‘Еј ушаглар, валидејнләринизә итаәт един’

«Еј ушаглар, Рәбб јолунда валидејнләринизә итаәт един, чүнки бу әдаләтлидир» (ЕФЕСЛИЛӘРӘ 6:1).

1. Итаәткарлыг һәјатыны неҹә хилас едә биләр?

ОЛА билсин, биз бу ҝүн башгаларындан фәргли олараг, она ҝөрә сағыг ки, вахтында итаәткарлыг ҝөстәрмишик. Нәјә? Мәсәлән, ‘әсрарәнҝиз јарадылмыш’ бәдәнимизин хәбәрдарлыгларына (Мәзмур 139:14). Ҝөјдә гара булудлар ҝөрүнүб, илдырым чахандан сонра һавадакы електрик јүкләри үзүндән адамын сачы биз-биз дурур. Кимә бунун тәһлүкәли олмасыны баша салыбларса, о билир ки, бу, јахынлашан гасырғанын әламәтидир, буна ҝөрә дә, һәјат үчүн тәһлүкәли олан шимшәк вә долудан далдаланмаг үчүн тәһлүкәсиз јер ахтармаға башлајыр.

2. Нәјә ҝөрә ушагларын хәбәрдарлыглара еһтијаҹы вар вә нәјә ҝөрә онлар валидејнләрин сөзүнә гулаг асмалыдырлар?

² Сиз ушагларын да, еһтијаҹы вар ки, тәһлүкәләр барәдә хәбәрдарлыглар аласыныз, бу мәс’улијјәт исә валидејнләринизин үзәринә дүшүр. Бәлкә дә ата-анан сәнә дәфәләрлә дејиб: «Әлини газа узатма. Јанарсан», «сујун гырағына ҝетмә. Суја дүшәрсән», «јолу кечәндә һәр ики тәрәфә бах. Машын вурар». Әфсуслар олсун ки, ушаглар валидејнләринә гулаг асмадыгларындан бәдән хәсарәти алмыш вә һәтта өлмүшләр. Валидејнләрин сөзүнә гулаг асмаг «әдаләтлидир», јә’ни белә дә олмалыдыр. Бу, һәмчинин мүдрикликдир (Сүлејманын мәсәлләри 8:33). Башга ајәдә исә дејилир ки, бу, Иса Мәсиһә «мәгбулдур». Бәли, валидејнләрин сөзүнә бахмағы Аллаһ әмр едир (Колослулара 3:20; 1 Коринфлиләрә 8:6).

Итаәткарлығын ҝәтирдији әбәди мүкафат

3. ‘Һәгиги һәјат’ әксәријјәтимиз үчүн нә демәкдир вә ушаглар она неҹә наил ола биләрләр?

³ Валидејнләринә итаәткарлыг ‘индики һәјатыны’ горујаҹаг, итаәткарлыг, һәмчинин, сәнә ‘һәгиги һәјат’ адланан ‘ҝәләҹәк һәјата’ наил олмаға көмәк едәҹәк (1 Тимотејә 4:8; 6:19, И–93). Әксәријјәтимиз үчүн һәгиги һәјат Аллаһын јени дүнјасында сонсуз һәјат демәкдир вә Јеһова бу һәјаты Онун әмрләринә сәдагәтлә риајәт едәнләрә вә’д едир. Һәмин ваҹиб әмрләрдән бири будур: «“Атана вә анана һөрмәт ет ки, сәнә сәадәт јар олсун вә јер үзүндә узунөмүрлү оласан”. Бу, дахилиндә вә’д олан илк әмрдир». Беләликлә, валидејнләринә гулаг ассан, сәадәт тапаҹагсан. Ҝәләҹәјин горхусуз олаҹаг вә еһтимал ки, јерүзү Ҹәннәтдә әбәди һәјаты алаҹагсан! (Ефеслиләрә 6:2, 3).

4. Ушаглар Аллаһа һөрмәт етдикләрини неҹә ҝөстәрә биләрләр вә бу онлара һансы хејри ҝәтирир?

