Јеһова бизим Она бирҝә һәмд етмәјимизә лајигдир
«Јаһа һәмд един!» (МӘЗ. 111:1, ЈД).
1, 2. «Һалелуја» сөзүнүн мәнасы нәдир вә бу ифадә Јунанҹа Мүгәддәс Јазыларда неҹә истифадә олунур?
«ҺАЛЕЛУЈА!» Бу һәмд ифадәси адәтән Христиан дүнјасынын килсәләриндә сәсләнир. Бәзи өлкәләрдә инсанлар ҝүндәлик сөһбәтләриндә бу ифадәни тез-тез ишләдирләр. Лакин онун мәнасынын нә гәдәр мүгәддәс олдуғу чох аз адама мәлумдур; ону истифадә едәнләрин әксәријјәтинин һәјат тәрзи Аллаһы рүсвај едир (Тит. 1:16). Бир Мүгәддәс Китаб лүғәтиндә изаһ едилир ки, «“Һалелуја” сөзүнү бәзи мәзмурларын јазычылары Јеһоваја һәмд етмәкдә һамыны онлара гошулмаға дәвәт етмәк мәгсәдилә истифадә едирдиләр». Бәзи Мүгәддәс Китаб алимләри дејирләр ки, «Һалелуја» «Јаһа — [јәни] Јеһоваја — һәмд един» мәнасыны дашыјырa.
2 Буна ҝөрә дә «Јени Дүнја Тәрҹүмәси»ндә Мәзмур 111:1 ајәсиндә раст ҝәлинән бу ифадәнин нәјә ҝөрә «Јаһа һәмд един!» кими тәрҹүмә едилдији ајдындыр. Бу ифадәнин јунанҹа формасына Вәһј 19:1-6 ајәләриндә јалан динин сонунун гејд едилмәси илә әлагәдар дөрд дәфә раст ҝәлинир. Бу баш верәндә Аллаһа һәгигәтән ибадәт едәнләрин һөрмәтҹил тәрздә «Һалелуја» демәләри үчүн хүсуси сәбәбләри олаҹаг.
Онун мөһтәшәм ишләри
3. Мүнтәзәм јығышмағымызын башлыҹа сәбәби нәдир?
3 Јүз он биринҹи мәзмурун јазычысы Јеһованын һәмдә лајиг олмасынын чохлу сәбәбләрини садалајыр. 1-ҹи ајәдә дејилир: «Әмәлисалеһләр мәҹлисиндә, иҹма арасында Рәббә бүтүн гәлбимлә шүкүр едәҹәјәм». Бу ҝүн Јеһованын Шаһидләри онун фикирләринә шәрикдирләр. Јығынҹагларда вә бөјүк конгресләрдә мүнтәзәм шәкилдә бирҝә јығышмағымызын башлыҹа сәбәби Јеһоваја һәмд етмәкдир.
4. Инсанлар Јеһованын ишләрини неҹә ахтара биләрләр?
4 «Рәббин ишләри бөјүкдүр, бунлардан зөвг аланлар ибрәт ҝөтүрүр [«зөвг тапанлар тәрәфиндән ахтарылырлар», КМ]» (Мәз. 111:2). Бурадакы ‘ахтармаг’ кәлмәсинә диггәт јетирин. Бир арајыш китабчасына әсасән, бу ајәни Аллаһын ишләри үзәриндә «ҹидди вә еһтирамла дүшүнән вә арашдыран» инсанлара аид етмәк олар. Јеһова јаратдығы һәр шеји мүәјјән мәгсәдлә хәлг едиб. О, ҝүнәши, јери вә ајы бир-биринә мүнасибәтдә елә јерләшдириб ки, Јер күрәси истилик вә ишыгла тәмин олунур, ҝеҹә илә ҝүндүз вә илин фәсилләри бир-бирини әвәз едир, һәмчинин габарма вә чәкилмәләр баш верир.
5. Инсанларын каинат һаггында өјрәндикләри нәји үзә чыхарды?
