«Там севинҹ ичиндә јашајаҹагсыныз»
«Рәбб үчүн... бу бајрамы кечирин... вә сиз там севинҹ ичиндә јашајаҹагсыныз» (ГАНУНУН ТӘКРАРЫ 16:15).
1. а) Шејтан һансы ики мүбаһисәли мәсәләни галдырды? б) Адәмлә Һәвванын үсјанындан дәрһал сонра Јеһова һансы пејғәмбәрлији сөјләди?
ШЕЈТАН Адәмлә Һәвваны Јарадана гаршы үсјана тәһрик едәндә, ики ваҹиб мүбаһисәли мәсәләни галдырды. Биринҹиси, о, Јеһованын дүзҝүнлүјүнү вә һөкмранлығынын әдаләтлилијини шүбһә алтына алды. Икинҹиси, Шејтан ејһам вурду ки, ҝуја инсанлар Аллаһа өз хејирләри үчүн хидмәт едирләр, анҹаг бу мәсәләјә даир фикрини Әјјубун ҝүнләриндә ачыг-ајдын сөјләди (Јарадылыш 3:1-6; Әјјуб 1:9, 10; 2:4, 5). Јеһова вәзијјәти башлы-башына бурахмады, О, дәрһал һәрәкәтә кечди. Адәмлә Еден бағында икән, Јеһова мәсәләни неҹә һәлл едәҹәјини билдирди. О, ‘зүрријјәтин’ (КМ) ҝәләҹәјини, дабанындан санҹыландан сонра Шејтанын башындан вураҹағыны хәбәр верди (Јарадылыш 3:15).
2. Јарадылыш 3:15 ајәсиндә јазылан пејғәмбәрлији јеринә јетирәҹәјинә Јеһова неҹә ајдынлыг ҝәтирирди?
2 Вахт кечдикҹә, Јеһова бу пејғәмбәрлијә ајдынлыг ҝәтирирди, бунунла да онун мүтләг јеринә јетәҹәјини ҝөстәрирди. Мәсәлән, Аллаһ Ибраһимә ‘зүрријјәтин’ онун нәслиндән олаҹағыны сөјләди (Јарадылыш 22:15-18). Ибраһимин нәвәси Јагубдан Исраилин 12 гәбиләси төрәди. Б. е. ә. 1513-ҹү илдә бу гәбиләләр халг кими тәшкил олунанда Јеһова онлара иллик бајрамларын да дахил олдуғу ганунлар күллијјаты верди. Һәвари Павел һәмин бајрамларын ‘ҝәләҹәк шејләрин көлҝәси’ олдуғуну јазырды (Колослулара 2:16, 17; Ибраниләрә 10:1). Онлар Јеһованын Зүрријјәтлә бағлы мәгсәдинин јеринә јетмәсинә даир тәсәввүр јарадырды. Исраиллиләр бу бајрамлары бөјүк севинҹлә гејд едирдиләр. Гысаҹа олараг онлары нәзәрдән кечирмәклә, Јеһованын вә’дләринә е’тибарымыз артаҹаг.
Зүрријјәт пејда олур
3. Вә’д едилмиш Зүрријјәт ким олду вә о, дабанындан неҹә санҹылды?
3 Јеһованын дедији илк пејғәмбәрликдән 4000 илдән чох вахт кечәндән сонра вә’д олунмуш Зүрријјәт пејда олду. Бу Зүрријјәт Иса иди (Галатијалылара 3:16). Камил инсан олан Иса өләнәдәк нөгсансызлығыны горумагла Шејтанын иттиһамларынын јалан олдуғуну сүбута јетирди. Бундан башга, Иса ҝүнаһсыз олдуғундан, онун өлүмү бөјүк дәјәрә малик иди. Бунун сајәсиндә Адәмлә Һәвванын садиг өвладларынын ҝүнаһ вә өлүмдән азад олмаг имканлары јаранды. Исанын ишҝәнҹә дирәјиндә өлүмү илә Зүрријјәтин ‘дабанындан санҹылмасы’ һаггында пејғәмбәрлик јеринә јетди (Ибраниләрә 9:11-14).
