Ушагларыныза һөрмәтҹил олмағы өјрәдин
БИР аталар сөзүндә дејилир: «Ширин дил иланы јувасындан чыхардар». Бу, о демәкдир ки, инсанлар әдәб-әрканлы, нәзакәтли адамлара гаршы даһа меһрибан вә мүлајим олурлар.
Арамыздакы ушаг вә ҝәнҹләрин әдәб-әрканла, мәрифәтлә даврандығыны ҝөрәндә биз неҹә дә севинирик! Һондурасда рајон нәзарәтчиси кими хидмәт едән вә мүхтәлиф јашда олан тәблиғчиләрлә евдән-евә тәблиғ едән бир гардаш өз тәәссүратлары илә бөлүшүр: «Фикир вермишәм ки, нәзакәтли вә јахшы тәрбијә алмыш ушаг инсанлара мәним сөзләримдән даһа чох тәсир бағышлајыр».
Һөрмәтсизлијин баш алыб ҝетдији бир дөврдә башгалары илә дүзҝүн рәфтар етмәјин гајдаларыны билмәлијик. Елә Мүгәддәс Јазылар да бизә «Мәсиһ һаггындакы хош хәбәрә лајиг»ли тәрздә давранмағы төвсијә едир (Филип. 1:27; 2 Тим. 3:1—5). Ушагларымыза башгаларына һөрмәт етмәји өјрәтмәк олдугҹа ваҹибдир. Белә исә, онлара үздән јох, сәмими-гәлбдән нәзакәтли вә һөрмәтҹил олмағы неҹә өјрәдә биләрик?a
Өз нүмунәнизлә өјрәдин
Ушаглар нә ҝөрүрләрсә, ону да ҝөтүрүрләр. Буна ҝөрә дә валидејнләр ушагларына әдәб-әркан гајдалары барәдә һәр дәфә данышмалы олсалар да, бу кифајәт дејил. Ушагларынын нәзакәтли вә һөрмәтҹил олмағыны истәјән валидејнләр, илк нөвбәдә, өзләри бу саһәдә нүмунә вермәлидирләр (Ганун. т. 6:6, 7). Белә бир нүмунәнин ваҹиблији данылмаздыр.
Мәсиһчи аиләсиндә тәрбијә алмыш Поланынb нүмунәсинә нәзәр салаг. Анасы ону тәк бөјүдүб. Һамы илә һөрмәтҹил тәрздә давранмаг онун хасијјәтинин бир һиссәсидир. Баҹы бу хүсусијјәтә неҹә јијәләниб? О изаһ едир: «Анамыз бизә һәмишә нүмунә олуб, буна ҝөрә дә биз тәбии олараг башгаларына һөрмәт ҝөстәририк». Валтер адлы бир гардаш исә оғулларына иманларына шәрик олмајан аналарына һөрмәт етмәји өјрәдиб. О дејир: «Мән өз оғулларыма аналарына һөрмәт һисси ашыламаға чалышырдым. Бунун үчүн онлара јахшы нүмунә гојур вә јолдашым барәдә һеч вахт сајмазјана данышмырдым». Валтер өвладларыны Аллаһын Кәламындакы принсипләр әсасында тәрбијә едир вә Јеһовадан даима көмәк диләјирди. Һал-һазырда онлардан бири Јеһованын Шаһидләринин филиалында көнүллү кими хидмәт едир, диҝәри исә пионердир. Онлар валидејнләринин һәр икисини дә севир вә онлара һөрмәт бәсләјирләр.
1 Коринфлиләрә 14:33 ајәсиндә дејилир: «Аллаһ сүлһ Аллаһыдыр. О, низамсызлығы севмир». Јеһова ҝөрдүјү һәр бир иши низам-интизамла едир. Мәсиһчиләр Аллаһын бу хүсусијјәтини тәглид етмәли вә евләриндә сәлигә-саһмана риајәт етмәлидирләр. Бәзи валидејнләр ушагларына мәктәбә ҝетмәздән өнҹә јерләрини јығмағы, һәмчинин палтарларыны өз јеринә гојмағы вә ев ишләриндә онлара көмәк етмәји өјрәдирләр. Ушаглар ҝөрәндә ки, ев тәр-тәмиз вә сәлигә-саһман ичиндәдир, чох еһтимал ки, онлар да өз отагларыны вә әшјаларыны сәлигәли сахлајаҹаглар.