5 Алимләр Јерин Ҝүнәш системиндә јерләшмәсинә, еләҹә дә бөјүк Ајын мүкәммәл орбитинә, өлчүсүнә вә күтләсинә даир чох шеј ашкар етмишләр. Бу сәма ҹисимләринин дүзүлүшү вә гаршылыглы әлагәләри мөвсүмләрин ҝөзәл вә мүнтәзәм сурәтдә дәјишилмәсини мүмкүн едир. Һәмчинин онлар каинатда фәалијјәт ҝөстәрән тәбии гүввәләрин дәгиг тәнзимләнмәси һагда чох шеј өјрәнмишләр. Бунунла әлагәдар машынгајырма үзрә бир профессор «Дәгиг тәнзимләнмиш Каинат» адлы мәгаләсиндә өз мүшаһидәләрини бөлүшүр: «Сон 30 ил әрзиндә бу гәдәр алимин Каинатын садәҹә кор тәсадүф нәтиҹәсиндә јарандығыны гәбул етмәк үчүн бөјүк иман тәләб олундуғуну етираф едәрәк нәјә ҝөрә өз фикирләрини дәјишдијини баша дүшмәк чәтин дејил. Јерин мәһарәтлә јарадылдығы һагда нә гәдәр чох өјрәнириксә, бир о гәдәр дә шүурлу јараданын мөвҹудлуғуна даир сүбутлар данылмаз олур» («The Designed ‘Just So’ Universe»).
6. Аллаһын инсаны неҹә јаратмасы сәндә һансы һиссләри ојадыр?
6 Аллаһын диҝәр мөһтәшәм ишләриндән бири инсаны неҹә јаратмасыдыр (Мәз. 139:14). Инсанлары јараданда онлара шүур, бир-бирилә там мүтәнасиб фәалијјәт ҝөстәрән ваҹиб органлар вә ишләмәк баҹарығы вермишдир. Мәсәлән, Аллаһын бизә бәхш етдији габилијјәтләр арасында данышмаг, гулаг асмаг, јазмаг вә охумаг кими мөҹүзәли баҹарыглары да гејд етмәк олар. Бу ҹүр баҹарыглар чохларында вар. Һәмчинин инсана дик дурмаға көмәк едән дајаг-һәрәкәт апаратыны да мүһәндислијин шаһ әсәри адландырмаг олар. Инсан бәдәнинин гурулушу вә үзвләринин мүтәнасиблији, мүвазинәтини горумаг баҹарығы, механики функсијалары вә кимјәви просесләри һејрәтамиздир. Бундан әлавә, һеч бир алимин әлдә етдији наилијјәтләр бејинин вә һиссләрин фәалијјәтини тәмин едән синир системинә чата билмәз. Һәгигәтән дә, инсанларын наилијјәтләри јалныз онлара верилән бејин вә һиссләрин сајәсиндә мүмкүндүр. Һәтта ән али тәһсилли вә баҹарыглы мүһәндис белә инсанын бармаглары, хүсусән дә баш бармағы гәдәр ҝөзәл, фајдалы механизм ихтира едә билмәмишдир. Сизҹә, Аллаһын вердији бармаглары мәһарәтлә ишләтмәдән ҝөзәл инҹәсәнәт әсәрләри јаратмаг мүмкүн олардымы?
Аллаһын мөһтәшәм ишләри вә хүсусијјәтләри
7. Нәјә ҝөрә биз Мүгәддәс Китабы Аллаһын мөһтәшәм ишләриндән бири кими гијмәтләндирмәлијик?
