Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Ваиз» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
«ГАДЫНДАН доғулан инсанын өмрү аздыр, һәјаты сыхынты илә долудур» дејә Әјјуб гејд етмишди (Әјјуб 14:1). Бу гыса һәјатда бош арзуларын, ишләрин архасынҹа гачмамаг неҹә дә ваҹибдир! Бәс вахтымызы, ҝүҹүмүзү вә мадди вәсаитимизи нәјә сәрф етмәлијик? Нәдән гачынмалыјыг? Мүгәддәс Јазыларын «Ваиз» китабында бу суалларла әлагәдар мүдрик мәсләһәтләр гәләмә алыныб. Бу китаб «үрәјин дүшүнҹә вә нијјәтләрини ајырд едир» вә һәјатымыза мә’на гатыр (Ибраниләрә 4:12).
Мүдриклији илә танынан гәдим Исраил падшаһы Сүлејманын јаздығы «Ваиз» китабында һәјатда нәјин һәгигәтән дә дәјәрли, нәјин дәјәрсиз олдуғуна даир фајдалы мәсләһәтләр вардыр. Китабда Сүлејманын инша етдији бә’зи тикилиләр хатырландығы үчүн, белә нәтиҹәјә ҝәлмәк олар ки, «Ваиз» китабы онларын тикилиб гуртармасындан сонра, Сүлејманын исә һәгиги ибадәтдән дөнмәсиндән әввәл јазылыб (Неһемја 13:26). Китаб б. е. ә. 1 000-ҹи илдән әввәл, Сүлејманын 40 иллик һакимијјәтинин сонларында јазылмышдыр.
ПУЧ ОЛМАЈАН НӘДИР?
«Һәр шеј пучдур» дејән Ваиз сорушур: «Инсанын сәма алтында чәкдији бүтүн зәһмәтләринин нә фајдасы вар?» (Ваиз 1:2, 3). «Пучдур» вә «сәма алтында» ифадәләринә «Ваиз» китабында тез-тез раст ҝәлинир. «Пуч» кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзүнүн һәрфи мә’насы «нәфәс» вә ја «бухар» олуб, әһәмијјәтсизлик, гејри-сабитлик вә дәјәрсизлији билдирир. «Сәма алтында» ифадәси исә «јердә» вә ја «бу дүнјада» демәкдир. Беләликлә, инсанларын Аллаһын ирадәсинә е’тинасыз јанашараг, нәјәсә ҹан атмасы пучдур.
Сүлејман дејир: ‘Аллаһын евинә ҝетдијин заман һәрәкәтләринә диггәт ет. Гулаг асмаг үчүн ораја ҝир’ (Ваиз 5:1). Јеһова Аллаһа ибадәт етмәк пуч дејилдир. Әксинә, Онунла мүнасибәтләримиз олмадан мә’налы һәјат сүрмәк мүмкүн дејил.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:4-10, (ЈД) — Тәбиәтдә олан дөвранлар һансы мә’нада ‘јоруҹудур’? Ваиз һәјатын мөвҹудлуғу үчүн зәрури олан јалныз үч әсас амили хатырладыр: ҝүнәши, күләји вә су дөвраныны. Әслиндә тәбиәтдә ҝедән дөвранлар чохсајлы вә мүрәккәбдир. Инсан бүтүн өмрүнү бу дөвранлары тәдгиг етмәјә һәср етсә дә, онлары ахырадәк баша дүшмәјәҹәк. Бу, доғрудан да ‘јоруҹудур’. Һәм дә инсан өмрүнү дөвранларын сонсуз тәкрарланмасы илә мүгајисә едәндә, онун анилијини даһа чох дәрк едирик. Һәтта јени кәшфләр етмәк ҹәһдләри дә јоруҹудур. Үмумијјәтлә, јени ихтиралар һәгиги Аллаһын әсасыны гојдуғу вә јарадыҹылыг ишиндә истифадә етдији принсипләрин тәтбиг едилмәсиндән башга бир шеј дејилдир.
2:1, 2 — Нә үчүн ҝүлмәк ‘дәлилик’ адланыр? Ола билсин ки, ҝүлүш нараһатлығымызы бизә ани олараг унутдурур, башымыз шәнлијә гарышанда исә проблемләрә бармагарасы бахырыг. Бунунла белә, ҝүлүш чәтинликләримизи арадан галдырмыр. Бу сәбәбдән ҝүлмәкдә хошбәхтлик ахтармаг ‘дәлилик’ адланыр.