⁴ Валидејнләринә табе оланда сән тәкҹә онлара јох, һәм дә Аллаһа һөрмәт етдијини ҝөстәрирсән, чүнки буну сәндән тәләб едән Аллаһдыр. Ејни заманда бунун сәнә хејри вар. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Аллаһын Рәбб Мәнәм, Мән сәнин хејринә сәни өјрәдирәм» (Јешаја 48:17; 1 Јәһја 5:3). Итаәткарлығын хејри нәдәдир? Бу сәнин ата-ананы севиндирир, онлар исә бунун мүгабилиндә мүтләг сәни севиндирәҹәкләр (Сүлејманын мәсәлләри 23:22-25). Ән ваҹиби исә сән өз итаәткарлығынла сәмави Атаны севиндирирсән, О да сәндән ҝөзәл хејир-дуаларыны әсирҝәмәјәҹәк. Ҝәлин өзү һаггында «мән даим Онун хошуна ҝәлән ишләри ҝөрүрәм» дејән Исаја Јеһованын неҹә хејир-дуа вердијини вә мүдафиә етдијини нәзәрдән кечирәк (Јәһја 8:29).

Јахшы уста Иса

5. Нәјин әсасында Исанын јахшы уста олдуғуну дејә биләрик?

⁵ Иса Мәрјәмин илки иди. Аталығы Јусиф дүлҝәрликлә мәшғул олурду. Чох еһтимал ки, Иса да Јусифдән бу сәнәти өјрәнәрәк дүлҝәр олду (Матта 13:55; Марк 6:3; Лука 1:26-31). Сәнҹә, Иса неҹә дүлҝәр иди? Һәлә мө’ҹүзәви сурәтдә бакирә Мәрјәмин бәтнинә көчүрүлмәмишдән ҝөјдә јашајан заман, мүдриклијин тәҹәссүмү олараг о демишди: «Рәббин јанында ме’мар [«маһир уста», ЈД] идим. Һәр ҝүн фәрәһләнирдим». Аллаһ ҝөјдә өз ишиндә сәриштәли олан Исадан разы иди. Бәс сәнин фикринҹә, о, јердә јашајанда да маһир уста, јахшы дүлҝәр олмаг үчүн јенијетмәлик дөврүндә чохму чалышырды? (Сүлејманын мәсәлләри 8:30; Колослулара 1:15, 16).

6. а) Нәдән билирик ки, Иса ушаг оланда евдә иш ҝөрүрдү? б) Ушаглар Исадан нәдә нүмунә ҝөтүрә биләрләр?

⁶ Әлбәттә, диҝәр ушаглар кими Иса да балаҹа оланда бә’зән ојунлар ојнајырды (Зәкәријјә 8:5; Матта 11:16, 17). Әмин ола биләрсән ки, бөјүк, касыб аиләнин илк ушағы кими, Иса Јусифдән дүлҝәрлији өјрәнмәклә јанашы, ев ишләри дә ҝөрмәли иди. Сонралар Иса тәблиғчи олуб, шәхси раһатлығыны гурбан верәрәк һәјатыны Јеһоваја хидмәтә һәср етди (Лука 9:58; Јәһја 5:17). Бәс сән Исаны нәдә тәглид едә биләрсән? Валидејнләрин сәнә отағыны сәлигәјә салмағы вә ја башга иш ҝөрмәји тапшырырлармы? Онлар сәни мәсиһчи ҝөрүшләринә ҝәләрәк вә ја башгаларына Јеһова Аллаһ һаггында данышараг Аллаһа ибадәт етмәјә тәшвиг едирләрми? Сәнҹә, Исадан буна бәнзәр ишләри ҝөрмәји хаһиш етсәјдиләр, о неҹә һај верәрди?

Мүгәддәс Китабын билиҹиси вә мүәллими

7. а) Исанын Пасха бајрамына кимләрлә ҝетдији ҝүман едилир? б) Башгалары евә јола дүшәндә Иса һарада иди вә нә үчүн?