7 Јеһованын мөһтәшәм ишләринә Онун бәшәријјәт үчүн етдији вә Мүгәддәс Китабда гәләмә алынан башга мөҹүзәли ишләри дә дахилдир. Мүгәддәс Китабын өзү дахили ујғунлуға малик олан шаһ әсәрдир. Башга китаблардан фәргли олараг, бу китаб һәгигәтән дә «Аллаһдан илһам алмыш вә тәлим... үчүн фајдалыдыр» (2 Тим. 3:16). Мәсәлән, Мүгәддәс Јазыларын илк китабы олан «Јарадылыш» китабында Нуһун ҝүнләриндә Аллаһын јери писликләрдән неҹә тәмизләдији һагда бәһс едилир. Онун ардынҹа ҝәлән «Чыхыш» китабында исә Јеһованын Исраил халгыны Мисирдән хилас етмәклә Өзүнүн һәгиги Аллаһ олдуғуну неҹә сүбута јетирдији ҝөстәрилир. Ола билсин, мәзмурчу нөвбәти сөзләри дејәркән мәһз бу һадисәләри нәзәрдә тутурду: «[Јеһованын] әмәлләриндә еһтишамы, әзәмәти ҝөрүнүр, салеһлији әбәдилик вар олаҹаг. Харигәләрини халгынын јадына салыр. Рәбб лүтфкар вә рәһмлидир» (Мәз. 111:3, 4). Тарих боју, еләҹә дә сәнин јашадығын мүддәт әрзиндә Јеһованын етдији ишләр сәнә Онун ‘еһтишам вә әзәмәтини’ хатырлатмырмы?
8, 9. а) Аллаһын ишләри илә инсанларын ҝөрдүкләри бир чох ишләр арасында һансы тәзад мөвҹуддур? б) Аллаһын кејфијјәтләриндән һансылары даһа чох гијмәтләндирирсән?
8 Диггәт јетир ки, мәзмурчу һәмчинин Јеһованын салеһлик, лүтфкарлыг вә рәһм кими ҝөзәл кејфијјәтләрини вурғулајыр. Сирр дејил ки, ҝүнаһлы инсанлар чох надир һалларда салеһликлә иш ҝөрүр. Чох вахт онларын етдикләри аҹҝөзлүкдән, пахыллыгдан вә мәғрурлугдан ирәли ҝәлир. Бу онларын гызышдырдыглары мүһарибәләр вә игтисади үстүнлүјә малик олмаг үчүн истеһсал етдикләри мәһведиҹи силаһлардан ҝөрүнүр. Нәтиҹәдә, милјонларла ҝүнаһсыз гурбанлар сајсыз-һесабсыз изтираблара вә бәдбәхтликләрә дүчар олур. Ејни заманда инсанларын бир чох наилијјәтләри сыхышдырылан касыбларын һесабына әлдә едилир. Буна нүмунә кими, бәзиләри еһрамларын тикилмәсиндә гулларын истифадә едилмәсини ҝәтирә биләрләр. Һәмин тикилиләр, әсасән, тәкәббүрлү фиронлара мәзар кими хидмәт едирди. Үстәлик, бу ҝүн бәшәријјәтин ҝөрдүјү бир чох ишләр нәинки башгаларына изтираб ҝәтирир, һәтта ‘јери тәләф едир’. (Вәһј 11:18 ајәсини оху.)
9 Бунлар һәр заман дүзҝүнлүјә әсасланан Јеһованын ишләриндән неҹә дә фәргләнир! Онун ишләринә ҝүнаһлы бәшәријјәти хилас етмәк үчүн мәрһәмәтлә ҝөрдүјү тәдбирләр дә дахилдир. Аллаһ фидијәни тәгдим етмәклә «әдаләтини» вә ја салеһлијини ҝөстәрди (Ром. 3:25, 26). Һәгигәтән дә, Онун «салеһлији әбәдилик вар олаҹаг»! Лүтфкарлыға ҝәлдикдә исә, Аллаһ бу хүсусијјәти ҝүнаһлы бәшәријјәтә сәбир етмәклә тәзаһүр етдирир. О онлары зәрәрли јолларындан гајытмаға вә дүзҝүн оланы етмәјә чағыранда да онлара мәрһәмәт ҝөстәрмиш олур. (Језекел 18:25 ајәсини оху.)
