Ҝүнләримизә даир пејғәмбәрликләр
МҮГӘДДӘС КИТАБДА дејилир ки, Аллаһын Падшаһлығы јер үзүнә даими сүлһ вә хошбәхтлик ҝәтирәҹәк (Даниел 2:44). Бир чох өлкәләрдә «Атамыз» вә ја «Рәббин дуасы» кими танынан нүмунәви дуада Иса шаҝирдләринә белә дуа етмәји өјрәтмишди: «Сәлтәнәтин ҝәлсин. Ҝөјдә олдуғу кими, Јердә дә Сәнин ирадән олсун» (Матта 6:10). Зејтун дағында оларкән шаҝирдләринә сөјләдији мөһтәшәм пејғәмбәрликдә Иса һәмин Падшаһлыг ҝәлмәздән әввәл јер үзүндә һөкм сүрәҹәк конкрет һадисәләри вә вәзијјәти тәсвир етмишди. Үмумиликдә бу сәҹијјәви хүсусијјәтләр бүтүн сәмими инсанларын ајдын ҝөрәҹәкләри әламәти тәшкил едәҹәкди. Шәхсән сиз һәмин әламәтин ашағыда ҝәтирилән ҹәһәтләриндән һансынын шаһиди олмусунуз?
Дүнја мигјаслы мүһарибәләр. Иса демишди: «Халг халга, дөвләт дөвләтә гаршы галхаҹаг» (Матта 24:7). 1914-ҹү илдә башлајан Биринҹи Дүнја мүһарибәсиндән әввәлки мүһарибәләр адәтән јалныз мүәјјән әрази илә мәһдудлашырды. Биринҹи Дүнја мүһарибәси јер күрәсинин бөјүк һиссәсини әһатә етмәклә јанашы бәшәријјәтә о вахта гәдәр мәлум оланлардан даһа дәһшәтли силаһларын јарадылмасыны сүрәтләндирди. Мәсәлән, јени ихтира едилмиш аероплан динҹ әһалини бомбаламаг үчүн истифадә олунурду. Силаһларын күтләви истеһсалы өләнләрин сајыны ағыла ҝәлмәјәҹәк дәрәҹәдә артырды. Сәфәрбәр олунмуш 65 милјон әсҝәрин тәхминән јарысы ја өлмүш, ја да јараланмышды. Лакин ХХ әсрин орталарына јахын һәлак оланларын сајы даһа да артды. Бир тарихчинин сөзләринә әсасән, Икинҹи Дүнја мүһарибәсиндә өлән һәрбчиләрин вә динҹ әһалинин сајы «һеч вахт дәгиг билинмәјәҹәк». Мүһарибәләр исә һәлә дә давам едир.
Һәр јаны бүрүјән аҹлыг. Иса габагҹадан демишди: «Гытлыглар... олаҹагдыр» (Матта 24:7). 2005-ҹи илдә бир журналда дејилирди: «Јер үзүндә хроники вә ја гысамүддәтли кәскин аҹлыгдан әзијјәт чәкән 854 милјон адам (әһалинин тәхминән 14%) вар. Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын 2007-ҹи илдә вердији мәлумата ҝөрә 33 өлкә өз әһалисини кифајәт гәдәр гида илә тәмин едә билмир. Дүнјада тахыл истеһсалы артдығы һалда бу неҹә мүмкүндүр? Сәбәбләрдән бири одур ки, инсанлары гидаландырмаг үчүн истифадә едилмәли олан торпаг вә тахылдан етил спирти истеһсал едилир. Ҹәнуби Африкада чыхан гәзетләрин бириндә јазылыр: «Бир ири идман машынынын ҹәми бир дәфә долдурулмасы үчүн лазым олан етил спиртинин һазырламасына сәрф олунан буғда бир нәфәрин иллик гидасыны тәшкил едир» («Тһе Wитнесс»). Инкишаф етмиш өлкәләрдә дә гида мәһсулларынын баһалашмасы уҹбатындан чохлары билмир пулу нәјә сәрф етсин: јемәк алсын, јохса дәрман вә ја коммунал хидмәтләр кими әсас тәләбатларыны өдәсин.