⁷ Исраилли аиләләрдәки кишиләрин һамысына үч јәһуди бајрамында Јеһоваја ибадәт етмәк үчүн мә’бәдә ҝетмәк әмр олунмушду (Ганунун тәкрары 16:16). Иса 12 јашында оланда Пасханы гејд етмәк үчүн Јерусәлимә, ола билсин, бүтүн аиләси илә бирликдә ҝетмишди. Ҝүман ки, ҝедәнләрин арасында Исанын баҹы-гардашлары, Мәрјәмин баҹысы олдуғу еһтимал едилән Шаломит, онун әри Зеведеј вә сонралар һәвари олан оғуллары Јагуб вә Јәһја да вар идиa (Матта 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Марк 15:40; Јәһја 19:25). Ҝери гајыданда Јусиф вә Мәрјәм јәгин елә дүшүнүрдүләр ки, Иса гоһумлары илә бирликдәдир, она ҝөрә дә онун ҝери гајыданларын арасында олмадығыны әввәлҹә ҝөрмәдиләр. Үч ҝүндән сонра Мәрјәм вә Јусиф нәһајәт ки, Исаны мә’бәддә тапдылар. О, «мүәллимләрин арасында отуруб онлары динләјир, суаллар верирди» (Лука 2:44-46).

8. Иса мә’бәддә нә едирди вә ҹамаат нә үчүн һејрәт ичиндә иди?

⁸ Иса мүәллимләрә неҹә «суаллар верирди»? О, садәҹә өјрәнмәјә һәвәсли олдуғундан вә ја мә’лумат әлдә етмәк истәјиндән ирәли ҝәләрәк суаллар вермирди. Бурада ишләнән јунан сөзү истинтаг заманы апарылан сорғу-суала, верилән долашдырыҹы суаллара аиддир. Бәли, Иса һәлә ушаг икән Мүгәддәс Китабы елә јахшы билирди ки, һәтта али тәһсилли дин мүәллимләрини белә һејрәтә салмышды! Мүгәддәс Китабда охујуруг: «Ону динләјәнләрин һамысы Онун зәкасына вә ҹавабларына тәәҹҹүбләнирдиләр» (Лука 2:47).

9. Мүгәддәс Китабы өјрәнмәкдә Исадан неҹә нүмунә ҝөтүрә биләрсән?

⁹ Сәнҹә, Иса нәјин сајәсиндә һәлә ушаг икән Мүгәддәс Китабы елә мүкәммәл билирди ки, тәҹрүбәли мүәллимләри белә һејрәтә ҝәтирмишди? Әлбәттә, бунда онун Аллаһдан горхан валидејнләринин дә ролу бөјүк иди, Мәрјәмлә Јусиф Исаны көрпәликдән Аллаһын нәсиһәти илә тәрбијә етмишдиләр (Чыхыш 12:24-27; Ганунун тәкрары 6:6-9; Матта 1:18-20). Шүбһәсиз, Јусиф балаҹа Исаны синагога апарырды ки, орада Мүгәддәс Јазыларын охунуб мүзакирә едилмәсинә гулаг ассын. Бәс сәнин валидејнләрин Мүгәддәс Китабы сәнинлә өјрәнирләрми, сәни мәсиһчи ҝөрүшләринә апарырлармы? Сән дә Иса кими валидејнләринин сә’јләрини гијмәтләндирирсәнми, өјрәндикләрини башгалары илә бөлүшүрсәнми?

Иса итаәткар иди

10. а) Исанын валидејнләри онун һарада олаҹағыны нә үчүн билмәли идиләр? б) Иса ушаглара һансы ҝөзәл нүмунәни гојду?