Јеһова вәдләринә садигдир
10. Ибраһимлә кәсдији әһдинә садиг галмагла Јеһова һансы нүмунәни гојмушду?
10 «Ондан горханлары бәсләјәрәк сахлајыр, һеч вахт Өз әһдини јаддан чыхармыр» (Мәз. 111:5). Ҝөрүнүр, мәзмурчу бурада Ибраһимлә кәсилән әһддән данышыр. Јеһова Ибраһимин нәслини хејир-дуаландыраҹағыны вәд етмиш вә онларын өз дүшмәнләринин шәһәрләринә саһиб олаҹагларыны демишди (Јар. 22:17, 18; Мәз. 105:8, 9). Бу вәдләр илк дәфә Ибраһимин нәсли Исраил халгы кими тәшкил олунанда јеринә јетди. Бу халг узун мүддәт Мисирдә көләликдә олду, лакин сонра Аллаһ «Ибраһимлә... олан әһдини хатырлады» вә онлары азад етди (Чых. 2:24). Јеһованын онларла даһа сонра неҹә рәфтар етмәси онлара гаршы нә дәрәҹәдә сәхавәтли олдуғуну ҝөстәрди. Јеһова онларын гејдинә галараг һәм физики, һәм дә руһани гида илә тәмин едирди (Ганун. т. 6:1-3; 8:4; Неһ. 9:21). Ҝери дөнмәләри үчүн пејғәмбәрләр ҝөндәрмәсинә бахмајараг, әсрләр бојунҹа халг дәфәләрлә Аллаһдан үз дөндәрмишди. Исраиллиләри Мисирдән гуртардыгдан тәхминән 1 500 ил сонра Аллаһ ваһид Оғлуну јер үзүнә ҝөндәрди. Јәһудиләрин әксәријјәти Исаны инкар етди вә онун едам едилмәсинә јол верди. Сонра Јеһова јени руһани халг — ‘Аллаһын Исраилини’ тәшкил етди. Мәсиһлә бирликдә бу халг Ибраһимин руһани нәслини тәшкил едир. Јеһова мәһз бу нәсил васитәсилә бәшәријјәти хејир-дуаландыраҹағыны вәд етмишди (Галат. 3:16, 29; 6:16).
11. Јеһованын Ибраһимлә ‘әһдини јаддан чыхармадығы’ нәдән ҝөрүнүр?
11 Јеһова «әһдини» вә онунла бағлы вердији хејир-дуалары «јаддан чыхармыр». Бу ҝүн О Өз халгыны 400-дән артыг дилдә бол руһани гида илә тәмин едир. Һәмчинин О: «Ҝүндәлик чөрәјимизи бизә һәр ҝүн вер» сөзләринә мүвафиг олараг физики тәләбатларымызла бағлы дуаларымыза ҹаваб вермәјә давам едир (Лука 11:3; Мәз. 72:16, 17; Јешаја 25:6-8).
Јеһованын мөһтәшәм гүввәси
12. Гәдим Исраилә ‘милләтләрин торпаглары’ неҹә верилди?
12 «Халгына гүдрәтли ишләрини ҝөстәрди, онлара милләтләрин торпагларыны верди» (Мәз. 111:6). Еһтимал ки, мәзмурчу исраиллиләрин тарихиндә ән јаддагалан һадисәни — онларын Мисирдән мөҹүзәли шәкилдә хилас олмаларыны нәзәрдә тутурду. Јеһова исраиллиләрә Вәд едилмиш дијара дахил олмаға изин верәндә онлар Иордан чајынын шәргиндә вә гәрбиндә јерләшән падшаһлыглар үзәриндә гәләбә чалдылар. (Неһемја 9:22-25 ајәләрини оху.) Бәли, Јеһова Исраилә «милләтләрин торпагларыны верди». Бу, Аллаһын гүввәсинин неҹә дә мөһтәшәм тәзаһүрү иди!
