәһв етмәјә ҹәһд ҝөстәрди. Неҹә? О, фирондан истифадә едәрәк исраиллиләрин јени доғулан бүтүн оғлан ушагларыны өлдүрмәк фикринә дүшдү. Анҹаг Јеһова онун нијјәтини алт-үст етди вә халгыны Мисирдән, көләлик әсарәтиндән гуртарды (Чых. 1:15—20; 14:13). Сонра Јеһова исраиллиләри Вәд едилмиш дијара ҝәтирди.

8. Вәһши һејванын икинҹи башы һансы империјаны тәмсил едир вә бу империја нә етмәјә ҹәһд ҝөстәрмишди?

⁸ Вәһши һејванын икинҹи башы Ассурија империјасыны тәмсил едир. Бу һеҝемон дөвләт дә Аллаһын халгыны мәһв етмәјә ҹәһд ҝөстәрмишди. Дүздүр, Јеһова бүтпәрәстликләринә вә үсјанкарлыгларына ҝөрә онгәбиләли Исраил падшаһлығыны ҹәзаландырмаг үчүн Ассуријадан истифадә етмишди. Лакин сонрадан Ассурија Јерусәлимә һүҹум чәкди. Ола билсин, бу ишдә Шејтан әли варды вә бунунла о, Исаја ҝәтириб чыхараҹаг падшаһ сүлаләсини мәһв етмәк истәјирди. Бу һүҹум Јеһованын нијјәтинә дахил дејилди вә О, мөҹүзәви шәкилдә ишғалчылары мәһв едәрәк садиг халгыны гуртарды (2 Пад. 19:32—35; Јешаја 10:5, 6, 12—15).

¹³ Јеһова Бабилин сүгуту вә исраиллиләрин вәтәнләринә гајытмалары барәдә пејғәмбәрликләри јеринә јетирмәк үчүн Мидија-Фарс империјасындан истифадә етмишди (2 Салн. 36:22, 23). Лакин елә һәмин империја аз гала Аллаһын халгынын көкүнү кәссин. «Естер» китабында Фарс империјасында падшаһдан сонра икинҹи адам олан Һаман адлы бир шәхсин гурдуғу суи-гәсд барәдә јазылыб. О, уҹсуз-буҹагсыз империјаја сәпәләнән бүтүн јәһудиләри мәһв етмәк фикринә дүшдү вә һәтта бунун үчүн конкрет бир ҝүн тәјин етди. Јалныз Јеһованын мүдахиләси сајәсиндә Онун халгы Шејтанын баласынын мәкрли планындан хилас олду (Ест. 1:1—3; 3:8, 9; 8:3, 9—14). Буна ҝөрә дә демәк олар ки, «Вәһј» китабында вәһши һејванын дөрдүнҹү башы Мидија-Фарс империјасыдыр.

16. Исҝәндәрин парчаланмыш империјасынын варисләриндән бири олан IV Антиох нә етди?

¹⁶ Фарс империјасыны ишғал етдикдән сонра Јунаныстан Аллаһын халгыны идарә етмәјә башлады. Артыг о вахт јәһудиләр Вәд едилмиш дијарда мәскунлашмыш, Јерусәлимдәки мәбәди јенидән бәрпа етмишдиләр. Онлар һәлә дә Аллаһын сечилмиш халгы идиләр вә бу мәбәд һәгиги ибадәтин мәркәзи иди. Лакин бизим ерадан әввәл икинҹи әсрдә вәһши һејванын бешинҹи башы олан Јунаныстан Аллаһын халгына һүҹум етди. Исҝәндәрин парчаланмыш империјасынын варисләриндән бири олан ЫВ Антиох Јерусәлимдәки мәбәдин әразисиндә јаланчы аллаһа ибадәт етмәк мәгсәдилә бир гурбанҝаһ дүзәлтди вә јәһуди дининә етигад едән һәр бир инсана өлүм һөкмү кәсиләҹәјини билдирди. Бу, Шејтанын баласынын Аллаһын халгына неҹә дә бөјүк нифрәт бәсләдијини ҝөстәрир! Лакин тезликлә Јунаныстан диҝәр дүнја империјасы илә әвәз олунду. Бәс вәһши һејванын алтынҹы башы һансы империјадыр?

17. Јарадылыш 3:15 ајәсинин јеринә јетмәсиндә вәһши һејванын алтынҹы башы һансы ролу ојнамышды?

¹⁷ Јәһја вәһши һејванла әлагәдар ҝөрүнтү аланда дүнјада һеҝемонлуг едән империја Рома иди (Вәһј 17:10). Вәһши һејванын алтынҹы башы олан Рома Јарадылыш 3:15 ајәсиндә јазылан пејғәмбәрлијин јеринә јетмәсиндә хүсуси рол ојнамышды. Шејтан Рома мәмурларындан истифадә едәрәк өвладын «дабанындан [санҹды]», јәни она мүвәггәти зәрәр вурду. Онлар Исаја гаршы јалан иттиһамлар ирәли сүрәрәк ону халгы һакимијјәтә гаршы үсјана тәһрик етмәкдә ҝүнаһландырдылар вә едам етдиләр (Мат. 27:26). Лакин Исанын јарасы тезликлә сағалды — Јеһова ону дирилтди.

18. а) Јеһова һансы јени халгы сечди вә нә үчүн? б) Иланын баласы гадынын өвлады илә дүшмәнчилик етмәјә неҹә давам едирди?

¹⁸ Исраилин дини рәһбәрләри ромалыларла әлбир олуб Исаја гаршы суи-гәсд һазырладылар, халгын бөјүк гисми дә ону рәдд етди. Буна ҝөрә дә Јеһова халгы олан исраиллиләрдән үз дөндәрди (Мат. 23:38; Һәв. иш. 2:22, 23). О, Өзүнә Аллаһын Исраили адланан јени халг сечди (Галат. 3:26—29; 6:16). Һәмин халг мәсһ олунмуш мәсиһчиләрдән ибарәт олан јығынҹаг иди вә бу јығынҹаг һәм јәһудиләрдән, һәм дә гејри-јәһудиләрдән тәшкил олунмушду (Ефес. 2:11—18). Иса өлүб дирилдикдән сонра да иланын баласы гадынын өвлады илә дүшмәнчилик етмәјә давам едирди. Рома империјасы өвладын икинҹи дәрәҹәли һиссәси олан мәсһ олунмуш мәсиһчиләр јығынҹағыны дәфәләрлә мәһв етмәјә ҹәһд ҝөстәрмишдиc.