¹⁰ Неҹә фикирләширсән, үч ҝүндән сонра ахыр ки, Исаны мә’бәддә тапан Мәрјәмлә Јусиф өзләрини неҹә һисс етдиләр? Онларын үрәји сакитләшди. Анҹаг Иса тәәҹҹүбләнди ки, валидејнләри онун һарада олдуғуну билмирдиләр. Онларын һәр икиси Исанын мө’ҹүзәли шәкилдә дүнјаја ҝәлдијини билирди. Бундан башга, бүтүн тәфсилатлары билмәсәләр дә, онун ҝәләҹәкдә Хиласкар вә Аллаһын Падшаһлығынын Падшаһы олаҹағындан аз-чох хәбәрдар идиләр (Матта 1:21; Лука 1:32-35; 2:11). Буна ҝөрә дә, Иса онлардан сорушду: «Мәни нә үчүн ахтарырдыныз? Билмирдинизми ки, Мән Атамын евиндә олмалыјам?» Анҹаг Иса итаәткарлыг ҝөстәрәрәк валидејнләри илә бирликдә евинә, Назаретә гајытды. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Иса... онлара итаәт едирди. Онун анасы да бүтүн бу сөзләри өз үрәјиндә сахлајырды» (Лука 2:48-51).

11. Исанын нүмунәсиндән итаәткарлыға даир нә өјрәнирсән?

¹¹ Бәс валидејнләринә һәр заман итаәт ­едәрәк Исанын нүмунәсини изләмәк сәнин үчүн асандырмы? Јохса сәнә елә ҝәлир ки, ата-анан мүасир дүнјадан ҝери галыб вә сән ­онлардан чох билирсән? Дүздүр, бәлкә дә, сәнин мүәјјән шејләр, мәсәлән, мобил телефонлары, компүтер вә башга техники јениликләр һаггында даһа чох билијин вар. Анҹаг ‘зәкасы вә ҹаваблары’ илә тәҹрүбәли мүәллимләри һејрәтә салан Иса һаггында фикирләш. Јәгин разылашарсан ки, онунла мүгајисәдә сән чох аз билирсән. Бунунла белә Иса валидејнләринин сөзүндән чыхмырды. Бу о демәк дејил ки, Иса онларын гәрарлары илә һәмишә разы олурду. Буна бахмајараг, Иса бүтүн јенијетмәлик илләриндә «онлара итаәт едирди». Исанын нүмунәсиндән өзүн үчүн һансы ибрәт дәрсини ҝөтүрә биләрсән? (Ганунун тәкрары 5:16, 29).

Итаәт етмәк һәмишә асан олмур

12. Итаәткарлыг сәнин һәјатыны неҹә хилас едә биләр?

¹² Сөзә гулаг асмағын һәмишә асан олмадығы ашағыдакы нүмунәдән ајдын ҝөрүнүр. Ики балаҹа гыз алтыҹәрҝәли бөјүк јолун бир тәрәфиндән о бирисинә јерүстү кечиддән кечмәк әвәзинә, јолу гачараг кечмәк истәјирдиләр. Онлар јерүстү кечидә тәрәф ҝедән јолдашларыны сәсләдиләр: «Ҹон, ҝәл! Сән бизимлә ҝетмирсән?» Ҹон тәрәддүд едәндә гызлардан бири ону әлә салмаға башлады: «Горхаг пишик!» Ҹон исә ҹәсарәтлә деди: «Мән анамын сөзүндән чыхмаг истәмирәм». Бир нечә дәгигәдән сонра, кечидин үстүндә оланда Ҹон тәкәрләрин әтүрпәдиҹи сәсини ешитди. Ашағы баханда ҝөрдү ки, гызлары машын вуруб. Онларын бири өлдү, диҝәринин исә ајағы елә ҹидди зәдәләнмишди ки, ону кәсмәк лазым ҝәлди. Гызларын анасы онлара һәмишә јолүстү кечиддән кечмәји тапшырырды. Сонралар о, Ҹонун анасына демишди: «Каш ки, мәним гызларым да сәнин оғлун кими сөзәбахан оларды» (Ефеслиләрә 6:1).

13. а) Сән нә үчүн валидејнләринә итаәт етмәлисән? б) Јалныз һансы һалда валидејнин сөзүндән чыхмаг дүзҝүн оларды?