13, 14. а) Мәзмурчу Бабилдә Аллаһын гүввәсинин тәзаһүр олунмасы илә әлагәдар, еһтимал ки, нәји нәзәрдә тутурду? б) Јеһова гуртулушла бағлы даһа һансы бөјүк ишләри ҝөрүб?
13 Јахшы билирик ки, Јеһованын исраиллиләрин рифаһы наминә етдикләринә бахмајараг, онлар нә Аллаһа, нә дә әҹдадлары Ибраһимә, Исһага вә Јагуба һөрмәт ҝөстәрдиләр. Аллаһ Бабилин онлары әсир апармасына јол верәнә гәдәр үсјанкарлыгларындан дөнмәдиләр (2 Салн. 36:15-17; Неһ. 9:28-30). Әҝәр, бәзи Мүгәддәс Китаб тәдгигатчыларынын тәхмин етдикләри кими, 111-ҹи мәзмурун јазычысы Исраилин Бабил әсарәтиндән гајытмасындан сонра јашајыбса, демәли, онун Јеһованын садиглијини вә ҝүҹүнү тәрәннүм етмәјә даһа чох сәбәбләри варды. Аллаһ јәһудиләри Бабилдән — әсирләри әсарәтдән бурахмајан империјанын көләлијиндән гуртармагла Өз ҝүҹүнү вә сәдагәтини нүмајиш етдирди (Јешаја 14:4, 17).
14 Тәхминән беш әср сонра Јеһова төвбә едән инсанлары ҝүнаһын вә өлүмүн әсарәтиндән хилас етмәклә Өз ҝүҹүнү даһа мөһтәшәм тәрздә ҝөстәрди (Ром. 5:12). Бунун нәтиҹәсиндә 144 000 нәфәрин гаршысында Мәсиһин руһла мәсһ олунмуш давамчысы олмаг имканы ачылды. 1919-ҹу илдә Јеһова Өз ҝүҹүндән истифадә едәрәк бу мәсһ олунмушларын кичик галығыны јалан динин әсарәтиндән гуртарды. Онларын сон ҝүнләр әрзиндә әлдә етдикләри наилијјәтләр јалныз Аллаһын гүввәси сајәсиндә мүмкүн олмушдур. Өләнәдәк садиг галан бу мәсһ олунмушлар төвбә едән инсанларын рифаһы үчүн ҝөјдән Иса илә бирликдә јер үзүнү идарә едәҹәкләр (Вәһј 2:26, 27; 5:9, 10). Гәдим Исраил халгындан фәргли олараг, онлар бүтүн јер үзүнү мирас алаҹаглар (Мат. 5:5).
Әбәди, етибара лајиг принсипләр
15, 16. а) Аллаһын әлинин ишләринә нәләр дахилдир? б) Аллаһ гәдим Исраилә һансы ганунлары вермишди?
15 «Әлләринин ишләри сәдагәт вә һәгигәтдир. Онун бүтүн гајда-ганунлары етибарлыдыр. Онлар әбәдидир, мөһкәмдир, сәдагәтдән, дүзлүкдән јаранмышдыр» (Мәз. 111:7, 8). Јеһованын «әлләринин ишләри»нә үзәринә Исраил үчүн он ваҹиб әмр һәкк едилмиш ики шәһадәт даш лөвһәси дә дахилдир (Чых. 31:18). Мусанын Ганун әһдинә дахил олан диҝәр гајда-ганунларла бирҝә бу әмрләр әбәди, етибара лајиг принсипләрә әсасланырды.
16 Мәсәлән, бу лөвһәләр үзәриндә јазылан әмрләрдән, јәни ганунлардан бириндә дејилирди: «Мән, сәнин Аллаһын Рәбб, гысганҹ [«хүсуси сәдагәт тәләб едән», ЈД] Аллаһам». Нөвбәти ајәдә јазылыб ки, Јеһова Ону ‘севиб әмрләринә әмәл едәнләрин минләрлә нәслинә мәһәббәт ҝөстәрир’. Һәмчинин даш лөвһәләрин үзәриндә һеч заман өз фајдасыны итирмәјән «ата-анана һөрмәт ет», «оғурлуг етмә» кими принсипләр, о ҹүмләдән дәрин анлајыш әкс олунан вә башгаларынын әшјаларына тамаһ салмағы гадаған едән әмр јазылмышды (Чых. 20:5, 6, 12, 15, 17).
