Бојундуруг алтында

9, 10. Кечмиш заманларда бојундуруг нәјә әламәт иди вә нәјә ҝөрә Иса инсанлары, онун бојундуруғуну ҝөтүрмәјә дә’вәт едирди?

⁹ Јәгин ки, Исанын, Матта 11:28, 29 ајәләриндә дедији “Бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн вә Мәндән өјрәнин” сөзләринә диггәт јетирмисиниз. О заманлар садә зәһмәткешә елә ҝәлә биләрди ки, бојундуруг алтында чалышыр. Һәлә гәдим заманларда, көләлији вә ја әсарәти тәсвир етмәк үчүн, мәҹаз кими “бојундуруг” ифадәси истифадә едилирди (Тәквин 27:40; Левилиләр 26:13; Тәснијә 28:48). Исанын гаршысына чыхан, бирҝүнлүк иш үчүн тутулан фәһләләрдән чоху, чијинләриндә ағыр јүк дашыјараг, сөзүн әсл мә’насында бојундуруг алтында чалышырдылар. Дүзәлмәсиндән асылы олараг, бојундуруг бојун вә чијиндә ја раһат дурур, ја да ки, бу һиссәләри сүртүрдү. Бир дүлҝәр кими Иса, еһтимал ки, бојундуруг да дүзәлдирди вә ону “раһат” дүзәлтмәји баҹарырды. Бәдәни даһа аз сүртсүн дејә, ола билсин, Иса бојундуруғун бәдәнә тохунан јеринә дәри вә ја парча тикирди.

¹⁰ “Бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн” дејәркән, бәлкә дә, Иса өзүнү, ишчинин бојну вә чијни үчүн “раһат” олан, кејфијјәтли бојундуруг тәклиф едән адамла мүгајисә едирди. Буна ҝөрә дә, Иса әлавә етди: “Јүкүм јүнҝүлдүр”. Бу о демәк иди ки, белә бојундуруг алтында ишләмәк хош иди, бу заман әмәк дә көлә әмәјини хатырлатмырды. Бојундуруғуну үзәрләринә ҝөтүрмәјә дә’вәт етмәклә, Иса динләјиҹиләринә, һәмин вахт мөвҹуд олан бүтүн јүкләрдән дәрһал азад олмағы тәклиф етмирди. Амма инсанлар Исанын өјрәтдији кими дүшүнмәклә бөјүк јүнҝүллүк һисс едирдиләр. Һәмчинин һәјат тәрзләриндә вә вәрдиш етдикләри ишләрдә дәјишиклик етмәкдән дә раһатлыг һисси дујурдулар. Бундан әлавә, ајдын вә әсаслы үмид, һәјатларында баш верән ҝәрҝинлији азалдырды.

Тәравәт тапмаг мүмкүндүр

11. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Иса бир бојундуруғу диҝәри илә әвәз етмәји тәклиф етмирди?

¹¹ Диггәт јетирин ки, Иса бир бојундуруғу диҝәри илә әвәз етмәји тәклиф етмирди. Бу ҝүн мәсиһчиләрин јашадығы әразиләрдә һакимијјәтләр һөкмранлыг етдији кими, о заман да өлкәдә Рома рәһбәрлији һөкмранлығыны давам етдирәҹәкди. Романын верҝи өдәмә системи дә арадан ҝөтүрүлмәјәҹәкди. Хәстәликләр вә игтисади чәтинликләр јенә дә галаҹагды. Инсанлар һәмишәки кими, гејри-камиллијин вә ҝүнаһын әзабы алтында олаҹагдылар. Буна бахмајараг, Исанын тә’лиминә риајәт етмәклә, онлар тәравәт тапардылар - бу бизим үчүн дә мүмкүндүр.

12, 13. Исанын сөзләриндән ҝөрүндүјү кими, инсана тәравәт ҝәтирән нәдир вә бә’зиләри онун дә’вәтинә неҹә һај вердиләр?

¹² Вахт өтдүкҹә ајдын олду ки, Исанын бојундуруг һаггында сөјләдији нүмунә чох саһәдә шаҝирдләр һазырламаға аиддир. Шүбһә јохдур ки, Иса үчүн ваҹиб шәрт, башгаларыны өјрәтмәк, хүсусилә дә, әсас диггәти Аллаһын Падшаһлығына јөнәлтмәк иди (Матта 4:23). Буна ҝөрә дә, “бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн” дедикдә, сөзсүз бу ону ҝөстәрирди ки, Исанын чалышдығы һәмин ишдә иштирак етмәклә онун ардынҹа ҝетмәк лазымдыр. Инҹилдә охујуруг ки, Иса сәмими инсанлары мәшғул олдуглары иши дәјишмәјә тәшвиг едир, буну етмәк исә, бир чохлары үчүн һәјатда бөјүк дәјишиклик демәк иди. Онун Петер, Андреј, Јагуб вә Јәһјаја: “Ардымҹа ҝәлин, Мән сизи инсан тутан балыгчылар едәҹәјәм”, дә’вәтини хатырлајаг (Марк 1:16-20). Иса, һәјатында ән ваҹиб олан ишдән һәмин балыгчыларын да мәмнунлуг дујаҹагларыны вә бу иши онун рәһбәрлији вә көмәји илә иҹра едәҹәкләрини ҝөстәрди.