¹³ Аллаһ нә үчүн ушаглара «валидејнләринизә итаәт един» дејир? Валидејнләринин сөзүнә баханда сән Аллаһа табе олурсан. Үстәлик, ата-анан сәндән даһа тәҹрүбәлидир. Мәсәлән, јухарыда данышдығымыз һадисәдән ҹәми беш ил әввәл Ҹонун анасынын рәфигәсинин оғлу һәмин јолу кечәндә машынын алтында галыб өлмүшдү. Дүздүр, валидејнләрә гулаг асмаг һәр заман асан олмур, амма буну Аллаһ сәндән тәләб едир. Диҝәр тәрәфдән исә, валидејнләрин вә ја башгалары сәнә јалан данышмағы, оғурлуг етмәји вә ја Аллаһын хошуна ҝәлмәјән башга ишләри ҝөрмәји десәләр, сән ‘инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәлисән’. Буна ҝөрә дә, Мүгәддәс Китаб ушаглары «Рәбб јолунда» валидејнләринә итаәт етмәјә чағырыр. Бу о демәкдир ки, Аллаһын ганунларына мүвафиг олан һәр бир шејдә валидејнләринә итаәт етмәлисән (Һәвариләрин ишләри 5:29).

14. Камил инсан үчүн итаәткарлыг ҝөстәрмәк нәјә ҝөрә даһа асандыр, бунунла белә нә үчүн онун да итаәткарлығы өјрәнмәјә еһтијаҹы оларды?

¹⁴ Сән елә фикирләширсән ки, Иса кими камил, јә’ни «нөгсансыз, ҝүнаһкарлардан ајрылмыш» олсајдын, валидејнләринә гулаг асмаг һәмишә асан оларды? (Ибраниләрә 7:26). Бәли, камил олсајдын, индики кими пислијә мејлин олмазды (Јарадылыш 8:21; Мәзмур 51:5). Анҹаг Иса да итаәткарлыға даир дәрс аласы олду. Мүгәддәс Китаб дејир: «Оғул олдуғу һалда, [Иса] чәкдији изтирабларла итаәтли олмағы өјрәнди» (Ибраниләрә 5:8). Изтираблар Исаја, ҝөјләрдә һеч заман өјрәнә билмәјәҹәји итаәткарлығы өјрәнмәјә неҹә көмәк етди?

15, 16. Иса итаәткарлығы неҹә өјрәнди?

¹⁵ Иса көрпә оланда Јусиф вә Мәрјәм Јеһованын рәһбәрлији алтында ону писликдән горудулар (Матта 2:7-23). Анҹаг сонда Аллаһ ону гејри-ади шәкилдә мүдафиә етмәди. Исанын чәкдији мә’нәви вә физики изтираблар о гәдәр шиддәтли иди ки, Мүгәддәс Китаб онун ‘Аллаһа ҝүҹлү фәрјадла вә ҝөз јашлары илә дуалар вә хаһишләр етдијини’ дејир (Ибраниләрә 5:7). Бу нә заман баш вермишди?

¹⁶ Әсас е’тибарилә бу, Исанын јерүзү һәјатынын сон саатларында — Шејтан онун нөгсансызлығыны сарсытмаг үчүн вар ҝүҹү илә чалышанда баш верди. Ҹинајәткар сајылараг өлдүрүлмәсинин Атасынын адына ләкә ҝәтирәҹәји фикри Исаја елә әзаб верирди ки, о, Ҝетсамани бағында «шиддәтли изтираб ичиндә олараг даһа сә’јлә дуа едирди; вә Онун тәри јерә даман ган дамлаларына бәнзәјирди». Бир нечә саат сонра Иса ишҝәнҹә дирәјиндә ҹан верәндә елә шиддәтли ағрылар чәкирди ки, о, ‘ҝүҹлү фәрјадла ҝөз јашлары’ төкдү (Лука 22:42-44; Марк 15:34). Беләликлә о, «чәкдији изтирабларла итаәтли олмағы өјрәнди» вә бунунла да Атасынын үрәјини севиндирди. Инди ҝөјләрдә олан Иса итаәткарлыг ҝөстәрмәк үчүн мүбаризә апараркән чәкдијимиз изтираблары баша дүшүр (Сүлејманын мәсәлләри 27:11; Ибраниләрә 2:18; 4:15).