3:11 — Аллаһ нәји «өз вахтында ҝөзәл јаратды»? Аллаһын өз вахтында «ҝөзәл», јә’ни нијјәтинә ујғун јаратдығы јахшы шејләрә Адәм илә Һәвва, ҝөј гуршағы әһди, Ибраһимлә, Давудла бағладығы әһдләр, Иса Мәсиһин ҝәлиши вә Падшаһ кими тахта отурмасы дахилдир. Анҹаг Јеһованын јахын ҝәләҹәкдә «ҝөзәл» јарадаҹағы даһа бир шеј дә вардыр. Биз әмин ола биләрик ки, салеһлијин һөкм сүрәҹәји јени дүнја вахты ҝәләндә ҝерчәклијә ҹевриләҹәк (2 Петер 3:13).
5:9, (КМ) — Һансы мә’нада «торпағын вердији фајда һәр кәс үчүндүр»? Јерин бүтүн сакинләринин һәјаты «торпағын вердији фајдадан», јә’ни онун мәһсулундан асылыдыр. Падшаһлар да истисна тәшкил етмирләр. Онларын да тарлаларына гуллуг етмәк, онлары беҹәрмәк лазымдыр.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:15. Дүнјадакы зүлмкарлығы вә әдаләтсизлији арадан галдырмаг үчүн инсанларын вахт вә гүввә сәрф етмәләри мә’насыздыр. Јалныз Аллаһын Падшаһлығы пислијин көкүнү кәсмәк игтидарындадыр (Даниел 2:44).
2:4-11. Ме’марлыг, бағчылыг, мусиги, о ҹүмләдән, дәбдәбәли һәјат ‘күләк далынҹа гачмаға’ бәнзәјир, чүнки онлар һәјатымызы нә мә’налы едир, нә дә даими хошбәхтлик ҝәтирир.
2:12-16. Һикмәтин ағылсызлыгдан үстүнлүјү ондадыр ки, онун сајәсиндә мүәјјән проблемләри һәлл етмәк мүмкүндүр. Өлүм гаршысында исә бәшәри мүдриклик аҹиздир. Кимсә мүдриклијинә ҝөрә шан-шөһрәт газанса белә, тезликлә унудулур.
2:24; 3:12, 13, 22. Әмәјин бәһрәсиндән зөвг алмагда пис бир шеј јохдур.
2:26. Јеһованын һикмәти инсана севинҹ ҝәтирир вә О, Өз һикмәтини «разы галдығы адама верир». Аллаһла јахшы мүнасибәтләр олмаса, һикмәт әлдә етмәк гејри-мүмкүндүр.
3:16, 17. Һәр бир вәзијјәтдә әдаләт ҝөзләмәк реал дејил. Бу ҝүн дүнјада баш верәнләрә ҝөрә нараһатлыг кечирмәкдәнсә, Јеһованын бүтүн ишләри јолуна гојаҹағыны ҝөзләмәлијик.
4:4. Мәһарәтлә ҝөрүлән иш инсана мәмнунлуг ҝәтирир. Башгаларыны көлҝәдә гојмаг хатиринә чәкилән әмәк рәгабәт, һирс вә гысганҹлыг доғурур. Јеһоваја дүзҝүн нијјәтләрдән ирәли ҝәләрәк хидмәт етмәлијик.
4:7-12. Инсанлар арасындакы мүнасибәтләр вар-дөвләтдән гијмәтлидир. Онлары вар-дөвләтә гурбан вермәк олмаз.
4:13. Јаш вә ја мөвге инсана һәмишә һөрмәт газандырмыр. Мәс’ул вәзифәдә оланлар мүдрик давранмалыдырлар.
4:15, 16. Әввәлҹә ‘башына јығышан бүтүн халг’ ‘падшаһ тахтына отуран ҹавана’, јә’ни падшаһын варисини дәстәкләсә дә, ‘сонра ҝәлән нәсилләр онун үчүн севинмәјәҹәк’. Доғрудан да, чох вахт шан-шөһрәтин өмрү аз олур.
