Сиз Мәсиһин иштиракынын әламәтини сезирсинизми?
ҺЕЧ БИР инсан ағыр хәстәлијин вә тәбии фәлакәтин гурбаны олмаг истәмәз. Лакин бәдбәхтликләрдән гачынмаг үчүн, мүдрик инсан тәһлүкә сезилән әламәтләрә ҹидди јанашмалы вә буна ујғун давранмалыдыр. Иса Мәсиһ сезмәли олдуғумуз хүсуси бир әламәти тәсвир етмишдир. Онун һаггында бәһс етдији бу әламәт бүтүн бәшәријјәтә тә’сир едәҹәкдир. Бу, һәм сизин үчүн, һәм дә аиләниз үчүн бөјүк әһәмијјәт кәсб едир.
Иса, бүтүн писликләри мәһв едәҹәк вә јер үзүнү Ҹәннәтә чевирәҹәк Аллаһын Падшаһлығы һаггында данышырды. Падшаһлығын нә вахт ҝәләҹәјини билмәк истәјән һәвариләр Исадан сорушдулар: «Сәнин ҝәлишинә [«иштиракына», ЈД] вә дөврүн сонуна әламәт нә олаҹаг?» (Матта 24:3).
Иса билирди ки, онун ҝөјләрдә Хиласкар Падшаһлығын тахтында әјләшмәси вә јер үзүнү идарә етмәси, онун өлүб, дирилмәсиндән јүз илләр сонра баш верәҹәк. О, тахта чыхмасынын ҝөзәҝөрүнмәз олаҹағыны нәзәрә алараг, шаҝирдләринин онун ‘иштиракыны’ вә ‘дөврүн сонуну’ сезә билмәләри үчүн әламәт тәсвир етди. Өзүнә бир нечә сәҹијјәви хүсусијјәти дахил едән бу әламәт — бүтөвлүкдә Иса Мәсиһин иштиракына ишарә едән бир әламәти тәшкил едир.
Мүждәчи Матта, Марк вә Лука Исанын ҹавабыны дәгиглији илә гејдә алмышлар (Матта 24, 25-ҹи фәсилләр; Марк 13-ҹү фәсил; Лука 21-ҹи фәсил). Мүгәддәс Китабын диҝәр јазычылары әламәтин башга тәфсилатларыны да јазмышлар (2 Тимотејә 3:1-5; 2 Петер 3:3, 4; Вәһј 6:1-8; 11:18). Бу мәгаләдә әламәти там шәкилдә мүзакирә етмәк мүмкүн олмадығы үчүн, биз онун әсас беш сәҹијјәви хүсусијјәтини нәзәрдән кечирәҹәјик. Сиз бунун һәгигәтән дә ваҹиб вә билаваситә сизин һәјатыныза да аидијјәти олдуғуну ҝөрәҹәксиниз. (6-ҹы сәһифәдәки чәрчивәјә бахын.)
«Дүнја тарихиндә дөнүш мәрһәләси»
«Халг халга, дөвләт дөвләтә гаршы галхаҹаг» (Матта 24:7). Алманијада чап олунан «Шпигел» журналында јазылан мә’лумата ҝөрә, 1914-ҹү илә кими инсанлар инанырдылар ки, онлары азадлыг, тәрәгги вә чичәкләнмә долу «гызыл» ҝәләҹәк ҝөзләјир. Лакин һәр шеј тамам башга ҹүр олду. «GEO» журналында дејилир: «1914-ҹү илин августунда башлајыб, 1918-ҹи илин нојабрында баша чатан мүһарибә бүтүн дүнјаны сарсытды. Бу мүһарибә кечмишлә дөврүмүз арасында учурум јарадараг, тарихин дөнүш нөгтәси олду». Бу ганлы тоггушмада беш гит’әдән 60 милјон әсҝәр иштирак етмиш вә һәр ҝүн онлардан тәхминән 6 000 нәфәр һәлак олмушдур. Тәәҹҹүблү дејил ки, миллијәтиндән вә сијаси бахышларындан асылы олмајараг, бүтүн тарихчиләр 1914-1918–ҹи илләри «тарихин дөнүш мәрһәләси» адландырырлар.