Ушагларыныз мәктәбдә өјрәндикләринә неҹә јанашырлар? Мүәллимләринә онларын зәһмәтини гијмәтләндирдикләрини дејирләрми? Бәс сиз, бир валидејн кими, онлара өз миннәтдарлығынызы билдирирсинизми? Сиз ушагларынызын ев тапшырыгларына вә мүәллимләринә неҹә мүнасибәт ҝөстәрирсинизсә, онлар да о ҹүр мүнасибәт ҝөстәрәҹәкләр. Нәјә ҝөрә ушагларынызы тәшвиг етмәјәсиниз ки, мүәллимләринә тәшәккүр етмәји өзләриндә вәрдиш етсинләр? Үмумијјәтлә, мүәллимә, һәкимә, сатыҹыја вә ја башгаларына ҝөстәрдикләри хидмәтә ҝөрә миннәтдарлыг билдирмәк һөрмәт әламәтидир (Лука 17:15, 16). Әдәб-әрканлы вә нәзакәтли давранышлары илә синиф јолдашларындан фәргләнән ҝәнҹ мәсиһчиләр, һәгигәтән дә, тәрифә лајигдирләр.
Мәсиһчи јығынҹағынын үзвләри бу саһәдә јахшы нүмунә олмалыдырлар. Јығынҹагдакы ушаг вә ҝәнҹләрин ағзындан «зәһмәт олмаса» вә «чох сағ ол» кими сөзләри ешитмәк, һәгигәтән дә, хошдур! Бу, онларын тәрбијәли олдуғундан хәбәр верир. Бөјүкләр ҝөрүшләрдә тәгдим олунан тәлимләрә диггәтлә гулаг асмагла Јеһоваја һөрмәт етдикләрини ҝөстәрирләр. Ушаглар да онлардан нүмунә ҝөтүрүр. Падшаһлыг Залында бөјүкләрин әдәб-әрканла, нәзакәтлә даврандығыны мүшаһидә едәндә онлар башгаларына һөрмәтлә јанашмағы өјрәнирләр. Ҝөтүрәк, дөрдјашлы Ендруну. О, бөјүкләри өтүб-кечмәли оланда артыг «бағышлајын» дејир.
Өвладларынын тәрбијәли бөјүмәләри үчүн валидејнләр даһа нә едә биләрләр? Онлар Аллаһын Кәламындакы чохсајлы нүмунәләрдән истифадә едәрәк ушагларыны өјрәтмәк үчүн вахт ајырмалыдырлар (Ром. 15:4).
Мүгәддәс Китабдакы нүмунәләрдән истифадә един
Аиләси илә бирҝә Кәнана гајыдан Јагуб тезликлә гардашы Есавла гаршылашаҹагды. Чох ҝүман ки, о, өз ушагларына һөрмәт әламәти олараг тәзим етмәји өјрәтмишди (Јар. 33:3, 6, 7). Ушағыныз һәлә балаҹа икән «сабаһыныз хејир», «һәр вахтыныз хејир», «ахшамыныз хејир», «салам» кими сөзләри онунла мәшг едә биләрсинизми? Тәрбијәли ушаглар Јеһоваја иззәт, валидејнләринә исә башуҹалылығы ҝәтирирләр.
Һөрмәтлә һөрмәтсизлијин арасындакы фәрги ҝөстәрмәк үчүн Мүгәддәс Јазыларда гәләмә алынан нүмунәләрдән истифадә етмәк олар. Мисал үчүн, бир дәфә Исраилин дөнүк падшаһы Ахазја Илјас пејғәмбәри ҝәтиздирмәк үчүн «бир әллибашы илә әлли адамыны» онун јанына ҝөндәрди. Әллибашы Илјасдан тәләб етди ки, онунла ҝетсин. Аллаһын тәмсилчиси илә бу ҹүр данышмаг олмазды. Илјас нә ҹаваб верди? «Әҝәр мән Аллаһ адамыјамса, ҝөјдән од јағсын, сәни вә әлли адамыны тәләф етсин!» — деди. Белә дә олду. «Онда ҝөјдән од јағды, әллибашы илә әлли адамыны тәләф етди» (2 Пад. 1:9, 10).