5:2. Дуаларымыз сөз јығыны дејил, дүшүнүлмүш, еһтирамлы олмалыдыр.
5:3-7. Вар-дөвләт һәриси олмаг худбин хүлјалара ҝәтириб чыхарар. Инсан раһатлығыны итирәр, ширин јухудан мәһрум олар. Чох данышан башгаларынын ҝөзүндә ахмаг ҝөрүнәр вә Аллаһа тәләсик вә’дләр верәр. Аллаһ горхусу бизи бунлардан сахлајыр.
6:1-9. Әҝәр вар-дөвләтдән, шан-шөһрәтдән, узун өмүрдән, һәтта бөјүк аиләдән ҝөзү долусу севинҹ дуја билмириксә, онда онларын нә фајдасы вар? «Ҝөзүн ҝөрмәси», јә’ни реаллығы гәбул етмәк «үрәјин истәмәсиндән», јә’ни јеринә јетмәси мүмкүн олмајан арзулара ҹан атмагдан јахшыдыр. Буна ҝөрә ән јахшы һәјат јолу ‘јемәк вә палтарла’ кифајәтләниб, фајдалы шејләрдән һәзз алмаг вә диггәти Јеһова илә сых мүнасибәтләри горумаға јөнәлтмәкдир (1 Тимотејә 6:8).
МҮДРИКЛӘРӘ МӘСЛӘҺӘТ
Јахшы адымызы неҹә горуја биләрик? Инсан һакимләринә вә шаһиди олдуғумуз әдаләтсизлијә мүнасибәтимиз неҹә олмалыдыр? Өлүләр һеч нә билмәдикләри үчүн сағ икән һәјатымызы неҹә јашамалыјыг? Ҝәнҹләр вахтларындан вә ҝүҹләриндән мүдрикликлә неҹә истифадә едә биләрләр? Сүлејманын бу вә диҝәр мәсәләләрә даир һикмәтли мәсләһәтләри «Ваиз» китабынын 7-12 фәсилләриндә јазылмышдыр.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
7:19 — Һикмәт ‘он һакимдән’ неҹә ҝүҹлү ола биләр? Мүгәддәс Китабда он рәгәми рәмзи мә’нада тамлыг билдирир. Сүлејман дејир ки, һикмәт инсаны шәһәри горумаг үчүн кешик чәкән бүтүн дөјүшчүләрдән даһа чох горуја биләр.
10:15 — Ағылсызларын чәкдији зәһмәт онлары неҹә јорар? Әҝәр инсанда сағлам дүшүнҹә јохдурса, онун зәһмәти әбәсдир. О әмәјиндән мәмнунлуг дујмур. Ағыр зәһмәт ону анҹаг әлдән салыр.
11:7, 8 — «Һәгигәтән, ишыг ҝөзәлдир, ҝүнәши ҝөрмәк ҝөзләрә хошдур» нә демәкдир? Ишыг вә ҝүнәш һәјатымыза севинҹ ҝәтирир. Сүлејман бурада дејир ки, јашамаг јахшыдыр вә гаранлыг ҝүнләр, јә’ни бизи ҝүҹдән салан гоҹалыг јетишмәздән әввәл ‘севинҹлә јашамалыјыг’.
11:10 — Нә үчүн «ҹаванлыг да, ҹаванлыгдакы ҝүҹ дә пучдур»? Онлар, дүзҝүн истифадә едилмәдикдә пучдур, чүнки бухар кими тез јоха чыхыр.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
7:6. Јерсиз ҝүлүш башгаларыны газан алтында јанан тиканлы колун хышылтысы кими әсәбиләшдирәр вә һеч бир фајда ҝәтирмәз. Буна ҝөрә дә, јерли-јерсиз ҝүлмәмәлијик.
7: 21, 22. Башгаларынын һаггымызда сөјләдикләринә ҝөрә һәддиндән артыг нараһат олмамалыјыг.
8:2, 3; 10:4. Мүдир бизи тәнгид едәндә вә ја мәсләһәт верәндә јахшы олар ки, сакит галаг. Бу, онун ‘һүзурундан’, јә’ни ишдән чыхмаға тәләсмәкдән јахшыдыр.