Биринҹи Дүнја мүһарибәси инсан ҹәмијјәтинә сағалмаз јара вурду вә бунунла да бу системин сонунун башладығыны ҝөстәрди. ХХ әсрин сонракы илләриндә дүнјаны мүһарибәләр, силаһлы тоггушмалар вә терроризм даһа да сарсытды. XXI әсрин илк илләриндә дә јахшыја доғру дәјишән һеч бир шеј олмады. Мүһарибә илә јанашы, әламәтин башга ҹәһәтләри дә өзүнү ҝөстәрир.
Аҹлыг, јолухуҹу хәстәликләр вә зәлзәләләр
«Гытлыглар... олаҹаг» (Матта 24:7). Биринҹи Дүнја мүһарибәси дөврүндә бүтүн Авропаны аҹлыг бүрүмүшдү вә бәшәријјәт һәлә дә бу бәладан әзијјәт чәкир. Тарихчи Алан Буллок јазыр ки, 1933-ҹү илдә Русијада вә Украјнада «аҹлыг ичиндә олан издиһам кәндбәкәнд долашырды... Јолун кәнарларына мејитләр сәрилмишди». 1943-ҹү илдә журналист Т. Һ. Уајт Чиндә јерләшән Хенан әјаләтиндә баш верән дәһшәтли аҹлығын шаһиди олмушдур. О јазыр: «Аҹлыг вахты, демәк олар ки, инсан организми һәр шеји гида кими гәбул едир, јемәли һесаб етдији нә варса һамысыны үјүдүр, јејир вә енержијә чевирир. Јалныз өлүм горхусу инсанда елә һисс јарада биләр ки, о, һәтта јемәли олмајан шејләри дә јејә биләр. Сон бир нечә онилликдә Африка өлкәләриндә аҹлығын ади һала чеврилмәси чох кәдәрлидир. Планетимиздә һамы үчүн кифајәт гәдәр гида мәһсулунун олмасына бахмајараг, БМТ-нин Әрзаг вә Кәнд Тәсәррүфаты Тәшкилатынын һесабатына әсасән, дүнјада 840 милјон инсан кифајәт гәдәр гидаланмыр.
«Гырғынлар... олаҹаг» (Лука 21:11). «Зүддојче сајтунг» гәзети мә’лумат верир: «Бә’зи һесабламалара ҝөрә, 1918-ҹи илдә испанка грипи епидемијасындан 20 илә 50 милјон арасы инсан тәләф олуб вә бу, таун хәстәлијиндән вә Биринҹи Дүнја мүһарибәсиндә өләнләрин сајындан чохдур». О вахтдан бәри сајсыз-һесабсыз инсанлар малјарија, чичәк, вәрәм, полиомиелит вә вәба кими хәстәликләр уҹбатындан һәјатларыны итирмишләр. ГИЧС-ин белә сүр’әтлә јајылмасы бүтүн дүнјаны дәһшәтә ҝәтирир. Бәшәријјәт гәрибә вәзијјәтлә үзләшир: тибб јүксәк сүр’әтлә инкишаф етсә дә, хәстәликләр азалмаг билмир. Дүнја һәлә белә чыхылмаз вәзијјәтә дүшмәмишдир. Бүтүн бунлар гејри-ади дөврдә јашадығымызы ајдын ҝөстәрир.
«Зәлзәләләр» (Матта 24:7). Сон 100 ил әрзиндә зәлзәләләр јүз минләрлә инсанын һәјатына сон гојуб. Бир мәнбәјә әсасән, 1914-ҹү илдән бәри һәр ил орта һесабла 18 ҝүҹлү јералты тәкан гејдә алыныр, бу исә, биналарын гәза вәзијјәтинә дүшмәсинә вә јер үзүндә чатларын әмәлә ҝәлмәсинә сәбәб олур. Бундан әлавә тәхминән илдә бир дәфә биналары там шәкилдә чөкдүрән ҝүҹлү зәлзәләләр дә баш верир. Мүасир технолоҝија иткиләрин азалмасына көмәк етсә дә, сүр’әтлә инкишаф едән шәһәрләрин әксәријјәти сејсмик әразиләрдә јерләшир.
Хош хәбәр!
Ҝөрүндүјү кими, ахыр ҝүнләрин фәргләндириҹи әламәти әсасән фәлакәт вә бәдбәхтчиликләрдән ибарәтдир. Анҹаг Иса инсанлара севинҹ ҝәтирәҹәк хош хәбәрдән дә данышды.