¹³ Исаны динләјән јәһудиләрдән бә’зиләри онун сөзләрини анладылар вә ардынҹа ҝетдиләр. Ҝөлүн саһилиндә баш верән вә һаггында Лука 5:1-11 ајәләриндә бәһс едилән һадисәни тәсәввүрүмүзә ҝәтирәк. Дөрд балыгчы бүтүн ҝеҹәни чалышмыш, анҹаг һеч нә тута билмәмишләр. Бирдән онларын торлары балыгла долур! Бу тәсадүфән баш вермир; буну Иса едир. Онлар саһилә нәзәр салдыгда, Исанын тә’лимләрини динләмәк һәсрәтиндә олан издиһамы ҝөрдүләр. Иса Петерә деди: “бу ҝүндән е’тибарән инсанлары тутаҹагсан”. Петер вә диҝәр шаҝирдләр бу дә’вәтә неҹә һај вердиләр? “Гајыглары саһилә чыхарараг, һәр шеји атыб, Онун ардынҹа ҝетдиләр”.

14. а) Бизим дөврүмүздә тәравәт тапмаг неҹә мүмкүндүр? б) Иса һансы тәравәтвериҹи хош хәбәри е’лан едирди?

¹⁴ Исанын дә’вәтинә биз дә ејни тәрздә һај верә биләрик. Инсанлара Мүгәддәс Китаб тә’лимләрини өјрәтмәк иши давам едир. Бүтүн дүнјада Јеһованын алты милјона јахын Шаһиди, Исанын “бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн” дә’вәтини гәбул едиб, “инсан тутан балыгчылар” олдулар (Матта 4:19). Бу иши бә’зиләри таммүддәтли хидмәтә чевирирләр; диҝәрләри исә баҹардыглары гәдәр иҹра едирләр. Бу ишдә иштирак етмәк һамыја тәравәт ҝәтирир вә онларын һәјатында ҝәрҝинлик азалыр. Ахы онлар хошладыглары иши — башгаларына хош хәбәри, “Падшаһлығын Мүждәсини” данышмагла мәшғулдурлар (Матта 4:23, И-93). Јахшы хәбәрләр, хүсусилә дә бу ҹүр хош хәбәр һаггында данышмаг һәмишә хошдур. Мүгәддәс Китабда, бир чох инсанлары, ҝәрҝинлији аз олан һәјат тәрзи сүрмәјин мүмкүн олдуғуна әмин етмәк үчүн лазым олан әсас мә’лумат вар (2 Тимотејә 3:16, 17).

15. Исанын һәјата даир тә’лимләриндән фајда әлдә етмәк неҹә мүмкүндүр?

¹⁵ Аллаһын Падшаһлығы һагда бу јахынларда билик алмаға башлајан инсанлар, неҹә јашамаг барәдә Исанын тә’лимләриндән артыг мүәјјән дәрәҹәдә фајда әлдә едибләр. Чохлары тәсдиг едә биләр ки, Исанын тә’лимләри онлара тәравәт ҝәтирир вә јени һәјата башламаға имкан верир. Матта, Марк вә Јәһја тәрәфиндән јазылан Мүждәләрдә Исанын һәјаты вә хидмәти һаггында бәһс едилән әһвалатларда ифадә олунан бә’зи һәјат принсипләрини нәзәрдән кечирмәклә, сиз дә буна әмин ола биләрсиниз.

Тәравәт тапмағын јолу

16, 17. а) Исанын әсас тә’лимләриндән бә’зиләрини һарада тапмаг олар? б) Исанын тә’лимләринә риајәт едәрәк, тәравәт алмаг үчүн нә лазымдыр?

¹⁶ Иса, ерамызын 31-ҹи илинин јазында, буҝүнә гәдәр бүтүн дүнјада мәшһур олан мә’рузә илә чыхыш етди. Һәмин мә’рузәни чох вахт Дағүстү тәблиғ адландырырлар. Бу мә’рузә Маттанын јаздығы Мүждәнин 5-дән 7-дәк фәсилләриндә, еләҹә дә Луканын јаздығы Мүждәнин 6-ҹы фәслиндә јазылыб. Бу тәблиғдә Исанын тә’лимләриндән бир чоху үмумиләшдирилир. Исанын диҝәр тә’лимләрини Инҹилин башга һиссәләриндә тапмаг олар. Онун дедикләринин чоху там ајдынлыгла баша дүшүлсә дә, буну һәјатда тәтбиг етмәк асан олмур. Нәјә ҝөрә һәмин фәсилләри диггәтлә, үзәриндә дүшүнәрәк охумајасыныз? Гој Исанын сөјләдији идејаларын гүввәси сизин дүшүнҹә вә әһвал-руһијјәнизә тә’сир етсин.

