Онларын иманыны тәглид един
О, тәмиз ибадәти мүдафиә едирди
ИЛЈАС Кармел дағынын јамаҹы илә јухары галхан ҹамаата бахырды. Дан јери јениҹә сөкүлсә дә, онларын јохсуллуг вә еһтијаҹ ичиндә олдугларыны ҝөрмәк чәтин дејилди. Үч ил јарым давам едән гураглыг өз тәсирини ҝөстәрмишди.
Онларын арасында Јеһованын пејғәмбәри Илјаса нифрәтлә алышыб јанан Баалын 450 пејғәмбәри тәшәххүслә јеријирди. Мәләкә Изевел Јеһованын бир чох хидмәтчиләрини гәтлә јетирмишди, анҹаг бу адам һәлә дә Баала ибадәт етмәмәк гәтијјәтини горујурду. Ҝөрәсән, о нә гәдәр дөзә биләҹәкди? Јәгин һәмин каһинләр фикирләширдиләр ки, Илјас тәкбашына бу гәдәр адамын гаршысында дура билмәз (1 Падшаһлар 18:3, 19, 20). Ахав падшаһ да өз арабасында ҝедирди. Һеч о да Илјасы севмирди.
Бөјүк издиһамын ичиндә һәгиги ибадәтин јеҝанә тәрәфдары олан бу пејғәмбәри гаршыда мөһтәшәм бир ҝүн ҝөзләјирди. Илјас ҹамааты изләјәркән, хејирлә шәр арасында индијәдәк ҝөрүнмәмиш гаршыдурма баш вермәк үзрә иди. Бәс о һансы һиссләри кечирирди? «Дујғулары бизимкинә бәнзәр бир адам» олан Илјаса горху һисси јад дејилди (Јагуб 5:17). Анҹаг бир шејә әмин ола биләрик: имансыз инсанларын, дөнүк падшаһын вә һәмин гатил каһинләрин әһатәсиндә Илјас өзүнү тамамилә тәнһа һисс едирди (1 Падшаһлар 18:22).
Исраили белә бөһранлы вәзијјәтә нә ҝәтириб чыхармышды? Бу һадисәдән биз нә өјрәнә биләрик? Мүгәддәс Китаб бизи Аллаһын садиг хидмәтчиләринә бахыб, онларын ‘иманыны тәглид етмәјә’ чағырыр (Ибраниләрә 13:7). Ҝәлин инди Илјасын нүмунәсини арашдыраг.
Узунсүрән мүбаризәнин зирвәси
Илјас өмрүнүн чохуну вәтәнинин вә халгынын малик олдуғу ән дәјәрли шејин кәнара атылараг, ајаглар алтында тапдаландығыны чарәсизлик ичиндә мүшаһидә етмәклә кечириб. Белә ки, Исраил узун мүддәт иди ки, һәгиги динлә јалан дин, Јеһова Аллаһа ибадәтлә әтраф халгларын бүтпәрәстлији арасында мүбаризә мејданына чеврилмишди. Илјасын ҝүнләриндә бу мүбаризә даһа да шиддәтләнди.
Ахав падшаһ Сидон падшаһынын гызы Изевеллә евләнмишди. Изевел Исраил торпағында Баала ибадәти јајмаға вә Јеһоваја ибадәтин көкүнү кәсмәјә гәти гәрарлы иди. Ахав онун тәсири алтына чох тез дүшдү. О, Баал үчүн мәбәд вә гурбанҝаһ тикдирди вә бу бүтә ибадәтин ҝениш јајылмасына тәкан верди. Бунунла о, Јеһованы бәрк гәзәбләндирди (1 Падшаһлар 16:30-33)a.
Баала ибадәт Јеһованы нә үчүн гәзәбләндирирди? Чүнки бунун нәтиҹәсиндә исраиллиләр јолдан чыхараг, һәгиги Аллаһдан үз дөндәрмишдиләр. Бу, һәм дә позғун вә гәддар дин иди. Бу ибадәтә гадын вә киши мәбәд фаһишәлији, ҹинси әхлагсызлыға јол верилән ејш-ишрәт мәҹлисләри, һәтта ушагларын гурбан ҝәтирилмәси дә дахил иди. Јеһова Илјасы Ахавын јанына ҝөндәрир ки, гураглыг олаҹағыны билдирсин. Аллаһын пејғәмбәри сонуну хәбәр верәнә гәдәр гураглыг давам едәҹәкди (1 Падшаһлар 17:1). Илјас Ахава ҝөрүнүб, ҹамааты вә Баал пејғәмбәрләрини Кармел дағына јығмағы сөјләјәнә кими бир нечә ил кечди.