«Сәмави Сәлтәнәт [Падшаһлыг] һаггында олан бу Мүждә халгларын һамысына шәһадәт олараг бүтүн дүнјада тәблиғ олунаҹагдыр» (Матта 24:14). Шәхсән Исанын тәмәлини гојдуғу бу иш — Падшаһлыг һаггында хош хәбәрин тәблиғ олунмасы — ахыр ҝүнләрдә ән јүксәк нөгтәсинә чатмалы иди. Һәгигәтән дә белә олду. Јеһованын Шаһидләри Мүгәддәс Китаб хәбәрини тәблиғ едир вә арзу едән һәр кәсә Аллаһын Кәламындакы принсипләри ҝүндәлик һәјатларында тәтбиг етмәјә көмәк едирләр. Һал-һазырда алты милјондан чох Шаһид 235 өлкә вә әразидә 400-дән артыг дилдә тәблиғ едир.
Диггәт јетирин ки, Иса ағыр вәзијјәтә ҝөрә һәјатын өз ахарыны дајандыраҹағыны демәди. Һәмчинин о демәди ки, бүтүн дүнјада әламәтин јалныз бир хүсусијјәти нәзәрә чарпаҹаг. Иса, дүнјанын һәр јериндә һисс олунаҹаг күлли мигдарда һадисәләрин бирликдә бир әламәти тәшкил едәҹәјини пејғәмбәрлик етди.
Диггәтинизи ајры-ајры һадисәләрин үзәриндә ҹәмләшдирмәк әвәзинә, бүтүн бунларын дүнја мигјасында баш верән јеҝанә бир әламәтә ишарә етдијини ҝөрүрсүнүзмү? Инди баш верән һадисәләр сизә вә аиләнизә дә тә’сир ҝөстәрир. Лакин суал јараныр: нәјә ҝөрә инсанларын чоху баш верән һадисәләрә әһәмијјәт вермирләр?
Шәхси мараглар биринҹи јерә гојулур
«Чиммәк гадағандыр», «Јүксәк ҝәрҝинлик», «Сүр’әти азалдын». Инсанлар чох вахт бу кими хәбәрдарлыг билдирән јазылы ишарәләрә әһәмијјәт вермирләр. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, биз шәхси марагларымызы ҝүдмәјә мејллијик. Мисал үчүн, биз дүшүнә биләрик: «Мәнә ганунун јол вердијиндән даһа сүр’әтлә ҝетмәк лазымдыр». Јахуд да, биздә гадаған олунмуш јердә чиммәјә ҝүҹлү һәвәс јарана биләр. Лакин хәбәрдарлыға мәһәл гојмамаг ағылсызлыгдыр.
Мисал үчүн, Австрија, Франса, Италија вә Исвечрәдә Алп дағларынын гар учгуну тәһлүкәси олан јерләрдә чох вахт туристләр мүәјјән әразиләрдә «хизәк сүрмәјә иҹазә верилмир» хәбәрдарлығына әһәмијјәт вермәдикләри үчүн һәјатларыны итирирләр. «Зүддојче сајтунг» гәзетиндә гејд олундуғу кими, хәбәрдарлыглара әһәмијјәт вермәјән туристләр «зәрәрдән горхан хејр ҝөрмәз» шүары алтында јашајырлар. Тәәссүф ки, хәбәрдарлыглара мәһәл гојмамаг чох вахт фәлакәтлә нәтиҹәләнир.
Исанын һаггында бәһс етдији әламәтә инсанларын диггәт јетирмәмәләринин сәбәби нәдир? Ола билсин, бә’зиләринин ҝөзләрини пула олан һәрислик тутмуш, диҝәрләри лагејдсизлијә гапылмыш, башгалары гәтијјәтсизлик үзүндән фәалијјәтсиз бир вәзијјәтә ҝәлмиш, ким исә алышдығы һәјат тәрзинә гәрг олмуш, галан бир чохлары исә нүфузларыны итирмәкдән горхурлар. Бунлардан һансыса сизин дә Исанын иштиракынын әламәтинә әһәмијјәт вермәмәнизә сәбәб олурму? Әламәти сезмәк вә мүвафиг давранмаг даһа мүдрик һәпрәкәт олмаздымы?