¹⁷ Сөзсүз ки, Исанын тә’лимләрини мүхтәлиф ҹүр груплашдырмаг олар. Ҝәлин әсас тә’лимләри елә ајыраг ки, үзәриндә дәриндән дүшүнәрәк тәтбиг едә биләк дејә, һәр аја бири дүшсүн. Буну неҹә етмәк олар? Тә’лимләри садәҹә олараг ҝөздән кечирмәк дүзҝүн олмазды. Иса Мәсиһдән: “Әбәди һәјаты мирас алмаг үчүн нә етмәлијәм?” - дејә, сорушан зәнҝин ҝәнҹ рәиси хатырлајаг. Иса, Аллаһын Ганунунун әсас тәләбләрини садалајанда, рәис һәмин тәләбләри артыг јеринә јетирдијини билдирди. Лакин ҝәнҹ рәис, бунун кифајәт етмәдијини баша дүшүрдү. Иса ону, Аллаһын принсипләринә практикада әмәл етмәјә вә онун фәал шаҝирди олмаға дә’вәт етди. Ҝөрүндүјү кими, һәмин адам белә фәдакарлыға һазыр дејилди (Лука 18:18-23). Демәли, бу ҝүн Исанын тә’лимләрини мәнимсәмәк истәјәнләрин һамысы, һәмин тә’лимләрлә јалныз разылашмағын вә онлары практикада тәтбиг едәрәк һәјатдакы ҝәрҝинлији азалтмағын арасында фәргин олдуғуну јадда сахламалыдырлар.

18. Әлавә чәрчивәнин неҹә фајдалы ола биләҹәјини изаһ един.

¹⁸ Исанын тә’лимләрини нәзәрдән кечириб, онлара риајәт етмәк үчүн, әлавә чәрчивәдә верилән биринҹи бәндә диггәт јетирин. Һәмин бәнд бизи Матта 5:3-9 кими ајәләринә истигамәтләндирир. Ачығыны десәк, бизләрдән һәр биримиз, бу ајәләрдәки ҝөзәл нәсиһәтләр үзәриндә дәриндән дүшүнмәјә хејли вахт сәрф едә биләрик. Лакин онлары үмуми ҝөтүрдүкдә һансы нәтиҹәјә ҝәлирсиниз, әһвал-руһијјәмиз неҹә олмалыдыр? Әҝәр лүзумсуз ҝәрҝинликдән доғрудан да азад олмаг истәјирсинизсә, сизә нә көмәк едәр? Фикринизин даһа чох руһани ишләрлә мәшғул олмасына јол вермәклә, руһани дәјәрләрә даһа артыг диггәт јетирмәјиниз һансы хејирли сәмәрәләри ҝәтирәҹәкдир? Руһани дәјәрләр барәдә даһа чох дүшүнмәк үчүн, һәјатынызда аз әһәмијјәт вериләси шејләр вармы? Белә давранараг, артыг индидән хошбәхт олаҹагсыныз.

19. Билик вә анлајышынызы неҹә дәринләшдирә биләрсиниз?

¹⁹ Инди исә давам едәк. Нәјә ҝөрә бу ајәләри Аллаһын башга бир хидмәтчиси илә, мәсәлән, һәјат јолдашыныз, јахын гоһумунуз вә ја достунузла мүзакирә етмәјәсиниз? (Сүлејманын мәсәлләри 18:24; 20:5). Унутмајаг ки, зәнҝин рәис бу суалы башга бир кәслә - Иса илә мүзакирә етмәк гәрарына ҝәлди. Исанын ҹавабы, она, даһа хошбәхт ҝәләҹәјә вә узунөмүрлү һәјата малик олмаг имканы верди. Бу ајәләри мүзакирә едәҹәјиниз гардаш вә ја баҹы Исанин сәвијјәсиндә олмаса да, онун тә’лимләри һаггында апардығыныз сөһбәт һәм сизә, һәм дә мүсаһибинизә фајда ҝәтирәҹәкдир. Тезликлә бу мөвзуда сөһбәт етмәјә чалышын.

20, 21. Исанын тә’лимләрини һансы програм әсасында мәнимсәмәк олар вә өз наилијјәтләримизи неҹә мүәјјән едә биләрик?

²⁰ Ҝәлин, “Көмәк едән тә’лимләр” адлы әлавә чәрчивәјә бир даһа нәзәр салаг. Бу тә’лимләр елә груплашдырылыб ки, ҝүн әрзиндә ән азы бирини нәзәрдән кечирмәк мүмкүн олсун. Әввәлҹә, ҝәтирилән ајәләрдә Исанын дедикләрини охуја биләрсиниз. Сонра онун сөзләри үзәриндә дәриндән фикирләшин. Һәјатда онлара неҹә риајәт едәҹәјинизи әтрафлы дүшүнүн. Әҝәр онлара артыг әмәл етдијинизи санырсынызса, онда, јухарыдан верилән бу тә’лимә даһа ҝениш өлчүдә неҹә риајәт етмәк барәдә ҝөтүр-гој един. Ҝүн әрзиндә бу тә’лим әсасында давранмаға чалышын. Әҝәр һәр һансы тә’лими анламагда вә ја ону практикада тәтбиг етмәкдә чәтинлик чәкирсинизсә, һәмин тә’лимә әлавә бир ҝүн дә сәрф един. Нөвбәти тә’лимә кечмәк үчүн, әввәлкини мүкәммәл өјрәнмәк мәҹбури дејил. Сәһәри ҝүн башга тә’лими нәзәрдән кечирмәк олар. Һәфтәнин сонунда, Исанын тә’лимләриндән дөрдүнә вә ја бешинә нә дәрәҹәдә јахшы риајәт етдијинизи јохлаја биләрсиниз. Икинҹи һәфтәдә, ҝүнү-ҝүндән нөвбәти тә’лимләрә диггәт јетирин. Әҝәр һансыса тә’лими һәјата кечирмәјә мүвәффәг олмамысынызса, руһдан дүшмәјин. Бу һәр мәсиһчинин башына ҝәлир (2 Тарихләр 6:36; Мәзмур 130:3; Ваиз 7:20; Јагуб 3:8). Үчүнҹү вә дөрдүнҹү һәфтә үчүн тәклиф олунан плана риајәт етмәјә давам един.