8:8; 9:5-10, 12. Балыг тора, гуш тәләјә дүшдүјү кими, еләҹә дә һәјатымыз ҝөзләнилмәдән јарыда гырыла биләр. Бундан башга, өлән заман һеч кәс һәјат гүввәсини өзүндә сахлаја билмәз. Өлүм һеч бир инсандан јан кечмир. Буна ҝөрә, вахтымызы әбәс јерә сәрф етмәмәлијик. Јеһова истәјир ки, биз һәјатымызы гијмәтләндирәк вә ондан дүзҝүн тәрздә һәзз алаг. Бунун үчүн Јеһоваја хидмәти һәјатымызда биринҹи јерә гојмалыјыг.
8:16, 17. Аллаһын ишләринин вә Онун јол вердији һадисәләрин һамысы, һәтта јухусуз ҝеҹәләр һесабына белә, әввәлдән ахыра кими баша дүшүлә билмәз. Төрәдилән һәр пислијә ҝөрә нараһатлыг кечирсәк, севинҹимизи итирәрик.
9:16-18. Һикмәтә гијмәт гојулмадыгда да, биз ону гијмәтләндирмәлијик. Мүдрик адамын сакит дедији сөзләр ахмағын һај-күјлә дедији сөзләрдән үстүн тутулмалыдыр.
10:1. Данышығымыза вә һәрәкәтләримизә фикир вермәлијик. Кичик ағылсызлыг, мәсәлән, өзүндән чыхмаг, бир дәфә дә олсун сәрхош олмаг вә ја натәмиз ҹинси һәрәкәтә јол вермәк һөрмәтли адамын јахшы адыны ләкәләмәк үчүн кифајәтдир.
10:5-11. Јүксәк вәзифәдә олан баҹарыгсыз адама һәсәд апармаг лазым дејил. Баҹарыгсызлыг, һәтта ән садә тапшырығы јеринә јетирәндә зәрәрли нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхара биләр. «Амма һикмәт инсанын көмәјинә чатар». Буна ҝөрә дә, Падшаһлығын тәблиғи вә шаҝирд һазырламаг ишиндә баҹарыглы олмаг неҹә дә ваҹибдир!
11:1, 2. Биз сәмими гәлбдән сәхавәтли олмалыјыг. Сәхавәтдән сәхавәт доғар (Лука 6:38).
11:3-6. Һәјатын гејри-мүәјјәнлији үзүндән гәтијјәтсиз олмамалыјыг.
11:9; 12:1-7. Ҝәнҹләр Јеһованын гаршысында мәс’улијјәт дашыјырлар. Бу сәбәбдән, гоҹалыг онлары ҝүҹдән салмамыш, вахтларыны вә гүввәләрини Аллаһа хидмәтә сәрф етмәлидирләр.
«ҺИКМӘТЛИЛӘРИН СӨЗЛӘРИ» БИЗӘ РӘҺБӘРЛИК ЕДИР
Ваизин ахтарыб јаздығы ‘фајдалы сөзләрә’ биз неҹә јанашмалыјыг? Инсан мүдриклији јазылмыш бир ‘чох китаблардан’ фәргли олараг, «һикмәтлиләрин сөзләри чобан чубуғу кими, топладыглары сөзләри бәрк вурулмуш мыхлар кимидир; о сөзләр бир Чобан тәрәфиндән верилир» (Ваиз 12:10-12). «Бир Чобан»ын, Јеһованын һикмәтли сөзләри һәјатымыза сабитлик ҝәтирә биләр.
Әҝәр «Ваиз» китабындакы мүдрик мәсләһәтләрә әмәл етсәк мә’налы вә хошбәхт һәјат сүрәҹәјик. Мүгәддәс Китаб бизи әмин едир: ‘Аллаһдан горханлар јахшылыг ҝөрәҹәкләр’. Она ҝөрә дә, ҝәлин ‘Аллаһдан горхуб, Онун әмрләрини јеринә јетирәк’ (Ваиз 8:12; 12:13).
[15-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Аллаһын ән ҝөзәл ишләриндән бири өз вахтында ҝерчәклијә чевриләҹәкдир.
[16-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Јемәк, ичмәк вә әлин зәһмәтиндән зөвг алмаг Аллаһын ән’амыдыр.