4. Исанын гурбанына нә ишарә едирди?
4 Иса ерамызын 33-ҹү или 14 нисанда өлдүa. Исраилдә нисанын 14-ү Пасханын гејд едилдији севинҹли ҝүн иди. Һәр ил кечирилән бу бајрамда исраиллиләр гүсурсуз гузу кәсир вә ону бишириб јејирдиләр. Бу онлара б. е. ә. 1513-ҹү ил нисанын 14-дә өлүм мәләји мисирлиләрин илк оғулларыны тәләф едәндә исраиллиләрин илк оғулларынын хиласында гузунун ганынын ојнадығы ролу хатырладырды (Чыхыш 12:1-14). Пасха гузусу Исаја ишарә иди, бу һагда һәвари Павел демишдир: «Пасха гузумуз олан Мәсиһ, бизим үчүн гурбан верилмишдир» (1 Коринфлиләрә 5:7). Пасха гузусунун ганы кими, Исанын төкүлән ганы да бир чохларына хилас ҝәтирир (Јәһја 3:16, 36).
‘Вәфат едәнләрин илки’
5, 6. а) Иса нә заман дирилди вә Ганунда буна неҹә ишарә едилирди? б) Исанын дирилмәси Јарадылыш 3:15 ајәсинин јеринә јетмәсиндә һансы ролу ојнајыр?
5 Өлүмүнүн үчүнҹү ҝүнүндә Иса гурбанлығынын дәјәрини Атасына тәгдим етмәк үчүн һәјата гајтарылды (Ибраниләрә 9:24). Онун дирилмәсинә башга бајрам заманы кечирилән мәрасим ишарә едирди. 14 нисанын сәһәриси ҝүнү Мајасыз Чөрәк бајрамы башлајырды. Нөвбәти ҝүн, нисанын 16-сы, илк мәһсул олан арпанын илк дәрзини каһинин јанына ҝәтирирдиләр ки, ону Јеһованын һүзурунда јелләтсин (Левилиләр 23:6-14). Неҹә дә мүнасибдир ки, Јеһованын «садиг вә һәгиги Шаһид»ини әбәдијјән сусдурмаг үчүн Шејтанын ҝөстәрдији ҹәһдләр б. е. 33-ҹү илинин мәһз һәмин ҝүнү боша чыхды! Ерамызын 33-ҹү или нисанын 16-да Јеһова Исаны өлмәз руһани варлыг кими дирилтди (Вәһј 3:14; 1 Петер 3:18).
6 ‘Мәсиһ вәфат едәнләрин илк нүмунәси олду’ (1 Коринфлиләрә 15:20). Иса ондан габаг дириләнләрдән фәргли олараг бир даһа өлмәди. О, ҝөјләрә галхараг Јеһованын сағында отурду вә Јеһованын сәмави Падшаһлығында падшаһ кими тахта отураҹағы вахты ҝөзләди (Мәзмур 110:1; Һәвариләрин ишләри 2:32, 33; Ибраниләрә 10:12, 13). Артыг падшаһлыг едән Иса Шејтанын башындан бирдәфәлик вурмаға вә онун зүрријјәтини мәһв етмәјә гадирдир (Вәһј 11:15, 18; 20:1-3, 10).
Ибраһимин Зүрријјәтинин диҝәр үзвләри
7. Һәфтәләр бајрамынын мәғзи нә иди?