²¹ Еһтимал ки, ај әрзиндә 31 бәндин һәр биринә диггәт јетирә биләҹәксиниз. Һәтта буна мүвәффәг олмасаныз белә, сиз икинҹи ајын әввәлиндә өзүнүзү неҹә һисс едәҹәксиниз? Мәҝәр ҝөстәрдијиниз сә’јә ҝөрә хошбәхтлијиниз бир гәдәр артмајаҹагмы? Ҝәрҝинлијиниз азалмајаҹагмы? Бөјүк дәјишиклик олмаса да, еһтимал ки, ҝәрҝинлик азалаҹаг. Һәр һалда сиз онун өһдәсиндән ҝәлмәји өјрәнәҹәксиниз. Бундан башга, планлашдырмағы өјрәнәҹәксиниз. Унутмајын ки, Исанын тә’лимләриндәки ҝөзәл фикирләрин бир чоху бу сијаһыја дахил олмајыб. Нәјә ҝөрә онлары ахтармаға вә практикада тәтбиг етмәјә сә’ј ҝөстәрмәјәсиниз? (Филипилиләрә 3:16).

22. Исанын тә’лимләринә риајәт етмәклә нәјә наил олмаг мүмкүндүр вә һансы суалы дәриндән арашдырмаг лазымдыр?

²² Ҝөрдүјүмүз кими, Исанын бојундуруғу јүнҝүл олмаса да, чох раһатдыр. Онун тә’лимләрини дашымаг вә шаҝирди олмаг асандыр. Исанын јахын досту олан вә онун тә’лимләринә 60 илдән артыг риајәт едән һәвари Јәһја бу фикирлә разылашараг јазырды: “Чүнки Аллаһы севмәк, Аллаһын әмрләринә риајәт етмәк демәкдир. Онун әмрләри исә ағыр дејилдир” (1 Јәһја 5:3). Буна биз дә әмин ола биләрик. Исанын тә’лимләринә нә гәдәр чох риајәт едириксә, бир о гәдәр дә ајдын олур ки, бу ҝүн чох инсанларын һәјатыны олдугҹа ҝәрҝин едән амилләр, бизә ејни тәрздә әзаб вермир. Јашамаг хејли асанлашыр (Мәзмур 34:8). Лакин Исанын раһат бојундуруғу илә әлагәдар, даһа бир мәсәләни нәзәрдән кечирмәлијик. Иса һәмчинин, “һәлим вә гәлбдән тәвазөкар”олдуғуну сөјләди. Бу, Исадан тә’лим алмағымызла вә ону тәглид етмәјимизлә неҹә бағлыдыр? Бу һагда нөвбәти мәгаләдә бәһс олунаҹагдыр (Матта 11:29).

“Мәндән өјрәнин”

“Бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн вә мәндән өјрәнин, чүнки мән һәлим вә гәлбдән тәвазөкарам; вә ҹаныныза тәравәт тапарсыныз” (МАТТА 11:29, ЈД).

1. Исадан өјрәнмәк нәјә ҝөрә хошдур вә һәјаты зәнҝинләшдирир?

ИСА МӘСИҺ һәмишә лазыми тәрздә дүшүнүр, өјрәдир вә давранырды. О, јер үзүндә аз мүддәт јашамыш олса да, бөјүк севинҹ вә мәмнунлуг ҝәтирән ишлә мәшғул олурду вә чох хошбәхт иди. Иса шаҝирдләр топлајыр, онлара Аллаһа ибадәт етмәји, инсанлары севмәји вә дүнјаја галиб ҝәлмәји өјрәдирди (Јәһја 16:33). О, инсанларын үрәјини үмидлә долдурду вә “Мүждә васитәсилә һәјаты вә өлмәзлији ајдынлыға чыхарды” (2 Тимотејә 1:10). Әҝәр онун шаҝирдләри сырасына дахилсинизсә, сизҹә, шаҝирд олмаг нә демәкдир? Шаҝирдләри барәдә Исанын дедикләрини нәзәрдән кечирмәклә, һәјатымызы зәнҝинләшдирмәјин јолуну өјрәнә биләрик. Бунун үчүн, онун нөгтеји-нәзәрини мәнимсәмәк вә бир сыра әсас принсипләрә риајәт етмәк лазымдыр (Матта 10:24, 25; Лука 14:26, 27; Јәһја 8:31, 32; 13:35; 15:8).