Бу мүбаризә бу ҝүн бизим үчүн һансы мәнаны дашыјыр? Бәзиләри дүшүнә биләрләр ки, Баала ибадәт һаггында һекајәтин бизә һеч бир аидијјәти јохдур. Чүнки инди һеч јанда Баал үчүн тикилән гурбанҝаһлара вә мәбәдләрә раст ҝәлинмир. Лакин бу, садәҹә гәдим тарих дејил (Ромалылара 15:4). «Баал» сөзүнүн мәнасы «саһиб» вә ја «аға» демәкдир. Јеһова Өз халгына Ону «баал», јәни ‘әр вә саһиб’ (ЈД) кими сечмәји тапшырмышды (Јешаја 54:5). Јәгин сиз разылашаҹагсыныз ки, инсанлар һәлә дә Күлл-Ихтијар Аллаһдан башга мүхтәлиф ағалара хидмәт едирләр. Әслиндә, инсанлар һәјатларыны Јеһова Аллаһа дејил, пула, ишә, әјләнҹәјә, ејш-ишрәтә вә ја сајсыз-һесабсыз башга аллаһлардан биринә һәср етмәклә өзләринә аға сечмиш олурлар (Матта 6:24; Ромалылара 6:16). Буна ҝөрә, Баала ибадәти сәҹијјәләндирән ишләр мүәјјән мәнада бу ҝүн дә тәрәгги етмәкдәдир. Кечмишдә Јеһова илә Баал арасында ҝедән бу мүбаризә кимә хидмәт едәҹәјимизә даир мүдрик сечим етмәјимизә көмәк едә биләр.
Онлар һансы мәнада әјилирдиләр?
Кармел дағынын күләкли зирвәсиндән ҝениш мәнзәрә ачылыр: орадан Исраилин Гишон вадисиндән Ливан дағларынын јахынлығындакы Бөјүк дәнизә (Аралыг дәнизи) гәдәр узанан әрази ҝөрүнүрb. Анҹаг һәмин һәлледиҹи ҝүндә ҝүнәш чыхдыгҹа аҹынаҹаглы мәнзәрә пејда олурду. Јеһованын бир заманлар Ибраһимин өвладларына вердији мүнбит торпаг инди ҹансыз вәзијјәтдә иди. Аллаһын ағылсыз халгынын хараба гојдуғу торпағы ҝүнәшин гызмар шүалары јандырырды! Ҹамаат бир јерә јығыланда Илјас онларын јанына ҝәлиб деди: «Нә вахта гәдәр ики тәрәфә әјиләҹәксиниз? Әҝәр Рәбб Аллаһдырса, она хидмәт един, јох, Баал Аллаһдырса, онда она хидмәт един» (1 Падшаһлар 18:21).
Илјасын «нә вахта гәдәр ики тәрәфә әјиләҹәксиниз?» суалы нә демәк иди? Һәмин адамлар ја Јеһоваја, ја да Баала ибадәт етмәли олдугларыны баша дүшмүрдүләр. Онларын фикринҹә, һәр ики Аллаһа ибадәт едә биләрдиләр, һәм ијрәнҹ ајинләри илә Баалы разы сала биләр, һәм дә Јеһова Аллаһын лүтфүнү диләјә биләрдиләр. Јәгин онлара елә ҝәлирди ки, Баал онларын мәһсулуна, мал-гарасына хејир-дуа верәҹәк, ‘Ордулар Рәбби’ Јеһова исә онлары дөјүшдә мүдафиә едәҹәк (1 Шамуел 17:45). Онлар, бизим дөврүмүздә дә бир чохларынын нәзәрдән гачырдығы ваҹиб һәгигәти унутмушдулар: Јеһова Она едилән ибадәти һеч кимлә бөлүшмүр. О, хидмәтчиләриндән там сәдагәт тәләб едир вә буна лајигдир. Она ибадәт етмәклә јанашы башга аллаһлара да ибадәт етмәк Она мәгбул дејил, һәтта тәһгирамиздир! (Чыхыш 20:5).