7 Еден бағында вә’д олунан Зүрријјәт Иса иди. Јеһова онун васитәсилә ‘иблисин әмәлләрини пуч едәҹәкди’ (1 Јәһја 3:8). Анҹаг Јеһова Ибраһимә ҝөстәрди ки, Зүрријјәт јалныз бир нәфәрдән ибарәт олмајаҹаг. Онун сајы «ҝөјдәки улдузлар вә дәниз кәнарындакы гум гәдәр» олаҹагды (Јарадылыш 22:17). Зүрријјәтин диҝәр үзвләринин олаҹағына башга бир севинҹли бајрам ишарә едирди. 16 нисандан әлли ҝүн сонра исраиллиләр Һәфтәләр бајрамыны гејд едирдиләр. Бу һагда ганунда дејилирди: «Једдинҹи шәнбә ҝүнүн ертәсинәдәк әлли ҝүн сајын, сонра Рәббә тәзә тахыл тәгдими ҝәтирин. Јашадығыныз һәр јердән јелләдиб тәгдим етмәк үчүн бир ефанын онда икиси, нарын ундан маја илә биширилмиш ики көмбә чөрәји Рәббә нүбар тәгдими ҝәтирин»b (Левилиләр 23:16, 17, 20).
8. Ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә һансы мөһтәшәм һадисә баш верди?
8 Иса јер үзүндә оланда Һәфтәләр бајрамы Пентикост ҝүнү кими танынырды (јунанҹа «әллинҹи» сөзүндән ҝөтүрүлүб). Ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә даһа бөјүк Баш Каһин олан дирилдилмиш Иса Мәсиһ Јерусәлимдә јығышан 120 шаҝирдин үзәринә мүгәддәс руһ төкдү. Беләликлә, һәмин шаҝирдләр Аллаһын мәсһ олунмуш оғуллары вә Иса Мәсиһин гардашлары олдулар (Ромалылара 8:15-17). Онлардан јени халг, «Аллаһын Исраили» тәшкил олунду (Галатијалылара 6:16). Әввәлҹә сајҹа аз олан халгын үзвләринин сајы ахырда 144 000 нәфәрә чатаҹагды (Вәһј 7:1-4).
9, 10. Пентикост бајрамында мәсһ олунмушларын јығынҹағына неҹә ишарә олунурду?
9 Пентикост бајрамында јелләдиләрәк Јеһоваја тәгдим едилән ики мајалы чөрәк мәсһ олунмушларын јығынҹағына ишарә едирди. Чөрәкләрин мајалы хәмирдән биширилмәси мәсһ олунмушларын ҝүнаһлы олдугларыны ҝөстәрирди. Лакин онлар Исанын фидијә гурбанлығы сајәсиндә Јеһоваја јахынлаша биләҹәкдиләр (Ромалылара 5:1, 2). Бәс нә үчүн чөрәкләрин сајы ики иди? Ола билсин, бунун сәбәби мәсһ олунмуш мәсиһчиләрин ики групдан — әввәлҹә јәһудиләрдән, сонра исә диҝәр халглардан сечиләҹәји иди (Галатијалылара 3:26-29; Ефеслиләрә 2:13-18).
10 Пентикост ҝүнүндә тәгдим олунан ики чөрәк илк буғда мәһсулундан биширилирди. Мүвафиг тәрздә руһдан доғулан мәсиһчиләр «Онун мәхлугларынын... илк мәһсулу» адланырлар (Јагуб 1:18). Онлар Исанын төкүлән ганы сајәсиндә ҝүнаһлары бағышланан илк кәсләрдир. Бунун сајәсиндә онлар ҝөјдә өлмәзлик алыб, Иса илә бирликдә онун Падшаһлығында һакимијјәт сүрәҹәкләр (1 Коринфлиләрә 15:53; Филипилиләрә 3:20, 21; Вәһј 20:6). Јахын ҝәләҹәкдә онлар «дәмир чомагла... [халглары] ҝүдәҹәк» вә ‘Аллаһын шејтаны онларын ајаглары алтында әздијини’ ҝөрәҹәкләр (Вәһј 2:26, 27; Ромалылара 16:20). Һәвари Јәһја јазырды: «Бунлар Гузу һара ҝедәрсә, ардынҹа ҝедәнләрдир. Бунлар Аллаһа вә Гузуја аид олаҹагларын илки олмаг үчүн инсанлар арасындан сатын алындылар» (Вәһј 14:4).
Гуртулуша ишарә едән ҝүн
11, 12. а) Кәффарә ҝүнүндә нә едилирди? б) Исраиллиләр буға вә тәкә гурбанындан һансы фајданы әлдә едирдиләр?