2, 3. а) Исанын шаҝирди олмаг нә демәкдир? б) Өзүмүздән: “Мән кимин шаҝирдијәм” дејә, сорушмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

² Јунанҹа Мүгәддәс Јазыларда “шаҝирд” кими тәрҹүмә олунан сөз, әсасән диггәтини бир шејә ҹәмләшдирән вә ја өјрәнән кәсә ишарә едир. Буна јахын олан сөз, бу мәгаләнин әсасыны тәшкил едән Матта 11:29 (ЈД) ајәсиндә дә истифадә олунур: “Бојундуруғуму үзәринизә ҝөтүрүн вә мәндән өјрәнин, чүнки мән һәлим вә гәлбдән тәвазөкарам; вә ҹаныныза тәравәт тапарсыныз”. Бәли, шаҝирд - өјрәнән шәхсдир. Адәтән Инҹилдә, Иса тәблиғ едән заман онунла бирликдә олан, ондан нәсиһәт алан вә она гәлбән бағлы олан давамчылар шаҝирд адланырлар. Елә адамлар да варды ки, бә’зән ҝизли сурәтдә дә олса, Исанын тә’лимләри илә садәҹә разылашырдылар (Лука 6:17; Јәһја 19:38). Инҹилдә “[вәфтизчи] Јәһјанын шаҝирдләри... вә фәрисејләрин шаҝирдләри” барәдә дә бәһс олунур (Марк 2:18). Исанын өз давамчыларына “фәрисеј... тә’лиминдән горунмағы” бујурдуғуну нәзәрә алараг, өзүмүздән соруша биләрик: “Бәс мән кимин шаҝирдијәм?” (Матта 16:12).

³ Әҝәр биз Исанын шаҝирдијиксә вә ондан өјрәнмишиксә, бизимлә үнсијјәт башгаларына руһани тәравәт ҝәтирмәлидир. Бизим даһа да һәлим вә гәлбдән тәвазөкар олдуғумуз онлара мә’лум олмалыдыр. Әҝәр иш јериндә рәһбәр вәзифә тутуругса, өвладларымыз варса вә ја мәсиһчи јығынҹағында ағсаггал вәзифәсини иҹра едириксә, гајғымыза һәвалә олунан инсанлар бизим онларла, Исанын даврандығы кими даврандығымызы һисс едирләрми?

Исанын инсанларла давраныш тәрзи

4, 5. а) Исанын чәтинлик чәкән инсанларла неҹә даврандығыны өјрәнмәк нә үчүн чәтин дејил? б) Иса бир фәрисејин евиндә чөрәк јејәркән нә баш верди?

⁴ Исанын инсанларла, хүсусилә дә ҹидди проблеми оланларла неҹә даврандығыны билмәјимиз ваҹибдир. Буну мүәјјән етмәк чәтин дејил; Мүгәддәс Китабда, Исанын башгалары илә, о ҹүмләдән чәтинлији оланларла неҹә даврандығыны ҝөстәрән чохсајлы һадисәләр тәсвир олунуб. Ҝәлин һәмчинин, дин рәһбәрләринин, хүсусилә дә фәрисејләрин проблемләрлә гаршылашан инсанларла неҹә даврандығына диггәт јетирәк. Бу ҹүр мүгајисә чох шеји ашкар едәҹәкдир.

⁵ Ерамызын 31-ҹи илиндә, Иса Галилејада тәблиғ едәркән “фәрисејләрдән бири Исадан хаһиш етди ки, онунла бәрабәр чөрәк јесин”. Иса бу дә’вәтә е’тираз етмәди. “О да фәрисејин евинә ҝирди вә сүфрә башында отурду. Вә будур, һәмин шәһәрдә јашајан ҝүнаһкар бир гадын, Исанын фәрисејин евиндә сүфрә башында отурдуғундан хәбәр тутдугда бәјаз мәрмәр бир габда баһалы јағ ҝәтирди. Архада, Исанын ајагларынын јанында дурду, ағлајараг Онун ајагларыны ҝөз јашлары илә ислатмаға башлады; сонра өз сачлары илә силди, Онун ајагларыны өпдү вә баһалы јағ илә јағлады” (Лука 7:36-38).

6. “Ҝүнаһкар” гадын фәрисејин евинә һансы сәбәбдән ҝәлә биләрди?

⁶ Бу мәнзәрәни тәсәввүр едирсинизми? Бир арајыш китабчасында дејилир: “Гадын (ајә 37), еһтијаҹы олан адамлара белә гонаглыға ҝәлиб, сүфрәдән галан галыглары апармаға иҹазә верән адәтдән истифадә етмишди”. Дә’вәт олунмамыш адамын һәр-һансы евә ҝәлишинин сәбәби јәгин ки, мәһз бу ола биләрди. Истисна дејил ки, о ан бу евә, зијафәтдән сонра галыглардан апармаг үмиди илә ҝәлән башга адамлар да варды. Лакин һәмин гадын өзүнү гәрибә апарырды. О, наһарын гуртармасыны ҝөзләјәрәк, кәнардан тамаша етмирди. Һәмин гадын пис ад газанмыш вә “ҝүнаһкар” кими танынмышды. Ҝүнаһлары о гәдәр чох иди ки, гадынын “чох олан ҝүнаһлары”ндан Иса да хәбәрдар иди (Лука 7:47).