Илјасы тутмаг үчүн падшаһ адамлары илә бирликдә икинҹи әллибашыны ҝөндәрди. О да Илјаса онунла бирликдә ҝетмәји әмр етди. Бу дәфә дә ҝөјдән од јағды вә онларын һамысыны мәһв етди. Сонда Илјасын јанына әлли адамы илә бирҝә үчүнҹү әллибашы ҝәлди. Бу адам пејғәмбәрә еһтирамла јанашды. Онунла әмрлә данышмаг әвәзинә, Илјасын гаршысында диз чөкдү вә она јалварараг деди: «Еј Аллаһ адамы, хаһиш едирәм, мәним вә бу әлли гулунун ҹанына јазығын ҝәлсин. Ҝөјдән од јағыб әввәл ҝәлән ики әллибашыны вә онларын һәрәсинин әлли адамыны тәләф етди. Инди мәним ҹаныма јазығын ҝәлсин». Бәс бу дәфә Аллаһын пејғәмбәри, ола билсин, ондан чәкинән, амма һөрмәтлә данышан адамын үзәринә од јағдыраҹагмы? Гәтијјән! Әксинә, Јеһованын мәләји Илјаса деди ки, дуруб онунла ҝетсин (2 Пад. 1:11—15). Мәҝәр бу һадисә һөрмәт ҝөстәрмәјин ваҹиблијини вурғуламыр?
Һәвари Павел Рома әсҝәрләри тәрәфиндән мәбәддә һәбс едиләркән данышмаг һүгугуна малик олдуғуну кобуд шәкилдә билдирмәди. О, сәркәрдәјә һөрмәтлә мүраҹиәт едәрәк сорушду: «Олар, сәнә бир сөз дејим?» Буна ҝөрә дә сәркәрдә өзүнү мүдафиә етмәк үчүн Павелә данышмаға изин верди (Һәв. иш. 21:37—40).
Иса мәһкәмә гаршысында оларкән јанында дуран бир мүһафизәчи она силлә вурду. Лакин о, мәдәни шәкилдә буна етираз етмәјин јолуну билирди. О деди: «Әҝәр дүз демирәмсә, сәһвими ҝөстәр. Јох әҝәр дүз данышырамса, мәни нијә вурурсан?» Исанын данышыг тәрзиндә һеч ким нөгсан тута билмирди (Јәһ. 18:22, 23).
Аллаһын Кәламында һәмчинин сәрт тәрздә верилән дүзәлишләрә неҹә ҹаваб вермәјә, кечмиш сәһвләримизи вә өз сәһләнкарлығымызы һөрмәтҹил шәкилдә неҹә етираф етмәјә даир дә нүмунәләр вар (Јар. 41:9—13; Һәв. иш. 8:20—24). Мәсәлән, Авигаил әри Навалын Давудла кобудҹасына даврандығына ҝөрә ҝәлиб ондан үзр истәди. Бундан әлавә, она чохлу азугә ҝәтирди. Авигаилин бу һәрәкәти Давудун үрәјинә о дәрәҹәдә тәсир етди ки, Навалын өлүмүндән сонра Давуд онунла евләнди (1 Шам. 25:23—41).
Ушаглара һәм чәтин шәраитләрдә, һәм дә ади һалларда һөрмәтҹил олмағы өјрәтмәк ваҹибдир. Нурумуз инсанлар гаршысында ишыг сачса, онда онлар јахшы давранышымызы ҝөрүб ҝөјдәки Атамыза һәмд едәҹәкләр (Мат. 5:16).
[Һашијәләр]
a Валидејнләр ушагларына ајдын изаһ етмәлидирләр ки, бөјүкләрә һөрмәт ҝөстәрмәклә нијјәтләри пис олан адамларын һәр дедијини етмәк арасында бөјүк фәрг вар. «Ојанын!» журналынын 2007-ҹи ил октјабр сајынын 3—11 сәһифәләринә (рус.) бахын.
b Бәзи адлар дәјишдирилиб.