11 Сонралар тишриc адланан етаним ајынын онунҹу ҝүнү Исраилдә Исанын фидијә гурбанлығынын неҹә тәтбиг едиләҹәјини ҝөстәрән бајрам гејд олунурду. Һәмин ҝүнү, јә’ни Кәффарә ҝүнү халг бир јерә топлашырды. Онларын ҝүнаһларынын бағышланмасы үчүн гурбанлар ҝәтирилирди (Левилиләр 16:29, 30).
12 Кәффарә ҝүнү баш каһин буға кәсир, ганындан ҝөтүрүб Ән Мүгәддәс јердә сандығын гапағы гаршысына једди дәфә чиләјирди. Бунунла да о, ганы символик мә’нада Јеһоваја тәгдим едирди. О буну өзүнүн, ‘аиләсинин’, каһинләрин вә левилиләрин ҝүнаһлары үчүн едирди. Сонра баш каһин ики тәкә ҝөтүрүб, бирини «халг үчүн» ҝүнаһ гурбаны олараг кәсирди. Онун да ганындан бир аз Ән Мүгәддәс јердә дуран сандығын гапағы гаршысына чиләјирди. Бундан сонра баш каһин әлләрини икинҹи тәкәнин башына гојуб Исраил өвладларынын бүтүн ҝүнаһларыны е’тираф едирди. Сонра халгын ҝүнаһларыны символик мә’нада апармасы үчүн тәкәни сәһраја бурахырды (Левилиләр 16:3-16, 21, 22).
13. Кәффарә ҝүнүндә баш верәнләр Исанын ролуну неҹә ишарә едирди?
13 Кәффарә ҝүнүндә баш верәнләрин тәмсил етдији кими, бөјүк Баш Каһин Иса өз ганынын дәјәри васитәсилә ҝүнаһлары бағышлајыр. Онун ганынын дәјәринин илк нөвбәдә 144 000 мәсһ олунмушдан ибарәт ‘руһани евә’ тәтбиг едилмәси сајәсиндә онлар салеһ е’лан олунур вә Јеһованын гаршысында тәмиз ад газанырлар (1 Петер 2:5; 1 Коринфлиләрә 6:11). Бу, буға гурбаны илә тәмсил олунурду. Беләликлә онларын гаршысында сәмави мирасы алмаг имканы ачылыр. Мәсиһин ганынын дәјәриндән фајда әлдә едән икинҹи груп инсан она иман ҝәтирән милјонларла башга инсанлардыр. Бу исә тәкә гурбаны илә тәмсил олунурду. Онлар јер үзүндә, Адәмлә Һәвванын итирдији әбәди һәјаты алаҹаглар (Мәзмур 37:10, 11). Тәкә исраиллиләрин ҝүнаһларыны сәһраја апардығы кими, Иса да төкүлән ганы васитәсилә бәшәријјәтин ҝүнаһларыны ондан узаглашдырыр (Јешаја 53:4, 5).
Јеһованын гаршысында севинин
14, 15. Чардаглар бајрамы неҹә кечирилирди вә бу исраиллиләрә нәји хатырладырды?
14 Кәффарә ҝүнүндән сонра исраиллиләр илин ән севинҹли бајрамы олан Чардаглар бајрамыны гејд едирдиләр (Левилиләр 23:34-43). Бајрам етаним ајынын 15-дән 21-дәк давам едир, ајын 22-ҹи ҝүнү мүгәддәс топланты илә сона чатырды. Мәһсул јығымынын сона чатмасы мүнасибәтилә кечирилән бу бајрамда исраиллиләр Аллаһа бүтүн хејирхаһлығына ҝөрә миннәтдарлыгларыны билдирирдиләр. Бу сәбәбдән Јеһова халгына демишди: «Аллаһыныз Рәбб бүтүн мәһсулларыныза, әлләринизин һәр ишинә хејир-дуа вериб вә сиз там севинҹ ичиндә јашајаҹагсыныз» (Ганунун тәкрары 16:15). Һәмин ҝүнләр неҹә дә севинҹли иди!