7, 8. а) Лука 7:36-38 ајәләриндә тәсвир едилән шәраитдә олсајдыг, неҹә давранардыг? б) Шимон неҹә мүнасибәт ҝөстәрди?

⁷ Өзүнүзү һәмин дөврдә вә Исанын јериндә тәсәввүр един. Баш верән һадисәјә неҹә мүнасибәт ҝөстәрәрдиниз? Бәлкә дә, һәмин гадынын сизә јахынлашмасындан нараһатчылыг кечирәрдиниз? Бу сизә неҹә тә’сир едәрди? (Лука 7:45). Бәлкә дә, бу сизи дәһшәтә ҝәтирәрди.

⁸ Әҝәр гонаглар арасында олсајдыныз, сиз дә фәрисеј Шимон кими дүшүнәрдинизми? “Исаны евинә дә’вәт едән фәрисеј буну ҝөрдүкдә, өз-өзүнә деди: “Бу Адам пејғәмбәр олсајды, Она тохунан гадынын ким олдуғуну вә нәчи олдуғуну биләрди, чүнки бу гадын ҝүнаһкардыр” (Лука 7:39). Иса исә, инсанларла мүнасибәтдә һәр заман дәрин шәфгәт һисси тәзаһүр етдирирди. О бу гадынын вәзијјәтинин нә гәдәр ағыр олдуғуну вә онун неҹә мә’јус олдуғуну анлајырды. Мүгәддәс Китабда, гадынын дүшдүјү ҝүнаһлы һәјат тәрзинин сәбәби дејилмир. Әҝәр о, һәгигәтән дә фаһишә идисә, һәмин шәһәрдә јашајан кишиләр, мө’мин јәһудиләр, ҝөрүндүјү кими, һәјатыны дәјишмәкдә она көмәк етмәмишдиләр.

9. Иса неҹә давранды вә бу, еһтимала ҝөрә нәјә сәбәб олду?

⁹ Амма Иса гадына көмәк етмәк истәјирди. О деди: “Ҝүнаһларын бағышланды”. Сонра әлавә етди: “Иманын сәни хилас етди. Сүлһ илә ҝет” (Лука 7:48-50). Бунунла да, һекајә сона чатыр. Лакин ким исә дејә биләр ки, Иса һәмин гадын үчүн елә бир иш етмәди. Әслиндә гадына хејир-дуа вермәклә Иса, ону јола салмыш олду. Бәлкә дә дүшүндүнүз ки, гадын јенә өз пис һәјат тәрзинә гајытды? Бу дәгиг мә’лум дејил, амма Луканын даһа сонра дедикләринә диггәт јетирин. О сөјләјир ки, “Иса шәһәрләри вә кәндләри долашыб тәблиғ едәрәк, Аллаһын Падшаһлығыны мүжд ејләјирди”. Лука һәмчинин мә’лумат верир ки, Иса вә шаҝирдләри илә бирликдә, онлара “әмлаклары илә” хидмәт едән “башга бир чох гадынлар” да варды. Еһтимал етмәк олар ки, төвбә едән вә јахшылыға гијмәт верән һәмин гадын да, тәмиз виҹданла намуслу һәјат сүрмәјә башлајыб, һәјатын мә’насыны дәрк едәрәк вә Аллаһа даһа дәрин мәһәббәт инкишаф етдирәрәк, Иса илә бирликдә олан гадынларын арасында иди (Лука 8:1-3, И-93).

Иса илә фәрисејләр арасындакы фәрг

10. Шимонун евиндә Иса вә гадынла баш верән һадисә үзәриндә дүшүнмәк нәјә ҝөрә фајдалыдыр?

¹⁰ Тә’сир бағышлајан бу һекајәдән биз нә өјрәнә биләрик? Шүбһә јохдур ки, буна е’тинасыз јанаша билмәрик. Әҝәр Шимонун евиндә олсајдыныз нә һисс едәрдиниз? Сиз Иса кими давранардыныз, јохса ону дә’вәт едән фәрисејин һиссләринә бәнзәр һиссләрә гапылардыныз? Иса Аллаһын Оғлу иди, буна ҝөрә дә биз ејнилә онун кими баша дүшүб, даврана билмәрик. Диҝәр тәрәфдән исә, фәрисеј Шимонун дүшүнҹә тәрзини әкс етдирмәк истәмәздик. Чох инсанлар фәрисејләрә охшамаг истәмәздиләр.

11. Нә үчүн фәрисејләр кими олмаг истәмирик?

¹¹ Мүгәддәс Китабы вә диҝәр тарихи мә’луматлары охудугда белә нәтиҹәјә ҝәлирик ки, фәрисејләр өзләри барәдә јүксәк фикирдә олмуш, халгын рифаһына вә фираванлығына көмәк етдикләрини санмышлар. Аллаһын Ганунунун сон дәрәҹә ајдын вә әлчатан олмасы онлары гане етмирди. Ганун там ајдын олмајанда, онлар, виҹданла һәрәкәт етмәмәк үчүн ағыр гајда-ганунлар тә’јин едәрәк, заһири бошлуглары долдурмаға чалшырдылар. Бу дин рәһбәрләри, демәк олар ки, һәјатын бүтүн саһәләри, һәтта ҹүз’и шејләр үчүн дә ганун тә’јин етмәјә чалышырдыларa.