Ҝүҹлү зәлзәләләр. Иса демишди: «Ҝүҹлү зәлзәләләр... олаҹагдыр» (Лука 21:11). Әҝәр сизә елә ҝәлирсә ки, инди зәлзәләләр нәтиҹәсиндә әввәлкиндән даһа чох адам өлүр, јанылмырсыныз. Һинд сејсмологу Р. К. Чадһа 2007-ҹи илдә гејд етмишди: «Бүтүн јер күрәсинин сејсмик фәалијјәтиндә гәфил сычрајыш мүшаһидә едилмәкдәдир... Сәбәбини исә һеч ким билмир». Бундан әлавә, сејсмик зоналарда әһалинин сүрәтлә артмасы нәтиҹәсиндә зәлзәлә гурбанларынын сајы чохалыр. АБШ-ын Ҝеоложи Хидмәт мәркәзинин вердији мәлумата әсасән, 2004-ҹү илдә Һинд океанында баш вермиш зәлзәлә вә онун ардынҹа ҝәлән сунами нәтиҹәсиндә һәмин ил «тәхминән сон 500 ил әрзиндә зәлзәлә бахымындан ән дәһшәтли» вә «гејдә алынмыш икинҹи ән фәлакәтли» ил кими јадда галмышдыр.
Гаршысыалынмаз хәстәликләр. Иса пејғәмбәрлик етмишдир: «Гырғынлар [«епидемијалар», ЈД]... олаҹагдыр» (Лука 21:11). Бүтүн дүнјада ҝетдикҹә даһа чох инсан көһнә вә јени хәстәликләрә тутулур, онларын мүалиҹәсини исә тапмаг чәтиндир. Мәсәлән, малјаријанын көкүнү кәсмәк үчүн бүтүн дүнјада ҝөстәрилән ҹәһдләр һәр дәфә мүвәффәгијјәтсизлијә уғрајыр, чүнки хәстәлији нәзарәт алтында сахламаг мүмкүн олмур. Үстәлик, ГИЧС вә башга јени хәстәликләрлә бирликдә түғјан едән вәрәм, о ҹүмләдән диҝәр көһнә хәстәликләр милјонларла инсанын һәјатына сон гојуб. Үмумдүнја Сәһијјә Тәшкилатынын мәлуматына әсасән, «дүнја әһалисинин үчдә бири һазырда вәрәм чөпләринә јолухмушдур». Тәшкилат, һәмчинин гејд едир ки, ИИВ вәрәмин бир чох өлкәләрдә епидемија һалыны алмасына шәраит јарадыр. Һәр санијәдә бир инсан вәрәмә јолухур, бу хәстәлик дава-дәрманлара гаршы даһа давамлы олур. «Нју Сајәнтист» журналында мәлумат верилир ки, 2007-ҹи илдә Авропада бир хәстәјә «истәнилән дәрмана гаршы давамлы олан» вәрәм диагнозу гојулмушду.
Мәнәви вә иҹтимаи дәјәрләрин ашағы дүшмәси. Иса демишди: «Ганунсузлуг артдығындан бир чохларынын севҝиси сојујаҹагдыр» (Матта 24:12). Исадан башга, Павел дә мәнәви вә иҹтимаи дәјәрләрин енәҹәјини габагҹадан хәбәр вермишди. О, Аллаһын Падшаһлығынын бу системә сон гојмасындан әввәл ҝәлән чәтин кечән ‘ахыр ҝүнләри’ тәсвир етмишдир. «Инсанлар худбин, пулпәрәст, ловға, тәкәббүрлү, күфр данышан, валидејнләринә итаәт етмәјән, нанкор, гүдсијјәтдән мәһрум, шәфгәтсиз, барышмаз, бөһтанчы, нәфсини сахламајан, азғын, рәһмсиз, јахшылығын дүшмәни, хаин, еһтијатсыз, мәғрур олаҹаг, зөвгү Аллаһдан чох севәҹәк. Аллаһ јолунда имиш кими ҝөрүнәҹәк, амма о јолун гүдрәтини инкар едәҹәкләр» (2 Тимотејә 3:1-5). Сизҹә, бу ҝүн инсанларын бу кими кејфијјәтләри әввәлкиндән чох тәзаһүр етдирмәси ајдын ҝөрүнмүрмү?
Нә Иса, нә дә Павел дүнјанын бу вәзијјәтинә сәбәб олан бүтүн тарихи, сосиал вә сијаси амилләри садаламамышды. Буна бахмајараг, онларын пејғәмбәрликләриндә бу ҝүн ҝөрдүјүмүз һадисәләр вә кејфијјәтләр дәгигликлә дејилмишди. Бәс ҝәләҹәк һагда нә демәк олар? Мәсиһин ҝәлишини там ҝерчәклији илә габагҹадан сөјләјән Јешајанын пејғәмбәрлијиндә, һәмчинин Аллаһын Падшаһлығынын јер үзүндә едәҹәји мүсбәт дәјишикликләр тәсвир едилир. Ҝәлин нөвбәти мәгаләдә бунлары нәзәрдән кечирәк.
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
«Халг халга... гаршы галхаҹаг»
[Иҹазә илә]
© WHO/P. Virot
[7-ҹи сәһифәдәки шәкил]
‘Епидемијалар олаҹагдыр’