15 Бајрамын кечирилдији једди ҝүн әрзиндә исраиллиләр чардагларда јашајырдылар. Бу онлара бир вахтлар сәһрада чардагларда јашадыгларыны хатырладыр вә Јеһованын ата кими ҝөстәрдији гајғы үзәриндә дүшүнмәјә кифајәт гәдәр вахт верирди (Ганунун тәкрары 8:15, 16). Бундан башга һәм варлылар, һәм дә касыблар ејни ҹүр чардагларда јашадыглары үчүн бајрам заманы онларын һамысы бәрабәр иди (Неһемја 8:14-16).
16. Чардаглар бајрамы нәји тәмсил едирди?
16 Мәһсул јығымынын гејд едилдији Чардаглар бајрамы Иса Мәсиһә иман едәнләрин јығылмасыны тәмсил едирди. Бу севинҹли һадисә ерамызын 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә башлады. Һәмин ҝүн Исанын 120 шаҝирди руһла мәсһ едиләрәк ‘мүгәддәс каһинләр тајфасынын’ үзвү олдулар. Исраиллиләр чардагларда садәҹә бир нечә ҝүн јашадыглары кими, мәсһ едилмишләр дә бу дүнјада «мүсафир» (КМ) олдугларыны билирләр. Онлар ҝөјләрдә јашамаг үмидинә маликдирләр (1 Петер 2:5, 11). 144 000-ин сон үзвләринин јығылмасы бу ‘ахыр ҝүнләрдә’ сона чатмаг үзрәдир (2 Тимотејә 3:1).
17, 18. а) Исанын гурбанлығынын мәсһ олунмушларла бәрабәр башгаларына да фајда ҝәтирдијини нә ҝөстәрир? б) Бу ҝүн кимләр символик Чардаглар бајрамындан фајдаланыр вә бу севинҹ долу бајрам нә заман ән јүксәк зирвәсинә чатаҹагдыр?
17 Бајрам заманы 70 буғанын гурбан ҝәтирилмәси дә диггәтәлајигдир (Сајлар 29:12-34). 70 әдәди 7 дәфә 10-а бәрабәрдир. Бу әдәдләр Мүгәддәс Китабда ҝөј вә јерлә бағлы камиллији билдирир. Беләликлә, Исанын гурбаны Нуһдан төрәмиш 70 аиләнин һамысындан олан садиг инсанлара фајда ҝәтирәҹәк (Јарадылыш 10:1-29). Буна мүвафиг олараг бизим ҝүнләрдә дә бүтүн халглардан Исаја иман едән вә јердә јашамаг үмидинә малик олан инсанлар јығылыр.
18 Һәвари Јәһја ҝөрүнтүдә бизим ҝүнләрдәки јығымы ҝөрмүшдү. Әввәлҹә о, мәләјин 144 000 нәфәрин сон үзвләринин мөһүрләнмәсини бәјан етдијини ешитди. Сонра о, ‘кимсәнин сајмаға гадир олмадығы бөјүк бир издиһамын’ «әлләриндә палма будағы» Јеһова вә Исанын гаршысында дурдуғуну ҝөрдү. Онлар ‘бөјүк мәшәггәтдән чыхыб’ јени дүнјаја кечирләр. Бу издиһам да пис көһнә дүнјада мүсафирдир вә ‘Гузунун онлара чобан олаҹағы вә һәјат суларынын гајнагларына апараҹағы’ вахты инамла ҝөзләјирләр. О заман «Аллаһ онларын ҝөзләриндән һәр јашы силәҹәкдир» (Вәһј 7:1-10, 14-17). Мәсиһин Миниллик Һөкмранлығынын сонунда бөјүк издиһам садиг дириләнләрлә бирликдә әбәди һәјаты аланда символик Чардаглар бајрамы өзүнүн ән јүксәк зирвәсинә чатаҹаг (Вәһј 20:5).
19. Исраилдә гејд олунан бајрамлары арашдырмагла һансы фајданы әлдә едирик?