12. Фәрисејләр өзләри барәдә һансы фикирдә идиләр?

¹² Биринҹи әсрин гәдим Јәһуди тарихчиси Иосиф Флавинин әсәрләриндән ајдын олур ки, фәрисејләр өзләрини хејирхаһ, мәрһәмәтли, әдаләтли, үмумијјәтлә, халг мүәллими олмаг үчүн там јарарлы һесаб едирдиләр. Онлардан бә’зиләринин бу кејфијјәтләрә малик олдугларына шүбһә јохдур. Накдимону хатырлајаг (Јәһја 3:1, 2; 7:50, 51). Вахт кечдикҹә онлардан бә’зиләри мәсиһчи јолуна гәдәм гојдулар (Һәвариләрин ишләри 15:5). Һәвари Павел бә’зи јәһудиләр, о ҹүмләдән фәрисејләр барәдә јазырды: “Аллаһ үчүн сә’јләри вардыр, лакин елмә әсасланмамышдыр” (Ромалылара 10:2). Буна бахмајараг Инҹилдә, һәмин инсанлар садә халгын ҝөрдүјү - мәғрур, тәкәббүрлү, өз ҝөзләриндә салеһ, һәр шејә ирад тутан, тәнгидчи вә һәдсиз тәләбкар кими тәсвир олунурлар.

Исанын нөгтеји-нәзәри

13. Иса фәрисејләр барәдә нә дүшүнүрдү?

¹³ Иса, дин алимләрини вә фәрисејләри икиүзлү олдугларына ҝөрә амансызҹасына мүһакимә едәрәк деди: “Онлар ағыр вә чәтин дашына билән јүкләр бағлајыб инсанларын белинә гојарлар, өзләри исә бу јүкләри дашымаг үчүн бармагларыны белә гымылдатмаг истәмәзләр”. Бәли, халгын үзәринә гојулан јүк ағыр иди, бојундуруг исә, әзаб-әзијјәт верирди. Иса дин алимләри илә фәрисејләри “диванәләр” адландырды. Диванә адам ҹәмијјәт үчүн тәһлүкә јарадыр. Иса һәмчинин, дин алимләри илә фәрисејләри “кор рәһбәрләр” адландырыб бәјан етди ки, онлар “Ганунун даһа ваҹиб ишләрини, әдаләти, мәрһәмәти вә иманы” хор ҝөрүрләр. Кимсә истәјәрми ки, Иса ону да фәрисејләр кими һесаб етсин? (Матта 23:1-4, 16, 17, 23).

14, 15. а) Исанын Леви Матта илә давранышыны нәзәрдән кечирәркән, фәрисејләр һаггында нәји өјрәнирик? б) Бу һекајәдән биз һансы ваҹиб ибрәт дәрсләрини ала биләрик?

¹⁴ Демәк олар ки, Инҹили охујанларын һамысына, фәрисејләрин әксәријјәтинин тәнгидчи әһвал- руһијјәли олмасы ајдындыр. Иса, верҝијыған Леви Маттаны онун шаҝирди олмаға дә’вәт етдикдән сонра, Леви, Иса үчүн бөјүк зијафәт дүзәлтди. Инҹилдә дејилир: “Дин алимләри вә фәрисејләр наразы галараг Онун шаҝирдләринә: “Нә үчүн верҝијығанлар вә ҝүнаһкарларла јејиб-ичирсиниз?” дедиләр. Иса исә онлара ҹавабында деди: “...Мән салеһләри дејил, ҝүнаһкарлары төвбәјә чағырмаға ҝәлмишәм” (Лука 5:27-32).

¹⁵ Исанын һәмин ахшам сөјләдикләриндән Леви бир һәгигәти дә анлады. Иса деди: “Мән гурбан јох, мәрһәмәт истәјирәм” сөзүнүн мә’насыны өјрәнин” (Матта 9:13). Фәрисејләр гәдим јәһуди пејғәмбәрләринин јаздыгларына инандыгларыны иддиа етсәләр дә, Һошеа 6:6 ајәсиндә дејиләнләрә риајәт етмирдиләр. Онлар сәһвә јол версәләр белә, һәмишә ән’әнәләрә садиг галмаға чалышырдылар. Һәр биримиз өзүндән соруша биләр: Мәни, бу вә ја диҝәр мәсәләнин һәллиндә шәхси фикри, јахуд һамы тәрәфиндән гәбул олунмуш үсулу әкс етдирән гајда-ганунлар тәрәфдары кими, јохса илк нөвбәдә мәрһәмәтли вә хејирхаһ адам кими таныјырлар?

16. Фәрисејләр һансы гајдалар әсасында јашајырдылар вә онлара бәнзәмәмәк үчүн нә етмәлијик?