Јер үзү Ҹәннәтдә һәјат
Исанын иштиракынын әламәтинә диггәт јетирән инсанларын сајы ҝүнү-ҝүндән артыр. Алманијадан олан Кристиан адлы евли бир ҝәнҹ белә дејир: «Биз гаранлыг дөврдә јашајырыг. Шүбһә јохдур ки, “ахыр ҝүнләр” чатыб». Кристиан вә һәјат јолдашы инсанлара Хиласкар Падшаһлыг һаггында данышмаг үчүн чох вахт ајырырлар. Һәмин өлкәдә јашајан Франк да өз һәјат јолдашы илә бирликдә Мүгәддәс Китабдакы хош хәбәрлә инсанлара тәсәлли верир. О дејир: «Инсанлар дүнјанын вәзијјәтинә ҝөрә ҝәләҹәкләриндән нараһат олурлар. Биз, Мүгәддәс Китабын јер үзү Ҹәннәтлә әлагәдар вә’ди илә онлара тәсәлли вермәјә чалышырыг». Кристиан вә Франк Исанын иштиракына әламәтин бир һиссәси олан, Падшаһлыг һаггында хош хәбәрин тәблиғ ишинин һәјата кечирилмәсиндә иштирак едирләр (Матта 24:14).
Сон ҝүнләр өзүнүн ән јүксәк нөгтәсинә чатанда, Иса, бу көһнә системи вә ону дәстәкләјән инсанлары арадан галдыраҹаг. Сонра Хиласкар Падшаһлыг јер үзүнүн идарәсини өз үзәринә ҝөтүрәҹәк вә вә’д олундуғу кими, ону Ҹәннәтә чевирәҹәк. Бәшәријјәт хәстәлик вә өлүмдән азад олаҹаг, өлүләр јер үзүндә јашамаг үчүн дирилдиләҹәк. Дөврүн әламәтини сезән инсанлары неҹә дә валеһедиҹи ҝәләҹәк ҝөзләјир! Буна ҝөрә дә, Исанын иштиракынын әламәти һаггында вә бу көһнә системдән сағ чыхмаг үчүн нә етмәли олдуғумуз һаггында даһа чох билмәјә дәјмәзми? Шүбһәсиз, бу, һәр биримиз үчүн биринҹи дәрәҹәли иш олмалыдыр (Јәһја 17:3).
[4-ҹү сәһифәдәки јазы]
Иса, дүнјанын һәр јериндә һисс олунаҹаг күлли мигдарда һадисәләрин бирликдә бир әламәти тәшкил едәҹәјини пејғәмбәрлик етди.
[6-ҹы сәһифәдәки јазы]
Дүнја мигјасында баш верән һадисәләрин јеҝанә бир әламәтә ишарә етдијини ҝөрүрсүнүзмү?
[6-ҹы сәһифәдәки чәрчивә/шәкилләр]
Ахыр ҝүнләрин бә’зи сәҹијјәви хүсусијјәтләри
Мисли ҝөрүнмәмиш мүһарибәләр (Матта 24:7; Вәһј 6:4).
Аҹлыг (Матта 24:7; Вәһј 6:5, 6, 8).
Јолухуҹу хәстәликләр (Лука 21:11; Вәһј 6:8).
Ганунсузлугларын артмасы (Матта 24:12).
Зәлзәләләр (Матта 24:7).
Ҝөрүнмәмиш чәтин анлар (2 Тимотејә 3:1).
Пула гаршы ҝүҹлү һәрислик (2 Тимотејә 3:2).
Валидејнләрә итаәтсизлик (2 Тимотејә 3:2).
Тәбии бағлылыг һиссләринин чатышмамазлығы (2 Тимотејә 3:3).
Зөвгү Аллаһдан чох севмәк (2 Тимотејә 3:4).
Өзүнү идарә етмәји баҹармамаг (2 Тимотејә 3:3).
Јахшылығын дүшмәни (2 Тимотејә 3:3).
Јахынлашмагда олан тәһлүкәјә ҝөстәрилән е’тинасызлыг (Матта 24:39).
Ришхәндчиләр ахыр ҝүнләрин сүбутларыны рәдд едирләр (2 Петер 3:3, 4).
Аллаһын Падшаһлығынын үмумдүнја тәблиғи (Матта 24:14).
[Иҹазә илә]
WWI soldiers: From the book The World War—A Pictorial History, 1919; poor family: AP Photo/Aijaz Rahi; polio victim: © WHO/P. Virot