Беләликлә һәмин исраиллиләр ејни заманда ики јолла ҝетмәјә чалышан адам кими ‘әјилирдиләр’. Бу ҝүн бир чохлары ејни сәһви тәкрар едирләр; онлар башга «баал»ларын һәјатларына дахил олмасына јол верәрәк, Аллаһа ибадәти бир кәнара гојурлар! Илјасын халгы ‘әјилмәјә’ сон гојмаға чағырмасы, бизә һәјатда нәји биринҹи јерә гојдуғумузу вә ибадәтимизи јенидән јохламаға көмәк едә биләр.
Һәлледиҹи сынаг
Сонра Илјас сынаг кечирмәји тәклиф едир. Сынаг өз-өзлүјүндә чох садә иди. Баалын каһинләри гурбанҝаһ гурараг, гурбаны үстүнә гојмалы, сонра да дуа едиб өз аллаһларындан од ҝөндәрмәји хаһиш етмәли идиләр. Илјас да ејни шеји едәҹәкди. О деди: «Һансы одла ҹаваб верәрсә, Аллаһ одур». Илјас кимин һәгиги Аллаһ олдуғуну чох јахшы билирди. Онун иманы о гәдәр ҝүҹлү иди ки, тәрәддүд етмәдән Баалын пејғәмбәрләрини ирәли бурахды. Гаршы тәрәфин биринҹи олараг гурбан үчүн буға сечмәсинә вә Баала мүраҹиәт етмәсинә јол верәрәк, Илјас онлар үчүн һәртәрәфли шәраит јаратдыc (1 Падшаһлар 18:24, 25).
Бизим зәманәдә мөҹүзәләр баш вермир. Анҹаг Јеһова дәјишилмәјиб. Илјас гәдәр биз дә Она архалана биләрик. Мәсәлән, башгалары Мүгәддәс Китабын тәлимләри илә разылашмајанда, биз онлара фикирләрини сөјләмәјә шәраит јаратмагдан горхмамалыјыг. Илјас кими биз дә проблемләрин һәллиндә һәгиги Аллаһа үмид едә биләрик. Бу исә өзүмүзә дејил, Онун ‘ислаһ үчүн’ нәзәрдә тутулан илһамланмыш Кәламына етибар етмәк демәкдир (2 Тимотејә 3:16).
Баалын пејғәмбәрләри гурбаны һазырлајыб, аллаһларыны чағырмаға башладылар: «Еј Баал, бизә ҹаваб вер!» Дәгигәләр, саатлар кечир, онлар исә һәлә дә гышгырырдылар. «Анҹаг һеч сәс-сораг олмады», — дејә Мүгәддәс Китаб хәбәр верир. Ҝүнорта оланда Илјас онлары лаға гојмаға башлады ки, бәлкә Баал фикрә ҝедиб, она ҝөрә ҹаваб вермир, јахуд ајагјолундадыр, бәлкә дә јатыб, ојатмаг лазымдыр. Илјас кинајә илә фырылдагчылара төвсијә етди: «Ону уҹа сәслә чағырын». О, Баала ибадәтин ҝүлүнҹ олдуғуну ҝөрүр вә истәјирди ки, Аллаһын халгы да онун јалан олдуғуну баша дүшсүн (1 Падшаһлар 18:26, 27).
Илјасын сөзләриндән сонра Баалын каһинләри даһа да азғынлашдылар, «уҹа сәслә чағырдылар вә адәтләринә ҝөрә бәдәнләриндән ган ахана гәдәр гылынҹ вә низәләрлә өзләрини јараладылар». Бунун да хејри олмады! «Нә бир сәс-сораг верән, нә дә бир гулаг асан вар иди» (1 Падшаһлар 18:28, 29). Әслиндә, Баал мөвҹуд дејилди. О, инсанлары Јеһовадан дөндәрмәк үчүн Шејтанын ујдурмасы иди. Кечмишдә олдуғу кими, инди дә Јеһовадан башга нәји исә аға сечән инсанын үмидләри боша чыхыр, һәтта рүсвај олур (Мәзмур 25:3; 115:4-8).