¹⁶ Аддымбашы ирад тутмаг, фәрисејләрин адәти иди. Онлар, һәгиги вә ја еһтимал едилән ән ҹүз’и сәһвләри ахтарырдылар. Инсанлар һәмишә, нөгсанлар барәдә онларын јерсиз ирадларыны вә хатырлатмаларыны ҝөзләјирдиләр. Фәрисејләр, һәтта нанә, шүјүд вә зирә кими, дәјәри олмајан отларын онда бирини вердикләринә ҝөрә фәхр едирдиләр. Онлар өз мө’минликләрини ҝејимләри илә ҝөзә чарпдырмаға ҹан атыр вә халгы идарә етмәјә чалышырдылар. Әмәлләримизин Исанын нүмунәсинә мүвафиг олмасыны истәјириксә, әлбәттә ки, башгаларында нөгсанлар ахтармаг вә онлары нәзәрә чарпдырмаг мејлиндән гачынмалыјыг.

Исанын проблемләрә јанашмаг үсулу

17-19. а) Иса, нәтиҹәси чох ҹидди ола биләҹәк вәзијјәтә неҹә јанашды? б) Вәзијјәти ҝәрҝин вә хошаҝәлмәз едән нә иди? в) Гадын Исаја јахынлашан заман орада олсајдыныз өзүнүзү неҹә апарардыныз?

¹⁷ Исанын проблемләрә јанашмаг үсулу, фәрисејләринкиндән фргләнирди. Мисал үчүн, нәтиҹәси чох ағыр ола биләҹәк бир проблемлә гаршылашаркән Исанын неҹә даврандығына диггәт јетирәк. Бу һадисә, ганахмадан 12 ил әзаб чәкмиш бир гадынла баш вермишди. Бу барәдә Лука 8:42-48 ајәләриндә бәһс олунур.

¹⁸ Маркын Мүждәсиндә дејилир ки, гадын “горхуб титрәјәрәк ҝәлди” (Марк 5:33). Нәјә ҝөрә? Шүбһәсиз, бунун сәбәби Аллаһын Ганунуну поздуғуну билмәси иди. Левилиләр 15:25-28 ајәләринә әсасән, гејри-тәбии ганахмадан әзаб чәкән гадын, хәстә олдуғу мүддәтдә вә бундан бир һәфтә сонра да натәмиз сајылырды. Белә гадынын тохундуғу һәр әшја вә тәмасда олдуғу инсанлар натәмиз олурду. Исаја јахынлашмаг үчүн, һәмин гадын инсанларын арасындан кечмәли иди. 2 000 ил әввәл баш вермиш бу һадисәни охујанда, гадына гаршы биздә мәрһәмәт һисси јараныр.

¹⁹ Әҝәр орада олсајдыныз, баш верән һадисәни неҹә гијмәтләндирәрдиниз? Нә дејәрдиниз? Диггәт јетирәк ки, Иса гадына мәрһәмәтлә јанашды, мәһәббәт вә нәзакәт ҝөстәрди, һәтта гадынын хошаҝәлмәз бир проблемә јол верә биләҹәјинә ишарә белә етмәди (Марк 5:34).

20. Әҝәр Левилиләр 15:25-28 ајәләриндәки тәләб бу ҝүн гүввәдә олсајды, биз һансы чәтин вәзијјәтлә гаршылашардыг?

²⁰ Һәмин һадисәдән биз нә өјрәнә биләрик? Фәрз едәк ки, сән мәсиһчи јығынҹағында ағсаггалсан. Елә һесаб едәк ки, Левилиләр 15:25-28 ајәләриндәки тәләб мүасир мәсиһчиләр үчүн гүввәдәдир вә мәсиһчи бир гадын үмидини итириб, өзүнү тәркедилмиш һисс едәрәк һәмин гануну позуб. Сән буна неҹә реаксија ҝөстәрәрдин? Баҹынын һәрәкәтини мүһакимә едәрәк, ону һамынын јанында алчалдардынмы? Сән дејәҹәксән: “Нә данышырсыныз, гәтијјән! Мән, Исанын нүмунәсини тәглид едәрәк, јахшылыг, мәһәббәт, нәҹиблик вә шәфгәт ҝөстәрмәјә чалышардым”. Чох јахшы! Елә исә, Исадан нүмунә ҝөтүрәрәк, белә давранмаг галыр.

21. Иса Гануна даир инсанлара нәји өјрәдирди?

²¹ Инсанлар Исанын јанында оларкән тәравәт дујурдулар, онун иштиракы руһ јүксәклији вә үмид верирди. Әҝәр Аллаһын Ганунундакы әмрләр бирм’әналы идисә, онлары бирмә’налы да анламаг лазым иди. Анҹаг әҝәр онлар үмуми характер дашыјырдыса, виҹданы әлдә рәһбәр тутмаг лазым иди. Бунунла да, алынан гәрарларда Аллаһа олан мәһәббәти әкс етдирмәк имканы јаранырды. Ганунун чәрчивәси олдугҹа мәһдуд дејилди (Марк 2:27, 28). Аллаһ өз халгыны севирди, һәр заман онун рифаһы үчүн чалышыр вә дүз јолдан дөнмүш хидмәтчисинә мәрһәмәт ҝөстәрмәјә һазыр иди. Иса да белә давранырды (Јәһја 14:9).