Итаәткарлығы өјрәнмәк

17. Ушаглар валидејнләринин ҹәзасына неҹә јанашмалыдырлар?

¹⁷ Ата-ананын сәни ҹәзаландырмасы ҝөстәрир ки, онлар сәнин јахшылығыны истәјир вә сәни севирләр. «Чүнки елә бир оғул вармы ки, атасы ону тәрбијәләндирмәсин?» дејә Мүгәддәс Китаб сорушур. Әҝәр валидејнләрин сәни кифајәт гәдәр севмәдикләриндән сәнә тәрбијә вермәк үчүн вахт вә гүввә сәрф етмәсәјдиләр, мәҝәр бу кәдәрли олмаздымы? Ејнилә, Јеһова да мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк сәнә өјүд-нәсиһәт верир. «Һәр тәрбијә исә, индики заманда севинҹ дејил, кәдәр верән бир шеј кими ҝөрүнүр, амма сонрадан, бу јолда јетишдириләнләрә салеһлијин динҹлик сәмәрәсини һасил едир» (Ибраниләрә 12:7-11).

18. а) Мәһәббәтлә верилән ҹәза нәјин сүбутудур? б) Мәһәббәтлә верилән ҹәзанын инсанлара һансы хејри ҝәтирдијинин шаһиди олмусан?

¹⁸ Мүдриклијинә ҝөрә Исанын хатырлатдығы гәдим Исраил падшаһы Сүлејман валидејнләрин мәһәббәтли ҹәзасынын ваҹиблијини белә гејд етмишди: «Оғлундан көтәји әсирҝәјән санки она нифрәт едәр, оғлуну севән она дүзҝүн тәрбијә верәр». Сүлејман һәтта деди ки, валидејн ҹәзасыны алан инсан, ола билсин, ҹаныны өлүләр дијарындан хилас едиб (Сүлејманын мәсәлләри 13:24; 23:13, 14; Матта 12:42). Бир мәсиһчи гадын хатырлајыр ки, ушаглыгда өзүнү ҝөрүшләрдә пис апаранда атасы евдә ону мүтләг ҹәзаландыраҹағыны дејирди. Инди о, атасыны вахтында ону нәвазишлә ҹәзаландырараг һәјатыны дүзҝүн сәмтә јөнәлтдији үчүн севә-севә хатырлајыр.

19. Валидејнләрә хүсусилә нәјә ҝөрә итаәт етмәк лазымдыр?

¹⁹ Әҝәр валидејнләрин сәни севдикләри үчүн вахт вә гүввә сәрф едиб тәрбијәләндирирләрсә, буна ҝөрә онлара миннәтдар ол. Иса Мәсиһ валидејнләри Јусифлә Мәрјәмә итаәт етдији кими, сән дә өз валидејнләринә табе ол. Лакин валидејнләринә хүсусилә она ҝөрә итаәт ет ки, буну сәндән сәмави Атан Јеһова Аллаһ тәләб едир. Бу сәнә хејир ҝәтирәҹәк, һәмчинин «сәнә сәадәт јар олаҹаг вә јер үзүндә узунөмүрлү олаҹагсан» (Ефеслиләрә 6:2, 3).

[Һашијә]

Неҹә ҹаваб верәрдиниз?

• Валидејнин сөзүнә бахмағын хејри нәдәдир?

• Иса балаҹа оланда валидејнләринә итаәт етмәклә ушаглара һансы нүмунәни гојду?

• Иса итаәткарлығы неҹә өјрәнди?

[20-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Он ики јашлы Иса Мүгәддәс Јазылары мүкәммәл билирди.

[22-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Иса изтирабларын сајәсиндә итаәткарлығы неҹә өјрәнди?