Сынағын нәтиҹәси
Ҝүнортадан сонра Илјасын нөвбәси ҝәлди. О, Јеһованын дағылмыш гурбанҝаһыны бәрпа етди. Шүбһә јохдур ки, ону тәмиз ибадәтин дүшмәнләри дағытмышдылар. Илјас 12 дашдан истифадә етмәклә, ола билсин, онгәбиләли Исраил халгына хатырлатмаг истәјирди ки, онлар он ики гәбиләнин һамысына верилән гануна һәлә дә табе олмалыдырлар. Сонра гурбаны һазырлады вә ҝүман ки, јахынлыгда јерләшән Аралыг дәнизиндән су ҝәтиздириб гурбанын вә одунларын үстүнә төкдүрдү. О, һәтта гурбанҝаһын әтрафында хәндәк газдырыб, ичини су илә долдурду. О өз Аллаһына о дәрәҹәдә архајын иди ки, Баалын пејғәмбәрләри үчүн неҹә һәртәрәфли шәраит јаратмышдыса, Јеһова үчүн дә вәзијјәти о гәдәр гәлизләшдирмишди (1 Падшаһлар 18:30-35).
Һәр шеј һазыр оландан сонра Илјас дуа етди. Илјасын садә, ејни заманда долғун дуасы онун үчүн нәјин ән ваҹиб олдуғуну ҝөстәрди. Илк нөвбәдә о истәди ки, ‘Исраилин Аллаһынын’ Баал дејил, Јеһова олдуғу һамыја мәлум олсун. Икинҹи истәји исә о олду ки, һәр кәс онун Јеһованын хидмәтчиси олдуғуну билсин; бүтүн һөрмәт вә иззәт Аллаһа верилмәли иди. Дуанын сонунда Илјас Јеһовадан халгын ‘үрәјини Өзүнә тәрәф дөндәрмәсини’ диләмәклә ҝөстәрди ки, һәлә дә онларын гајғысына галыр (1 Падшаһлар 18:36, 37). Имансызлыглары уҹбатындан јаранан аҹынаҹаглы вәзијјәтә бахмајараг, Илјас һәлә дә онлары севирди. Биз дә Аллаһын ады үчүн, о ҹүмләдән һәлимлик вә мәрһәмәт тәзаһүр етдирәрәк, көмәјә еһтијаҹы оланлар үчүн шәхсән дуа едирикми?
Дуадан габаг ҹамаатда суал јарана биләрди ки, ҝөрәсән Јеһова да Баал кими сахтамы чыхаҹаг. Анҹаг дуадан сонра фикирләшмәјә вахт галмады. Мүгәддәс Китабда һадисә белә тәсвир олунур: «О вахт Рәбдән од дүшдү, јандырма гурбаныны, одунлары, дашлары, торпағы јандырыб јахды вә хәндәкдә олан сују удду» (1 Падшаһлар 18:38). Неҹә дә һејрәтамиз ҹаваб иди! Бәс халг неҹә һај верди?
Һамы уҹа сәслә дилләнди: «Јеһова һәгиги Аллаһдыр, Јеһова һәгиги Аллаһдыр» (1 Падшаһлар 18:39, ЈД). Нәһајәт ки, онлар һәгигәти ҝөрдүләр. Анҹаг онлар һәлә иманларыны ҝөстәрмәмишдиләр. Ачығыны десәк, дуаја ҹаваб олараг ҝөјдән одун дүшдүјүнү ҝөрәндән сонра Јеһованын һәгиги Аллаһ олдуғуну гәбул етмәк, һәлә иман тәзаһүр етдирмәк демәк дејил. Буна ҝөрә дә, Илјас иманларыны ҝөстәрмәләри үчүн онлардан башга бир шеј етмәләрини истәди. О онлардан чох илләр әввәл етмәли олдуглары шеји — Јеһованын ганунуна табе олмаларыны истәди. Аллаһын ганунунда дејилирди ки, јаланчы пејғәмбәрләр вә бүтпәрәстләр өлдүрүлмәлидир (Ганунун тәкрары 13:5-9). Баалын каһинләри биләрәкдән Јеһова Аллаһын нијјәтләринә гаршы чыхдыглары үчүн Онун гаты дүшмәнләри идиләр. Бәс онлар мәрһәмәтә лајиг идиләрми? Мәҝәр онлар дири-дири јандырылараг Баала гурбан ҝәтирилән ҝүнаһсыз көрпәләрә мәрһәмәт ҝөстәрирдиләр? (Сүлејманын мәсәлләри 21:13; Јеремја 19:5). Хејр, бу инсанлар мәрһәмәтә лајиг дејилдиләр. Буна ҝөрә дә, Илјас онларын өлдүрүлмәсини әмр етди вә онлар өлдүрүлдүләр (1 Падшаһлар 18:40).