19 Гәдим јәһуди бајрамлары үзәриндә дүшүнмәклә биз дә севинҹ тапа биләрик. Јеһованын Еден бағында дедији пејғәмбәрлијин јеринә јетмәси илә бағлы сурәтләри арашдырыб, онун аддымбааддым һәјата кечмәсини ҝөрәндә лагејд гала билмирик. Бу ҝүн биз артыг Зүрријјәтин пејда олдуғуну, дабанындан санҹылдығыны билирик. Инди о, ҝөјләрдә Падшаһлыг едир. Бундан башга 144 000 нәфәрин чоху өләнәдәк садиглији горумушдур. Даһа нәләр һәјата кечмәлидир? Пејғәмбәрлик нә заман тамамилә јеринә јетәҹәк? Бу суал нөвбәти мәгаләдә мүзакирә едиләҹәк.
[Һашијәләр]
a Нисан мүасир тәгвимин март/апрел ајларына дүшүр.
b Һәмин мәрасимдә каһин маја илә биширилмиш ики чөрәји әлинә ҝөтүрүб јухары галдырыр вә о тәрәф бу тәрәфә јелләдирди. Бу һәрәкәт, гурбаны Јеһоваја тәгдим етмәјин рәмзи иди. (Јеһованын Шаһидләри тәрәфиндән дәрҹ олунмуш «Мүгәддәс Јазыларын дәрк едилмәси» енсиклопедијасынын II ҹилдинин 528-ҹи сәһифәсинә бахын, инҝ.).
c Етаним вә ја тишри мүасир тәгвимин сентјабр/октјабр ајларына дүшүр.
Неҹә изаһ едәрдиниз?
• Пасха гузусу нәји тәмсил едирди?
• Пентикост бајрамы кимләрин јығылаҹағына ишарә едирди?
• Кәффарә ҝүнү Исанын фидијә гурбанлығынын тәтбигини неҹә тәмсил едирди?
• Чардаглар бајрамы мәсиһчиләрин јығылмасына неҹә ишарә едирди?
[24 вә 25-ҹи сәһифәләрдәки ҹәдвәл]
(Ҹәдвәлә нәшрин өзүндә бахын)
Тәдбир: Тәмсил етдији һадисә:
Пасха 14 нисан Пасха гузусунун Жесус саҹрифиҹед
гурбан ҝәтирилмәси Иса һәјатыны
гурбан верди
Мајасыз 15 нисан Шәнбә ҝүнү
Чөрәк
бајрамы 16 нисан Иса дирилди
(15-21 нисан)
↑
50 ҝүн
↓
Һәфтәләр Ики чөрәк Иса мәсһ олунмуш
бајрамы 6 сиван тәгдими гардашларыны
(Пентикост ҝүнү) Јеһоваја
тәгдим етди
Кәффарә 10 тишри Бир буға Иса ганынын
ҝүнү вә ики тәкә дәјәрини бүтүн
тәгдими бәшәријјәт
үчүн тәгдим етди
Чардаглар 15-21 тишри Исраиллиләр бөјүк Мәсһ
(Јығым, Чадыр) севинҹлә чардагларда олунмушларын вә
бајрамы јашајыр вә мәһсул ‘бөјүк издиһамын’
јығымыны гејд јығылмасы
едирдиләр, 70 буға
гурбан ҝәтирилирди
[23-ҹү сәһифәдәки шәкилләр]
Пасха гузусунун ганы кими, Исанын төкүлән ганы да чохларына хилас ҝәтирир.
[24-ҹү сәһифәдәки шәкилләр]
Нисанын 16-да тәгдим олунан илк арпа дәрзи Исанын дирилмәсини тәмсил едирди.
[25-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Пентикост ҝүнүндә тәгдим олунан ики чөрәк мәсһ олунмушларын јығынҹағыны тәмсил едирди.
[26-ҹы сәһифәдәки шәкилләр]
Чардаглар бајрамы мәсһ олунмушларын вә бүтүн халглардан олан ‘бөјүк издиһамын’ јығылмасына ишарә едирди.