Мүгәддәс вә зәһмли Сатыналанымыз
17. Аллаһын адыны мүгәддәс тутмаг үчүн исраиллиләрин һансы сәбәбләри вар иди?
17 «Өз халгына гуртулуш ҝөндәрди, әһди әбәди олсун дејә әмр верди, исми мүгәддәсдир, зәһмлидир» (Мәз. 111:9). Ҝөрүнүр, мәзмурчу бурада да Јеһованын Ибраһимлә кәсдији әһдә садиглијини нәзәрдә тутур. Буна ујғун олараг, әввәлҹә гәдим Мисир көләлијиндә, сонра исә Бабил әсарәтиндә оланда Јеһова Өз халгыны тәрк етмәди. Һәр ики һалда Аллаһ халгыны сатын алды. Исраил халгы ән азы бу ики сәбәбә ҝөрә Аллаһын адыны мүгәддәс тутмалы иди. (Чыхыш 20:7; Ромалылара 2:23, 24 ајәләрини оху.)
18. Нәјә ҝөрә Аллаһын адыны дашымаг сәнин үчүн шәрәфли ишдир?
18 Ејни шеји бу ҝүн ҝүнаһын вә өлүмүн чарәсиз көләлијиндән сатын алынмыш мәсиһчиләр һаггында да демәк олар. Нүмунәви дуадакы илк хаһишә: «Адын мүгәддәс тутулсун» хаһишинә мүвафиг јашамаг үчүн әлимиздән ҝәләни етмәлијик (Мат. 6:9). Бу ҝөзәл адын үзәриндә дүшүнмәк бизә Аллаһ гаршысында горху һасил етмәлидир. 111-ҹи мәзмурун јазычысы Аллаһ горхусуна даир дүзҝүн нөгтеји-нәзәрә малик иди. О дејирди: «Рәбб горхусу һикмәтин башланғыҹыдыр, буна [Онун әмрләринә] әмәл едәнләрин сағлам дүшүнҹәси вардыр» (Мәз. 111:10).
19. Нөвбәти мәгаләдә нә мүзакирә олунаҹаг?
19 Аллаһ гаршысында сағлам горхуја малик олмаг пислијә нифрәт етмәјимизә көмәк едәҹәк. Бу бизә нөвбәти мәгаләдә арашдыраҹағымыз 112-ҹи мәзмурда һаггында бәһс олунан Аллаһын ҝөзәл кејфијјәтләрини тәглид етмәјә көмәк едәҹәк. Бу мәзмур Аллаһа әбәдијјән һәмд едәҹәк милјонларла инсанын арасында олмаг тәләбләринә неҹә мүвафиг ола биләҹәјимизи ҝөстәрир. Јеһова Аллаһ ән јүксәк һәмдә лајигдир. «Она әбәди олараг һәмдләр олсун!» (Мәз. 111:10).
[Һашијә]
a Азәрбајҹанҹа Мүгәддәс Јазыларын «Зәбур» китабында бу ифадә «Рәббә һәмд един!» кими тәрҹүмә едилиб.
Дүшүнмәк үчүн суаллар
• Нәјә ҝөрә һамымыз бирҝә Јеһоваја һәмд етмәлијик?
• Јеһованын ишләриндә Онун һансы кејфијјәтләри әкс олунур?
• Аллаһын адыны дашымаг шәрәфинә неҹә јанашырсан?
[20-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Мүнтәзәм олараг јығышмағымызын башлыҹа сәбәби Јеһоваја һәмд етмәкдир
[23-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Јеһованын бүтүн ганунлары әбәди, етибара лајиг принсипләрә әсасланыб