Бәзи мүасир тәнгидчиләр Кармел дағындакы сынағын сонунда баш верәнләри мүһакимә едирләр. Бәзиләри нараһат ола биләрләр ки, бирдән дини фанатикләр дини дөзүлмәзлик нәтиҹәсиндә төрәдилән зоракылыглара һагг газандырмаг үчүн бу һадисәни әлләриндә рәһбәр тутарлар. Тәәссүфләр олсун ки, бу ҝүн зоракы дини фанатикләрин сајы һәддиндән артыг чохдур. Анҹаг Илјас фанатик дејилди. О, әдаләтли һөкмү Јеһованын адындан чыхыш едәрәк иҹра етмишди. Бундан башга һәгиги мәсиһчиләр билирләр ки, онлар Илјас кими давранараг писләрә гаршы силаһ галдыра билмәзләр. Мәсиһ јер үзүнә ҝәләндән сонра онун бүтүн давамчылары үчүн олан норма Исанын Петерә дедији сөзләрдә әкс олунур: «Гылынҹыны јеринә гој, чүнки гылынҹ тутанларын һамысы гылынҹдан һәлак олаҹагдыр» (Матта 26:52). Јеһова ҝәләҹәкдә һөкмүнү Оғлунун васитәсилә иҹра едәҹәк.
Һәгиги мәсиһчинин мәсулијјәти иманлы һәјат сүрмәкдир (Јәһја 3:16). Илјас кими садиг инсанлары тәглид етмәк белә јашамаға көмәк едәҹәк. О, јалныз Јеһоваја ибадәт едирди вә башгаларыны да буна сәсләјирди. О, Шејтанын инсанлары Јеһовадан дөндәрмәк үчүн истифадә етдији динин јалан олдуғуну ҹәсарәтлә ифша едирди. О өз ҝүҹүнә вә баҹарығына архаланмыр, ишләри Јеһованын јолуна гојаҹағына инанырды. Илјас, һәгигәтән дә, тәмиз ибадәти мүдафиә едирди. Ҝәлин һәр биримиз онун иманыны тәглид едәк!
[Һашијәләр]
a Илјасла Ахав арасында бундан әввәл баш верәнләр һаггында әлавә мәлуматы «Ҝөзәтчи Гүлләси»нин 1992-ҹи ил, 1 апрел сајындакы (рус.) «Илјасын иманына бәнзәр иманын вармы?» адлы мәгаләдән тапа биләрсиниз.
b Дәниздән әсән күләк Кармел дағынын јамаҹлары бојунҹа јухары галхараг өзү илә тез-тез јағыш вә шеһ ҝәтирдији үчүн дағ адәтән јамјашыл вә битки өртүјү илә зәнҝин олурду. Баалын јағыш вердији фәрз едилдији үчүн, ҝөрүнүр, бу јер она ибадәтдә мүһүм рол ојнајырды. Буна ҝөрә дә чылпаг, јағыш үзү ҝөрмәјән Кармел дағы Баала ибадәтин јалан олдуғуну ифша етмәк үчүн әлверишли јер иди.
c Диггәт јетирин ки, Илјас гурбана «од вурмајын» деди. Бәзи тәдгигатчыларын сөзләринә ҝөрә, бүтпәрәстләр һәрдән алтында ҝизли бошлуг олан гурбанҝаһлардан истифадә едирдиләр ки, ҹамаат одун фөвгәлтәбии јолла јандығыны фикирләшсин.
[20-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]
Јеһовадан башга аға сечмәк мәјуслуға ҝәтириб чыхарыр
[21-ҹи сәһифәдәки шәкил]
«Јеһова һәгиги Аллаһдыр!»